Տերեւ մը եւս ինկաւ յունահայութեան ծառէն, ձմռան այս տարօրինակ օրերուն։ Քսանթիի համայնքի վաստակաւոր անդամ, ազնուական, բոլորէն սիրուած ընկ. Վարդան Պալատլեանը, 99 տարեկան հասակին մէջ, իր աչքերը փակեց ապրած ըլլալով լեցուն եւ հայաշունչ կեանք մը։
Հանգուցեալը ծնած էր արեւելեան Թրակիոյ Մալղարա շրջանէն ներս, 1922-ին։ Կը պատկանէր այն սերունդին, որ ճաշակեց Փոքր Ասիոյ աղէտի եւ տարհանումի հետեւանքները։ Հազիւ վեց ամսու էր, երբ ընտանեօք փոխադրուեցաւ Ալեքսանտրուպոլիս։ Ճամբորդութեան ընթացքին, նաւուն մէջ կը մահանայ իր մայրը եւ այնուհետեւ կը զրկուի մայրական գուրգուրոտ գիրկէն ու շունչէն։
Յունաստանի զանազան քաղաքները թափառելէ ետք, իր ընտանիքի մնացորդացը՝ հայրը, մեծ հայրն ու մեծ մայրը կայք կը հաստատեն Կրետէի Իրաքլիօ քաղաքը, ուր Վարդան կ՚անցնէ իր մանկական եւ պատանեկան տարիները։ Հոն ապրած ժամանակաշրջանին աշխուժ մասնակցութիւն կը բերէ Իրաքլիոնի հայութեան հանրային կեանքին։ Բ. համաշխարհային պատերազմէն առաջ, ընտանիքը կը տեղափոխուի Քսանթի եւ մնայուն կայք կը հաստատէ։
Վարդան Պալատլեան իր հայրենասիրական հաւատքը բարձր կը պահէ ու անմիջապէս կը փութայ մասնակցելու շրջանի հայութեան ինքնութեան գոյապայքարի հաւաքական ջանքերուն։ Կանուխ տարիքէն մուտք կը գործէ Հ.Յ.Դաշնակցութեան շարքերը եւ մինչեւ վերջ հաւատարիմ կը մնայ Դաշնակցութեան ազգային եւ քաղաքական առաջադրանքներուն, իր անմիջական ընտանիքին եւ շուրջիններուն մօտ ներշնչելով հայօրէն ապրելու եւ ազգին ծառայելու գերագոյն պատասխանատուութիւնը։
Ընտանիք կը կազմէ իր կեանքի ընկերոջ՝ Մատլէն Խաչատուրեանին հետ, որ ան եւս կը դառնայ Հ.Գ.Խաչի անխոնջ սպասարկու։ Կը բախտաւորուին երեք զաւակներով, բոլորին տալով հայաշունչ դաստիարակութիւն, ազնիւ ոգի, մարդկային վսեմ ու ազնուական կրթութիւն, հայօրէն ապրելու ձգտումներ։
Վարդան ու իր կողակիցը ժրաջանօրէն կը մասնակցին քաղաքի հայ համայնքի ազգային, հասարակական եւ մշակութային կեանքին։ Վարդան կը դառնայ Քսանթիի «Ս. Աստուածածին» եկեղեցւոյ թաղային խորհուրդի անդամ ու իր կարելին կու տայ ազգային կեանքի ծաղկացման համար։
Խոր ծերութեան հասնելով, իր աչքերը յաւիտենապէս փակեց 26 Յունուարին, իսկ երկու օր ետք՝ 28 Յունուարին, տեղի ունեցաւ իր թաղման արարողութիւնը Քսանթիի հայկական եկեղեցւոյ մէջ։ Թագավարակի հիւանդութեան տարածման պատճառով, թաղման արարողութիւնը եղաւ միայն անմիջական ընտանիքի ու մօտիկ հարազատներու ներկայութեամբ, զրկելով շրջանի հայ համայնքի անդամներէն հրաժեշտի վերջին տուրքը տալու զգացումը սիրուած ու յարգուած ծերունազարդ հայրենակիցին։ Շրջանի հոգեւոր հովիւ Տ. Յովհաննէս վրդ. Սաղտըճեան իր քարոզին մէջէն վեր առաւ Վարդան Պալատլեանի արժանիքներն ու անոր թողած վաստակը Քսանթիի հայ համայնքին մէջ։ «Վէրքերով լի» երգի ծանր կշռոյթին տակ, իր մարմինը ամփոփուեցաւ Քսանթիի հայկական գերեզմանատունը։
Հողը թեթեւ ըլլայ ազնուական ընկ. Վարդանին վրայ։
