De Profundis II

De Profundis II
(εκ βαθέων μήνυμα II προς την Αρμενική Νεολαία από μια μάνα της Διασποράς)

«Ξένοι με αρμενική καταγωγή ή Αρμένιοι με ξένη υπηκοότητα;»
Ιδού το μεγάλο δίλημμα της Διασποράς.
Τον Απρίλιο του 2017, αγαπητά πολύτιμα βλαστάρια του νεκραναστημένου μας έθνους, σας απηύθυνα ένα πρώτο μήνυμα, που θεώρησα ηθικό μου χρέος, γιατί εσείς είσθε το μέλλον ενός από τους αρχαιότερους λαούς του κόσμου με πλούσια ιστορική και πολιτιστική κληρονομιά.
Είχα αναφερθεί τότε στο βαθύ εθνικό μας τραύμα, τη Γενοκτονία του 1915 από τους Τούρκους, τα αίτια και τις τραγικές συνέπειες αυτού του «εγκλήματος κατά της ανθρωπότητας», που δυστυχώς παραμένει ακόμη ατιμώρητο.
Ένα δεύτερο μήνυμα να μην είχε, ενδεχομένως, ιδιαίτερη σημασία.
Όμως, πιστέψτε με, μια ασίγαστη φωνή μέσα μου μού υπαγόρευε συνεχώς, ότι το Απριλιανό μήνυμα του Γολγοθά μας έπρεπε οπωσδήποτε να το ακολουθήσει το μήνυμα της εθνικής μας Ανάστασης της 28ης Μαΐου του 1918. Έτσι, αποφάσισα να επικοινωνήσω άλλη μια φορά μαζί σας.
Ασφαλώς, στις εκδηλώσεις για την 100η επέτειο της πρώτης Ανεξαρτησίας της Αρμενίας θα ακουσθεί στην Πατρίδα, το Αρτσάχ και τη Διασπορά αμέτρητες φορές το νικηφόρο μήνυμα του Μαΐου, που θα γεμίσει τις ψυχές μας με εθνική υπερηφάνεια.
Αλλά πέρα από τους δικαιολογημένους πανηγυρισμούς και τις εντυπωσιακές γιορτές, την εκατονταετηρίδα αυτή με την ψυχική ανάταση της εθνικής μνας Ανάστασης, θα πρέπει να τη δούμε σαν μια μοναδική ευκαιρία βαθύτερου στοχασμού.
Εάν θέλουμε να αποτίσουμε πραγματικό φόρο τιμής στους ήρωες του Γαρακιλισέ, του Πας – Αμπαράν και του Σαρνταραμπάτ, που με το αίμα τους έγραψαν στον παγκόσμιο χάρτη, ξανά το όνομα «Αρμενία», μετά από έξι αιώνες σκλαβιάς υπό οθωμανικό ζυγό, είναι αδήριτη ανάγκη ο φετινός Μάιος να αποτελέσει τη συμβολική αφετηρία μιας νέας εθνικά πιο συνειδητοποιημένης πορείας.
Ας αναλογιστούμε τι σημαίνει για μας η 28η Μαΐου του 1918.
Αναλύοντας σε βάθος τη σημασία της, διαπιστώνουμε ότι αποτελεί χαρακτηριστικό κριτήριο του επιπέδου ενός λαού κατατρεγμένου, που τρία μόλις χρόνια μετά από Γενοκτονία με 1.500.000 θύματα πέτυχε το ακατόρθωτο, την επανίδρυση αρμενικού κράτους. Φαινόμενο σπάνιο, αν όχι μοναδικό στην παγκόσμια ιστορία. Οι ηρωικοί αγώνες των προγόνων μας σε άκρως αντίξοες συνθήκες με βαθειά εθνική συνείδηση και ομοψυχία πρέπει να είναι αέναη πηγή έμπνευσης για όλες τις επόμενες γενιές, όπως λέει και ο μεγάλος μας ποιητής Μπαρούιρ Σεβάκ.
Άλλωστε, ο πρόσφατος απελευθερωτικός αγώνας του ηρωικού μας Αρτσάχ ήλθε να επιβεβαιώσει τη διαχρονική απόλυτη προσήλωσή μας στο υπέρτατο ιδανικό της ελευθερίας.
Συχνά αναφερόμαστε σε μια αδιαμφισβήτητη ιστορική αλήθεια, ότι δηλαδή χωρίς την ανάκτηση της κρατικής μας οντότητας το 1918, δεν θα υπήρχε Αρμενική Δημοκρατία, ούτε η Σοβιετική, ούτε βέβαια η σημερινή Ανεξάρτητη.
Σπάνια, όμως, μας απασχολεί ένα άλλο ζωτικό ερώτημα: Ποια θα ήταν η μοίρα του λαού μας χωρίς το θαύμα της Εθνικής μας Ανάστασης; Μόνο εφιαλτικές εικασίες μπορούμε να κάνουμε.
Οι ορδές του Κεμάλ θα είχαν μετατρέψει και το τελευταίο μικρό κομμάτι της ιστορικής Αρμενίας σε μια έρημο με άταφους νεκρούς. Οι ελάχιστοι επιζώντες θα είχαν την τύχη των βίαια εξισλαμισθέντων ή θα είχαν προστεθεί στα θλιβερά λείψανα του γενοκτονημένου μας λαού, σε όλα τα μήκη και πλάτη του κόσμου. Αυτό θα σήμαινε αφανισμό του έθνους. Αρμένιοι θα επιβίωναν πιθανόν ανά τον κόσμο, όχι όμως και αρμενικό έθνος. Οι απάτριδες λαοί είναι νομοτελειακά καταδικασμένοι να καταλήξουν αργά ή γρήγορα στο Μουσείο της Ιστορίας.
Συνεπώς, η 28η Μαΐου του 1918 δεν είναι απλά μια ημερομηνία ανακήρυξης Ανεξαρτησίας, είναι το εχέγγυο της εθνικής μας υπόστασης. Αξίζει δε να επισημάνουμε κάποια επιτεύγματα ενός κυριολεκτικά εξουθενωμένου λαού σε δύο μόνο χρόνια Ανεξαρτησίας: δημοκρατικές κρατικές δομές, Πανεπιστήμιο, διπλωματικό σώμα, με την πρώτη στον κόσμο μάλιστα γυναίκα πρέσβειρα, την Ντιάνα Απκάρ στην Ιαπωνία, όταν οι γυναίκες σε προηγμένες χώρες δεν είχαν ακόμη δικαίωμα ψήφου. Αυτονόητο είναι, ότι παράλληλα με την εθνική υπερηφάνεια, οφείλουμε να συνειδητοποιήσουμε το μέγεθος της ευθύνης μας.
Πανεθνική πορεία, λοιπόν, με το πνεύμα του Σαρνταραμπάτ για την επίτευξη των εθνικών μας στόχων. Γιατί, η πολιτική εξορία σαν συνέπεια της Γενοκτονίας, που λέγεται Διασπορά, είναι ένα απέραντο Σαρνταραμπάτ, όπου κινδυνεύει καθημερινά η εθνική μας ταυτότητα.
Εμείς, η τρίτη γενιά που ζήσαμε χωρίς καμμιά επαφή με μια πατρίδα πίσω από το σοβιετικό σιδηρούν παραπέτασμα, επιβιώσαμε εθνικά με το όραμα και μόνο μιας Ανεξάρτητης Αρμενίας. Οι εθνικές μας αντοχές είναι ιστορικά αποδεδειγμένες. Δεν κατάφεραν να μας αφανίσουν ή να μας αφομοιώσουν ούτε βάρβαροι εισβολείς, ούτε παντοδύναμες αυτοκρατορίες, ούτε ολοκληρωτικά καθεστώτα, ούτε καν η Γενοκτονία.
Υπάρχει όμως ο κίνδυνος, εάν δεν αναλάβουμε όλοι τις ευθύνες που μας αναλογούν για εθνική επιβίωση, να φθάσει ο Γενοκτόνος στον στόχο, που δεν πέτυχε με το γιαταγάνι του.
Και αυτό είμαι βέβαιη ότι δεν θα το επιτρέψουμε. Ούτε εμείς, που οφείλουμε να σας μεταλαμπαδεύσουμε το πνεύμα του αξιόλογου παρελθόντος, ούτε εσείς, που μπορείτε με τον νεανικό σας ενθουσιασμό, τις γνώσεις και τα σύγχρονα μέσα της τεχνολογίας να οικοδομήσετε το παρόν και να ενστερνισθείτε το όραμα για το μέλλον, που αξίζει στο έθνος μας.
Με την ευκαιρία της εκατονταετηρίδας λοιπόν, ας ηχήσουν οι νικηφόρες καμπάνες του Σαρνταραμπάτ για να αφυπνίσουν και να ενδυναμώσουν την εθνική μας συνείδηση, σε όποια γωνιά της γης κι αν βρισκόμαστε.
Αυτή είναι η μεγάλη μας καθοριστική στιγμή!
Στο απέραντο «Σαρνταραμπάτ» της τεράστιας Διασποράς, ας γίνουμε όλοι εθελοντές μιας γενικής επιστράτευσης για την επίτευξη των εθνικών μας στόχων. Διαφυλάσσοντας ως κόρην οφθαλμού και αναντικατάστατη αξία την Ανεξαρτησία της Δημοκρατίας της Αρμενίας, ας συνεχίσουμε με συνέπεια να υπηρετούμε το όραμά μας για ολοκληρωμένη με τα ιστορικά της εδάφη πατρίδα και την de jure αναγνώριση του Αρτσάχ.
Είμαι σίγουρη, αγαπητά μου παιδιά, ότι στη συντριπτική σας πλειοψηφία όλα αυτά τα έχετε στη σκέψη και στις νεανικές ψυχές σας.
Το δύσκολο είναι στις προσωπικές και συλλογικές σας αποφάσεις να βρίσκετε τις ευαίσθητες ισορροπίες μεταξύ της ταυτότητάς σας ως πολιτών διαφόρων χωρών και της εθνικής σας ταυτότητας.
Στη Διασπορά είμαστε όλοι πολίτες διαφορετικών κρατών. Οφείλουμε, ασφαλώς, να είμαστε νομοταγείς και υποδειγματικοί πολίτες με ευγνωμοσύνη και αγάπη προς τις δεύτερες πατρίδες μας. Αυτό δεν σημαίνει απώλεια εθνικής ταυτότητας.
Συνεπώς, χωρίς διλήμματα, λέμε «ναι» στην ένταξη και ενσωμάτωση στις κοινωνίες που ζούμε, αλλά «όχι» στην αφομοίωση.
Οι επόμενες γενιές, λοιπόν, μόνον χάρις στις εθνικά υπεύθυνες επιλογές όλων μας, μπορούν να παραμείνουν στη Διασπορά ως συνειδητοποιημένοι Αρμένιοι, έστω με ξένη υπηκοότητα και όχι ως ξένοι με αρμενική καταγωγή.
Γνωρίζω, ότι ο δρόμος αυτός είναι ακανθώδης και ανηφορικός. Αλλά είναι ο μοναδικός, που θα μας οδηγήσει στην τελική νίκη.
Η επιλογή είναι δική μας.
Δικαιούμαστε, όμως, σαν απόγονοι των ηρώων του Σαρνταραμπάτ να απεμπολήσουμε συνειδητά την εθνική μας ταυτότητα ή να την απωλέσουμε με ανεύθυνη χαλαρότητα και αδιαφορία;
Ας πούμε, λοιπόν, όλοι μαζί και ο καθένας ξεχωριστά ένα μεγάλο «ΟΧΙ» στον κατήφορο του εθνικού αφανισμού.
Ένας είναι ο δρόμος και ο στόχος για την εθνική αξιοπρέπεια του κάθε Αρμένη:
«Νίκη και στο Σαρνταραμπάτ της Διασποράς!»
Πιστεύω ακράδαντα, ότι εμείς «το έθνος του ανέφικτου», όπως μας έχει χαρακτηρίσει ο Φραντς Βέρφελ, είμαστε ικανοί για τη Μεγάλη αυτή Νίκη.
Εύχομαι δε ολόψυχα εσείς, η τέταρτη και πέμπτη γενιά να είσθε οι τυχεροί, που θα υψώσετε την τρίχρωμη σημαία μας και στην κορυφή του βιβλικού μας Αραράτ.
Τον επίλογο του μηνύματός μου, θα ήθελα να τον απευθύνω στην Αρμενική Νεολαία Ελλάδας, επισημαίνοντας ότι είμαστε από τους τυχερούς της Διασποράς, αφού οι κατατρεγμένοι πρόγονοί μας βρήκαν καταφύγιο στη φιλόξενη αγκαλιά μιας χώρας ελεύθερης, δημοκρατικής και κοιτίδας του παγκόσμιου πολιτισμού, που μας δίνει τη δυνατότητα να ζούμε σαν αξιοπρεπείς Έλληνες πολίτες με την αρμενική εθνική μας ταυτότητα.
Κλείνοντας, επιθυμώ να εκφράσω τα συναισθήματα ευγνωμοσύνης των Αρμενίων της Ελλάδας με ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα, που αφορά στους Αρμένιους πρόσφυγες, από την ομιλία του Μακαριστού Πατριάρχη μας Καρεκίν του Α΄, πριν από δεκαετίες.
«Δεν ημπορώ όμως, να τελειώσω εδώ, όταν ομιλώ εις την Μητέρα πρωτεύουσαν των πολιτισμένων λαών, τας Αθήνας. Με τραύματα ήλθατε εις την χώραν αυτήν, ηργάσθητε και εζήσατε μαζί με τον φιλόξενον αδελφόν ελληνικόν λαόν. Λίγοι λαοί αισθάνονται το μέγεθος του δράματός μας, όπως ο ελληνικός, που και αυτός υπέφερεν τα πάνδεινα από τον ίδιον βάρβαρον εχθρόν.
Τιμή και δόξα εις το Ελληνικόν Έθνος. Ας ζήσει αιώνια, η μήτηρ τόσης Δόξης, η κοιτίς του Πολιτισμού, Φιλόξενος Ελλάς. Είμαι βέβαιος ότι αι ψυχαί των Αρμενίων και Ελλήνων μαρτύρων θα μας ευλογούν εξ Ουρανού.
Αιωνία τους η Μνήμη».
Αιωνία η μνήμη και των ηρώων μας του Μαΐου του 1918.
Το καλύτερο μνημόσυνο για τις αθάνατες ψυχές τους θα είναι η υπόσχεση όλων μας για τελική Νίκη και στο «Σαρνταραμπάτ» της Διασποράς.
Καλή μας εθνική πορεία!

Με πολλή αγάπη και στοργή
Μαννώ Ασυριάν
Τέως Μέλος του Κεντρικού Εθνικού Συμβουλίου Αρμενίων Ελλάδας και του Περιφερειακού Συμβουλίου του Αρμενικού Σταυρού Ελέους Μακεδονίας και Θράκης.