«ΑΖΑΤ ΟΡ»
Στην πολιτική ζωή της Αρμενίας τα τελευταία χρόνια, το νεοφερμένο αφήγημα «πραγματική Αρμενία» χρησιμοποιείται όλο και περισσότερο από την σημερινή εξουσία. Με τον όρο αυτό επιχειρείται η προβολή μιας εικόνας που παρουσιάζεται ως «ρεαλιστική, αντικειμενική και ειλικρινής». Όμως, το κρίσιμο ερώτημα παραμένει: ποιο είναι το πραγματικό και ποια είναι η πραγματικότητα που ο λαός της Αρμενίας βίωσε και εξακολουθεί να βιώνει υπό την παρούσα εξουσία;
Η απάντηση δεν μπορεί να δοθεί με τους όρους που η κυβερνητική προπαγάνδα προσπαθεί να επιβάλλει στην αρμενική κοινωνία.
Τα γεγονότα μιλούν από μόνα τους: η «πραγματική Αρμενία» που παρουσιάζει το σημερινό καθεστώς είναι η Αρμενία της ήττας, των απωλειών και της υπονόμευσης της εθνικής κυριαρχίας. Ο πόλεμος των τελευταίων ετών οδήγησε σε μια καταστροφική πραγματικότητα: στην απώλεια του Αρτσάχ, στη βίαιη έξοδο των 120.000 προσφύγων, στην τραγωδία των αιχμαλώτων, στις επιδρομές και την κατοχή κυρίαρχων εδαφών της Αρμενίας από το Αζερμπαϊτζάν, στον εξαναγκασμό της αλλαγής των θεμελιωδών όρων του Συντάγματος, στην ανεξήγητη μείωση των δαπανών για την άμυνα της χώρας.
Η οδυνηρή αυτή πραγματικότητα δεν ενισχύει, αλλά αποδυναμώνει με συστηματικό τρόπο τα θεμέλια του κράτους.
Ταυτόχρονα, η κυβέρνηση απέτυχε να διαφυλάξει τα εθνικά σύμβολα και τις αξίες. Η ιστορική υπόθεση της διεθνούς αναγνώρισης και διεκδίκησης της Γενοκτονίας των Αρμενίων υποβαθμίστηκε, δίνοντας την εντύπωση ότι το κράτος παραιτείται από έναν θεμελιώδη πυλώνα της εθνικής ταυτότητας. Στο εσωτερικό μέτωπο, καλλιεργήθηκε κλίμα φόβου απέναντι στις προθέσεις του εχθρού, όπου η πολιτική της κυβέρνησης συρρικνώθηκε σε μια αλυσίδα παραχωρήσεων και σιωπής.
Παράλληλα, επιχειρείται ο ευτελισμός του απελευθερωτικού αγώνα του Αρτσάχ και γίνεται μια συστηματική προσπάθεια να παρουσιαστεί σαν ένας επιθετικός πόλεμος από την πλευρά των Αρμενίων, ρίχνοντας νερό στο μύλο της προπαγάνδας των Αζέρων.
Σε διεθνές επίπεδο, η Αρμενία παρουσιάζεται ως πιστός εκτελεστής των προθέσεων των μεγάλων δυνάμεων της περιοχής, χωρίς αυτόνομη στρατηγική. Αντί να διαμορφώνει πρωτοβουλίες, εγκλωβίζεται σε έναν γεωπολιτικό λαβύρινθο, λειτουργώντας ως παθητικός παράγοντας υπό την πίεση ξένων επιδιώξεων. Ο πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν Ιλχάμ Αλίεφ διαρκώς ενδυναμώνει την προκλητική του στάση απέναντι στην Αρμενία, παρουσιάζοντας τη χώρα μας ως ένα επιθετικό κράτος, ακόμα και από το βήμα του ΟΗΕ, ενώ η Τουρκία συνεχίζει να συνδέει την περιφερειακή ειρήνη στον Καύκασο με την πλήρη ικανοποίηση των απαιτήσεων του Αζερμπαϊτζάν. Η Αρμενία απλά ψελλίζει ευχολόγια για την «συνθήκη ειρήνης», ενώ ο πρωθυπουργός από το ίδιο βήμα εμφανίζεται ως επαίτης στη διεθνή πολιτική σκηνή, ως ένας φοβισμένος κυβερνήτης, δίχως καν να εγείρει το αναφαίρετο δικαίωμα των κατοίκων του Αρτσάχ να επιστρέψουν στην πατρογονική γη.
Στο εσωτερικό της κοινωνίας, η εξουσία ενίσχυσε τον διχασμό και την αυταρχικότητα.
Αντί για ενότητα, η κοινωνία διαχωρίστηκε σε στρατόπεδα, μέλη της αντιπολίτευσης και της εκκλησίας αντιμετωπίζουν πολιτικές διώξεις, ενώ η διασπορά –η οποία ιστορικά υπήρξε ζωτικός παράγοντας για την ύπαρξη και την πρόοδο του έθνους– απομονώθηκε. Η πολιτική της κυβέρνησης να αποσυνδέσει τον παγκόσμιο αρμενισμό από την πατρίδα είναι απαράδεκτη για έναν λαό που αντλεί την ύπαρξή του από την ιστορική του γη και τον πολιτισμό του.
Η σημερινή εξουσία επιχειρεί να δημιουργήσει νέες «πραγματικότητες» στις οποίες η συλλογική μνήμη αποδυναμώνεται, οι αξίες αλλοιώνονται και η εθνική ιδέα παραμερίζεται. Αντί αυτών, προωθείται το αφήγημα μιας πλασματικής ευμάρειας που αποπροσανατολίζει την πορεία του λαού, απομακρύνοντας τον από την επιδίωξη της εθνικής αξιοπρέπειας και τη διατήρησης της ιστορικής μνήμης. Ωστόσο, ο αρμενικός λαός, που επέζησε επί αιώνες μέσα από καταστροφές και αντιξοότητες, δεν μπορεί να αποδεχθεί τέτοιες αυταπάτες.
Οι βουλευτικές εκλογές του 2026 πλησιάζουν. Στον αντίποδα της προπαγάνδας της εξουσίας, η αντιπολίτευση μέχρι στιγμής δεν κατόρθωσε να παρουσιάσει ένα ξεκάθαρο και ριζοσπαστικό σχέδιο που θα μπορούσε να εμπνεύσει τον λαό σε μια νέα πορεία. Αντίθετα, αρκέστηκε στην κριτική της πολιτικής των κυβερνώντων και σε σπασμωδικές αντιδράσεις, χωρίς ορατό αποτέλεσμα. Η πρόκληση είναι να διαμορφωθεί μια στρατηγική θεμελιώδους αλλαγής, βασισμένης στην αποκατάσταση της εθνικής αξιοπρέπειας, στην υπεράσπιση της κυριαρχίας και στη συσπείρωση του αρμενισμού γύρω από την πολιτεία. Ο ρόλος της Διασποράς καθίσταται κρίσιμος στην διαμόρφωση της συνοχής του αρμενικού έθνους. Πρωτίστως, είναι αναγκαία η συσπείρωση των πολιτικών και κοινωνικών φορέων που απαρτίζουν τον κορμό της Διασποράς γύρω από ένα εθνικό σχέδιο ενιαίου μετώπου με όραμα. Μόνο έτσι μπορεί να δημιουργηθεί μια νέα ελπίδα και προοπτική για το μέλλον που θα αγκαλιάσει τον απανταχού αρμενισμό.
Εάν συνεχιστεί η παρούσα πορεία και η σημερινή εξουσία καταφέρει έστω και οριακά να ανανεώσει τη θητεία της, τότε είναι βέβαιο ότι θα επιβληθούν ακόμη πιο επικίνδυνες αλλαγές που θα υπονομεύσουν τις πνευματικές και πολιτικές αξίες του αρμενικού λαού, θα αλλοιώσουν την ταυτότητά του και θα τον αποκόψουν από το ιστορικό αξιακό του σύστημα.
Η αλήθεια είναι ότι ο αρμενικός λαός βρίσκεται μπροστά σε μια καθοριστική καμπή. Είτε σύσσωμη θα χαράξει μια νέα πορεία, θεμελιωμένη στις εθνικές του αξίες και την κυριαρχία του, είτε θα συνεχίσει να βυθίζεται σε μια αλυσίδα από «πραγματικότητες» που οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια σε μια επικίνδυνη περιδίνηση.
