Ար­դի սփիւռ­քի ի­րա­կա­նու­թեան մէջ, հա­յա­լե­զու կրթու­թիւ­նը 100 տա­րիէ ա­ւե­լի պատ­մու­թիւն ու­նի։ Ան ան­քակ­տե­լիօ­րէն կա­պո­ւած է հա­յու ինք­նու­թեան գի­տակ­ցու­թեան, հայ բա­րե­սի­րա­կան միու­թիւն­նե­րու, ինչ­պէս նաեւ ան­հատ­նե­րու նիւ­թա­կան եւ բա­րո­յա­կան ներդ­րու­մին։ Այդ նիւ­թա­բա­րո­յա­կան ներդ­րու­մին/զո­հո­ղու­թեան մաս­նա­կից են մեր ծնող­նե­րը, մեր ազ­գա­յին իշ­խա­նու­թիւ­նը, մեր տե­ղա­կան պայ­ման­նե­րուն մէջ՝ յու­նա­հայ գա­ղու­թին կազ­մու­թեան ա­ռա­ջին օ­րե­րէն իսկ՝ ­Հայ ­Կա­պոյտ ­Խա­չը եւ դպրոց­նե­րուն հայ ու­սուց­չա­կան կազ­մե­րը, բա­րե­րար­նե­րը, անձ­նա­կազ­մը…։
­Մայ­րե­նի լե­զուն այն ազ­դակն է, որ կը բնո­րո­շէ հայ դպրո­ցին դի­մա­գի­ծը։ Ս­փիւռ­քի մէջ, հայ­կա­կան ինք­նու­թեան գի­տակ­ցու­թեան եւ ժա­ռան­գե­լու ու այդ սփռե­լու միակ մի­ջո­ցը հայ վար­ժա­րանն է։ ­Տե­ղա­կան լե­զո­ւին ու մշա­կոյ­թին ու­սուց­ման զու­գա­հեռ, մար­տահ­րա­ւէր է հայ­րե­նի­քէն դուրս ­Հայ լե­զո­ւին եւ հայ մշա­կոյ­թին ու­սու­ցու­մը, ա­նոր պահ­պա­նումն ու զար­գա­ցու­մը, որ­պէս­զի այդ կեն­դա­նի ուժ դառ­նայ ու իր դե­րը ու­նե­նայ ժա­մա­նա­կա­կից դա­րաշր­ջա­նին մէջ. հա­յու ինք­նու­թեան կող­քին՝ հա­մաշ­խար­հա­յին քա­ղա­քա­ցի ըլ­լալ։ ­Հայ դպրո­ցը մշա­կու­թա­յին կա­մուրջ մըն է մեր ժո­ղո­վուր­դին դիրքն ու ազ­դե­ցու­թիւ­նը ամ­րապն­դե­լու մի­ջազ­գա­յին հան­րու­թեան մէջ։ Ս­փիւռ­քի օ­տար եւ սա­կայն հմա­յիչ ի­րա­կա­նու­թեան մէջ, կա­րիք­ներն ու ակն­կա­լիք­նե­րը տար­բեր են։ Ա­ռա­քե­լու­թիւն է հայ ե­րե­խա­յին իւ­րաց­նել հա­յե­րէ­նը, ա­նոր միտ­քը հա­յե­րէ­նով մշա­կել, ա­նոր հնա­րա­ւո­րու­թիւն տալ մտա­ծել եւ ար­տա­յա­տո­ւիլ հա­յե­րէ­նի ըն­ծա­յած կա­րո­ղու­թիւն­նե­րուն ընդ­մէ­ջէն։
ԻԱ. դա­րուն ա­ռա­ջին կէ­սին մէջն ենք եւ ար­դէն բո­լորս կը զգանք թէ պայ­ման­նե­րը որ­քան զգա­լիօ­րէն փո­խո­ւած են, հա­մե­մա­տած Ի. դա­րուն երկ­րորդ կի­սուն, ինչ­պէս նաեւ ­Հա­յաս­տա­նի ան­կա­խու­թեան եւ ա­նոր յա­ջոր­դած շրջա­նին հետ։ ­Հայ­կա­կան սփիւռ­քին մէջ ան­ցեա­լի յար­գե­լի ման­կա­վարժ­ներ ու դաս­տիա­րակ­ներ ջա­նա­սի­րա­բար աշ­խա­տե­ցան հա­յե­րէ­նը պահ­պա­նել։
Իսկ այ­սօր հայ­կա­կան ծա­գու­մով նո­րա­հաս սե­րունդ­նե­րուն կրթու­թիւ­նը կը վե­րա­բե­րի հա­յե­րէնն ու հայ­կա­կան մշա­կոյ­թը վառ պա­հել ու զար­գաց­նել՝ ար­դի ման­կա­վար­ժա­կան մե­թո­տա­բա­նու­թեան ընդ­մէ­ջէն։ Այն է ԻԱ. դա­րու հայ դպրո­ցին մար­տահ­րա­ւէ­րը եւ ա­մէն ճիգ պէտք է ու կը թա­փէ ա՛յդ յա­ջո­ղե­լու հա­մար։
­Յու­նա­կան դաս­տիա­րակ­չա­կան հա­մա­կար­գը մեր հայ դպրո­ցին հնա­րա­ւո­րու­թիւն կու տայ ընտ­րել յու­նա­լե­զու բաժ­նին ու­սու­ցիչ­նե­րը։ Իսկ հա­յե­րէ­նի ու­սու­ցիչ­նե­րը, հեր­թա­բար կը վե­րա­պատ­րաս­տո­ւինք, կ­՚օգ­տուինք ըն­ծա­յո­ւած ար­դի բո­լոր դաս­տիա­րակ­չա­կան եւ ման­կա­վար­ժա­կան գոր­ծիք­նե­րէն։
Հ.Կ.­Խա­չի «­Զա­ւա­րեան» ազ­գա­յին դպրո­ցին տնօ­րէ­նի պաշ­տօ­նին վրայ ու­նե­ցած փոր­ձա­ռու­թիւնս կը վկա­յէ, թէ որ­քան կա­րե­ւոր է դպրո­ցա­կան մշա­կոյ­թը. ման­կա­պար­տէ­զի եւ նա­խակր­թա­րա­նի յու­նա­լե­զու եւ հա­յա­լե­զու ծրա­գիր­նե­րուն ման­կա­վարժ­նե­րը, մէկ ամ­բող­ջու­թիւն կազ­մած, օ­րա­կան կը գոր­ծածկ­ցինք, միաս­նա­բար կը հո­գանք, կը գուր­գու­րանք ա­շա­կեր­տին վրայ, ա­նոր դաս­տիա­րա­կու­թեան, զար­գաց­ման ու ա­պա­գա­յի ձգտում­նե­րուն յա­ջո­ղու­թեան հա­մար։ Շ­նոր­հիւ բո­լո­րիս ան­խոնջ աշ­խա­տան­քին, յա­ջո­ղած ենք տա­րիէ տա­րի վեր բարձ­րաց­նել հայ դպրո­ցը, որ ներշն­չու­մի աղ­բիւր է նոյ­նիսկ յու­նա­կան շրջա­նակ­նե­րուն մէջ։

ՀԱՅԿԱՆՈՒՇ ՄԻՆԱՍԵԱՆ
Տ­նօ­րէ­նու­հի Հ.Կ.Խ. «­Զա­ւա­րեան»
ազ­գա­յին վար­ժա­րա­նի