«Το παιδί και οι άνεμοι της Αρμενίας»
από τις εκδόσεις Καλέντη
Μια σειρά προσωπικών αναμνήσεων, η ιστορία ξεριζωμού μιας οικογένειας, αισθήματα, σκέψεις, αναζήτηση ταυτότητας, αυτογνωσία, με φόντο τις δραματικές ημέρες της Γενοκτονίας των Αρμενίων, από έναν ευαίσθητο συγγραφέα, τον Αρτούρο Αλεξανιάν, στην νέα έκδοση του οίκου Καλέντη «Το παιδί και οι άνεμοι της Αρμενίας» («Il bambino e i venti d’Armenia»).
Σε μια έξοχη μετάφραση της Άννας Παπασταύρου, το βιβλίο του Αρτούρο Αλεξανιάν απευθύνεται κυρίως σε ένα εφηβικό κοινό, αλλά και μεγαλύτερους αναγνώστες, οι οποίοι πορεύονται σε ένα προσωπικό ταξίδι, που μοιάζει τόσο πολύ με τα δράματα που στοιχειώνουν τις μνήμες όλων των αρμενικών οικογενειών.
Συνομιλήσαμε με την υπεύθυνη έκδοσης, την κ. Βασιλική Τζόκα για την επιλογή μετάφρασης και έκδοσης του βιβλίου, η οποία μοιράστηκε μαζί μας τον ενθουσιασμό της.
Στην Χριψιμέ Χαρουτουνιάν
– Πώς φτάσατε στην επιλογή του βιβλίου του Αρτούρο Αλεξανιάν και ποια η ιδιαιτερότητά του;
Το ζήτημα της Αρμενίας, η Γενοκτονία, η βίαιη εκδίωξη ενός ολόκληρου λαού είναι συγκλονιστικά γεγονότα της Ιστορίας. Αναζητώντας λοιπόν βιβλία για τη νέα σειρά των εκδόσεων Καλέντη «Μικρές ιστορίες για Μεγάλα γεγονότα», η πρόταση της μεταφράστριας Άννας Παπασταύρου, με την οποία μοιράστηκα αυτές τις εκδοτικές αναζητήσεις, ήρθε ως δώρο εξ ουρανού. Ο αρμενικής καταγωγής Αρτούρο Αλεξανιάν καταγράφει τις φωνές των ανθρώπων της οικογένειάς του αλλά και άλλων προσώπων. Είναι μικρές ιστορίες μέσα από τις οποίες ο αναγνώστης μπορεί να ανασυνθέσει τη μεγαλύτερη εικόνα. Η ιταλική έκδοση έχει αποσπάσει διακρίσεις, μεταξύ άλλων και το Ειδικό Βραβείο Ποίησης Sacravita 2015-2016. Αυτό θα έλεγα ότι είναι μία από τις αξιοσημείωτες ιδιαιτερότητες του βιβλίου, καθώς ο συγγραφέας, βαδίζοντας στον δύσκολο δρόμο της βιωματικής αφήγησης, δεν εγκαταλείπει την ποιητική θέαση του κόσμου.
– Η μαρτυρία του συγγραφέα ταυτίζεται με τα βιώματα και τις ανάγκες του ελληνικού εφηβικού αναγνωστικού κοινού;
Η ιταλική έκδοση, με τον τίτλο «Il bambino e i venti d’Armenia», απευθύνεται αμιγώς στο ενήλικο αναγνωστικό κοινό. Όταν διάβασα τη μετάφραση στη γλώσσα μας, θεώρησα ότι ήταν μια θαυμάσια ευκαιρία να ενταχθεί στη συγκεκριμένη σειρά που προσδοκά οι ιστορίες της να γίνουν ταξίδια ανάμεσα στον παρόντα χρόνο και στο ιστορικό παρελθόν. Τα βιβλία που φιλοξενούνται σε αυτή απευθύνονται κυρίως στους νεαρούς αναγνώστες, ωστόσο έχουν κερδίσει και τους ενήλικες, κυρίως τους εκπαιδευτικούς και όσους σχετίζονται με παιδιά. Ο εξαιρετικός, συχνά αφοπλιστικός, τρόπος αφήγησης και «αναπαράστασης» των βιωμάτων από τον συγγραφέα μέσα από τις φωνές των πρωταγωνιστών εκτιμώ ότι έχει τη δύναμη της απήχησης στους νέους που αναζητούν την αλήθεια.
– Η δική σας αίσθηση από την ανάγνωση του βιβλίου είναι πως μια προσωπική πορεία στη Γαλλία, στην Ιταλία, στην Αμερική, στον Καναδά και τη Μέση Ανατολή, μπορεί να εμπλουτίσει ή να ενσωματώσει μια νέα ταυτότητα, σε έναν άνθρωπο που ψάχνει να προσδιορίσει τη δική του;
Ο προσδιορισμός ή η ενσωμάτωση της οποιασδήποτε ταυτότητας, κοινωνικής ή εθνικής, αποτελεί προσωπική υπόθεση υπό την έννοια και υπό την προϋπόθεση της αναζήτησης του εαυτού μας. Αυτό είναι το σημείο εκκίνησης, η αφόρμηση, που έχει και γεωγραφικό προσδιορισμό. Ο Αρτούρο Αλεξανιάν είναι ένας πολίτης του κόσμου, ο οποίος μπρος στην ανάγκη να ανακτήσει την αρμενικότητά του, επιστρέφει στην εκκίνηση.
Η επιθυμία είναι να ξανακερδίσει τις αναμνήσεις του και όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στον επίλογο του βιβλίου: «Οι αναμνήσεις δεν είναι μια απλή επιστροφή στο παρελθόν, αυτές πιθανότατα συνθέτουν την ταυτότητά μας».
Ολοκληρώνοντας την ανάγνωσή του, είχα τη στέρεη αίσθηση ότι πρόκειται για ένα βιβλίο μνήμης και ταυτότητας. Αυτό το δίπολο είναι που το κατατάσσει στις αξιοπρόσεκτες αφηγήσεις που συμβαδίζουν –δυστυχώς– με την επικαιρότητα και υπάρχουν –ευτυχώς– διαχρονικά για να μην περάσουν τα γεγονότα στη λήθη.
– Ποια ήταν η υποδοχή του αναγνωστικού κοινού στην Ελλάδα;
Το βιβλίο κυκλοφόρησε πρόσφατα εν μέσω πανδημίας. Τώρα διανύει τα πρώτα του βήματα στη δύσκολη για όλους μας νέα συνθήκη. Άρα μπορώ να σας μεταφέρω τις πρώτες ενδείξεις, οι οποίες είναι ευοίωνες.
Θα έλεγα ότι οι άνεμοι της Αρμενίας συνεπήραν τους πρώτους αναγνώστες τους, από τους οποίους λαμβάνουμε συγκινητικά σχόλια. Στις εκδόσεις Καλέντη δίνουμε χρόνο και αξία σε καθένα από αυτά, στον κάθε αναγνώστη, γιατί προσθέτει στη χαρά μας, τη δική μου και των εκδοτών, του κ. Αλέξανδρου και της κ. Κέλλυ Καλέντη.
