«Անբաւելին երկնի եւ երկրի ի
խանձարուրս պատեցաւ, ոչ մեկնելով
ի Հօրէ ի սուրբ այրին բազմեցաւ»
Հայ եկեղեցւոյ սրբազան շարականագրին աստուածաշնչական հիմքով, աստուածաբանական խորքով, բանաստեղծական ոճով եւ երաժշտական կուռ կառուցուածքով յօրինած Սուրբ Ծննդեան եւ Աստուածայայտնութեան տօնի շարականի այս տունը, ի շարս այլոց, ծալք առ ծալք կը բանայ տօնին նուիրուած «Խորհուրդ մեծ եւ սքանչելի» շարականին ընդմէջէն Աստուածորդւոյն եւ խոստացուած Փրկչին մարդեղացման խորհրդալի դէպքը։
Հին Կտակարանի գիրքերէն խորհրդանշական պատկերներով յայտնուած ու մարգարէական յայտնութիւններով նախատեսուած Մեսիային՝ Փրկչին ժամանակի լրումին ի մէջ մարդկանց յայտնուիլը՝ «Խորհուրդ խորին անհաս անսկիզբն»,- ինչպէս պիտի բնութագրէր հայ եկեղեցւոյ այլ շարականագիր մը։ Շատ մը կրօններ ընդդիմացան եւ մերժեցին քրիստոնէութիւնը, որովհետեւ չկարողացան ըմբռնել այն իրականութիւնը, որ Աստուած կրնայ նիւթեղէն աշխարհին բնութեան սահմանափակ պայմաններու մէջ յայտնուիլ. Արարիչը արարեալներուն հետ դասուիլ։ Եւ սրբազան շարականագիրը ի՜նչ գեղեցիկ պատկերաւոր ոճով եւ սեղմ բառերու մէջ կը յայտնէ անսահման Աստուծոյն սահմանափակուիլը՝ ըսելով.- «Ան՝ որ երկինքին ու երկրին մէջ չի բաւեր, խանձարուրի մէջ փաթթուեցաւ եւ, առանց Հօրմէ բաժնուելու, եկաւ եւ սուրբ քարայրին մէջ բազմեցաւ»։
Աստուածորդւոյն մարդեղացման եւ աշխարհի ու մարդկութեան Փրկչին գալստեան հրաշալի դէպքին պատումը երկինքի եւ երկրի մէջ տիրող իրավիճակներու հակասութիւն մը կը պարզէ։ Սուրբ Ծննդեան նման կարեւոր դէպքի մը պարզ ու անշուք մսուրի մը մէջ պատահիլը՝ հեռու ճոխ ու փառաւոր պայմաններէ, հանդիսաւոր հանգամանքներէ, արքայական փողով ու թմբուկով պաշտօնական յայտարարութիւններէ եւ բացի քանի մը խաշնարած հովիւներէն եւ տիեզերքին մէջ տիրող իւրօրինակ շարժումը նկատած Արեւելքէն եկած երեք մոգերէն՝ աշխարհին անլուր ու անտեղեակ ըլլալը, երբ մարդկային մտածելակերպը պիտի ենթադրէր դէպքին ամենափառաւոր ձեւով պատահիլը մէկ կողմէ, իսկ միւս կողմէ՝ ամբողջ երկինքը ցնծութեան եւ ուրախութեան մթնոլորտի մէջ դասք հրեշտակաց փառաբանանքի օրհներգութիւններով Փրկչի Ծննդեան աւետումը մարդոց։
Աստուածային տնօրինումով՝ Սուրբ Ծննդեան լուռ ու անշշուկ, պարզ ու համեստ պայմաններու մէջ պատահիլը, համեստութեան եւ խոնարհութեան բնոյթով կը յատկանշէ զայն։
Խոնարհութիւնը Սուրբ Ծննդեան ուշագրաւ յատկանիշներէն մէկն է։ Սուրբ Ծննդեան համեստ պայմանները ոչինչով նսեմացուցին Փրկչին աստուածային հանգամանքն ու բնութիւնը։
Սուրբ Ծնունդով Ճշմարտութիւնը յայտնուեցաւ աշխարհին. այն աշխարհին՝ որ հեռու աստուածային, յաւիտենական ճշմարիտ արժէքներէ, մնայուն փնտռտուքի մէջ էր, ըլլայ այդ հարստութիւն, փառք ու պատիւ, զօրութիւն, այդ բոլորը միշտ ալ ժամանակաւոր եւ անցողական եղած են։ Յիսուսի աշխարհ գալով, աշխարհ եկաւ Ճշմարտութիւնը.- «Ես եմ ճանապարհը, ճշմարտութիւնը եւ կեանքը» (Յհ 14.6)։ Եւ մարդիկ ճանչցան զԱստուած, լսեցին Աստուծոյ խօսքը, իմանալի դարձաւ յաւիտենական կեանքը եւ Աստուծոյ թագաւորութիւնը՝ ի հեճուկս այս աշխարհի հողանիւթեայ կեանքին եւ թագաւորութեանց փառքին։ Աստուծոյ յայտնութիւնը մարդուն իսկական արժէքներու արժեչափ մը հաստատեց։ Աստուծոյ արքայութեան ի՞նչ ձեւով տիրանալու ձգտող հրեայ մեծահարուստ երիտասարդին, Յիսուս պատասխանեց.- «Եթէ կ’ուզես կատարեալ ըլլալ, գնա՛, ինչ որ ունիս ծախէ եւ աղքատներուն տուր, այդպիսով երկինքի մէջ գանձ պիտի ունենաս, եւ յետոյ՝ հետեւէ ինծի» (Մտ 19.21), իսկ աշխարհի յորդառատ հունձքէն յղփացած եւ ամբողջ կեանք մը «կե՛ր, ա՛րբ եւ ուրա՛խ լեր»ի ինքնաբաւ վստահութեամբ ապրելու պատրաստուող մեծահարուստին Աստուծոյ հրեշտակը ըսաւ.- «Անմի՛տ մարդ, այս գիշեր իսկ հոգիդ քեզմէ պիտի առնեն. որո՞ւն պիտի մնայ պատրաստածդ»։ (Ղկ 12.20)։
Խոնարհութիւնը քրիստոնէական այն առաքինութիւնն է, որով մարդ կը ճանչնայ ինքզինք, իր չափն ու սահմանները ու, մանաւա՛նդ, կը ճանչնայ եւ կ’ընդունի ուրիշը իր էութեամբ եւ արժանիքներով, հակառակ ամբարտաւանին, որ իր անձէն զատ կը մերժէ ընդունիլ որեւէ արժէք եւ հանգամանք, եւ որ խոտելի է ան Աստուծոյ համար, ինչպէս որ Սաղմոսերգուն կ’ըսէ.- «Դուն սաստեցիր անիծեալ ամբարտաւանները, քու պատուիրաններէն մոլորածները» (Սղ 119.21)։
Սուրբ Ծննդեան մսուրէն մեզի եկող պատգամներէն մին խոնարհութիւնն է, որ ինքնին հրաւէր մըն է մեզի ճանչնալու, ընդունելու, յարգելու եւ պահելու մեզմէ անդին եւ վեր արժէքներ, իրականութիւններ, որոնց գլխաւորն է Աստուծոյ գոյութիւնը եւ Անոր փրկագործական սիրոյ աղբերացումը մարդոց հանդէպ։ Եւ Աստուածածանօթութեան ընդմէջէն «Ճանաչել զիմաստութիւն եւ զխրատ, իմանալ զբանս հանճարոյ» (Առ 1.1)։ Վաղանցուկ արժէքներու եւ հարստութեանց փոխարէն, Ճշմարիտ արժէքներու ճանաչումը եւ գիտակցութիւնը մեզ կ’առաջնորդէ իսկական եւ յաւիտանական կեցուցիչ արժէքներու հետամուտ ըլլալու՝ ինչպէս որ Յիսուս կ’ըսէ.- «Ձեր հարստութիւնը մի՛ դիզէք երկրի վրայ…., այլ ձեր հարստութիւնը դիզեցէք երկինքի մէջ, ուր ցեցն ու ժանգը չեն կրնար փճացնել, եւ ոչ ալ գողերը պատդ քանդելով ներս մտնել եւ գողնալ» (Մտ 6.19)։
Սուրբ Ծննդեան պատգամն է՝ խոնարհ հոգիով ջանալ, փոխանակ մարդահաճոյ ըլլալու, աստուածահաճոյ ըլլալ։ Այդ մէկը կը յաջողուի մեզի, եթէ մեր կեանքին մէջ ձեռք ձգելիք հարստութիւններն ու արժէքները Աստուծոյ խօսքին եւ պատուիրաններուն արժեչափին վրայ հաստատենք։
Քրիստոնէական հաւատքի պրիսմակէն դիտելով կեանքը՝ մեր Հայրերը պատմութեան բոլոր դարերուն ջանադիր եղան ճշմարիտ արժէքներու հետամուտ ըլլալու եւ այդ արժեչափներով դիզուած Հայկական Ազգային Հարստութիւն ժառանգեցին մեզի եւ մեզի պատուիրան կտակեցին պահել, պահպանել այդ Ազգային Հոգեմտաւոր Ժառանգութիւնը, որպէսզի հայ ժողովուրդին կեանքը ըլլայ միշտ հարուստ եւ գոյութիւնը՝ ապահով։
Սուրբ Ծննդեան այս պատգամէ՛ն թելադրուած եւ գօտեպնդուած՝ կը սկսինք Նոր Տարին։ Սուրբ Ծննդեան այս պատգամը թող դարերէն եկող ու դարերուն գացող մեր Հայրերուն հարազատ ձայնով մշտահունչ պատգամ մնայ մեր մտքերուն ու հոգիներուն մէջ։
Մեր բաղձանքն ու մաղթանքն է, որ Յունաստանի հայոց անհատական թէ հաւաքական կեանքն ու գործունէութիւնը միշտ հարուստ մնան մեր պապերուն ոգի ի բռին փայփայած եւ ծով զոհողութիւններով պահպանած մեր Ազգային եւ Հոգեւոր Ժառանգութեան արժէքներով։
Շնորհաւոր Նոր Տարի եւ Սուրբ Ծնունդ։
5 Յունուար 2019, Աթէնք
ԳԵՂԱՄ Ս. ԱՐՔ. ԽԱՉԵՐԵԱՆ
ԱՌԱՋՆՈՐԴ` ՅՈՒՆԱՍՏԱՆԻ ՀԱՅՈՑ ԹԵՄԻ
