Պատրիկ Սարգիսեան՝ Յունաստանի Հ.Մ.Ը.Մ.-ի վաստակաշատ ատենապետը

­Պատ­րիկ ­Սար­գի­սեան՝
­Յու­նաս­տա­նի Հ.Մ.Ը.Մ.-ի վաս­տա­կա­շատ ա­տե­նա­պե­տը

Այս տա­րի կը նշո­ւի մա­հո­ւան 50-ա­մեա­կը ­Յու­նաս­տա­նի Հ.Մ.Ը.Մ.-ի վաս­տա­կա­ւոր ծա­ռա­յո­ղի մը՝ ­Պատ­րիկ ­Սար­գի­սեա­նի, որ իր աչ­քե­րը փա­կեց 30 Օ­գոս­տոս 1973-ին։ ­Միու­թեան Շր­ջա­նա­յին վար­չու­թեան եր­կար տա­րի­նե­րու ա­տե­նա­պե­տու­թիւ­նը վա­րած ե­րախ­տա­ւո­րը, իր ներդ­րումն ու ծա­ռա­յու­թեան դրոշ­մը թո­ղեց մար­զա­կան մեծ ըն­տա­նի­քի 100-ա­մեայ պատ­մու­թեան վրայ։ ­Պատ­րիկ ­Սար­գի­սեան նաեւ իր ամ­բող­ջա­կան նեդ­րու­մը ու­նե­ցաւ յու­նա­հա­յոց ազ­գա­յին կեան­քին ու հայ մա­մու­լի ան­դաս­տա­նէն ներս։ Ի­րօք, իր ծա­ռա­յու­թեան դաշ­տը այն­քան ընդգր­կուն ե­ղաւ, որ իր ան­ձին ու ա­նու­նին վրայ կու­տա­կո­ւած վաս­տա­կը կը շա­րու­նա­կէ ար­ժա­նի տեղ ու­նե­նալ յու­նա­հայ գա­ղու­թի մա­տեա­նին մէջ։ Ս­տո­րեւ, կը ներ­կա­յաց­նենք Ա­հա­րոն Ս­տե­փա­նեա­նի գրու­թիւ­նը, որ լոյս տե­սաւ «Ա­զատ Օր»-ի 4 ­Սեպ­տեմ­բեր 1973-ի թի­ւին մէջ եւ գրո­ղին ծա­նօթ ո­ճով կը տրո­ւի ­Պատ­րիկ ­Սար­գի­սեան մար­դուն ու ծա­ռա­յա­սէր ազ­գա­յի­նին կեանքն ու գոր­ծու­նէու­թիւ­նը։

Ան­վե­րա­դարձ մեկ­նող­ներ

­Պատ­րիկ ­Սար­գի­սեան

— Երբ մեռ­նիմ, ին­ծի հա­մար լաւ բան մը գրէ: Չ­մոռ­նաս հա՞:
— Իսկ ե­թէ քեզ­մէ ա­ռաջ ե՞ս մեռ­նիմ…:
— ­Չէ՛, դուք դեռ ժա­մա­նակ ու­նիք, ոտ­քեր­նիդ ա­մուր կո­խե­ցէք, փսփսաց ա­կան­ջիս, «Ա­զատ Օր»ի խմբագ­րա­տուն-տպա­րան տո­ւած այ­ցե­լու­թիւն­նե­րէն մէ­կուն ըն­թաց­քին, մեկ­նե­լու պա­հուն:
Իր մա­հէն հա­զիւ քա­նի մը ա­միս ա­ռաջ տե­ղի ու­նե­ցած այս գաղտ­նա­գո­ղի փսփսու­քը տա­կա­ւին կը հնչէ ա­կան­ջիս մէջ:
­Նա­խազ­գա­ցումն էր կար­ծէք, որ կը խօ­սէր իր մէջ: Եւ այդ նա­խազ­գա­ցու­մը՝ դժբախ­տա­բար, դար­ձաւ ի­րո­ղու­թիւն:
­Պատ­րի­կը «Ա­զատ Օր»ի կա­նո­նա­ւոր այ­ցե­լու­նե­րէն մէկն էր: Ա­մի­սը կամ եր­կու ա­մի­սը ան­գամ մը կու­գար՝ հայ ի­րա­կա­նու­թեան մա­սին նո­րու­թիւն­ներ ի­մա­նա­լու: Իր ա­փին մէջ սեղ­մո­ւած կ­’ու­նե­նար ինք­նա­գիր կամ թարգ­մա­նա­ծոյ յօ­դո­ւած մը կամ թղթակ­ցու­թիւն մը, թեր­թին մէջ հրա­տա­րա­կո­ւե­լու հա­մար:
­Հա­կա­ռակ իր ա­ռող­ջա­կան ոչ գո­հա­ցու­ցիչ վի­ճա­կին, շատ մօ­տէն կը հե­տաքրք­րո­ւէր մեր ազ­գա­յին ան­ցու­դար­ձե­րով:
­Պատ­րիկ ­Սար­գի­սեա­նի կեան­քը ամ­բող­ջու­թեամբ կա­պո­ւած էր յու­նա­հայ գա­ղու­թի յի­սուն տա­րո­ւան պատ­մու­թեան:
Բ­նիկ պոլ­սե­ցի, ծնած էր 1899-ին: 1922-ի ­Փոք­րա­սիա­կան ա­ղէ­տէն եւ դաշ­նա­կից ու­ժե­րու կող­մէ ­Պոլ­սոյ պար­պու­մէն ետք, իր հօ­րը եւ մօ­րը հետ ա­պաս­տա­նած էր ­Յու­նաս­տան: Իսկ իր կրտսեր եղ­բայ­րը՝ Ա­րա ­Սարգ­սեա­նը ­Վիեն­նա­յի մէջ իր ու­սու­մը ա­ւար­տե­լէ ետք, բռնած էր ճամ­բան ­Խորհր­դա­յին ­Հա­յաս­տա­նի, ուր ա­նո­ւա­նի դար­ձաւ իբր ա­ռաջ­նա­կարգ քան­դա­կա­գործ եւ մա­հա­ցաւ մէկ քա­նի տա­րի ա­ռաջ, Ե­րե­ւա­նի մէջ: Ան ե­ղած է նաեւ «­Նե­մե­սիս» գոր­ծո­ղու­թեան ան­դամ։
­Պատ­րիկ ­Սարգ­սեան ա­շա­կեր­տած էր ­Պոլ­սոյ Է­սա­յեան վար­ժա­րա­նին եւ ա­պա յա­ճա­խած տեղ­ւոյն ա­մե­րի­կեան ­Ռո­պըրթ գո­լէ­ճը, ուր ստա­ցած էր բարձ­րա­գույն ու­սու­մը:
1924-էն աս­դին իր ա­նու­նը կա­պո­ւե­ցաւ յու­նա­հա­յու­թեան պատ­մու­թեան:
­Հա­զիւ 24-25 տա­րե­կան, այդ շրջա­նի ա­թե­նա­հայ ե­րի­տա­սար­դու­թեան ա­մե­նա­փայ­լուն դէմ­քե­րէն էր: ­Փայ­լուն՝ իր ար­տա­քին ե­րե­ւոյ­թով հա­գուստ-կա­պուս­տով, բայց մա­նա­ւանդ ազ­նո­ւա­կան՝ իր վա­րո­ւե­լա­կեր­պով, խօ­սակ­ցու­թիւ­նով ու կեն­ցա­ղով:
Ազ­նո­ւա­կան չէր գրպա­նով, բայց ազ­նո­ւա­կան էր հո­գիով ու սրտով: «Ա­մե­րի­քան Էքսփ­րէս» դրա­մա­տան պաշ­տօ­նեայ դար­ձաւ գաղ­թա­կա­նու­թեան ա­ռա­ջին տա­րի­նե­րէն, բայց եր­բեք չկտրո­ւե­ցաւ հայ ի­րա­կա­նու­թե­նէն: Ընդ­հա­կա­ռակն, քի­թով-բեր­նով նե­տո­ւե­ցաւ յու­նա­հայ ազ­գա­յին բո­լոր շար­ժում­նե­րուն մէջ եւ մին­չեւ մա­հը ե­ղաւ գա­ղու­թին ա­մէ­նէն գոր­ծօն ան­դամ­նե­րէն մէ­կը:
1924-1925-ին, գա­ղա­փա­րա­կան գծով կա­պո­ւե­ցաւ «­Նոր Օր»ին, ո­րուն աշ­խա­տա­կի­ցը ե­ղաւ տա­րի­ներ շա­րու­նակ:
­Բա­ռին բո­վան­դակ ի­մաս­տով գրա­գէտ չէր, բայց գրա­կա­նա­սէր էր, ան­կաս­կած:
Աշ­խա­տակ­ցե­ցաւ «­Յու­նա­հայ տա­րե­գիրք»ին եւ յու­նա­հայ գա­ղու­թին մէջ հրա­տա­րա­կո­ւած պար­բե­րա­թեր­թե­րուն, գրա­կան, ի­մաս­տա­սի­րա­կան ու պատ­մա­կան յօ­դո­ւած­նե­րով, թարգ­մա­նու­թիւն­նե­րով, իր ստո­րագ­րու­թեամբ եւ յա­ճախ ծած­կա­նուն­նե­րով: ­Սա­հուն ու պարզ հա­յե­րէ­նով մը, որ մատ­չե­լի էր բո­լոր ըն­թեր­ցող­նե­րուն: ­Կը տի­րէր նաեւ անգ­լե­րէն, ֆրան­սե­րէն եւ յու­նա­րէն լե­զու­նե­րուն:
Եր­կա­րա­բա­նու­թեան մար­դը չէր: Կ’ը­սէր իր ը­սե­լի­քը ամ­փոփ ու խտա­ցած բա­ռե­րով: ­Բեմ­բա­սաց չէր ան­շուշտ, բայց նա­խա­գա­հեց բազ­մա­թիւ հան­դի­սու­թիւն­նե­րու, Ա­թէն­քի մէջ, նա­խա­գա­հի մը սահ­մա­նո­ւած քա­նի մը վայր­կեա­նի կարճ ու կտրուկ բա­ռե­րով: ­Կո­կիկ եւ ի­մաս­տա­լի նա­խա­դա­սու­թիւն­նե­րով:
Իբր թարգ­մա­նիչ՝ ա­ռա­ջին գոր­ծը ե­ղաւ «­Նա­ւա­րի­նի ծո­վա­մար­տը»: ­Թարգ­մա­նեց նաեւ եր­կու թատ­րեր­գու­թիւն­ներ, մէ­կը՝ ֆրան­սե­րէ­նէ՝ «­Թո­փա­զը», որ ներ­կա­յա­ցո­ւե­ցաւ Ա­թէն­քի բե­մին վրայ, գրաւ­ման շրջա­նին, իսկ միւ­սը՝ յու­նա­րե­նէ «­Կար­միր ­Ժայ­ռը», որ նմա­նա­պէս բե­մադ­րո­ւե­ցաւ ­Հա­մազ­գա­յի­նի թա­տե­րա­սի­րա­ցին կող­մէ, Ա­թէն­քի բե­մին վրայ, տա­րի­ներ ա­ռաջ:
Ա­սոնց­մէ զատ, ու­նի բազ­մա­թիւ թարգ­մա­նու­թիւն­ներ զա­նա­զան նիւ­թե­րու շուրջ, գրա­կան, պատ­մա­կան, ի­մաս­տա­սի­րա­կան եւ այլն, հրա­տա­րա­կո­ւած «Ա­զատ Օր»ի եւ այլ թեր­թե­րու մէջ:
­Պատ­րիկ ­Սար­գի­սեան «Ա­զատ Օր»ի հրա­տա­րա­կու­թեան ա­ռա­ջին իսկ օ­րէն ե­ղաւ թեր­թին աշ­խա­տա­կի­ցը ինք­նա­գիր յօ­դո­ւած­նե­րով, թարգ­մա­նու­թիւն­նե­րով կամ թղթակ­ցու­թիւն­նե­րով: ­Յա­ճախ կը ստո­րագ­րէր բուն ա­նուն-մա­կա­նու­նով, Պ. Մ. Ս. սկզբնա­տա­ռե­րով եւ եր­բեմն ալ՝ Պ. ­Լը ­Սերժ ծած­կա­նու­նով: ­Վեր­ջին մէկ քա­նի տա­րի­նե­րուն ու­նե­ցաւ ի­րեն յա­տուկ սիւ­նա­կը՝ «Օ­րե­րուն հետ» ՊԷՆ ստո­րագ­րու­թեամբ եւ հե­տաքրք­րա­կան նո­թե­րով ու կարճ եւ ի­մաս­տա­լից խորհրդա­ծու­թիւն­նե­րով: Ե­ղած էր նաեւ ­Թե­սա­ղո­նի­կէի «­Հո­րի­զոն» օ­րա­թեր­թի Ա­թէն­քի թղթա­կի­ցը։ Աշ­խա­տակ­ցած էր ­Գա­հի­րէի «­Յու­սա­բեր»ին , ­Պոլ­սոյ «­Ժա­մա­նակ»ին։ ­Նաեւ ան աշ­խա­տակ­ցու­թիւն կը պա­հէր ­Պէյ­րու­թի ֆրան­սա­կան «L’Orient» թեր­թին ֆրան­սե­րէ­նով, նաեւ ­Պոս­թը­նի «The Armenian Mirror Spectator» թեր­թին անգ­լէ­րէ­նով։
­Պատ­րիկ ­Սար­գի­սեան ե­ղաւ կեն­ցա­ղա­գի­տու­թեան, պատ­շա­ճու­թեանց ու ձե­ւա­կեր­պու­թիւն­նե­րու մար­դը: Ազ­գա­յին, օ­տար պաշ­տօ­նա­կան, ըն­կե­րա­յին կամ ըն­տա­նե­կան շրջա­նակ­նե­րում էջ միշտ կ­‘ու­զէր որ յար­գո­ւէին խօ­սակ­ցու­թեանց, վե­րա­բե­րու­մի եւ քա­ղա­քա­վա­րա­կան պայ­ման­նե­րը: Եւ ա­տոր հա­մար ալ յա­ճախ վէ­ճեր կ­‘ու­նե­նար զա­նա­զան­նե­րու հետ:
Կր­նա­յիք զին­քը ու­ղար­կել օ­տար պաշ­տօ­նա­տու­ներ ու վստահ ըլ­լալ, որ ճե­մա­կե­րես դուրս պի­տի հա­նէ մեր ազ­գա­յին ար­ժա­նա­պա­տու­թիւ­նը: «Է­թի­քէթ»ի մարդն էր, ա­ռանց մոռ­նա­լու նաեւ իր հայ ըլ­լա­լը:
Ը­սինք ար­դէն թէ ­Պատ­րիկ ­Սար­գի­սեա­նի ա­նու­նը շաղ­կա­պո­ւած է յու­նա­հայ գա­ղու­թի յի­սուն տա­րո­ւան պատ­մու­թեան հետ:
Չ­կայ ազ­գա­յին շար­ժում մը, ո­րուն իր մաս­նակ­ցու­թիւ­նը բե­րած չըլ­լայ հե­ռո­ւէն կամ մօ­տէն: Ա­մէ­նէն ա­ռաջ, Հ.Մ.Ը.Մ.ը: Ինք տե­սած ու ճանչ­ցած էր ­Պոլ­սոյ մէջ հայ­կա­կան այս կազ­մա­կեր­պու­թեան հիմ­նա­դիր­նե­րը: ­Շա­ւարշ Ք­րի­սեան­նե­րու ո­գիով առլ­ցուն, նե­տո­ւե­ցաւ ­Յու­նաս­տա­նի Հ.Մ.Ը.Մ.ա­կան շարժ­ման մէջ եւ ե­ղաւ ա­նոր հիմ­նա­ւոր­ման, ճիւ­ղա­ւոր­ման եւ ուռ­ճաց­ման հա­մար գլխա­ւոր աշ­խա­տող­նե­րէն մէ­կը եւ վեր­ջին քսա­նա­մեա­կին, մնաց իբր ա­տե­նա­պե­տը ­Յու­նաս­տա­նի Հ.Մ.Ը.Մ.ի ­Կեդր. ­Վար­չու­թեան: ­Միայն ա­տե­նա­պե՞­տը: ­Նա­՛եւ քար­տու­ղա­րը:
— ­Մէկ տա­րո­ւան մէջ 250-300 նա­մակ­ներ գրած եմ Հ.Մ.Ը.Մ.ի յա­տուկ, քար­տու­ղա­րի չգո­յու­թեան պատ­ճա­ռով, կ­՚ը­սէր յա­ճախ:
Ա­ւել­ցու­ցէք ա­սոր վրայ հել­լէն մար­զա­կան կազ­մա­կեր­պու­թիւն­նե­րու հետ կապ պա­հե­լու պա­տաս­խա­նա­տու գոր­ծը եւ կ­՚ու­նե­նանք «ամ­բող­ջա­կան» Ա­տե­նա­պե­տը…
Հ.Մ.Ը.Մ.ի կար­գին, ­Պատ­րիկ ­Սար­գի­սեան նո­ւի­րո­ւե­ցաւ նաեւ մեր ազ­գա­յին գոր­ծե­րու միւս մար­զե­րուն, իբր Ազգ. ­Կեդր. ­Վար­չու­թեան, Ու­սում­նա­կան եւ Տն­տես. ­Խոր­հուրդ­նե­րու ան­դամ, ինչ­պէս նաեւ Հ.Կ.­Խա­չի գոր­ծու­նէու­թիւ­նը քա­ջա­լե­րող ազ­դակ:
Իր մաս­նակ­ցու­թիւ­նը բե­րաւ մշա­կու­թա­յին եւ գե­ղա­րո­ւես­տա­կան բո­լո՛ր շար­ժում­նե­րուն, մերթ գնա­հա­տե­լով եւ եր­բեմն ալ քննա­դա­տե­լով ա­նոնց թէ լաւ եւ թէ թե­րի կող­մե­րը, միշտ օգ­տա­կար ըլ­լա­լու տրա­մադ­րու­թեամբ:
Ա­հա՛ այս մարդն ու հայն է, որ կորսն­ցու­ցինք Օ­գոս­տոս 30-ին: ­Մարդ մը, որ բա­րո­յա­պէս մնաց ան­խո­ցե­լի եւ հայ մը, որ իր ժո­ղո­վուր­դին ծա­ռա­յած ըլ­լա­լու գո­հու­նա­կու­թեամբ հրա­ժեշտ տո­ւաւ այս ան­ցա­ւոր կեան­քին, թա­ղո­ւե­լու հա­մար հել­լէ­նա­կան հո­ղին մէջ…
­Պատ­րիկ ­Սար­գի­սեա­նի յու­ղար­կա­ւո­րու­թիւ­նը տե­ղի ու­նե­ցաւ ­Հինգ­շաբ­թի, Օ­գոս­տոս 30-ին, կէ­սօ­րէ ետք ժա­մը 5-ին, Ա­թէն­քի Ս. Գր. ­Լու­սա­ւո­րիչ ե­կե­ղե­ցին մէջ, որ լե­ցո­ւած էր հան­գու­ցեա­լի սգա­կիր պա­րա­գա­նե­րով եւ հայ եւ օ­տար հոծ բազ­մու­թեամբ մը:
­Ներ­կայ էին՝ Ազգ. ­Կեդր. ­Վար­չու­թիւ­նը, (որ ի յար­գանս հան­գու­ցեա­լի գա­ղու­թին մէջ ու­նե­ցած յիս­նա­մեայ ազ­գա­յին բե­ղուն գոր­ծու­նէու­թեան կազ­մա­կեր­պած էր ազ­գա­յին յու­ղար­կա­ւո­րու­թիւն) Ու­սումն. Եւ Տն­տես. ­Խոր­հուրդ­նե­րու ներ­կա­յա­ցու­ցիչ­նե­րը, Հ.Մ.Ը.Մ.ի ­Կեդր. ­Վար­չու­թիւ­նը, Ս­կաու­տա­կան խնա­մա­կա­լու­թիւ­նը, Հ.Կ.­Խա­չի Շրջ. Եւ թա­ղա­մա­սե­րում մաս­նա­ճիւ­ղե­րու վար­չու­թիւն­նե­րը, «Ա­զատ Օր»ի խմբագ­րա­կան կազ­մը, ­Հաո­ւըրտ Գ­րա­կէօ­զեան հաս­տա­տու­թեան տնօ­րէ­նու­թիւ­նը, ինչ­պէս նաեւ միու­թիւն­նե­րու եւ կազ­մա­կեր­պու­թիւն­նե­րու ներ­կա­յա­ցու­ցիչ­նե­րը:
­Դա­գա­ղին շուրջ, պա­տո­ւոյ պա­հակ կե­ցած էին Հ.Մ.Ը.Մ.ի սկաուտ­նե­րը: ­Դա­գա­ղը ծած­կո­ւած էր Հ.Մ.Ը.Մ.ի դրօ­շով:
­Տաս­ներ­կու ծաղ­կեպ­սակ­ներ ղրկած էին՝ Ազգ. ­Կեդր. ­Վար­չու­թիւ­նը, Հ.Մ.Ը.Մ.ի ­Կեդր. ­Վար­չու­թիւ­նը, Հ.Կ.­Խա­չի Շրջ. ­Վար­չու­թիւ­նը, Ս­կաուտ. ­Վե­րին ­Մար­մի­նը, Հ.Մ.Ը.Մ.ի բո­լոր մաս­նա­ճիւ­ղե­րը եւ հան­գու­ցեա­լի հա­րա­զատ­նե­րը:
­Յու­ղար­կա­ւո­րու­թեան տխուր ա­րա­րո­ղու­թիւ­նը կա­տա­րո­ւե­ցաւ նա­խա­գա­հու­թեամբ Ա­ռաջ­նորդ Սր­բա­զան հօր եւ մաս­նակ­ցու­թեամբ ­Գո­քի­նիոյ հո­գե­ւոր հո­վիւ Տ. Հ­րայր ­Վար­դա­պե­տի, Տ. ­Ներ­սէս Ա­ւագ քհնյ. ­Խո­շո­րեա­նի, Տ. ­Գե­ղարդ քհնյ. ­Պա­պօղ­լեա­նի եւ Ա­թէն­քի դպրաց դա­սին:
Ա­րա­րո­ղու­թիւն­նե­րէն ետք, Ա­ռաջ­նորդ Սր­բա­զան հայ­րը Տ. ­Սա­հակ Ար­քե­պիս­կո­պոս, յու­զիչ եւ ի­մաս­տա­լից դամ­բա­նա­կան մը խօ­սե­լով վեր ա­ռաւ հան­գու­ցեա­լի մա­տու­ցած ծա­ռա­յու­թիւն­նե­րը՝ յու­նա­հայ գա­ղու­թին:
Ա­պա՝ յու­ղար­կա­ւոր­նե­րը ինք­նա­շարժ­նե­րու թա­փո­րով մը ուղ­ղո­ւե­ցան դէ­պի ­Նէա Զ­միռ­նիի գե­րեզ­մա­նա­տու­նը, ուր հո­գե­ւո­րա­կան դա­սի մաս­նակ­ցու­թեամբ Տ. ­Գե­ղարդ քա­հա­նան կա­տա­րեց գե­րեզ­մա­նի կնքու­մը:
­Վեր­ջին ան­գամ, երբ բա­ցո­ւե­ցաւ կա­փա­րի­չը դա­գա­ղին, տե­սանք սի­րե­լի ­Պատ­րի­կը, որ կը ննջէր յա­ւի­տե­նա­կան քու­նով, ազ­նո­ւա­կան ժպի­տը դէմ­քին:
­Նո­րա­ծածկ ու ծաղ­կեպ­սակ­նե­րով բեռ­նա­ւոր հո­ղա­կոյ­տին վրայ, վեր­ջին խօ­սո­ղը ե­ղաւ Հ.Մ.Ը.Մ.ի ­Կեդր. ­Վար­չու­թեան փոխ-ա­տե­նա­պետ պրն. ­Լե­ւոն ­Գա­յեան, որ յա­նուն Հ.Մ.Ը.Մ.ի իր ցա­ւակ­ցու­թիւն­նե­րը յայտ­նե­լէ ետք հան­գու­ցեա­լի հա­րա­զատ­նե­րուն, Հ.Մ.Ը.Մ.ա­կան­նե­րու կող­մէ եր­դում ը­րաւ շա­րու­նա­կել ­Պատ­րի­կի գոր­ծը եւ ըն­թա­նալ այն ու­ղիէն, ուր­կէ ըն­թա­ցաւ ան:
­Հուստ ու­րեմն, յու­ղար­կա­ւոր­նե­րը յու­զո­ւած ու տխրա­դէմ, հրա­ժեշտ ա­ռին սի­րե­լի ­Պատ­րի­կի գե­րեզ­մա­նէն ու մեկ­նե­ցան, երբ ա­րե­ւը իր վեր­ջա­լոյ­սի նշոյլ­նե­րը կը սփռէր թարմ հո­ղա­կոյ­տին վրայ:
Կր­ցա՞նք «ա­ղո­ւոր բան մը» գրել իր ա՛յն­քան ա­ղո­ւոր գոր­ծին մա­սին:
­Կը խոս­տո­վա­նինք որ՝ ոչ: ­Պատ­ճա՞­ռը: Ի­րեն եւ ի­րեն­պէս­նե­րու այս աշ­խար­հէն ան­վե­րա­դարձ մեկ­նու­մը, որ կը քան­դէ մնա­ցող­նե­րու տրա­մադրու­թիւ­նը, երբ կը տես­նենք պա­րապ ա­թոռ­նե­րը, ո­րոնք կը մնան ա­ռանց ա­թո­ռա­կալ­նե­րու:
­Մա­շած եւ քլի­շէ դար­ձած հայ­կա­կան ա­սու­թիւ­նով վեր­ջաց­նենք.
— ­Լո՜յս իջ­նէ գե­րեզ­մա­նին վրայ եւ յար­գանք իր ան­մո­ռա­նա­լի յի­շա­տա­կին:

Ա. Ս.