Եր­կու ժո­ղով, մէկ նպա­տակ

Այս շա­բա­թա­վեր­ջին, գա­ղու­թա­յին ի­րա­կա­նու­թեան հետ սեր­տօ­րէն առն­չո­ւող եր­կու կա­ռոյց­նե­րու գու­մա­րուե­լիք ներ­կա­յա­ցուց­չա­կան ժո­ղով­նե­րը սոսկ կազ­մա­կերպ­չա­կան օ­րա­կար­գի հա­ւաք­ներ ըլ­լա­լու հան­գա­ման­քէն ան­դին անց­նե­լով, հա­ւա­քա­կան աշ­խա­տան­քի, նաեւ հա­մա­տեղ գոր­ծու­նէու­թեան սահ­մա­նու­մի եւ վե­րա­նո­րոգ պա­տաս­խա­նա­տո­ւու­թեան շար­ժա­ռիթ­ներ կը հա­մա­րո­ւին։
­Յու­նաս­տա­նի ­Հա­մազ­գա­յի­նի կա­ռոյ­ցը, ինչ­պէս նաեւ մեր գա­ղու­թի Հ.Մ.Ը.Մ.-ի մեծ ըն­տա­նի­քը զու­գա­դի­պա­բար ի­րենց գե­րա­գոյն ժո­ղով­նե­րը պի­տի կա­տա­րեն ա­կումբ­նե­րէն ներս, իւ­րա­քան­չիւ­րը օ­րա­կար­գի վրայ ար­ձա­նագ­րած ըլ­լա­լով բազ­մա­տե­սակ մար­տահ­րա­ւէր­նե­րու դի­մագ­րաւ­ման ա­ռա­ջադ­րան­քը, որ յա­ջորդ եր­կա­մեա­կին հա­մար պի­տի ճշդո­րո­շէ գոր­ծու­նէու­թեան դաշ­տը եւ գա­ղու­թա­յին կեան­քը ա­ռա­ւել զար­գաց­նե­լու հրա­մա­յա­կա­նը։
­Հա­մազ­գա­յի­նի ներ­կա­յա­ցուց­չա­կան ժո­ղո­վը միտ­քի ու մշա­կոյ­թի զար­գաց­ման դարբ­նոց մըն է։ ­Հա­ւա­քա­կան այս մէկ­տե­ղու­մին ըն­թաց­քին, մշա­կու­թա­յին ստեղ­ծա­գոր­ծու­թեան ո­լոր­տը կա­րի­քը ու­նի վերս­տին նո­րո­գո­ւե­լու, վե­րած­նե­լու, զայն յար­մա­րեց­նե­լով մե­րօ­րեայ ի­րա­կա­նու­թեան, ինչ­պէս նաեւ հա­ւա­քա­կան կեան­քի իւ­րա­յատ­կու­թիւն­նե­րուն եւ ստեղ­ծո­ւած պա­հանջ­նե­րուն։ ­Տաս­նա­մեակ­նե­րու վրայ եր­կա­րող մշա­կու­թա­յին կեան­քի ա­ռանց­քը կը շա­րու­նա­կէ մնալ հայ ե­րի­տա­սար­դու­թիւ­նը, ո­րուն ո­գե­ղէն ներ­կա­յու­թիւ­նը ա­ւե­լի քան զգա­լի կը դառ­նայ գե­ղա­րո­ւես­տա­կան տար­բեր ար­տա­յայ­տու­թիւն­նե­րուն մէջ, յատ­կա­պէս հայ­կա­կան պա­րա­րո­ւես­տին ընդ­մէ­ջէն հետզ­հե­տէ ա­ճող ու զար­գա­ցող նո­րա­հաս սե­րուն­դին մաս­նակ­ցու­թեամբ։ ­Քա­նի մը շա­բաթ ա­ռաջ, 200 պա­տա­նի­նե­րու եւ ե­րի­տա­սարդ­նե­րու պա­րա­յին ներ­կա­յա­ցու­մը, ա­պա ժո­ղո­վուր­դին մէջ ստեղ­ծած խան­դա­վա­ռու­թիւ­նը, տար­բեր մեկ­նա­բա­նու­թեան չի կա­րօ­տիր, քան սե­րունդ­նե­րը հայ մշա­կոյ­թի նրբա­գոյն թե­լե­րուն կա­պե­լու ա­ռա­ջադ­րան­քը։
Ու­րեմն, ժո­ղո­վի գլխա­ւոր մտա­սե­ւե­ռու­մը պի­տի դառ­նայ հայ ե­րի­տա­սարդ զան­գո­ւա­ծի ներգ­րաւ­ման ու ա­նոր մշա­կու­թա­յին ձգտում­նե­րու բա­ւա­րար­ման նա­խա­պա­տո­ւու­թիւ­նը։ Ն­ման ժո­ղով­ներ մեզ տե­ւա­բար կը յի­շեց­նեն, որ մշա­կոյ­թը ժա­ռան­գու­թիւն չէ պար­զա­պէս, այլ՝ հո­գեմ­տա­յին մշտա­կան շար­ժու­մին մէջ զար­գա­ցող բեղմ­նա­ւոր ստեղ­ծա­գոր­ծում, որ կը պա­հան­ջէ նոր մի­ջոց­ներ ու ար­դի մօ­տե­ցում­ներ, նոր հե­ռան­կար­ներ՝ յատ­կա­պէս երբ կը վե­րա­բե­րի ե­րի­տա­սարդ սե­րունդ­նե­րու ներգ­րաւ­ման գոր­ծին։ ­Միա­ժա­մա­նակ, ­Հա­մազ­գա­յի­նը իբ­րեւ մտա­յին թռիչ­քի ու ստեղ­ծա­գոր­ծու­թեան աշ­խա­տա­նոց, պէտք է ինք­զինք ար­ժե­ւո­րէ նո­րա­հաս հա­յոր­դի­նե­րուն մէջ, որ­պէս ի­մա­ցա­կան եւ գա­ղա­փա­րա­կան ու­ղի­ներ ա­կօ­սե­լու հար­թու­թիւն։
Հ.Մ.Ը.Մ.-ի կազ­մա­կեր­պու­թիւ­նը կը շա­րու­նա­կէ հան­դի­սա­նալ հայ ե­րի­տա­սար­դու­թեան ա­մէ­նէն հա­րա­զատ ու վա­ւե­րա­կան հար­թակ­նե­րէն մէ­կը։ ­Մատ­ղաշ տա­րի­քի սկաու­տա­կան ծլար­ձա­կում­նե­րէն մին­չեւ մարմ­նա­մար­զա­կան տպա­ւո­րիչ նո­ւա­ճում­ներն ու ձեք­բե­րում­նե­րը, ա­ռողջ միտ­քի ու մարմ­նի ձե­ւա­ւո­րու­մը, ֆի­զի­քա­կան եւ մտա­յին զար­գաց­ման նպա­տա­կը, կը հան­դի­սա­նան հա­յոր­դի­նե­րու ինք­նա­ճա­նաչ­ման գլխա­ւոր ազ­դա­կը՝ միու­թեան հա­րա­զատ մի­ջա­վայ­րին մէջ։
Այ­լեւս, հրա­մա­յա­կան կը դառ­նայ ամ­բող­ջա­պէս եւ բա­ցա­ռա­բար հայ ե­րի­տա­սարդ սե­րուն­դի ներգ­րաւ­ման ա­ռաջ­նա­հեր­թու­թիւ­նը միու­թեան շար­քե­րուն մէջ։ Ազ­գա­յին գի­տակ­ցու­թեան նպա­տա­կասլաց ըմբռ­նու­մով, հարկ է Հ.Մ.Ը.Մ.-ը իր ներ­կա­յու­թիւ­նը տի­րա­կան դարձ­նէ իւ­րա­քան­չիւր հայ­կա­կան օ­ճա­խէն ներս, ա­կումբ եւ մար­զա­դաշտ ա­ռաջ­նոր­դե­լով բազ­մա­թիւ ե­րի­տա­սարդ­ներ, ո­րոնք ա­կա­մայ հե­ռու կը մնան հա­ւա­քա­կան կեան­քէն եւ պար­զա­պէս կը սպա­սեն ազ­դանշա­նի մը, ի­րենց էու­թեան խօ­սող սրտբաց հրա­ւէ­րի մը։
Ս­փիւռ­քա­հայ ե­րի­տա­սար­դու­թեան դի­մագ­րա­ւած բազ­մա­թիւ մար­տահ­րա­ւէր­նե­րուն դի­մաց, եր­կու ժո­ղով­նե­րը պէտք է վե­րա­ծո­ւին ար­դիա­կան լու­ծում­ներ փնտռող հար­թակ­նե­րու։ ­Պա­տաս­խան­նե­րը պարզ չեն, բայց վար­չա­կան նո­ւի­րեալ­նե­րու պա­տաս­խա­նա­տո­ւու­թեան զգա­ցու­մը պէտք է շրջան­ցէ ա­մէն խո­չըն­դոտ։
Հ.Մ.Ը.Մ.-ը եւ ­Հա­մազ­գա­յի­նը պար­տին խօ­սիլ հայ ե­րի­տա­սար­դու­թեան լե­զո­ւով, ի հար­կին ա­նոնց մէջ սրսկե­լով հա­յօ­րէն մտա­ծե­լու եւ ըմբռ­նե­լու կա­րո­ղու­թիւ­նը։ Ե­րի­տա­սար­դը պի­տի զգայ իր պատ­կա­նե­լիու­թեան ար­ժէ­քը, միա­ժա­մա­նակ իր խօսքն ու գա­ղա­փար­նե­րը պէտք է լսե­լի դառ­նան ու ար­ժե­ւո­րո­ւին։
Ա­մէն բա­նէ ա­ռաջ, եր­կու միու­թիւն­նե­րու պար­տա­կա­նու­թիւնն է ե­րի­տա­սարդ­նե­րուն մէջ ար­մա­տա­ւո­րել այն հա­մո­զու­մը, թէ հայ ինք­նու­թիւ­նը ստեղ­ծա­գործ հարս­տու­թիւն է եւ ոչ՝ ան­հա­տա­կան կամ ըն­կե­րա­յին սահ­մա­նա­փա­կում։
Եր­կու ժո­ղով­նե­րը ի­րենց դռնե­րը պի­տի բա­նան միաս­նա­կան նպա­տա­կի մը ի­րա­գործ­ման հա­մար։ ­Տար­բեր փոր­ձա­դաշ­տե­րու վրայ ամ­րա­ցած զոյգ կա­ռոյց­նե­րու գոր­ծու­նէու­թեան ճամ­բա­նե­րը պար­տին ան­պայ­ման ի­րար մեր­ձե­նալ։ ­Հան­դիպ­ման խաչ­մե­րու­կին՝ պի­տի հաս­տա­տո­ւի հայ ե­րի­տա­սարդ­նե­րու ա­պա­գայ եր­թի ուղ­ղու­թիւնն ու զար­գա­ցու­մը։