Տխրունի — Յարութիւն Թագւորեան

­Յու­նա­հայ գա­ղու­թի ազ­նո­ւա­կան ան­դամ­նե­րէն եւս մէ­կը՝ ­Յա­րու­թիւն ­Թագ­ւո­րեան, կեան­քէն հե­ռա­ցաւ Ապ­րի­լի ա­ռա­ջին օ­րե­րուն։ ­Հան­գու­ցեա­լը կը պատ­կա­նէր այն սե­րուն­դին, որ Բ. ­Հա­մաշ­խար­հա­յին պա­տե­րազ­մի ար­հա­ւիր­քէն ետք լծուե­ցաւ յու­նա­հայ գա­ղու­թի վե­րա­ծաղ­կու­մի գոր­ծին, իր յատ­կան­շա­կան դրոշ­մը ձգե­լով հե­տա­գայ սե­րունդ­նե­րու հա­յա­տիպ կազ­մա­ւոր­ման ու հայ­րե­նա­նո­ւէր ծա­ռա­յու­թեան ազ­նիւ սկզբունք­նե­րուն վրայ։
­Յա­րու­թիւն ­Թագ­ւո­րեան ծնած էր 1935-ին, ­Գո­քի­նիոյ գաղ­թա­կա­յա­նին մէջ։ Իր ման­կա­կան տա­րի­նե­րուն ճա­շա­կած էր գեր­մա­նա­կան գրա­ւու­մին դա­ժան օ­րե­րը, սա­կայն այդ ար­գելք չե­ղաւ, որ­պէս­զի իր պա­տա­նե­կան եւ ե­րի­տա­սար­դա­կան կեան­քին ըն­թաց­քին վար­ժա­րան յա­ճա­խէ եւ դժո­ւար պայ­ման­նե­րուն տակ ըլ­լայ մէ­կը այն ա­ռանձ­նաշ­նոր­հեալ ե­րի­տա­սարդ­նե­րէն, ո­րոնք կա­րո­ղա­ցան մուտք գոր­ծել յու­նա­կան պե­տա­կան հա­մալ­սա­րան եւ բարձ­րա­գոյն ու­սում ստա­նալ։ 1948-49 տա­րի­նե­րուն ան շրջա­նա­ւարտն էր ­Գո­քի­նիոյ «­Զա­ւա­րեան» վար­ժա­րա­նին, իսկ երկ­րոր­դա­կան ու­սու­մը ստա­նա­լէն ետք, մուտք գոր­ծեց ու ա­ւար­տեց ­Փի­րէա­յի պե­տա­կան ա­ռեւտ­րա­կան հա­մալ­սա­րա­նը, նո­ւա­ճում մը, որ կա­րե­լի ե­ղաւ ի սպաս դնել իր հե­տա­գայ ա­ռեւտ­րա­կան աս­պա­րէ­զին մէջ։ ­Ձեռն­հա­սու­թեամբ վա­րեց ա­նու­շե­ղէ­նի ըն­տա­նե­կան ձեռ­նար­կու­թիւ­նը, զայն հասց­նե­լով նա­խան­ձե­լի մա­կար­դա­կի մը։
­Գո­քի­նիոյ հա­յա­ւա­նին մէջ, ­Յա­րու­թիւն ­Թագ­ւո­րեան փոքր տա­րիքէն սկսաւ մաս կազ­մել ակմ­բա­յին կեան­քին, ներ­կա­յու­թիւն ու­նե­նա­լով Հ.Մ.Ը.Մ.-ի, Հ.Յ.Դ. պա­տա­նե­կան եւ ե­րի­տա­սար­դա­կան շար­ժում­նե­րուն։ ­Կա­նու­խէն մուտք գոր­ծեց Հ.Յ.­Դաշ­նակ­ցու­թեան շար­քե­րը եւ մին­չեւ իր կեան­քի վեր­ջը հա­ւա­տա­րիմ մնաց իր պատ­կա­նած կու­սակ­ցու­թեան ազ­գա­յին ա­ռա­ջադ­րանք­նե­րուն։ ­Ժո­ղո­վա­կան կեան­քէն ներս ե­ղաւ սա­կա­ւա­խօս, բայց ու­շիմ կեր­պով եւ լա­րո­ւած ու­շադ­րու­թեամբ կը հե­տե­ւէր ժո­ղո­վի ըն­թաց­քին եւ յար­մար պա­հուն զուսպ ար­տա­յայ­տու­թիւն­նե­րով գի­տէր իր կար­ծի­քը ար­տա­յայ­տել։ ­Նաեւ, ա­մե­նայն կա­նո­նա­ւո­րու­թեամբ մաս­նակ­ցե­ցաւ բո­լոր ժո­ղով­նե­րուն ու գոր­ծու­նէու­թեան, նոր սե­րունդ­նե­րուն մօտ օ­րի­նակ դառ­նա­լով իր բա­րո­յա­կան եւ նիւ­թա­կան պար­տա­ւո­րու­թիւն­նե­րը ան­շե­ղօ­րէն կա­տա­րե­լուն հա­մար։
Հ.Մ.Ը.Մ.-ը դար­ձաւ ­Յա­րու­թիւն ­Թագ­ւո­րեա­նի ան­շա­հախն­դիր ծա­ռա­յու­թեան կի­զա­կէ­տը։ Եր­կար տա­րի­ներ ան ե­ղաւ ան­դամ ­Յու­նաս­տա­նի Հ.Մ.Ը.Մ.-ի Շր­ջա­նա­յին վար­չու­թեան, իր շուրջ ու­նե­նա­լով գոր­ծա­կից­ներ, ո­րոնք ա­ւանդ թո­ղե­ցին ­Միու­թեան մէջ։ ­Տա­րի­ներ ետք, իր ու­նե­ցած ներդրու­մին հա­մար Հ.Մ.Ը.Մ.-ի յա­ռաջ­դի­մու­թեան եւ ծաղ­կու­մին, Հ.Մ.Ը.Մ.-ի ­Կեդ­րո­նա­կան վար­չու­թեան կող­մէ պար­գե­ւատ­րո­ւե­ցաւ «Ար­ժա­նեաց շքանշան»ով, որ­պէս գնա­հա­տանք իր բազ­մա­մեայ ան­խոնջ նո­ւի­րու­մին։
­Յա­րու­թիւն ­Թագ­ւո­րեան ու­նե­ցաւ նաեւ ներ­կա­յու­թիւն ազ­գա­յին կեան­քին մէջ, տա­րի­նե­րու վրայ ըլ­լա­լով Ազ­գա­յին Ա­ռաջ­նոր­դա­րա­նի Տն­տե­սա­կան խոր­հուր­դի ան­դամ։ ­Հա­ւա­տաց հա­յակր­թու­թեան ո­րո­շիչ դե­րին նոր սե­րուն­դին մօտ եւ ճիգ չխնա­յեց, որ­պէս­զի Հ.Կ.­Խա­չի ազ­գա­յին վար­ժա­րան­նե­րու գոր­ծու­նէու­թիւ­նը ըլ­լայ ան­խա­փան։ Իր աշ­խա­տան­քը եւ ծա­ռա­յու­թիւ­նը գնա­հա­տո­ւած էր նաեւ Ա­թէն­քի ­Հո­գա­բար­ձու­թեան կող­մէ եւ ան պար­գե­ւատ­րո­ւած էր յու­շա­տախ­տա­կով մը։
Ա­մուս­նա­ցած էր թե­սա­ղո­նի­կա­հայ ­Մայ­տա ­Տէ­րա­նեա­նին հետ եւ բախ­տա­ւո­րո­ւած եր­կու աղ­ջիկ զա­ւակ­նե­րով՝ Ա­նին եւ ­Յաս­մի­կը, ո­րոնք ի­րենց կար­գին եւս մաս­նա­կից են գա­ղու­թա­յին կեան­քին։ Իր կո­ղա­կի­ցը ժրա­ջան ան­դամն էր Հ.Կ.­Խա­չի Շրջ. վար­չու­թեան եւ Ա­թէն­քի «Ս.Գ­րի­գոր ­Լու­սա­ւո­րիչ» ե­կե­ղեց­ւոյ ­Տիկ­նանց միու­թեան։
­Տա­րի­ներ ա­ռաջ, դժբախ­տու­թիւ­նը ու­նե­ցաւ կորսնց­նե­լու իր սի­րե­լի ­Մայ­տան, սա­կայն շա­րու­նա­կեց կա­նո­նա­ւոր հեր­թա­կա­նու­թեամբ մաս­նակ­ցիլ գա­ղու­թա­յին կեան­քին։
­Վեր­ջին տա­րի­նե­րուն, իր ա­ռող­ջու­թիւ­նը տկա­րա­ցած ըլ­լա­լով, վա­յե­լեց իր զա­ւակ­նե­րու եւ թոռ­նե­րու հո­գա­ծու­թիւ­նը, ո­րոնք մին­չեւ իր կեան­քի վեր­ջին շուն­չը իր կող­քին մնա­ցին եւ գուր­գու­րա­ցին ա­նոր վրայ։ Իր աչ­քե­րը յա­ւի­տե­նա­պէս փա­կեց 5 Ապ­րի­լին, իսկ եր­կու օր ետք տե­ղի ու­նե­ցաւ թաղ­ման ա­րա­րո­ղու­թիւ­նը։
­Հա­մա­վա­րա­կի խիստ սեղ­մում­նե­րուն պատ­ճա­ռով կա­րե­լի չե­ղաւ որ­պէս­զի մեծ թի­ւով բա­րե­կամ­ներ, Հ.Մ.Ը.Մ.-ա­կան­ներ եւ գա­ղա­փա­րի ըն­կեր­նե­րը ներ­կայ ըլ­լան ե­կե­ղե­ցի։ ­Գա­ղու­թա­յին կա­ռոյց­նե­րուն ա­նու­նով քա­րո­զեց Ա­ռաջ­նորդ Սր­բա­զան հայ­րը, որ մէկ առ մէկ թո­ւեց ­Յա­րու­թիւն ­Թագ­ւո­րեա­նի ծա­ռա­յա­կան տա­րի­նե­րը ու ա­նոր ան­բա­սիր նկա­րա­գի­րը։
­Վեր­ջին հրա­ժեշ­տը տրո­ւե­ցաւ Ս­խիս­թո­յի գե­րեզ­մա­նա­տու­նը, ուր գա­ղա­փա­րի ըն­կեր­նե­րուն կող­մէ եր­գո­ւած «­Վէր­քե­րով լի» եր­գի ծանր կշռոյ­թին տակ, հան­գու­ցեա­լի մար­մի­նը ամ­փո­փո­ւե­ցաւ ըն­տա­նե­կան դամ­բա­րա­նին մէջ։
­Հո­ղը թե­թեւ ըլ­լայ մեր սի­րե­լի եւ ազ­նո­ւո­գի ըն­կե­րոջ վրայ։

Ք.Է.