Վերջերս, յունական մամուլին մէջ լոյս տեսան արժանահաւատ վերլուծումներ եւ յօդուածներ ծխելու ախտին ու անոր կանխարգիլման քաղաքականութեան մասին, զոր պետութիւնը պիտի ձեռնարկէ յառաջ մղել յաջորդ ամիսներուն ընթացքին։
Ծխախոտի ահաւոր հետեւանքները շեշտելու պարտականութեամբ, Յունաստանի Հանրային առողջապահութեան պետական ուսումնարանը հետեւեալ ցնցող տեղեկութիւնները հրատարակած է։ Յունաստանի մէջ, միջին ծխողը օրական 16 սիկարէթ կը սպառէ, 200.000 ծխողներ ամէն տարի հիւանդանոց մուտք կը գործեն, իսկ ծխելը տարեկան 19.000 մահեր կը պատճառէ։ Թիւերը իսկապէս զարհուրելի են, մանաւանդ, նկատի առած յոյն ժողովուրդի մոլի նախասիրութիւնը ծխախոտին հանդէպ, որ դժբախատաբար՝ կը սկսի պատանեկան տարիքներէն։
Յոյներուն նման, հայու կենցաղին մէջ ալ տեղ գտած է ծխելու վատ սովորութիւնը, որ մեր տուներէն անդին, սոսկալի վերքի մը վերածուած է համայնքի հանրային վայրերուն մէջ եւ զանազան հաւաքներու ընթացքին։ Անոր դիմաց, հայկական իրականութեան մէջ, նոյնիսկ մեր մամուլի էջերէն, որեւէ նշում կամ անդրադարձ չի կատարուիր ծխախոտի վտանգներուն մասին։ Անիկա «թապու» մըն է հայուն համար, որ այնքան ալ վարժ չէ եղած զբաղելու ընկերային մտահոգութիւններով։
Նայեցէ՛ք ձեր շուրջը։ Ձեր աչքերուն առջեւ բերէ՛ք հայկական հաւաքավայրերու ընկերային հանդիպումներուն, ճաշկերոյթներուն եւ մանաւանդ՝ ժողովներուն մթնոլորտը։ Սպիտակ ծուխը կը մխայ անդադար, ստեղծելով սոսկալի ապառողջ մթնոլորտ մը, որ մեծապէս կ՚ազդէ նաե՛ւ կրաւորական ծխողին վրայ – ան՝ որ չի ծխեր, սակայն ստիպուած է շնչել ծխողին արտաշնչած ծուխը – մեծ վնասեր հասցնելով իւրաքանչիւր անհատի առողջութեան։ Այս դառն իրականութեան մէջ, նուազագոյն նրբութիւնն ու յարգանքը չի պահուիր ոչ ծխողներուն հանդէպ, որոնք ստիպուած կ՚ըլլան օդին մէջ կուտակուած թոյնը, այս անգամ, իրենց մէջ «ամբարել»։
Բոլորովին անտեսած ենք ծխելու կանխարգիլման ամէն տեսակի դաստիարակութիւն, որ նախապէս պէտք է սկսի մեր վարժարաններէն, ապա անիկա դառնայ անհատական եւ հաւաքական (իմա համայնքային) կենցաղի ու վարուելակերպի հիմնական կանոններէն մէկը։ Ամէն ինչ կը սկսի պատանեկան տարիքէն, այն տարիներուն՝ ուր մարդ անհատը դաստիարակութեան պակասին հետեւանքով կրնայ վատ օրինակներու հետեւիլ, որոնց մէջ ծխելու «նորաձեւութիւն»ը անոր ընկերային շրջանակէն ներս «ինքզինք հաստատելու» կեղծ պատրանքներու կ՚առաջնորդէ։
Որքա՜ն խրախուսիչ եւ գնահատելի պիտի ըլլար, եթէ մեր միջնակարգ վարժարանին մէջ, գիտական մատչելի եւ համոզիչ ձեւերու կիրարկումով, մեր աշակերտները պաշտպանուին ծխելու կիրքէն։ Նոյնքան ողջունելի է սկաուտական, պատանեկան եւ երիտասարդական գործունէութեան ծիրէն ներս, մտահոգութեան առարկայ դառձնել նոր սերունդի ծխելու կանխարգիլման դաստիարակութիւնը։
Հոս, կարեւոր կը նկատեմ Հայ Կապոյտ Խաչի եւ Ուսումնական խորհուրդի համատեղ նախաձեռնութիւնը, որպէսզի, գիտական եւ ընկերաբանական նորարար ձեւերով, ծխախոտի վնասակար հետեւանքներուն մասին տեղեկութիւնները դառնան առողջ ապրելակերպի կանոններ, որոնք պատանի աշակերտները հեռու պիտի պահեն լուրջ վտանգներէ։ Այս ուղղութեամբ, յունական վարժարաններէն ներս մեծ տարածում գտած է եւ շօշափելի արդիւնքներ տուած է «SmokeFreeGreece» ծրագիրը։
Աւելին, այսօր իսկ, ամէն մէկս՝ անհատաբար եւ հաւաքաբար, մտածենք հայակեդրոններէն ներս ծխելու արմատական վերացման մասին։ Ամէն բանէ առաջ, հիմնական առաջնահերթութիւն պէտք է նկատել անհատական սթափումի եւ զգաստացման նախաձեռնութիւնը, որպէսզի յաջողինք ծխախոտը դուրս պահել մեր օճախներէն։
Վստահաբար, կարգ մը մոլի ծխողներ անտարբերութեամբ կրնան ընթերցել այս գրութիւնը, կամ ժխտական տրամադրութեամբ ըսել.- «Անկարելի է, այսպիսի բան չի կրնար ըլլալ..»։
Պատասխանը այս տեսակի թուլութեան դիմաց պէտք է տեսնել փորձագէտ բժիշկներու հաստատումին մէջ թէ.- «ծխելու կանխարգիլման ընբռնումը էական նշանակութիւն ունի մարդկութեան համար։ Եթէ ծխելը սոսկ բժշկական խնդիր մը ըլլար, անիկա շատոնց լուծուած պիտի ըլլար։ Նմանապէս՝ եթէ անիկա միայն արգիլման խնդիր մը ըլլար»։
Հիմնական է, որ կարեւորելով ծխախոտի վտանգներէն ազատելու հարցը մեր համայնքային իրականութեան մէջ, որդեգրել գիտականօրէն ու ընկերային չափանիշներով այն ազդու ձեւերը, որոնք ներկայ եւ գալիք սերունդները պիտի փրկեն առողջական մեծ փորձանքներէ։
ԴԻՏՈՂ
