Στις 4 Ιουνίου, με την διοργάνωση της Αρμενικής Εθνικής Επιτροπής και του περιοδικού «Αρμενικά», ο πρέσβης της Ευρωπαϊκής ‘Ενωσης στην Αρμενία κ. Βασίλης Μαραγκός μίλησε στο ελληνοαρμενικό κοινό και παρουσίασε τις σχέσεις μεταξύ Ε.Ε. και Αρμενίας, καθώς και το εύρος της συνεργασίας μεταξύ τους. Με την ευκαιρία της παρουσίας του στην Ελλάδα, ο πρέσβης δέχτηκε να απαντήσει στα ερωτήματα μας, σε μια εκτενή και αναλυτική συνέντευξη για τους αναγνώστες της εφημερίδας μας.
Ο Βασίλης Μαραγκός ανέλαβε τα καθήκοντά του ως πρέσβης της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην Αρμενία την 1η Σεπτεμβρίου 2023.
Εργάζεται στους ευρωπαϊκούς θεσμούς από το 1990. Υπήρξε σύμβουλος στις Αντιπροσωπείες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στη Βουλγαρία και στη Βόρεια Μακεδονία και κατέλαβε διάφορες θέσεις στις υπηρεσίες της Επιτροπής στις Βρυξέλλες. Πριν να αναλάβει τη θέση του στο Ερεβάν, ήταν προϊστάμενος μονάδας, υπεύθυνος για το Κοσσυφοπέδιο και τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη (2021-2023).
Ο Βασίλης Μαραγκός σπούδασε νομικά και πολιτικές επιστήμες στην Αθήνα και στις Βρυξέλλες, και είναι Διδάκτωρ Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αθηνών. ‘Εχει πραγματοποιήσει έρευνα και έχει παρουσιάσει δημοσιεύσεις σε θέματα που σχετίζονται με τη Νοτιοανατολική Ευρώπη και τη διαμόρφωση εθνικών ταυτοτήτων στην περιοχή. Η διδακτορική διατριβή του δημοσιεύτηκε από το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών («Παΐσιος Χιλανδαρινός και Σωφρόνιος Βράτσης. Από την ορθόδοξη ιδεολογία στη διάπλαση της βουλγαρικής ταυτότητας», Αθήνα 2009).
Στον Κερόπ Εκιζιάν
Ποιοι είναι οι κύριοι τομείς ευθύνης της Αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην Αρμενία και πώς ορίζονται;
Ο ρόλος των Αντιπροσωπειών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με το άρθρο 221 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση, είναι η εκπροσώπηση της Ένωσης σε τρίτες χώρες και διεθνείς οργανισμούς. Ο ρόλος της Αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής ‘Ενωσης στην Αρμενία είναι επομένως να εκπροσωπεί την Ένωση και να αποτελεί τον βασικό συνομιλητή από την πλευρά της Ένωσης έναντι των αρχών και άλλων ενδιαφερόμενων εταίρων μέσα στη χώρα.
Εκπροσωπούμε λοιπόν την Ευρωπαϊκή Ένωση, προωθούμε τα συμφέροντά της και βοηθάμε στην ανάπτυξη της ισχυρής υφιστάμενης εταιρικής σχέσης μεταξύ της ΕΕ και της Αρμενίας.
Επιτρέψτε μου να τονίσω ότι η Αντιπροσωπεία εργάζεται για την προώθηση των σχέσεων μεταξύ της ‘Ενωσης και της Αρμενίας με βάση κοινά συμφέροντα και κοινές αξίες. Μέσω των προγραμμάτων και των δράσεων συνεργασίας μας, υποστηρίζουμε τις δημοκρατικές, θεσμικές και οικονομικές μεταρρυθμίσεις στην Αρμενία και εργαζόμαστε επίσης για τη βελτίωση της ζωής του λαού της Αρμενίας. Ως εκ τούτου, δίνουμε υψηλή προτεραιότητα σε έργα που, πρώτον, στοχεύουν στην επίτευξη βιώσιμων στόχων που αφορούν το νομικό και θεσμικό πλαίσιο, το ανθρώπινο κεφάλαιο, την οικονομία, την κοινωνία και τις υποδομές της χώρας και, δεύτερον, έχουν θετικό και διαρκή αντίκτυπο στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων.Οι σχέσεις μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης διέπονται επί του παρόντος από τη Συνολική και Ενισχυμένη Συμφωνία Εταιρικής Σχέσης (CEPA), η οποία υπογράφτηκε τον Νοέμβριο του 2017 και έχει τεθεί σε πλήρη ισχύ από τον Μάρτιο του 2021. Πρόκειται για μια συμφωνία ειδικά προσαρμοσμένη στις σχέσεις μεταξύ της Ένωσης και της Αρμενίας, που λαμβάνει υπόψη τους στενούς δεσμούς ανάμεσα στα μέρη και σέβεται τις ιδιαίτερες φιλοδοξίες και ανάγκες της χώρας αντικατοπτρίζοντας κοινές αξίες, αμοιβαία δέσμευση για μια διεθνή τάξη βασισμένη σε κανόνες αλλά και για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, του κράτους δικαίου και των δημοκρατικών θεσμών. Οι διατάξεις της συμφωνίας αυτής αναφέρονται σε σημαντικούς τομείς ρύθμισης κοινωνικών, οικονομικών και πολιτικών σχέσεων, οι οποίες, εκτός από τους δημοκρατικούς θεσμούς, το κράτος δικαίου και τη δικαιοσύνη, καλύπτουν επίσης την ενέργεια, τις μεταφορές, το περιβάλλον και το εμπόριο. Εξάλλου η συνολοική και ενισχυμένη συμφωνία περιγράφεται συχνά ως ένα «Σχέδιο Μεταρρυθμίσεων» για την Αρμενία.
Από τον Οκτώβριο του 2023 έχουμε δει μια νέα δυναμική και σημαντική πρόοδο στην εμβάθυνση των σχέσεων της Αρμενίας με την Ένωση. Πέρυσι, η Ευρωπαϊκή Ένωση ανακοίνωσε ένα Σχέδιο Ανθεκτικότητας και Ανάπτυξης (Resilience and Growth Plan), το οποίο στοχεύει στην ενίσχυση της οικονομικής και κοινωνικής ανθεκτικότητας της Αρμενίας και στο να φέρει πιο κοντά τη χώρα προς την Ευρώπη. Έχουμε επίσης διαπραγματευτεί μια Νέα Ημερήσια Διάταξη Εταιρικής Σχέσης, η οποία πρόκειται να εγκριθεί σύντομα. Αυτό θα βοηθήσει στην περαιτέρω ενίσχυση των σχέσεών μας σε όλες τους τις διαστάσεις.
Ποια είναι τα κύρια προγράμματα ή πρωτοβουλίες που εφαρμόζει επί του παρόντος η ΕΕ στην Αρμενία;
Εργαζόμαστε καθημερινά σε πολλά διαφορετικά επίπεδα για να προωθήσουμε τη συνεργασία μας προς όφελος του αρμενικού και των ευρωπαϊκών λαών, φέρνοντάς μας πιο κοντά.
Έχουμε ένα εκτεταμένο πρόγραμμα συνεργασίας, το οποίο καλύπτει διάφορους τομείς και δραστηριότητες. Υποστηρίζουμε τους δημοκρατικούς θεσμούς, τις οικονομικές και κοινωνικές μεταρρυθμίσεις, υποστηρίζουμε τις επενδύσεις σε υποδομές και στον ιδιωτικό τομέα, βοηθάμε στην ανάπτυξη της οικονομίας και των περιφερειών της Αρμενίας και υποστηρίζουμε επίσης την κοινωνία των πολιτών και πολυάριθμες πρωτοβουλίες σχετικά με τις διαπροσωπικές επαφές, τον πολιτισμό και τα μέσα ενημέρωσης.
Το συνολικό μας χαρτοφυλάκιο έργων που βρίσκονται αυτή τη στιγμή σε εξέλιξη ανέρχεται σε περισσότερα από 300 εκατομμύρια ευρώ σε δωρεάν χορηγήσεις (grants), οι οποίες χρησιμοποιούνται για την υλοποίηση διαφόρων έργων στους παραπάνω τομείς. Επιπλέον, έχουμε κινητοποιήσει περίπου 350 εκατομμύρια ευρώ από συνδυαστικά δάνεια και χορηγήσεις για την υλοποίηση του Ευρωπαϊκού Επενδυτικού Σχεδίου — το οποίο ανακοινώθηκε το 2021 και πλέον μέσα στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής πρωτοβουλίας για το Global Gateway αναμένεται να κινητοποιήσει πλέον των 2,5 δισεκατομμυρίων ευρώ σε έργα στους τομείς της εκπαίδευσης, των μεταφορών, της ενέργειας και της πράσινης μετάβασης και της ανάπτυξης του ιδιωτικού τομέα.
Προκειμένου να σας δώσω μερικά παραδείγματα για το είδος των έργων που υλοποιούμε:
Όσον αφορά τις μεταρρυθμίσεις, θα ήθελα να αναφέρω την υποστήριξή μας στη μεταρρύθμιση της δικαιοσύνης, τη δημιουργία ενός νέου θεσμικού και νομικού πλαισίου για την καταπολέμηση της διαφθοράς, τη δημιουργία ενός Κέντρου Διαιτησίας για εναλλακτική επίλυση διαφορών, τη βελτίωση των ελέγχων ακεραιότητας για τους δικαστές, την ανάπτυξη ενοποιημένων κοινωνικών υπηρεσιών και το διευρυμένο δίκτυο κοινωνικών λειτουργών, την υποστήριξη για τη σύσταση του Υπουργείου Εσωτερικών (το οποίο δεν υπήρχε πριν στην Αρμενία), την υποστήριξη για τη μεταρρύθμιση της αστυνομίας και τη δημιουργία της νέας υπηρεσίας αστυνόμευσης και περιπολιών (patrol police, στα αρμενικά: Պարեկային ծառայություն), τις εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις και ούτω καθεξής.
‘Οσον αφορά τις επενδύσεις, υποστηρίζουμε τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, τη διασυνδεσιμότητα στις μεταφορές και sτην ενέργεια, τη διαχείριση αποβλήτων και την ενεργειακή απόδοση. Ως παραδείγματα γι’αυτού του είδους τις επενδύσεις επιτρέψτε μου να αναφέρω τον στόλο των 87 πράσινων λεωφορείων που χρηματοδοτήσαμε στο Ερεβάν καθώς και την ενεργειακή ανάβαθμιση σχεδόν εκατό δημοσίων κτιρίων (νηπιαγωγείων και πολυκλινικών) στην αρμενική πρωτεύουσα, στο πλαίσιο της εμβληματικής μας πρωτοβουλίας «Πράσινο Ερεβάν», την υποστήριξή μας σε μια σειρά από έργα ιδρυμάτων όπως το TUMO και «Τα Παιδιά της Αρμενίας» (Children of Armenia Foundation), αλλά κυρίως την Πρωτοβουλία «Team Europe» για την ανθεκτικότητα της επαρχίας Σιούνικ, η οποία έχει κινητοποιήσει περισσότερα από 150 εκατομμύρια ευρώ, καθώς και την υποστήριξή μας στον ιδιωτικό τομέα. Στο πλαίσιο αυτής της πρωτοβουλίας για τον ιδιωτικό τομέα υπογράψαμε μόνο τον τελευταίο χρόνο σειρά δανείων με εμπορικές τράπεζες ύψους άνω των 200 εκατομμυρίων ευρώ, με στόχο να χρησιμοποιηθούν για την δανειοδότηση με ευνοϊκούς όρους ιδιωτικών επιχειρήσεων, ιδίως μικρομεσαίων, σε όλη τη χώρα.
‘Οσον αφορά τη συνεργασία μας με τη νεολαία, θα ήθελα να αναφέρω ότι πρόσφατα δημιουργήσαμε ένα Συμβουλευτικό Συμβούλιο Νέας Γενιάς στην Αντιπροσωπεία της ΕΕ, το οποίο συγκεντρώνει νέους από όλη την Αρμενία. Ο ρόλος των νέων είναι κρίσιμος στη διαμόρφωση πολιτικών και οι φωνές τους πρέπει να ακουστούν και να ληφθούν υπόψη.(1)
Τον Ιούνιο, με μια όμαδα πρέσβεων των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, επισκεφτήκαμε την επαρχία Σιούνικ ώστε να εξετάσουμε από πρώτο χέρι την υλοποίησης των έργων της Πρωτοβουλίας μας για την ανθεκτικότητα της επαρχίας. Στην παραμεθόρια κοινότητα του χωριού Τεγ εγκαινιάσαμε έναν νέο ηλιακό φωτοβολταϊκό σταθμό 80kW/h, η λειτουργία του οποίου προωθεί τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας αλλά και τροφοδοτεί ένα σύγχρονο σύστημα άρδευσης.(2)
Η Ευρωπαϊκή Ένωση υποστηρίζει επίσης την κοινωνικοοικονομική ένταξη των Αρμενίων του Καραμπάχ. Πολλές συγκεκριμένες πρωτοβουλίες σε αυτό το πλαίσιο, όπως ένα σημαντικό πρόγραμμα θερμοκοιτίδας επιχειρήσεων (IRIS Business Incubator), αντιμετωπίζουν ειδικά τις ανάγκες των προσφύγων και άλλων ευάλωτων ομάδων.(3)
Θα ήθελα επίσης να αναφέρω τη στήριξή μας για την εδραίωση της ειρήνης και της εξομάλυνσης των σχέσεων στην περιοχή του Νότιου Καυκάσου. Από τις αρχές του 2023 έχουμε αναπτύξει μια αποστολή παρατηρητών της ΕΕ στην Αρμενία (EUMA), η οποία πραγματοποιεί περιπολίες στις παραμεθόριες περιοχές και έχει συμβάλει στη στερέωση της ασφάλειας ανάμεσα στους πληθυμσούς που έχουν επηρρεαστεί από τη σύγκρουση. Η EUMA (που έχει ήδη πραγματοποιήσει πάνω από 6.000 περιπολίες στη χώρα) αποτελεί απτή και καθημερινή απόδειξη, ορατή στους πολίτες και ιδίως τους κατοίκους των παραμεθόριθων περιοχών, της δέσμευσης της Ένωσης για ειρήνη και εξομάλυνση, καθώς και της στήριξής μας στην εθνική κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Αρμενίας. της. Οι γυναίκες και οι άνδρες που συμμετέχουν στην αποστολή αυτή αποδεικνύουν καθημερινά με την παρουσία και τον επαγγελματισμό τους την αφοσίωσή τους στη στήριξη των τοπικών κοινοτήτων.
Στις 30 Ιουνίου, η Ύπατη Εκπρόσωπος της Ένωσης για την Εξωτερική Πολιτική και την Πολιτική Ασφαλείας, Kaja Kallas, επισκέφθηκε την Αρμενία και, μαζί με τον Υπουργό Εξωτερικών της Αρμενίας, τον κ. Αραράτ Μιρζογιάν, υπέγραψε συμφωνία για τη συμμετοχή της Αρμενίας στις αποστολές διαχείρισης κρίσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Ύπατη Εκπρόσωπος έκανε επίσης ανακοινώσεις για την πρόοδο που έχει επιτευχθεί στον διάλογο για την απελευθέρωση των θεωρήσεων, με την ολοκλήρωση από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ενός Σχεδίου Δράσης για την Απελευθέρωση των Θεωρήσεων, το οποίο θα υποβληθεί στην αρμενική πλευρά αφού εγκριθεί από τα κράτη μέλη της ‘Ενωσης. Η απελευθέρωση των θεωρήσεων αποτελεί βασική προτεραιότητα στην τρέχουσα συνεργασία μας, καθώς μόλις εκπληρωθούν οι προϋποθέσεις, οι Αρμένιοι πολίτες θα μπορούν να ταξιδεύουν χωρίς βίζα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ενισχύοντας έτσι περαιτέρω τους διμερείς δεσμούς.
Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης της Υπάτης Εκπροσώπου, ξεκινήσαμε επίσης διαβουλεύσεις για την ασφάλεια και την άμυνα, ένα σημαντικό νέο πλαίσιο συνεργασίας (η σημασία του οποίου για την Αρμενία είναι σαφής δεδομένης της εστίασης των πολιτών σε ζητήματα ασφάλειας), ενώ τονίστηκε η συμμετοχή της Αρμενίας στην υλοποίηση της στρατηγικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την περιοχή του Ευξείνου Πόντου, η οποία υιοθετήθηκε τον Μάιο του τρέχοντος έτους, ιδίως όσον αφορά θέματα διασυνδεσιμότητας.
Πώς προωθεί η ΕΕ τις μεταρρυθμίσεις στην Αρμενία, ιδίως στους τομείς του κράτους δικαίου, της διαφάνειας και της καταπολέμησης της διαφθοράς;
Οι δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις και οι μεταρρυθμίσεις στο θεσμικό και νομικό πλαίσιο του κράτους δικαίου αποτελούν ακρογωνιαίο λίθο της συνεργασίας μας. Προωθούμε τις σχετικές μεταρρυθμίσεις μέσω πολιτικού διαλόγου με την κυβέρνηση, καθώς και με την παροχή τεχνικής βοήθειας, την ανταλλαγή εμπειριών και εμπειρογνωμοσύνης, αλλά και μέσω της συνεργασίας μας με τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών. Η συμμετοχή των διαφόρων τμημάτων της κοινωνίας των πολιτών είναι ζωτικής σημασίας για την εύρυθμη λειτουργία των δημοκρατιών μας.
Εκτός από τον διάλογό μας για τις μεταρρυθμίσεις και την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων, διεξάγουμε επίσης με την κυβέρνηση ετήσιο διάλογο για τα ανθρώπινα δικαιώματα, καθώς και διάλογο στον τομέα της δικαιοσύνης για την παρακολούθηση των σχετικών μεταρρυθμίσεων.
Στο πλαίσιο της Συνολικής και Ενισχυμένης Συμφωνίας (CEPA) λειτουργεί υποεπιτροπή Δικαιοσύνης, Ελευθερίας και Ασφάλειας, η οποία αποτελεί ένα επιπλέον εργαλείο για ανταλλαγές και προώθηση μεταρρυθμίσεων. Ο διάλογός μας για την απελευθέρωση των θεωρήσεων είναι επίσης μια περαιτέρω μορφή που βοηθά στην προώθηση και εφαρμογή τέτοιων μεταρρυθμίσεων, προσφέροντας ένα επιπλέον κίνητρο στην Αρμενία να υλοποιήσει απαραίτητες μεταρρυθμίσεις σε αυτούς τους βασικούς τομείς.
Επιτρέψτε μου να τονίσω ότι ένα σημαντικό μέρος του χαρτοφυλακίου βοήθειας της ΕΕ επικεντρώνεται στις μεταρρυθμίσεις για το κράτος δικαίου και την καταπολέμηση της διαφθοράς.
Αλλά θα ήθελα να είμαι σαφής: οι μεταρρυθμίσεις αυτές — για να είναι αποτελεσματικές και βιώσιμες — πρέπει να βασίζονται σε ισχυρή ανάληψη ευθύνης για την υλοποίησή τους από την πλευρά των θεσμικών εκπροσώπων και του πολιτικού προσωπικού της χώρας και σε τελική ανάλυση από μέρους των πολιτών. Η Ευρωπαϊκή Ένωση υποστηρίζει με χρηματοδοτήσεις ικαι τεχνογνωσία τις σχετικές διαδικασίες αλλά δεν μπορεί να αντικαταστήσει τον ρόλο της αρμενικής κυβέρνησης και της κοινωνίας σε αυτό το θέμα. Γι’ αυτό ο ισχυρός πολιτικός διάλογος, η συνεργασία με τα ενδιαφερόμενα μέρη και την κοινωνία των πολιτών και η στρατηγική επικοινωνία είναι καθοριστικής σημασίας.
Ποια είναι η θέση της ΕΕ σχετικά με τη σύγκρουση του Ναγκόρνο-Καραμπάχ και πώς υποστηρίζει την ειρηνική επίλυσή της;
Η Ευρωπαϊκή Ένωση στήριζε πάντα την ειρηνική διευθέτηση της σύγκρουσης, όπως φαίνεται από τις επανειλημμένες διακηρύξεις της στη διάρκεια των περασμένων ετών και πιο πρακτικά μέσω της εντολής και των δραστηριοτήτων της Ειδικής Εντεταλμένης Εκπροσώπου της Ένωσης για τον Νότιο Καύκασο και την Κρίση στη Γεωργία κ. Magdalena Grono και των προκατόχων της. Μετά την ολοκλήρωση των διμερών διαπραγματεύσεων μεταξύ της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν σχετικά με το σχέδιο Συμφωνίας για την Ειρήνη και την Καθιέρωση Διακρατικών Σχέσεων, η Ένωση χαιρέτισε αυτήν τη θετική εξέλιξη και επαίνεσε και τις δύο πλευρές για το επίμονο έργο τους στη διάρκεια των προηγουμένων ετών. Η Ευρωπαϊκή Ένωση χαιρέτισε επίσης τη μονογραφή της Συμφωνίας στον Λευκό Οίκο στις 8 Αυγούστου και ενεθάρρυνε τα μέρη να προχωρήσουν στην υπογραφή και επικύρωση της Συμφωνίας. Είναι επομένως σημαντικό να διατηρηθεί αυτή η δυναμική και να διασφαλιστεί η ομαλή ολοκλήρωση αυτής της διαδικασίας.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση υποστηρίζει πλήρως τη διαδικασία εξομάλυνσης των σχέσεων μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν και είναι έτοιμη να παράσχει πρόσθετη στήριξη και τεχνογνωσία, αλλά και να συνδράμει στην υλοποίηση των σχετικών δεσμεύσεων κινητοποιώντας τα χρηματοδοτικά της εργαλεία, ώστε όλοι κάτοικοι της περιοχής να μπορέσουν να καρπωθούν τα οφέλη της ειρήνης. Ανέφερα ήδη τη στήριξη που παρέχουμε σε επενδύσεις που γίνονται στην Αρμενία.
Επιτρέψτε μου να τονίσω ότι η Ένωση έχει χαιρετίσει την πρωτοβουλία της αρμενικής κυβέρνησης για το Σταυροδρόμι της Ειρήνης (Crossroads of Peace).
Μετά τη μαζική έξοδο των Αρμενίων από το Ναγκόρνο-Καραμπάχ, πώς ανταποκρίθηκε η ΕΕ στις ανάγκες των προσφύγων; Υπάρχουν συγκεκριμένα προγράμματα υποστήριξης για τους εκτοπισμένους;
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει κινητοποιήσει σημαντική βοήθεια για την κάλυψη των άμεσων ανθρωπιστικών αναγκών, αλλά και των μέσων διαβίωσης και της επανένταξης. Έχουμε παράσχει στην κυβέρνηση ένα πρόγραμμα δημοσιονομικής στήριξης ύψους 40 εκατομμυρίων ευρώ για τις ανάγκες των προσφύγων — επομένως μέρος της χρηματικής στήριξης που παρέχει η κυβέρνηση στους πρόσφυγες έχει καλυφθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Υλοποιούμε επίσης μια σειρά έργων που στοχεύουν στην πρόσβαση σε κοινωνικές υπηρεσίες, την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τις ευκαιρίες απασχόλησης τόσο για τους πρόσφυγες όσο και για τις κοινότητες υποδοχής.
Αυτή η στήριξη θα παραμείνει για την Ευρωπαϊκή Ένωση και κατά την περίοδο 2025-2027 στο πλαίσιο του Σχεδίου Ανθεκτικότητας και Ανάπτυξης. Θα επικεντρωθούμε στην απασχόληση και τις κοινωνικές υπηρεσίες, αλλά και στη βελτίωση της πρόσβασης στην εκπαίδευση. Εξετάζονται επίσης λύσεις παροχής προσιτής στέγασης σε συνεργασία με αναπτυξιακές τράπεζες.
Από τον Σεπτέμβριο του 2023 η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει κινητοποιήσει σχεδόν 80 εκατομμύρια ευρώ για τη στήριξη των προσφύγων από το Ναγκόρνο Καραμπάχ. Το ποσό αυτό περιλαμβάνει ανθρωπσιτική βοήθεια 21 εκατομμυρίων ευρώ, η οποία κάλυψε βασικές ανάγκες σε τρόφιμα, στέγη και ψυχολογική στήριξη. Συμπληρωματικά χορηγήθηκαν 40 εκατομμύρια ευρώ σε δημοσιονομική στήριξη προς την κυβέρνηση, η οποία τα χρησιμοποίησε για μέρος των μηνιαίων χρηματικών χορηγήσεων προς τους πρόσφυγες καθώς και για να καλυφθούν οι ανάγκες τους στους τομείς της υγείας, της παιδείας,απασχόλησης και στέγης.
Περισσότερα από 9 εκατομμύρια ευρώ κατευθύνθηκαν σε προγράμματα της κοινωνίας των πολιτών με σκοπό τις προσπάθειες κοινωνικής και οικονομικής ένταξης των προσφύγων. Ένα ποσό 8 εκατομμυρίων ευρώ θα χρησιμοποιηθεί από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD) για χρηματοδότηση οικονομικής στήριξης μέσω των εμπορικών τραπεζών σε επιχειρηματικές πρωτοβουλίες των προσφύγων, ιδίως για μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Πώς βλέπετε την ευρωπαϊκή προοπτική της Αρμενίας; Ποια είναι τα κριτήρια για περαιτέρω προσέγγιση με την ΕΕ;
Όπως τόνισε κατά την επίσκεψή της στην Αρμενία στα τέλη Ιουνίου η Ύπατη Εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Ένωσης Kaja Kallas, η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Αρμενία δεν ήταν ποτέ τόσο κοντά η μια στην άλλη όσο είμαστε τώρα.
Ο νόμος τον οποίο υιοθέτησε την άνοιξη φέτος το αρμενικό Κοινοβουλιο για την έναρξη της διαδικασίας ένταξης στην Ένωση δείχνει ισχυρή έλξη προς την Ένωση. Η έλξη αυτή είναι φυσιολογική, καθώς η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ένα εγχείρημα που αποβλέπει στην ειρήνη και την ευημερία των λαών, καθώς και στη στερέωση της δημοκρατίας. Αυτές είναι αξίες που ασπάζεται και ο αρμενικός λαός.
Η ‘Ενωση έχει χαιρετίσει την ετοιμότητα της Αρμενίας να εμβαθύνει περαιτέρω την εταιρική μας σχέση.
Ο Πρωθυπουργός της Αρμενίας Νικόλ Πασινιάν επισκέφθηκε τις Βρυξέλλες στις 14 Ιουλίου, όπου είχε συνάντηση με τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Antonio Costa και την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ursula von der Leyen. Η συνάντηση που είχαν επιβεβαίωσε τη στενή και γόνιμη σχέση μεταξύ της Ένωσης και της Αρμενίας. Οι ηγέτες εξέφρασαν επίσης ικανοποίηση για την πρόοδο που έχει επιτευχθεί στα πλαίσιο του διαλόγου για την απελευθέρωση της θεωρήσεων και τον νόμο για την έναρξη διαδικασίας ένταξης.(4)
Το πλαίσιο που παρέχει η υφιστάμενη Συνολική και Ενισχυμένη Συμφωνία Εταιρικής Σχέσης, και η νέα Ημερήσια Διάταξη, καθώς και η διαδικασία απελευθέρωσης του καθεστώτος θεωρήσεων και το Σχέδιο Ανθεκτικότητας και Ανάπτυξης προσφέρουν χώρο για περαιτέρω πρόοδο, σταδιακή προσέγγιση με το κοινοτικό κεκτημένο και συμμετοχή σε εκτεταμένη οικονομική συνεργασία καθώς και ενίσχυση των θεσμών.
Τα κριτήρια είναι σαφή και μόλις εκπληρωθούν θα αποφέρουν περαιτέρω οφέλη. Για παράδειγμα, μόλις εκπληρωθούν οι προϋποθέσεις του Σχεδίου Δράσης για την Απελευθέρωση του Καθεστώτος Θεωρήσεων, αυτό θα οδηγήσει σε ταξίδια χωρίς θεωρήσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στον χώρο Σένγκεν για τους Αρμένιους πολίτες για σύντομα ταξίδια έως και 90 ημερών για κάθε περίοδο έξι μηνών. Επίσης, όταν ικανοποιούνται τα κριτήρια, για παράδειγμα, για την εξαγωγή προϊόντων διατροφής στην ΕΕ (όπως έγινε πρόσφατα με τα είδη αλιείας), οι εξαγωγείς και οι παραγωγοί της χώρας μπορούν να επωφεληθούν από την πρόσβαση στην εσωτερική αγορά της Ένωσης.
1. Βλ. ανακοινώσεις και πληροφορίες στα κοινωνικά δίκτυα: — July 22, June 12, March 20, March 10
2. Βλ. σχετικά με το έργο στο παρακάτω άρθρο (article), καθώς και σε ανακοινώσεις στα κοινωνικά δίκτυα: July 8 , June 19
3. Βλ. πρόσφατες ανακοινώσεις στα κοινωνικά δίκτυα: August 4, May 23, May 16, January 144
4. Βλ. στον παρακάτω σύνδεσμο την ανακοίνωση τύπου:
https://www.consilium.europa.eu/en/press/press-releases/2025/07/14/joint-press-release-eu-and-armenia-reaffirm-and-advance-their-partnership-during-a-leaders-meeting/
