Δύο ωριαία ραδιοφωνικά ιστορικά ντοκιμαντέρ μεταδοθήκαν από το Πρώτο πρόγραμμα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας από την εκπομπή «Αφύλαχτη Διάβαση» του Θωμά Σίδερη.
Το πρώτο μέρος με τίτλο «Η Γενοκτονία των Αρμενίων μέσα από μαρτυρίες επιζησάντων» μεταδόθηκε το Σάββατο, 2 Μαΐου. Στο ντοκιμαντέρ αναλύεται από τον ιστορικό Τόνι Μπράιντελ το ιστορικό πλαίσιο, στο οποίο συντελείται η Γενοκτονία των αρμενικών κοινοτήτων αρχικώς και αργότερα των Ελλήνων του Πόντου κατά το πρώτο τέταρτο του περασμένου αιώνα. Οι ακροατές μπορούν να παρακολουθήσουν τον βίαιο εκτοπισμό των πληθυσμών από τις πατρογονικές εστίες τους, την περιπλάνησή τους στα εδάφη της Ανατολίας, τα βασανιστήρια στα οποία υπόκεινται και τις κακουχίες που αγόγγυστα υπομένουν μέσα από τις συγκλονιστικές μαρτυρίες επιζησάντων Αρμενίων.
Κύριος αφηγητής του ραδιοφωνικού ντοκιμαντέρ είναι ο Μωυσής Χανεσιάν, η μαρτυρία του οποίου ελήφθη σε δύο διαφορετικές χρονικές στιγμές με διαφορά δύο χρόνων: όταν ήταν 103 και 105 χρόνων. Στο ντοκιμαντέρ της «Αφύλαχτης Διάβασης» μιλούν ακόμα, οι επιζήσασες Γιεπραξία Γκεβορκιάν, 110 χρόνων και Μαριάν Μανουκιάν, 104 χρόνων.
Το δεύτερο μέρος του ραδιοφωνικού ντοκιμαντέρ με τίτλο «Η Αρμενική κοινότητα της Κοκκινιάς» μεταδόθηκε την Κυριακή 10 Μαϊου και αφορούσε την ιστορία της αρμενικής κοινότητας της προσφυγικής Κοκκινιάς τις πρώτες δεκαετίες μετά την Μικρασιατική Καταστροφή μέσα από τον φακό των Αρμένιων φωτογράφων.
Στην εκπομπή περιγράφουν γλαφυρά την καθημερινότητα των προσφυγών και την οργάνωση της κοινότητας, η φιλόλογος και συγγραφέας Αρχοντία Παπαδοπούλου η οποία έχει μελετήσει την προσφυγική Κοκκινιά, η Μαρία Πούλου ιστορικός τέχνης, υπεύθυνη της Δημοτικής Πινακοθήκης Νίκαιας η οποία έκανε το μεγαλύτερο μέρος της έρευνας για να πραγματοποιηθεί η ιστορική έκθεση «Αρμένιοι φωτογράφοι της Νίκαιας 1922-1960», ο Χαρουτιούν Σπαρταλιάν εκπρόσωπος της Αρμενικής Εθνικής Επιτροπής, o Σαχάν Μανουέλ Φαρατζιάν, γιός του Πωλ Φαρατζιάν φωτογράφου της Κοκκινιάς και η Αναίς Καζαντζιάν, κόρη του φωτογράφου και ρετουσέρ Αρσαβίρ Καζαντζιάν.
Μπορείτε να ακούσετε τις εκπομπές μέσω SPOTIFY στους σύνδεσμους:
1η εκπομπή «Η ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ ΤΩΝ ΑΡΜΕΝΙΩΝ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΕΠΙΖΗΣΑΝΤΩΝ»
https://open.spotify.com/episode/1y5jHHjRSck7hZvPsA60cE#login
2η εκπομπή «Η ΑΡΜΕΝΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΝΙΚΑΙΑΣ»
