Շաբաթ, 15 Մարտ 2025-ին, Թեսաղոնիկէի «Հայաթ» հիւրանոցին մէջ, Money Show ցուցադրութեան ծիրէն ներս, տեղի ունեցաւ միջազգայնագէտ եւ քաղաքական վերլուծաբան Ճորճ Մէնէշեանի գիրքի շնորհանդէսը, որ կը կոչուի «Յոյներ եւ հայեր. զուգահեռ կեանքեր, միլլեթէն դէպի ազգ պետութիւն»(«Արմենիքա» պարբերաթերթի հրատրակութիւն):
Ելոյթը կազմակերպուեցաւ Հ.Յ.Դ. Հայ դատի յանձնախումբի Թեսաղոնիկէի գրասենակին կողմէ, Money Show-ի կազմակերպիչներուն առաջարկով։ Ներկայացումին՝ հանդիսավարի դերը կատարեց լրագրող Նիքոս Լատիանոս, որ ողջունեց ներկաները եւ խօսքը փոխանձեց Թեսաղոնիկէի մէջ Հ.Հ պատուոյ հիւպատոս պ. Սարգիս Տանկազեանին։ Շարունակելով, օրուան հանդիսավարը շեշտեց Արցախեան հարցի առկայութիւնը եւ կեղծ խաղաղութեան օրակարգը, որու միջոցով Ատրպէյճան կը փորձէ ստրկացնել Հայաստանի Հանրապետութիւնը։
Յաջորդաբար, խօսք առաւ Պոնտական պատմութեան ամպիոնի դասախօս պ. Թէոտոսիս Քիրիքիտիս, որ անդրադարձաւ գիրքի պատմական եւ գիտական նիւթերու ներկայութեան եւ տարբեր փուլերու վերլուծման։ Հայ դատի յանձնախումբի եւ Թեսաղոնիկէի հայ գաղութին անունով ձայն տրուեցաւ ընկ. Կիւլա Գասապեանին, որ ակնարկելով Արցախեան անկման եւ ժողովուրդի տարագրութեան ցաւին, ընդգծեց, որ անոնք կը նոյնանան այդ մեծ ողբերգութեան հետ, որուն տառապանքը ապրեցան 1915-ի վերապրողները որպէս գաղթական՝ օտարութեան մէջ։ Ան նաեւ շեշտեց, թէ նոյն գաղթականները կարողացան ստեղծել նոր վերելք մը եւ իրագործեցին սփիւռքի համախմբումն ու պահանջատիրական շարժումը, որ ծնաւ 1965-ի պատմական հանգրուանին, հիմնուած անցեալի դառնաղէտ յիշողութիւններուն եւ ապրումներուն վրայ։ Ընկերուհին կարեւորեց Սփիւռք-Հայաստան յառաջիկայ մարտահրաւէրներու գրաւականն ու անհրաժեշտութիւնը։
Գիրքի ներկայացման ընթացքին, խօսք առաւ նաեւ Մակետոնիոյ եւ Թրակիոյ նախարար պ. Քոսթաս Կիւլեքաս, որ մեծարեց յոյն եւ հայ ժողովուրդի պատմական ու ներկայ ժամանակներուն շարունակուող բարեկամութիւնը, ընդգծելով, թէ անոնք ունեցան նոյն աղէտալի անցեալը՝ նոյն թշնամիին կողմէ։ Նախարարը նշեց, որ Թեսաղոնիկէի հայկական համայնքը կը մնայ քաղաքի ամէնէն աշխուժ եւ եռանդուն բջիջներէն մէկը։ Պ. Կիւլեքաս, շնորհաւորելով գիրքի հեղինակը, ըսաւ, որ ինք կը մնայ միշտ հայերու եւ Հայաստանի կողքին։
Վերջին խօսողը եղաւ գիրքի հեղինակ Ճորճ Մէնէշեան, որ խօսեցաւ իր ուսումնասիրութեան մասին, ինչպէս նաեւ յունահայ համայնքի պատմական ընթացքին եւ ընդհանուր անցեալի մասին յոյն գաղթական զանգուածներուն հետ, շեշտը դնելով ապրած նոյն վէրքերուն եւ հասարակաց յիշողութեան վրայ։ Ընդգծեց, որ հայերը վերջին 150 տարիներու պատմական զանազան հանգրուաններուն, պատերազմեցան յոյներու կողքին շարք մը մարտերու ընթացքին, հակառակ այն իրողութեան, թէ հայեր եւ յոյներ ունեցած են տարբեր քաղաքական, պատմական եւ աշխարհագրական դիրքեր։ Հեղինակը իր վերջին խօսքին մէջ յայտնեց, որ այս օրուան նման, 1921-ին Պերլինին մէջ Ս. Թեհլիրեան զգետնեց Հայոց ցեղասպանութեան գլխաւոր պատասխանատու Թալեաթը, լուծելով հայ ժողովուրդի վրէժը եւ վերականգնելով մարդկային արդարութիւնը։
ԹՂԹԱԿԻՑ