Հ.Կ.Խաչի Ֆիքսի «Ռուբինա» մասնաճիւղի վարչութիւնը Շաբաթ՝ 8 Յունիս 2019ին կազմակերպեց միօրեայ պտոյտ մը Համբարձման տօնին առիթով, դէպի Օսիօ Լուքա եւ Անտիքիրա Վիոթիաս շրջանը:
Պտոյտին՝ առաջին այցելութիւնը տրուեցաւ Օսիօս Լուքաս վանքը: Այս վանքը կը ներառնուի «UNESCO»ի մշակութային ցանկին մէջ: Իսկապէս բացառիկ եկեղեցի մըն է: Շատ մեծ, ծառախիտ տարածութեան վրայ, վանքը կը տիրապետէ շրջանին մէջ: Սրբանկարները, խճանկարները, մարմարով պատուած ու ապակիներով պաշտպանուած բոլոր առարկաները կը յիշեցնեն եկեղեցւոյ հնութիւնը եւ կարեւորութիւնը, նա մանաւանդ պատերազմի տարիներուն:
Նշուելու արժանի է վանքի շրջակայքի բնութիւնը: Ծառեր եւ բոյսեր՝ շատ լաւ խնամուած, իրենց շուքով ու զովութեամբ, կը հանգստացնեն այցելուին մարմինն ու հոգին:
Մեկնելով վանքէն, առաջնորդուեցանք դէպի Անտիքիրայի ծովափը, կէսօրուան ճաշի համար:
Վարչութիւնը՝ իր կազմապերպած պտոյտներուն հետեւող ու հաւատարիմ ընկեր-ընկերուհիներուն հետ, ճաշէն ետք՝ փորձեց հայկական աւանդութիւնը պահպանել ու փոխանցել նոր սերունդին: Ինքնաշարժին մէջ, տեղեկութիւններ տրուեցան այցելութեան վայրերուն ու Համբարձման տօնին մասին: Նշուեցաւ՝ որ Քրիստոսի Համբարձման տօնը հայ քրիստոնեաները նշած են ժողովրդական հանդիսութիւններով՝ «Ջան գիւլում»ի արարողութիւններով (գիւլ` կը նշանակէ վարդ, ծաղիկ): Տօնը Հայաստանի տարբեր շրջաններուն մէջ նշուած է ու աւանդոյթը պահպանուած է: Զատիկէն ետք Հայաստանի շատ գաւառներու մէջ կը սկսէր «կաթի պասը», այսինքն, կաթնամթերք չէին օգտագործեր, որպէսզի կովերու կաթը չպակսի: Համբարձման տօնին «կաթի պասը» կը լուծուի: Այս եւս կապուած է մայրութեան, պտղաբերութեան պաշտամունքին հետ:
Համբարձման վաղ առաւօտեան բոլոր տուներուն մէջ կաթնապուր կ’եփէին, որու տակ վառուող կրակին մէջ կը դնէին եօթը տարբեր բակերէ հաւաքած ճիւղեր:
Երբեմն կաթնապուրը կ’եփէին խմբովին, արտերուն մօտ:
Եփելէն ետք կաթնապուրէն քանի մը շերեփ կը թափէին արտին շուրջը, որպէսզի տարին առատ ըլլայ, իսկ բերքը ապահով ըլլայ կարկուտէ եւ այլ վնասներէ:
Համբարձումը բնապաշտական ժամանակներուն նշուած է, որպէս բնութեան զարթօնքի, կենարար ուժերու տօն: Համբարձման օրը նախապէս կը կատարուի ծաղկահաւաք, բազմագոյն ծաղիկներ կը դրուին աղբիւրի ջուրով լեցուած ամանի մէջ, ուր եւ աղջիկները կը դնեն «վիճակի առարկաներ»՝ իրենց պատկանող փոքրիկ իրեր:
Հարսներն ու աղջիկները միասին կ’երթան բնութեան մէջ՝ դաշտերուն կամ այգիներուն զբօսնելու-ուրախանալու: Կ’ուտեն-կը խմեն-կ’երգեն, իսկ յետոյ կը սկսի վիճակահանութիւնը: Երեսը քողով ծածկած փոքրիկ աղջկան մը կը նստեցնեն խումբի մէջտեղը, վիճակի ամանի մը մօտ, կ’երգեն աւանդական քառատողեր, իսկ աղջնակը ամէն քառատողէ ետք իր մը կը հանէ ծաղիկներով ու ջուրով լեցուն ամանէն: Որուն որ կը պատկանի առարկան, կը համարուի, որ անոր մասին կ’երգուի քառատողը՝ վատ կամ լաւ կանխատեսումներով:
Այսպէս ալ փորձուեցաւ վերակենդանացնել աւանդութիւնը: Կէսօրուան կեր ու խումէն ետք, պտոյտին մասնակցողները շրջանակ մը կազմելով՝ ըստ աւանդութեան, տօնեցին Համբարձումը:
Ուրախ եւ հաճելի ժամ մը անցաւ ու լաւ տրամադրութեամբ վերադարձի ճամբան առնուեցաւ:
Վարչութեան կողմէ շնորհակալութիւն յայտնուեցաւ մասնակցողներուն, որ միշտ կը քաջալերեն մասնաճիւղի ձեռնարկները:
Թղթակից
