Δανιήλ Κολανιάν

«Το πιάνο έγινε η φωνή της ψυχής μου»

Μirrorspectator – στον Αρτσβί Μπαγτσινιάν

Ο Έλληνοαρμένιος πιανίστας Δανιήλ Κολανιάν (γεννημένος στην Αθήνα το 2008) ξεκίνησε μαθήματα πιάνου στην ηλικία των πέντε ετών με τη δασκάλα Μαρίνα Γκίρα στο Ωδείο Φίλιππος Νάκας στην Αθήνα. Το 2019 συνέχισε με την Αλεξάνδρα Παπαστεφάνου στο Ωδείο Kodaly. Αυτή τη στιγμή σπουδάζει στη Μουσική Ακαδημία Hochschule für Musik und Tanz στην Κολωνία, με καθηγήτρια τη Florence Millet.
Το 2018 κέρδισε το Β’ Βραβείο στην Παιδική Κατηγορία του 41ου Πανελλήνιου Διαγωνισμού Πιάνου «Φίλων». Δύο χρόνια αργότερα, στον 28ο Διεθνή Διαγωνισμό Πιάνου Gianluca Campochiaro στην Κατάνια της Ιταλίας, απέσπασε το Β’ Βραβείο στη 2η Κατηγορία. Το 2021, στον 22ο Διεθνή Διαγωνισμό Πιάνου d’Ile-de-France, απέσπασε Α’ Βραβείο στη 2η Κατηγορία. Το 2023 κατέκτησε το Α’ Βραβείο στον 8ο Πανελλήνιο Διαγωνισμό Πιάνου “UNESCO” στην Αθήνα. Το 2024, έλαβε την υποτροφία του Ιδρύματος Yamaha Music Europe (YMEF). Την ίδια χρονιά μετακόμισε στη Γερμανία, λαμβάνοντας μαθήματα πιάνου με τον καθηγητή Boris Radulovic, ενώ κέρδισε το Α’ Βραβείο στον Διαγωνισμό «Beethoven Bonnensis» στην κατηγορία σόλο ερμηνείας στη Βόννη.

***

Αγαπητέ Δανιήλ, τη δεκαετία του ‘90 στην Γερεβάν, παρακολούθησα τη συναυλία του πατέρα σου, του διακεκριμένου κλασικού κιθαρίστα Ιάκωβου Κολανιάν.
Η επιλογή του μουσικού επαγγέλματος ήταν δική σου απόφαση ή εμπνεύστηκες από τον πατέρα σου;

Η μουσική ήταν από πολύ νωρίς πηγή χαράς και ελευθερίας για μένα, με το πιάνο να γίνεται η φωνή της ψυχής μου. Εμπνευσμένος από το παράδειγμα του πατέρα μου, ένιωσα να με έλκει αυτός ο δρόμος. Έτσι, η απόφαση να αφοσιωθώ επαγγελματικά στη μουσική ήρθε φυσικά, ως αναπόφευκτη συνέχεια.

Ξεκίνησες πιάνο σε ηλικία πέντε ετών. Τι ήταν αυτό που σε τράβηξε στο όργανο;

Κάθε φορά που έβλεπα πιάνο, ένιωθα να με τραβάει σαν μαγνήτης — μαγευόμουν από τον μοναδικό του ήχο. Βλέποντας τον ενθουσιασμό μου, οι γονείς μου με ενθάρρυναν να ξεκινήσω μαθήματα.

Σε τόσο μικρή ηλικία έχεις ήδη πετύχει σημαντικές διακρίσεις. Τι θυμάσαι πιο έντονα από το πρώτο βραβείο στη Γαλλία; Και ποια από τις εμπειρίες σου ήταν πιο ουσιαστική;

Αυτό που θυμάμαι πιο ζωντανά είναι η στιγμή που ανέβαινα τα σκαλιά για τη σκηνή. Μέσα μου άκουγα τη φωνή της δασκάλας μου να με καθοδηγεί.
Το Πρώτο Βραβείο στη Γαλλία, το βραβείο UNESCO στην Αθήνα και η υποτροφία Yamaha ήταν σημαντικά ορόσημα. Ωστόσο, δεν τα θεωρώ καθοριστικά για την πορεία ενός καλλιτέχνη, γιατί πιστεύω ότι η ουσία και η αληθινή ποιότητα της τέχνης δεν μπορούν να καθοριστούν μόνο από διακρίσεις. Μία από τις πιο ουσιαστικές εμπειρίες για μένα ήταν η εμφάνισή μου ως σολίστ τον Ιούνιο του 2024 στην Γερεβάν με την Κρατική Ορχήστρα Δωματίου της Αρμενίας.

Με ποιους συνθέτες νιώθεις πιο κοντά αυτή τη στιγμή στην καλλιτεχνική σου εξέλιξη;

Αισθάνομαι πιο κοντά στον Μπαχ και τον Λιστ. Με τον Μπαχ, γιατί μέσα από την πολυπλοκότητα αναδύεται μια απλότητα που με αγγίζει. Με τον Λιστ, γιατί ενσαρκώνει την ίδια τη φλόγα του Ρομαντισμού — φαντασία, πάθος και υπερβατικές προκλήσεις που με εμπνέουν να ξεπερνώ τα όριά μου.

Πλέον σπουδάζεις στη Γερμανία. Πώς διαφέρει η μουσική σου ζωή εκεί σε σχέση με την Ελλάδα;

Στο πρόγραμμα νεαρών σπουδαστών (Jungstudium) στην τάξη της διακεκριμένης καθηγήτριας Florence Millet, βρίσκομαι ανάμεσα σε μεγαλύτερους, υψηλού επιπέδου σπουδαστές από πολλές χώρες. Έχω επίσης περισσότερες ευκαιρίες για εμφανίσεις, είτε ως σολίστ είτε σε σύνολα μουσικής δωματίου.

Μπορείς να περιγράψεις τη καθημερινότητα της μελέτης σου;

Ξεκινώ παίζοντας το έργο αργά, για να εντοπίσω τις αδυναμίες. Όταν τις ξεπεράσω και «ζεσταθώ», επικεντρώνομαι στην ερμηνεία, την έκφραση και τον χαρακτήρα.
Με τη δασκάλα μου επιλέγουμε έργα που μου προσφέρουν νέες τεχνικές προκλήσεις ώστε να εξελίσσομαι ως πιανίστας.

Στο μέλλον, φαντάζεσαι τον εαυτό σου να επικεντρώνεται σε σόλο ερμηνείες, ορχήστρα, μουσική δωματίου ή ίσως και στη διδασκαλία;

Για μένα, ένας ολοκληρωμένος μουσικός είναι αυτός που αγκαλιάζει όσο περισσότερες πτυχές της τέχνης μπορεί. Βρίσκω έμπνευση σε κάθε μορφή που σχετίζεται με το είδος που υπηρετώ.

Ποιο είναι το όνειρό σου όσον αφορά συναυλίες ή συνεργασίες;

Ο χώρος από μόνος του δεν έχει σημασία όσο το κοινό — αυτό που μετράει είναι η ικανότητα να ακούει και να νιώθει το μεγαλείο των έργων. Όσον αφορά συνεργασίες, ονειρεύομαι να σταθώ πλάι σε ικανούς και εμπνευσμένους μουσικούς.

Ξέρω ότι ερμηνεύεις το έργο «Shushiki» του Komitas, το οποίο περιλαμβάνεται στο πρόγραμμα σπουδών πιάνου Grade 6 του Associated Board of the Royal Schools of Music για το 2025–2026. Πώς νιώθεις που η ελληνική και αρμενική καταγωγή σου επηρεάζουν τη μουσική σου προσέγγιση;

Και οι δύο καταγωγές έχουν δείξει στην ιστορία τους ότι, παρά τις δυσκολίες, συνεχίζουν να προχωρούν. Αυτό με εμπνέει να συνεχίσω και εγώ τη δική μου πορεία.
Οι μουσικές παραδόσεις τους χαρακτηρίζονται από βαθύ λυρισμό και ποικιλία ρυθμών — στοιχεία που κρατώ πάντα στο μυαλό μου όταν ερμηνεύω.

Μπορείτε να μας μιλήσετε για την καταγωγή της οικογένειας Κολανιάν και πώς διατηρείτε τις αρμενικές παραδόσεις;

Ο προπάππους μου, Κεβόρκ, μαζί με τη προγιαγιά μου, Σογoμέ, αναγκάστηκαν να φύγουν από την Ούρφα προς το Χαλέπι της Συρίας, εξαιτίας της Γενοκτονίας του 1915. Εκεί απέκτησαν τρία παιδιά. Αργότερα, όλη η οικογένεια αποφάσισε να μεταναστεύσει στη Βραζιλία. Το πρώτο λιμάνι όπου σταμάτησε το πλοίο ήταν ο Πειραιάς, και εκεί ο παππούς μου αποφάσισε ότι θα εγκατασταθούν μόνιμα στην Αθήνα.
Ανήκω στην τέταρτη γενιά της διασποράς και είναι αλήθεια ότι δεν είμαι τόσο κοντά στις αρμενικές παραδόσεις όσο θα ήθελα.
Αυτό είναι κάτι που με βαραίνει, και στο μέλλον θέλω να μάθω περισσότερα και να ξανασυνδεθώ με αυτές. Τον Ιούνιο του περασμένου έτους, κατά την επίσκεψή μου στην Αρμενία για τη συνεργασία μου με την Κρατική Καμεράτα Ορχήστρα της Αρμενίας, αυτή η ανάγκη έγινε ακόμη πιο έντονη μέσα μου. Στο Γερεβάν με εντυπωσίασε η ρυμοτομία της πόλης, με τους μεγάλους δρόμους, τα πάρκα και τα ιστορικά κτήρια, καθώς και οι φιλόξενοι άνθρωποι. Η πλούσια πολιτιστική ζωή της πόλης με μάγεψε, ενώ η επίσκεψή μου στη Μονή Κεγάρτ με γέμισε θαυμασμό. Το μόνο που μετάνιωσα ήταν που δεν μπορούσα να επικοινωνήσω περισσότερο με τους ντόπιους, αφού δεν γνωρίζω τη γλώσσα — κάτι που σκοπεύω να μάθω στο μέλλον.

Τι συμβουλή θα δίνατε σε νέους πιανίστες που προετοιμάζονται για διεθνείς διαγωνισμούς;

Η ψυχολογική προετοιμασία πιθανόν να παίζει τον πιο σημαντικό ρόλο, μαζί με την πίστη στις ικανότητές σου, συνδυασμένα με τη σωστή μελέτη. Οι διαγωνισμοί δεν καθορίζουν απαραίτητα την αξία ενός καλλιτέχνη — άλλωστε η ιστορία έχει δείξει ότι πολλοί σπουδαίοι καλλιτέχνες, λόγω της ευαίσθητης φύσης τους, δυσκολεύτηκαν να διακριθούν σε μεγάλους διαγωνισμούς. Παρ’ όλα αυτά, αποτελούν ένα πολύ σημαντικό κίνητρο για μελέτη!