­Չո­րեք­շաբ­թի 24 Ապ­րիլ 2019-ի ե­րե­կո­յեան ժա­մը 5:00-ին, ­Գա­լա­մա-թա­յի Ս. ­Նի­կո­ղա­յոս ե­կե­ղեց­ւոյ մէջ կա­տա­րո­ւե­ցաւ Ս. պա­տա­րագ հայ ժո­ղովուր­դի ­Մեծ Ե­ղեռ­նի յի­շա­տա­կու­թեան առ­թիւ։
­Պա­տա­րա­գը մա­տու­ցեց ­Գո­քի­նիոյ հո­գե­ւոր հո­վիւ Արժ. Տ. ­Պա­րէտ Քհնյ. ­Խա­չե­րեան։ ­Ներ­կայ էին Ազ­գա­յին ­Վար­չու­թեան Ա­տե­նադ­պիր պրն. ­Թագ­ւոր ­Յո­վա­կի­մեան, քա­ղա­քա­պետ պրն. ­Բա­նա­յիո­թիս ­Նի­քաս, փոխ նա-հան­գա­պե­տու­հի տիկ. Ան­տո­նիա ­Պու­զա եւ շրջա­նի հա­յու­թիւ­նը։ ­Ներ­կայ էր նաեւ ­Հ.Յ.Դ. Հայ ­Դա­տի ­Յու­նաս­տա­նի ­Յանձ­նա­խում­բին կող­մէ ընկ. ­Խա­չիկ ­Խա­չա­տու­րեան: ­Խո­րա­նին վրայ ծա­ռա­յե­ցին ­Բարշ. ­Կա­րօ սրկ. ­Քէօ­սէեան եւ դպրաց դա­սէն ան­դամ­ներ։ Տ. ­Պա­րէտ ­Քա­հա­նայ իր քա­րո­զին նիւ­թը ընտ­րած էր.- «­Նա­հա­տակք կենդա­նիք սի­րողք Ք­րիս­տո­սի» տո­ղը։ Ան պատ­մա­կան անդ­րա­դարձ կա­տա­րեց հայ ժո­ղո­վուր­դի պատ­կա­նե­լիու­թեան գի­տակ­ցու­թեան ու հա­ւատ­քի զօ­րութեան մա­սին։ ­Մեր ժո­ղո­վուր­դին մօտ այդ եր­կու­քը զգա­ցում, ճա­ռա­խօ­սութիւն կամ լոկ ապ­րում չէին։ Այլ կեանք, ի­մաստ ու նպա­տակ։
Ս. պա­տա­րա­գի վեր­ջա­ւո­րու­թեան քա­հա­նայ ­հայ­րը կա­տա­րեց նաեւ ­Մեծ Ե­ղեռ­նի զո­հե­րուն նո­ւի­րո­ւած նա­խա­տօ­նա­կը։
Ա­պա խօսք ա­ռաւ ­Գա­լա­մա­թա­յի ­Թա­ղա­յին խոր­հուր­դի ան­դամ տիկ. ­Վար­սէ­նիկ ­Գալս­տեան։ Ան բա­րի գա­լուստ մաղ­թեց ներ­կա­նե­րուն եւ յայտնեց, թէ հա­յու­թեան հա­մար Ապ­րիլ 24ը յատ­կան­շա­կան օր մըն է։ Այդ օր ողջ հա­յու­թիւ­նը կը յի­շա­տա­կէ 1915ի ­Մեծ Ե­ղեռ­նի ան­մեղ զո­հե­րը եւ կը շա­րու-նա­կէ պա­հան­ջել իր ար­դար ի­րա­ւուն­քը։
Ուս­տի, ­Գա­լա­մա­թա­յի հա­յու­թիւ­նը եւս, որ­պէս մէկ մաս­նի­կը պա­տո­ւա­կան հայ ժո­ղո­վուր­դին կը միա­նայ իր հա­րա­զատ­նե­րու կան­չին։
Ետ­քը, ե­կե­ղեց­ւոյ բա­կին մէջ տե­ղի ու­նե­ցաւ դափ­նեպ­սա­կի զե­տե­ղում։ ­Քա­ղա­քա­պետ պրն. ­Նի­քաս խօսք առ­նե­լով գնա­հա­տեց հայ ժո­ղո­վուր­դը, որ 104 եր­կար տա­րի­ներ կը շա­րու­նա­կէ իր գո­յա­տեւ­ման ու միեւ­նոյն ժա­մա­նակ պա­հան­ջա­տի­րու­թեան պայ­քա­րը։ Ան ու­րա­խու­թեամբ յայտ­նեց, թէ քա­ղա­քապե­տա­րա­նի հա­մա­ձայ­նու­թեամբ ի մօ­տոյ ե­կե­ղեց­ւոյ դի­մաց գտնո­ւող «Ֆ­րանկու­լիաս» հրա­պա­րա­կին վրայ պի­տի զե­տե­ղո­ւի հայ­կա­կան խաչ­քար մը, ի յի­շա­տակ ­Հայ ժո­ղո­վուր­դի ­Մեծ Ե­ղեռ­նին։
Ա­պա ե­կե­ղեց­ւոյ դի­մա­ցի սրա­հին մէջ տե­ղի ու­նե­ցաւ հա­ւաք մը։ Պրն. ­Թագ­ւոր ­Յո­վա­կի­մեան հրա­ւի­րո­ւե­ցաւ իր խօս­քը ուղ­ղե­լու։ Ան ամ­փոփ կերպով անդ­րա­դար­ձաւ 1915 թո­ւա­կա­նի ­Հայ ժո­ղո­վուր­դի ապ­րած ու տա­րա­պած Ցե­ղաս­պա­նու­թեան ու ա­նոր ցա­ւա­լի ար­դիւն­քին մա­սին։
­Բազ­մա­թիւ հա­յեր բռնի կեր­պով տե­ղա­հան ե­ղան ի­րենց օ­ճախ­նե­րէն եւ բռնե­ցին գաղ­թի ա­նո­րոշ ճա­նա­պար­հը։ ­Շա­տեր սպան­նո­ւե­ցան, շա­տեր մա­հա­ցան իսկ մնա­ցեալ­նե­րը կի­սա­մահ հա­սան օ­տար ա­փեր։
­Բայց այս բո­լո­րով հան­դերձ, հայ­կա­կան ազ­գա­յին ո­գին ու տո­կուն կամ­քը վե­րապ­րե­ցուց հայ ժո­ղո­վուր­դը։ Եւ մենք այ­սօր վկա­ներն են մեր ան­ցեա­լին ու ճա­նա­պար­հը նոր ա­պա­գա­յին։ Այ­սօր ­Յու­նաս­տա­նի մէջ ապ­րող հա­յու­թիւ­նը կը նշէ ­Մեծ Ե­ղեռ­նի յի­շա­տա­կը, միաժա­մա­նակ իր զա­ւակ­նե­րուն կը փո­խան­ցէ պա­հան­ջա­տի­րու­թեան ո­գին ու ազ­գա­յին գի­տակ­ցու­թիւ­նը։
­Մեծ Ե­ղեռ­նի նո­ւի­րո­ւած ե­կե­ղե­ցա­կան ա­րա­րո­ղու­թեան ու հա­ւա­քի ա­ւար­տին, ներ­կայ հա­յոր­դի­նե­րը հո­գե­նո­րոգ տրա­մադ­րու­թեամբ եւ վե­րանո­րոգ ուխ­տով վե­րա­դար­ձան ի­րենց բնա­կա­րան­նե­րը։

ԹՂԹԱԿԻՑ