­Տա­ւու­շի ­Դի­տա­ւան գիւ­ղին մէջ, դժո­ւար ար­տա­սա­նո­ւող Էք­սեր­ճեան մա­կա­նու­նը վարժ գի­տեն նոյ­նիսկ մա­նուկ­նե­րը. 2007ին ար­ժան­թի­նա­հայ բա­րե­րար Ար­մէն եւ ­Նա­տիա Էք­սեր­ճեան­նե­րը սկսան հա­մա­պար­փակ կեր­պով ա­ջակ­ցիլ գիւ­ղին: ­Դի­տա­ւա­նը այ­սօր ու­նի բա­րե­կարգ դպրոց, հա­մայն­քա­յին կեդ­րոն, ջրա­մա­տա­կա­րար­ման հա­մա­կարգ: ­Դի­տա­ւա­նին բա­ժին հա­սաւ նաեւ ­Տա­ւու­շի մար­զի 11 գիւ­ղի ար­ժան­թի­նա­հայ բա­րե­րար­նե­րու նիւ­թա­կան ա­ջակ­ցու­թեամբ կա­ռու­ցո­ւած ջեր­մոց­նե­րէն 100րդը:
­Յու­լիս 12ին, ար­ժան­թի­նա­հայ բա­րե­րար­ներ Էք­սեր­ճեան, ­Տէ­վէ­ճեան, ­Շիմ­շի­րօղ­լու ըն­տա­նիք­նե­րու, «­Հա­յաս­տան» ­Հա­մա­հայ­կա­կան ­Հիմ­նադ­րա­մի ներ­կա­յա­ցու­ցիչ­նե­րու, ­Հիմ­նադ­րա­մի Ար­ժան­թի­նի տե­ղա­կան մարմ­նի ներ­կա­յա­ցու­ցիչ­նե­րու ներ­կա­յու­թեամբ՝ կա­յա­ցաւ 100րդ ­ջեր­մո­ցին բա­ցու­մը: Ինչ­պէս ջեր­մոց­նե­րէն իւ­րա­քան­չիւ­րը, այդ­պէս ալ 100րդը նո­ւի­րո­ւե­ցաւ մէկ ըն­տա­նի­քի:
­Ջեր­մո­ցի շա­հա­ռու ­Մա­րի­նէ ­Մես­րո­պեա­նի ըն­տա­նի­քը բաղ­կա­ցած է հինգ ան­դա­մէ: Ըն­տա­նի­քը ջեր­մո­ցը նո­ւէր ստա­նա­լուն զու­գա­հեռ՝ հո­ղա­գոր­ծու­թեան դա­սըն­թաց­ներ ան­ցած է «փոր­ձա­ռու» ջեր­մո­ցա­պահ­նե­րու այն ըն­տա­նիք­նե­րուն մօտ, ո­րոնք ի­րենց ջեր­մո­ցը կը գոր­ծար­կեն ար­դէն եր­րորդ տա­րին ըլ­լա­լով: ­Բաց­ման ա­րա­րո­ղու­թեան՝ ար­ժան­թի­նա­հայ բա­րե­րար ­Պօ­ղոս Էք­սեր­ճեան շեշ­տեց, որ թէեւ բաց­ման ներ­կայ են քա­նի մը ար­ժան­թի­նա­հայ ըն­տա­նիք միայն, սա­կայն Ար­ժան­թի­նի ամ­բողջ հայ հա­մայն­քը խո­շոր նո­ւի­րա­տո­ւու­թիւն­ներ ը­րած է ­Տա­ւու­շի մար­զի ըն­տա­նիք­նե­րուն կա­յուն ե­կա­մու­տի հնա­րա­ւո­րու­թիւն ա­պա­հո­վե­լու հա­մար:
«­Հա­յաս­տան» ­Հա­մա­հայ­կա­կան ­Հիմ­նադ­րա­մը, իր ար­ժան­թի­նա­հայ բա­րե­րար­նե­րուն նիւ­թա­կան ա­ջակ­ցու­թեամբ, կեան­քի կո­չած է 100 քմ. մա­կե­րե­սով, մե­տա­ղեայ կա­ռու­ցո­ւած­քով եւ բարձ­րո­րակ ծած­կով 100 ջեր­մոց­նե­րու ծրա­գի­րը՝ ­Տա­ւու­շի ­Դի­տա­ւան, Ոս­կե­ւան, Ար­ծո­ւա­բերդ, ­Կո­թի, ­Ներ­քին ­Ծաղ­կա­ւան, ­Բեր­դա­ւան, Այ­գե­հո­վիտ, ­Կողբ, ­Զօ­րա­կան, ­Կի­րանց հա­մայնք­նե­րուն մէջ: Իւ­րա­քան­չիւր ջեր­մոց ար­ժած է 5500 Ա.Մ.Ն. տո­լար: