26 ­Յու­նո­ւար թո­ւա­կիր հա­ղոր­դագ­րու­թեամբ մը, Ֆ­րան­սա­յի «­Նոր ­Սե­րունդ» միու­թիւ­նը կը յի­շեց­նէ, թէ այդ օ­րը 60րդ ­տա­րե­լիցն էր ­Շա­ւարշ ­Մի­սա­քեա­նի, որ 1945ին հիմ­նեց Հ.Յ.Դ. «­Նոր ­Սե­րունդ»ը:

Այս առ­թիւ, Հ.Յ.Դ. «­Նոր ­Սե­րունդ»ը ո­րո­շած է 2017 տա­րին նո­ւի­րել ա­նոր յի­շա­տա­կին: ­Նոյն օրն իսկ ­Նոր-սերն­դա­կան­նե­րը բռնած են ­Փէր-­Լա­շէզ գե­րեզ­մա­նա­տան ճամ­բան, այ­ցե­լե­լու հա­մար Շ. ­Մի­սա­քեա­նի շի­րի­մին եւ ծաղ­կեպ­սակ­ներ զե­տե­ղե­լու ա­նոր յի­շա­տա­կին:

­Հա­ղոր­դագ­րու­թեան մէջ կ­՛ը­սո­ւի.-

«Ամ­բողջ տա­րո­ւան ըն­թաց­քին նա­խա­տե­սո­ւած են յար­գան­քի եւ ե­րախ­տա­գի­տու­թեան ձեռ­նարկ­ներ ա­նոր գոր­ծին, յանձ­նա­ռու­թեան եւ հրա­տա­րա­կու­թիւն­նե­րուն նկատ­մամբ, ո­րոնք մտա­ծո­ղու­թեան, ա­զա­տագր­ման եւ վե­րած­նուն­դի ո­գի ներշն­չած են հա­մայն աշ­խար­հի, բայց մա՛­նա­ւանդ Ֆ­րան­սա­յի հայ ե­րի­տա­սար­դու­թեան ամ­բողջ սե­րունդ­նե­րու: ­Գի­տա­ժո­ղով­ներ, ցու­ցա­հան­դէս­ներ, հրա­տա­րա­կու­թիւն­ներ, թարգ­մա­նու­թիւն­ներ եւ այլ նա­խա­ձեռ­նու­թիւն­ներ ի­րա­րու պի­տի յա­ջոր­դեն իր յի­շա­տա­կը մե­ծա­րե­լու հա­մար:

­Շա­ւարշ ­Մի­սա­քեան ծնած է Օ­գոս­տոս 1884ին։ Ե­ղած է լրագ­րող, գրող եւ քա­ղա­քա­կան գոր­ծիչ: ­Կա­նու­խէն ի­ջած է հրա­պա­րա­կագ­րա­կան աս­պա­րէզ 1908ին՝ ­Զա­պէլ Ե­սա­յեա­նի, ­Գե­ղամ ­Բար­սե­ղեա­նի եւ ­Վահ­րամ ­Թա­թու­լի հետ հիմ­նե­լով ­Պոլ­սոյ «Ազ­դակ» շա­բա­թա­թեր­թը. 1911-12ին կը դառ­նայ ­Կա­րի­նի (Էրզ­րում) «­Յա­ռաջ»ի խմբագ­րա­պե­տը: 1913ին կը վե­րա­դառ­նայ ­Պո­լիս եւ կը ստանձ­նէ, ­Ռու­բէն ­Զար­դա­րեա­նի կող­քին, Հ.Յ.Դ. պաշ­տօ­նա­թերթ «Ա­զա­տա­մարտ»ի խմբագ­րա­պե­տի պաշ­տօ­նը: Իր հրա­պա­րա­կում­նե­րը կը սկսին մշտա­պէս դժգո­հու­թիւն պատ­ճա­ռե­լու օս­մա­նեան իշ­խա­նու­թիւն­նե­րուն, եւ այլ մտա­ւո­րա­կան­նե­րու հետ կը դառ­նայ իշ­խա­նու­թեանց գլխա­ւոր թի­րախ­նե­րէն: Հ­րաշ­քով կը յա­ջո­ղի խու­սա­փիլ 1915 Ապ­րիլ 23-24ի գի­շե­րը՝ հայ մտա­ւո­րա­կան­նե­րու ձեր­բա­կա­լու­թեան ա­լի­քէն եւ կը շա­րու­նա­կէ իր թագս­տո­ցէն գրու­թիւն­ներ հրա­պա­րա­կել նոյ­նիսկ ­Ցե­ղաս­պա­նու­թեան ա­ռա­ջին ա­միս­նե­րուն: ­Կը յա­ջո­ղի թաք­նո­ւած ապ­րիլ մին­չեւ ­Մարտ 1916, երբ կը ձեր­բա­կա­լո­ւի, մինչ կը փոր­ձէր ­Պուլ­կա­րիա անց­նիլ: ­Շու­տով զայն կը դա­տա­պար­տեն մա­հո­ւան. այս պա­տի­ժը հե­տա­գա­յին կը զեղ­չո­ւի ցկեանս բան­տար­կու­թեան: ­Մին­չեւ Ա. Աշ­խար­հա­մար­տի ա­ւար­տը, բան­տար­կու­թեան իր պա­տի­ժը կրե­լէ ետք, կը վե­րագտ­նէ իր ա­զա­տու­թիւ­նը:

Ան­մի­ջա­պէս ետք դար­ձեալ կը շար­ժէ գրի­չը, այս ան­գամ որ­պէս խմբագ­րա­պե­տը Հ.Յ.Դ. նոր պաշ­տօ­նա­թերթ «­Ճա­կա­տա­մարտ»ի: ­Քա­ղա­քա­կան յանձ­նա­ռու­թիւն կը ստանձ­նէ, կը մաս­նակ­ցի Ե­րե­ւա­նի մէջ գու­մա­րո­ւած Հ.Յ.Դ. 9րդ Ընդ­հա­նուր ­Ժո­ղո­վին:

20ա­կան տա­րի­նե­րուն խոյս կու տայ ­Թուր­քիոյ քե­մա­լա­կան վար­չա­կար­գէն եւ կու գայ ­Փա­րիզ, ուր 1925ին կը հիմ­նէ «­Յա­ռաջ» թեր­թը (այ­սօր՝ «­Նոր ­Յա­ռաջ»), որ եր­կար տաս­նա­մեակ­ներ ե­ղաւ Ֆ­րան­սա­յի հա­յե­րէն միակ օ­րա­թեր­թը: ­Կը հան­դի­սա­նայ պաշտ­պա­նը ե­րի­տա­սարդ հայ որբ գրող­նե­րու ամ­բողջ սե­րուն­դի մը, ինչ­պէս՝ ­Շահ­նուր, ­Շու­շա­նեան, Որ­բու­նի եւ ու­րիշ­ներ: Ն­շա­նա­ւոր «Շ.» ստո­րագ­րու­թեամբ իր գրու­թիւն­նե­րը նաեւ Հ.Յ.Դ. պաշ­տօ­նա­թերթ «Դ­րօ­շակ»ի մէջ լոյս կը տես­նեն: ­Դառ­նա­լով Հ.Յ.Դ. Եւ­րո­պա­յի պա­տաս­խա­նա­տու­նե­րէն մէ­կը, 1945ին Ֆ­րան­սա­յի մէջ կը հիմ­նէ «­Նոր ­Սե­րունդ» Ե­րի­տա­սար­դա­կան կազ­մա­կեր­պու­թիւ­նը՝ Ա­մե­րի­կա­յի ­Միա­ցեալ ­Նա­հանգ­նե­րո­ւու AYFի (­Հայ Ե­րի­տա­սար­դաց ­Դաշ­նակ­ցու­թիւն) նմա­նու­թեամբ:

Իր օ­րի­նա­կե­լիու­թեամբ, յանձ­նա­ռու­թեամբ եւ անձ­նու­րա­ցու­թեամբ՝ ա­ռա­ջին նոր-սերն­դա­կան­նե­րուն հա­մար դար­ձած է տի­պար մը:

­Մի­սա­քեան մա­հա­ցած է ­Փա­րիզ,  26 ­Յու­նո­ւար 1957ին»:

ՅԱՐԱԿԻՑ ՅՕԴՈՒԱԾՆԵՐԱՒԵԼԻ ՇԱՏ ՀԵՂԻՆԱԿԻ