­Քա­նի մը օ­րէ ի վեր, «Ա­զատ Օր»-ը հրա­տա­րա­կած է յայ­տա­րա­րու­թիւն մը, որ կապ ու­նի թեր­թի ա­պա­գայ ծրագ­րում­նե­րուն հետ, սկիզբ առ­նե­լով 2024-ի ա­ռա­ջին թի­ւէն։ ­Մեր թեր­թը եւս, զգա­լով տպա­գիր մա­մու­լի տագնա­պը, պար­տի նոր ըմբռնում­նե­րու ի­րա­կա­նու­թեան տակ պատ­շա­ճեց­նել իր հրա­տա­րա­կու­թիւ­նը, քայլ պա­հե­լով ար­դի մի­ջոց­նե­րուն հետ, հայ թեր­թը ա­ւե­լի մատ­չե­լի դարձ­նե­լու նա­խան­ձախնդրու­թեամբ։ Ար­դէն իսկ, հա­մա­ցան­ցին վրայ, յայ­տա­րա­րու­թեան տակ ե­րեւ­ցած են մեծ թի­ւով դրա­կան ար­տա­յայ­տու­թիւն­ներ ըն­թեր­ցող­նե­րու եւ բա­րե­կամ­նե­րու կող­մէ, ո­րոնք խրա­խու­սիչ եւ գօ­տեպն­դիչ զգա­ցում­ներ կը պատ­ճա­ռեն մե­զի։
­Հա­ւա­նա­բար, յայ­տա­րա­րու­թիւ­նը ո­մանց հա­մար հար­ցա­կան­ներ ստեղ­ծած կրնայ ըլ­լալ, ո­մանց մօտ նաեւ սրտնե­ղու­թիւն մը, թէ՝ այ­լեւս տպա­գիր թեր­թը օ­րա­կան պի­տի չհաս­նի ա­նոնց ձեռ­քը։
Իս­կա­պէս, դժո­ւար է եր­բեմն ար­մա­տա­կան լու­ծում­ներ հրամց­նել, ար­դէն իսկ տաս­նա­մեակ­ներ հաս­տա­տո­ւած դրու­թեան մը դի­մաց։ Իր հրա­տա­րա­կու­թեան ա­ռա­ջին օ­րե­րէն՝ 1945-էն ի վեր, «Ա­զատ Օր»-ը ա­մէն օր, տաք հա­ցի նման, բուր­մունք կը բե­րէր հայ­կա­կան տու­նե­րը, ըն­թեր­ցող­նե­րը ան­համ­բեր կը սպա­սէին ա­նոր ե­րեւ­ման, որ­պէս­զի կար­դան հա­յաշ­խար­հի լու­րե­րը եւ յա­գե­նան հա­յու­թեան տաք ու պաղ օ­րե­րու զար­գա­ցում­նե­րով, նուա­ճում­նե­րով, ­Հա­յաս­տա­նի ու Ար­ցա­խի մա­սին լու­րե­րով, այ­լեւ գա­ղու­թին մէջ մեծ ու փոքր ան­ցու­դար­ձե­րով, մեր հա­ւա­քա­կան կեան­քով, նոյ­նիսկ միու­թե­նա­կան փոքր յայ­տա­րա­րու­թեան մը մէջ հայ ո­գին ու դրոշ­մը զգա­լով։
­Հի­մա, ո­մանց կրնայ թո­ւիլ, թէ այս զգա­ցու­մը օ­դին մէջ կը ցնդի, կ­՚ան­հե­տա­նայ, մեծ բաց թող­նե­լով տաս­նա­մեակ­նե­րուն մէջ եր­կա­րող հա­րա­զատ սո­վո­րու­թեան մը վրայ։
­Կը գի­տակ­ցինք, թէ ո­րե­ւէ փո­փո­խու­թիւն հա­ճե­լի չի կրնար ըլ­լալ ամ­բող­ջու­թեամբ։ ­Թուղ­թին վրայ հայ­կա­կան տա­ռը փնտռո­ղը ու զայն փայ­փա­յո­ղը յա­ճախ կը դժո­ւա­րա­նայ ար­հես­տա­գի­տու­թեան նոր ձե­ւե­րուն մէջ գտնել այն հա­րա­զա­տու­թիւ­նը, որ թուղթն ու մե­լա­նը ստեղ­ծած են։
­Սա­կայն, կեան­քի մէջ կա­տա­րո­ւող փո­փո­խու­թիւն­նե­րը ա­նո­ղոք կը դառ­նան, ոչ միայն ան­հա­տա­կան մեր ի­րա­կա­նու­թե­նէն ներս, այ­լեւ հա­ւա­քա­կան կեան­քի բո­լոր բնա­գա­ւառ­նե­րուն մէջ։
Ե­թէ ան­ցեա­լին ազ­գա­յին կեան­քը գաղ­թօ­ճախ­նե­րէն հե­ռու չէինք տես­ներ, ուր վար­ժա­րան, ա­կումբ եւ ե­կե­ղե­ցի մեր գո­յու­թեան ա­ռանց­քը կը կազ­մէին, ուր ճամ­բա­նե­րուն մէջ, կամ տու­նե­րու պատշ­գամ­նե­րէն միայն հա­յե­րէն լե­զուն կը թայ­լայ­լէր, այ­սօր հայ կեան­քի հին օ­րե­րը լիո­վին ի­րենց տե­ղը տո­ւած են կեն­ցա­ղա­յին տար­բեր պատ­կեր­նե­րու։ ­Շահ­նու­րեան «­Նա­հան­ջը ա­ռանց եր­գի» յո­ռե­տե­սու­թիւ­նը ամ­բող­ջու­թեամբ պա­տած է հա­յու հա­ւա­քա­կան, ըն­տա­նե­կան եւ անձ­նա­կան կեան­քի բո­լոր ծալ­քե­րը։
­Կա՛մ գլուխ պի­տի ծռենք հուժ­կու յոր­ձան­քին առ­ջեւ ու ան­զօր պի­տի յանձ­նո­ւինք ա­նոր մա­հա­ցու հա­րուած­նե­րուն, կա՛մ հա­ւա­քա­կան դիա­վա­րու­մով հո­սանքն ի վեր, պի­տի շա­րու­նա­կենք ինք­նու­թեան պայ­քա­րը, ա­մէն օր ումպ մը հայ­կա­կա­նու­թիւն սրսկե­լով հայ նոր սե­րուն­դի մատ­ղաշ հո­գի­նե­րուն մէջ։
Ա­հա՛, այս մտա­հո­գու­թիւն­նե­րու եւ ազ­գա­յին հիմ­նախն­դիր­նե­րու տագ­նա­պեց­նող ա­լի­քին մէջ, «Ա­զատ Օր»-ը, յու­նա­հա­յու­թեան հա­րա­զատ թերթն ու ան­գին բա­րե­կա­մը, կը փոր­ձէ նոր շրջան մը թե­ւա­կո­խել, իր զի­նա­նո­ցին մէջ նե­րառ­նե­լով ար­դի ար­հես­տա­գի­տու­թեան մի­ջոց­ներն ու ըմբռնում­նե­րը, նոր ձե­ւա­չա­փե­րու որ­դեգ­րու­մով, տար­բեր հաս­կա­ցո­ղու­թեան մը ընտրու­թեամբ, որ ար­դէն հա­մաշ­խար­հա­յին մա­մու­լի ան­դաս­տա­նէն ներս տա­րի­ներ ա­ռաջ հաս­տա­տո­ւած է, նոյ­նիսկ ծա­ւալ ու­նե­ցող թեր­թե­րու եւ լրա­տո­ւա­կան մի­ջոց­նե­րու կող­մէ։
­Նոր չեն թեր­թիս մա­սին պա­տաս­խա­նա­տու մար­մին­նե­րու եւ վար­չու­թիւն­նե­րու մտա­հո­գու­թիւն­նե­րը։ Ի­րա­կա­նու­թիւն է, որ մեր թեր­թը եր­բեք չէ գոր­ծած կու­սակ­ցա­կան օր­կա­նի մը նեղ սահ­ման­նե­րուն մէջ։ Ե­ղած է ու կը շա­րու­նա­կէ հան­դի­սա­նալ ժո­ղովրդա­յին ըն­դու­նե­լու­թիւն վա­յե­լող հայ­կա­կան շտե­մա­րան մը, սա­կայն ա­նոր ե­տին, տաս­նա­մեակ­ներ շա­րու­նակ, կանգ­նած են Հ.Յ.Դ. պա­տաս­խա­նա­տու մար­մին­ներ, մա­մու­լով տագ­նա­պող վար­չա­կան­ներ, ի­րենց հո­գին ու ե­սը մա­շե­ցու­ցած խմբա­գիր­ներ, շա­րող­ներ կամ աշ­խա­տա­կից­ներ, ո­րոնք բա­րո­յա­կան եւ նիւ­թա­կան հսկայ զո­հո­ղու­թիւն­նե­րու մա­տու­ցու­մով, թեր­թը ոտ­քի եւ անն­կուն պա­հած են ա­ւե­լի քան 78 տա­րի շա­րու­նակ։
Ար­դէն, մեր թեր­թի 75-ա­մեա­կին ա­ռի­թով հրա­պա­րա­կո­ւած նիւթերուն մէջ, մեր ըն­թեր­ցող­նե­րու ու­շադ­րու­թեան կը յանձ­նէինք մա­մու­լի տագ­նա­պին հե­տե­ւանք­նե­րը, ա­նոր մէ­ջէն ա­ւե­լի զօ­րա­ւոր եւ պատ­րաս­տո­ւած դուրս գա­լու մեր կապ­տու­մը։ ­Տա­րի մը ա­ռաջ, թեր­թիս պաշ­տօ­նէու­թիւ­նը, կազ­մա­կեր­պա­կան միա­ւոր­նե­րը, թեր­թին ու հայ մա­մու­լին հետ առն­չու­թիւն ու­նե­ցող պա­տաս­խա­նա­տու ըն­կեր­ներ ի մի հա­մախմ­բո­ւե­ցան, քննե­լու հա­մար «Ա­զատ Օր»-ի ու գա­ղու­թի տե­ղե­կա­տո­ւա­կան դաշ­տի ա­պա­գան։ ­Բո­լո­րին ան­սա­սան հա­մո­զումն էր, որ «Ա­զատ Օր»-ը, որ­պէս գա­ղու­թի եւ եւ­րո­պա­կան հա­յա­գա­ղութ­նե­րու միակ օ­րա­թեր­թը, պար­տի իր գո­յու­թեան ե­րաշ­խի­քը ա­պա­հո­վել, միշտ իր հա­յեաց­քը սե­ւե­ռած ըլ­լա­լով ա­պա­գա­յին, հայ նոր սե­րուն­դին, ու հե­տե­ւա­բար՝ ա­նոնց ինք­նու­թեան պահ­պահ­ման վրայ։
­Բազ­մա­տե­սակ ու այ­լա­զան քննար­կում­նե­րու մթնո­լոր­տին մէջ, նպա­տա­կը մէ՛կ էր։ ­Պատ­շա­ճիլ ար­դի ար­հես­տա­գի­տու­թեան պայ­ման­նե­րուն, հա­ղոր­դակ­ցիլ նոր մի­ջոց­նե­րով, այն­պէ՛ս, որ­պէս­զի մեր կա­պը ներ­կայ ու գա­լիք սե­րունդ­նե­րուն հետ ըլ­լայ հա­մա­շունչ ու ար­դիա­կան։
Անձ­նա­կան հե­ռա­ձայն­նե­րը, պլան­շեթ­նե­րը(tablet), հա­մա­կար­գի­չը, ըն­կե­րա­յին ցան­ցե­րը, հա­ղոր­դակ­ցու­թեան նո­րա­նոր ե­րե­ւոյթ­նե­րը ամ­բող­ջու­թեամբ հրա­պու­րած ու ներ­քա­շած են սե­րունդ­նե­րը։ Ա­նոնք վայր­կեա­նը-վայր­կեա­նին լու­րը կը ստա­նան, պատ­կե­րը կը դի­տեն, կար­ծիք կը ձե­ւա­ւո­րեն, ի­րա­րու կը հա­ղոր­դակ­ցին, մինչ դա­սա­կան մա­մու­լի գոր­ծիք­նե­րը այ­լեւս ան­տար­բե­րու­թեամբ կը դի­տուին։
«Ա­զատ Օր»-ին հա­մար հրա­մա­յա­կան պար­տա­ւո­րու­թիւն կը դառ­նայ պատ­շա­ճիլ նոր ի­րա­կա­նու­թեան։ ­Մեր ա­ռաջ­նա­հեր­թու­թիւ­նը պէտք է դառ­նայ կեր­պա­րա­նա­փո­խու­մը, նո­րին հե­տե­ւե­լու ձգտու­մը, այ­սօ­րո­ւան հայ մար­դուն միտ­քին, սիր­տին ու հո­գիին խօ­սե­լու հա­րա­զա­տու­թիւ­նը։
Եր­կար է ճամ­բան, եր­բեմն խո­չըն­դոտ­նե­րով պա­տո­ւած դժո­ւար ու­ղի մը գո­յու­թիւն ու­նի մեր առ­ջեւ։ ­Հանգրուան առ հանգ­րո­ւան, պար­տինք մեր նպա­տակ­նե­րը ամ­րապնդել նոր մի­ջոց­նե­րով, շա­րու­նա­կա­կան բա­րե­փո­խում­նե­րով, մտա­ծե­լով նոյ­նիսկ, թէ ներ­կայ ար­դի մի­ջոց­նե­րը վաղն իսկ ժա­մա­նա­կավրէպ պի­տի դառ­նան կեան­քի ա­րա­գըն­թաց վազ­քին մէջ։
­Նոր տա­րին կը սկսինք տար­բեր ձե­ւա­չա­փով։ ­Մեր թեր­թը օ­րա­կան յա­ճա­խա­կա­նու­թեամբ լոյս պի­տի տես­նէ միայն «PDF» ե­լեկտ­րո­նա­յին տա­րա­զով, իսկ շա­բա­թա­վեր­ջին պի­տի հրա­տա­րա­կո­ւի նաեւ տպա­գիր թիւ մը, ճոխ է­ջե­րով, ընդգր­կուն լրա­տուու­թեամբ, գա­ղու­թա­յին կեան­քով, յօ­դո­ւած­նե­րով եւ վեր­լու­ծում­նե­րով։
Ա­նոնց կող­քին, կա­րե­ւոր կը դառ­նայ յու­նա­լե­զու բա­ժի­նը, որ­պէս­զի մեր մայ­րե­նիով ար­տա­յայ­տո­ւե­լու դժո­ւա­րու­թիւն ու­նե­ցող հա­յոր­դին եւս հա­ղորդ դառ­նայ հայ աշ­խար­հի զար­գա­ցում­նե­րուն։ ­Մեր ըն­թեր­ցող­նե­րը նշմա­րած են ար­դէն, թէ ո­րոշ ժա­մա­նա­կէ ի վեր յու­նա­լե­զու է­ջը՝ յօ­դո­ւա­ծագ­րու­թեամբ եւ մատ­չե­լի լու­րե­րով, տեղ գտած է թեր­թի ամ­բող­ջու­թեան մէջ։ Այս նո­րա­ձե­ւու­թիւ­նը ար­ժա­նա­ցաւ մեծ թի­ւով հայ­րե­նա­կից­նե­րու գնա­հա­տան­քին։
­Պա­րու­նա­կու­թեան հետ կա­պուած նոր ծրագ­րում­նե­րուն զու­գա­հեռ, «Ազատ Օր»-ի պաշ­տօ­նէու­թիւ­նը ջան­քեր ի գործ դրած է բա­րե­փո­խե­լու թեր­թի ար­տա­քին պատ­կե­րը, ձե­ւը՝ է­ջադրու­մի տար­բեր եւ ա­ւե­լի ար­դի գոր­ծի­քա­կազ­մե­րով։ ­Յա­ջորդ ժա­մա­նա­կաշր­ջա­նին, այս բո­լո­րը տեղ պի­տի գտնեն մեր թեր­թին մէջ, միշտ նպա­տակ ու­նե­նա­լով ըն­թեր­ցո­ղին առ­ջեւ ներ­կա­յա­նալ տար­բեր ամ­բող­ջու­թեամբ մը, նոյն­քան հա­րա­զատ ու սրտա­մօ­տիկ։
­Բո­լորս միա­սին, իւ­րա­քան­չիւ­րը իր ու­ժով, բայց նաեւ հա­ւա­քա­կան պինդ կամ­քով, տէ՛ր կանգ­նինք «Ա­զատ Օր»-ին, մեր թեր­թին, մեր հա­րա­զա­տին։
­Թեր­թիս պաշ­տօ­նէու­թիւ­նը պատ­րաստ է օգ­տա­կար դառ­նալ բո­լոր ա­նոնց, ո­րոնք վարժ չեն ար­հես­տա­գի­տա­կան մի­ջոց­նե­րուն (հե­ռա­ձայ­նին կամ հա­մա­կար­գի­չին վրայ թեր­թը ըն­թեր­ցե­լու) եւ կա­րի­քը ու­նին ի­մա­նալ, թէ ինչ­պէս կա­րե­լի պի­տի ըլ­լայ ա­մէն ա­ռա­ւօտ թեր­թի ար­դիա­կան հրա­տա­րա­կու­թիւ­նը շա­րու­նա­կէ հաս­նիլ բո­լո­րին։
­Հա­մո­զո­ւած ենք, որ ա­մէն փո­փո­խու­թիւն ի վեր­ջոյ ա­ւե­լի լա­ւին ու կա­տա­րեա­լին ձգտե­լու ճամ­բայ կը բա­նայ մեր առ­ջեւ։
Որ­պէս­զի մեր գա­ղու­թի մա­մու­լը կա­րո­ղա­նայ գո­յա­տե­ւել, որ­պէս­զի մեր մե­ծաս­քան­չը շա­րու­նա­կէ իր քաղցրահնչիւն թայ­լայ­լում­նե­րը, որ­պէս­զի ­Հա­յաս­տանն ու Ար­ցա­խը շա­րու­նա­կեն յոյ­սի եւ ներշնչ­ման աղ­բիւր մնալ, ուժ սրսկե­լով մեր վտան­գո­ւած ինք­նու­թեան վրայ։
Շ­նոր­հա­ւոր ­Նոր տա­րին, բա­րի երթ մեր թեր­թին, մե՛ր «Ա­զատ Օր»-ին։