Սեւ ցուցակի բաղադրութիւնը շեշտակի կ՛երանգաւորուի

 «Ազ­դակ»

Օ­տա­րերկ­րա­ցի դէմ­քե­րու Ար­ցախ այ­ցե­լու­թիւն­նե­րէն  մինչ այժմ ա­մէ­նէն հզօր հա­րո­ւա­ծը Պա­քո­ւին` Թուր­քիոյ քա­ղա­քա­ցի մտա­ւո­րա­կան­նե­րու ներ­կա­յու­թիւնն էր Ս­տե­փա­նա­կերտ:
Հա­յաս­տա­նի Հան­րա­պե­տու­թեան տա­րած­քով Ար­ցախ այ­ցե­լած գրող Սա­յիթ Չե­թի­նօղ­լո­ւի, քա­ղա­քա­կան գոր­ծիչ Ու­ֆուք Ու­րա­սի, լրագ­րող­ներ Ա­լի Պայ­րա­մօղ­լո­ւի եւ Է­րոլ Քա­թըր­ճըօղ­լո­ւի քայ­լը «դա­ւա­ճա­նու­թիւն է ո՛չ միայն եղ­բայ­րա­կան Ատր­պէյ­ճա­նի, այ­լեւ Թուր­քիոյ նկատ­մամբ»: Ն­ման յայ­տա­րա­րու­թիւն կա­տա­րած է Ազր­պէյ­ճա­նի խորհր­դա­րա­նի պատ­գա­մա­ւոր Այ­տըն Հու­սէյ­նով:
Հու­սէյ­նով ցան­կու­թիւն յայտ­նած է, որ թուրք մտա­ւո­րա­կան­նե­րը ար­տա­յանձ­նեն Պա­քո­ւին.- «­Թուր­քիան եւ Ատր­պէյ­ճա­նը եղ­բայ­րա­կան պե­տու­թիւն­ներ են: Վս­տահ եմ` շու­տով ա­նոնք կ­՛ար­տա­յանձ­նո­ւին»:
Այս մտա­ծո­ղու­թիւ­նը  կը խօ­սի այն մա­սին, որ խորհր­դա­րա­նա­կան մա­կար­դա­կով ար­դէն խնդրոյ ա­ռար­կայ կը դառ­նան թուրք-ատր­պէյ­ճա­նա­կան յա­րա­բե­րու­թիւն­նե­րը: Թէ` «վստահ եմ շու­տով կ­՛ար­տա­յանձ­նո­ւին Ատր­պէյ­ճա­նին» յայ­տա­րա­րու­թիւ­նը եւ ա­նոր յա­ջոր­դած միտ­քը, թէ Թուր­քիան եւ Ատր­պէյ­ճա­նը եղ­բայ­րա­կան պե­տու­թիւն­ներ են, կը նշա­նա­կէ, որ  ար­տա­յանձ­նու­մը չի­րա­կա­նա­նա­լու պա­րա­գա­յին կրնան վտան­գո­ւիլ Ան­գա­րա­յի եւ Պա­քո­ւի յա­րա­բե­րու­թիւն­նե­րը:
Մինչ այժմ պաշ­տօ­նա­կան Ան­գա­րա­յի կող­մէ ո­րե­ւէ հա­մար­ժէք ար­ձա­գանգ չկայ. Թուր­քիոյ Ազ­գայ­նա­կան Շար­ժու­մ կու­սակ­ցու­թեան ե­րես­փո­խան­նե­րէն Ա­թիլ­լա Քա­յա­նը եւս դա­տա­պար­տած է  թուրք մտա­ւո­րա­կան­նե­րու այ­ցե­լու­թիւ­նը Ար­ցախ եւ զա­նոնք ա­նո­ւա­նած ծպտեալ հա­յեր: Ըստ ա­նոր, ա­նոնք դա­ւա­ճա­նած են Թուր­քիոյ` Ար­ցա­խի մէջ՝ կա­տա­րե­լով հա­յա­մէտ յայ­տա­րա­րու­թիւն­ներ, ո­րոնք կ­՛ա­ջակ­ցին  «Ատր­պէյ­ճա­նի 20 տո­կո­սը գրա­ւած Հա­յաս­տա­նին»: Ե­թէ ման­րա­դի­տա­կով  քննենք այս մէջ­բե­րու­մը, կ­՛եզ­րա­կաց­նենք, որ այ­ցե­լու­թիւ­նը պար­զա­պէս դա­տա­պար­տե­լի է, մինչ դա­ւա­ճա­նու­թիւ­նը այն­տեղ յայ­տա­րա­րու­թիւն կա­տա­րելն է:
Պաշ­տօ­նա­կան ա­ռու­մով Ատր­պէյ­ճա­նի ընդ­հա­նուր դա­տա­խա­զու­թիւ­նը «Ատր­պէյ­ճա­նի պե­տա­կան սահ­մա­նը ա­նօ­րի­նա­կան կեր­պով հա­տե­լու» մե­ղադ­րան­քով հե­տաքն­նու­թեան սկսած է  22 Սեպ­տեմ­բե­րին ճա­նա­չո­ղա­կան նպա­տա­կով Ար­ցախ այ­ցե­լած 4 թուրք հա­սա­րա­կա­կան-քա­ղա­քա­կան եւ մշա­կու­թա­յին գոր­ծիչ­նե­րու նկատ­մամբ:
Ի հար­կէ Ատր­պէյ­ճա­նի դա­տա­խա­զու­թիւ­նը չէր կրնար ինք­նու­րոյն շար­ժիլ. այս քայ­լը բնա­կա­նա­բար թե­լադ­րո­ւած է վե­րեւ­նե­րէն, ուղ­ղա­կի Ա­լիեւ ըն­տա­նի­քէն:  Ա­տոր հա­մար ալ տա­կա­ւին  նոյն մա­կար­դա­կով ար­ձա­գանգ չէ հնչած գոր­ծըն­կեր Ան­գա­րա­յէն:
Ատր­պէյ­ճա­նի ար­տա­քին գոր­ծոց նա­խա­րա­րու­թեան պաշ­տօ­նա­կան ներ­կա­յա­ցու­ցիչ Հիք­մէթ Հա­ճիեւ յայտ­նած է, որ «ա­սի­կա ո­րոշ թուրք քա­ղա­քա­ցի­նե­րու անձ­նա­կան սադ­րիչ գոր­ծո­ղու­թիւնն էր` Թուր­քիոյ հայ­կա­կան լո­պիին հո­վա­նա­ւո­րու­թեամբ, եւ ա­նոնք բո­լո­րը ար­դէն մտած են ար­տա­քին գոր­ծոց նա­խա­րա­րու­թեան «սեւ ցու­ցակ»ին մէջ: Իսկ Թուր­քիոյ ար­տա­քին գոր­ծոց նա­խա­րա­րու­թե­նէն  յայտ­նած են, որ թուրք քա­ղա­քա­ցի­նե­րու Ար­ցախ այ­ցե­լու­թեան կա­պակ­ցու­թեամբ ար­դէն քննու­թիւ­նը սկսած է:
Թէ՛ ընդ­հա­նուր դա­տա­խա­զու­թեան եւ թէ՛ ար­տա­քին գոր­ծոց նա­խա­րա­րու­թեան մա­կար­դակ­նե­րով ու­րեմն թրքա­կան հար­թու­թեան վրայ հա­մար­ժէք ար­ձա­գանգ­ներ չեն հնչած:
Այս ի­րա­դար­ձու­թիւն­նե­րը կ­՛ար­ձա­նագ­րո­ւին ու­ղիղ Լափ­շի­նի նկատ­մամբ շնոր­հո­ւած նե­րու­մէն ետք: Ինչ որ նաեւ կը խօ­սի այն փաս­տին մա­սին, որ ար­տա­յանձ­նում­նե­րը, հե­տա­խու­զում յայ­տա­րա­րե­լը, նոյ­նիսկ իբ­րեւ պատ­ժա­մի­ջոց կա­լան­քը ի­րենց ազ­դե­ցու­թիւ­նը չեն կրնար ու­նե­նալ Ար­ցախ այ­ցե­լու­թիւն­նե­րու հոս­քին վրայ: «­Սեւ ցու­ցակ»ի ի­մաս­տազր­կու­մը հե­ղի­նա­կազր­կումն է Պա­քո­ւին:
Այս նա­խա­դէ­պը կրնայ դուռ բա­նալ Թուր­քիոյ այլ քա­ղա­քա­ցի­նե­րու այ­ցե­լու­թիւն­նե­րուն: Թուր­քիոյ հա­մա­պա­տաս­խան մար­մին­նե­րը նեղ ընտ­րու­թիւն կա­տա­րե­լու առ­ջեւ կանգ­նած են` ի­րենց քա­ղա­քա­ցի­նե­րը ար­տա­յանձ­նե­լու ա­ռու­մով:
Չէ  բա­ցա­ռո­ւած, որ այ­ցե­լու­թիւն­նե­րու բա­ղադ­րու­թիւ­նը ո­րո­շա­կի փո­փո­խու­թեան են­թար­կո­ւի եւ Ար­ցախ յայտ­նո­ւին նաեւ Ատր­պէյ­ճա­նի քա­ղա­քա­ցի­ներ: «­Սեւ ցու­ցակ»ը ար­դէն նե­րա­ռած է թուր­քե­րը: Գու­ցէ նե­րա­ռէ նաեւ ատր­պէյ­ճան­ցի­ներ: