Նո­րա­նոր նո­ւա­ճում­նե­րու մաղ­թան­քով

­Է­վա ­Պէր­պէ­րեան

Ար­դէն 20 տա­րո­ւան կեանք ու­նի ­Յու­նաս­տա­նի ­Հայ ­Կա­պոյտ ­Խա­չի Շրջանայն Վարչութեան կազմակերպած տա­րե­կան ­Մեծ ­Պա­զա­րը, կամ ա­ւե­լի ճիշդ՝ «­Սի­րոյ ­Պա­զար»ը, զոր միշտ ալ հո­վա­նա­ւո­րած են ­Հա­յաս­տա­նի Ա­ռա­ջին ­Տի­կին­նե­րը, ո­րոնք բա­րո­յա­պէս եւ նիւ­թա­պէս ա­ջակ­ցած են այս ձեռ­նար­կին։
­Միու­թեան ստո­ւար ան­դա­մու­հի­նե­րու հո­գա­ծու­թեան, խնամ­քին եւ բծախն­դիր աշ­խա­տան­քին ար­ժա­նա­ցող այս նա­խա­ձեռ­նու­թիւ­նը այն­պի­սի ձեռ­նարկ մըն է, ո­րուն մա­սին երբ կը խորհր­դա­ծենք՝ կ­՚անդ­րա­դառ­նանք, թէ կա­րե­լի չէ գտնել նոյ­նիսկ մէկ ըն­կե­րու­հի, որ չգի­տակ­ցի ա­նոր անհ­րա­ժեշ­տու­թեան, ա­նոր բե­րե­լիք կամ ու­նե­նա­լիք օգ­տա­կա­րու­թեան՝ միու­թեան բազ­մա­տե­սակ եւ բազ­մաբ­նոյթ բա­րե­սի­րա­կան ու կրթա­կան ծա­ռա­յու­թիւն­նե­րու ի­րա­գործ­ման հա­մար։
Ք­սան տա­րի­նե­րու բա­ւա­կան եր­կար ճամ­բայ կտրած «­Սի­րոյ ­Պա­զար»ը հա­ւա­քա­կան սի­րոյ, հա­ւա­քա­կան ներդ­րու­մի սքան­չե­լի օ­րի­նակ մըն է, որ չի կրնար ան­տար­բեր ձգել, եւ փաս­տօ­րէն տա­րի­նե­րէ ի վեր խո­րա­պէս կը տպա­ւո­րէ ոչ միայն հայ, այ­լեւ օ­տար այ­ցե­լու­նե­րը։
Ան­ցեալ 20 տա­րի­նե­րու ըն­թաց­քին ա­մէն տե­սա­կի պայ­ման­նե­րու մէջ իր գործն ու ծա­ռա­յու­թիւ­նը շա­րու­նա­կեց, այ­լեւ՝ զար­գա­ցուց այս միու­թիւ­նը։ Ու­նե­ցաւ հա­մե­մա­տա­բար նիւ­թա­կան թէ՛ նեղ, թէ՛ լայն օ­րեր։ Ինչ ալ որ ե­ղան պայ­ման­նե­րը սա­կայն, ան­ցեա­լի եւ ներ­կա­յի ­Հայ ­Կա­պոյտ ­Խա­չի վար­չու­թիւն­նե­րը , Շր­ջա­նա­յին վար­չու­թեան կամ մաս­նա­ճիւ­ղե­րու վար­չու­թեանց մա­կար­դա­կով, չհան­դի­պե­ցան դժկա­մու­թեան, ան­տար­բե­րու­թեան եւ կամ ան­փու­թու­թեան՝ նո­ւի­րա­կան այս գոր­ծին նկատ­մամբ։
­Հոս տե­ղը չէ ման­րա­մաս­նօ­րէն անդ­րա­դառ­նա­լու այս ձեռ­նար­կի ո­րա­կին, ներ­կա­յա­ցո­ւած ու­տեստ­նե­րու այ­լա­զա­նու­թեան։ ­Տե­ղին է սա­կայն ընդգ­ծել, որ պա­զա­րի այ­ցե­լուն, պա­զա­րի սկզբնա­կան օ­րե­րէն, եր­կու տաս­նեակ տա­րի­նե­րէ ի վեր, միշտ ինք­զինք կը գտնէ ա­մէն բան լա­ւա­պէս մտա­ծո­ւած, լա­ւա­պէս սեր­տուած եւ բա­ցա­ռիկ բծախնդ­րու­թեամբ դա­սա­ւո­րո­ւած ար­դիւնք­նե­րու դի­մաց ։ Այս հաս­տա­տու­մը կ­՛ը­նեն 20 տա­րի­նե­րու «­Սի­րոյ ­Պա­զար»ի այ­լեւս հա­ւա­տա­րիմ դար­ձած այ­ցե­լու­նե­րը, ո­րոնց­մէ շա­տե­րուն խոս­տո­վա­նու­թեամբ՝ մե­ղո­ւա­ջան աշ­խա­տան­քի ար­դիւնք հան­դի­սա­ցող այս ձեռ­նար­կին բո­լո­րը, հայ թէ օ­տար, կը սպա­սեն ան­համ­բեր։
Ն­ման ար­դիւնք­նե­րու ե­տին, ար­դար պէտք է ըլ­լանք եւ ընդգ­ծենք ներդ­րու­մը մեր ըն­կե­րու­հի­նե­րուն։ ­Չենք կրնար ան­տար­բե­րու­թեամբ անց­նիլ այն տրա­մադ­րու­թեան եւ այն պատ­րաս­տա­կա­մու­թեան վրա­յէն, ո­րոնք կը ցու­ցա­բե­րո­ւին ­Կա­պոյտ ­Խա­չի բազմաթիւ նո­ւի­րեալ­նե­րուն կող­մէ։
­Տամ օ­րի­նակ մը։
­Պա­զա­րի պատ­րաս­տու­թեան աշ­խա­տանք­նե­րու օ­րե­րուն, փոր­ձե­ցէք ի­րենց տան մէջ գտնել պա­զա­րի գոր­ծին վրայ ե­ղող մեր խա­չու­հի­նե­րը… Ա­նոնք տու­նը չեն։ ­Հա­ւա­քո­ւած են ի­րենց շրջա­նի ա­կումբ­նե­րը եւ լծուած են աշ­խա­տան­քի, օ­րին հաս­ցը­նե­լու հա­մար պա­զա­րին վա­ճա­ռո­ւե­լիք ի­րենց­մէ սպա­սո­ւած պատ­րաս­տու­թիւ­նը։
Այս­պէս կ­’աշ­խա­տին մեր խա­չու­հի ըն­կե­րու­հի­նե­րը։ Եր­բեմն ի­րենց հետ բե­րե­լով նոյնիսկ ի­րենց հայ կամ յոյն դրա­ցու­հի­նե­րը, ո­րոնք սի­րով կու­գան օ­ժան­դա­կե­լու այս գոր­ծին, երբ կ­՛ի­մա­նան նպա­տա­կը…
Եւ այս՝ ա­հա­ւա­սիկ 20 տա­րի­նե­րէ ի վեր։

****

Եւ ո՞ւր փնտռել գաղտ­նի­քը «­Սի­րոյ ­Պա­զար»ին ստեղ­ծած նո­ւի­րա­բեր­ման այս ո­գիին եւ վա­րա­կիչ խան­դա­վա­ռու­թեան…
­Փաս­տե­րը ցոյց տո­ւած են, որ կա­նա­ցի մեր մեծ միու­թեան՝ աշ­խար­հա­տա­րած ­Հայ Օգ­նու­թեան ­Միու­թեան ­Յու­նաս­տա­նի միա­ւո­րի ըն­կե­րու­հի­նե­րը ու­նին ան­ցեա­լի անհ­րա­ժեշտ փոր­ձա­ռու­թիւ­նը եւ մա­նա­ւանդ խա­չու­հիի անձ­նո­ւի­րու­թեան հա­րուստ ա­ւան­դը՝ հայ կեան­քի նոր հրա­մա­յա­կան­նե­րուն ըն­դա­ռա­ջե­լու ճամ­բուն վրայ։
­Տաս­նա­մեակ­նե­րէ ի վեր մեր խա­չու­հի­նե­րը գոր­ծած են մեծ անձ­նո­ւի­րու­թեամբ, մարմ­նա­ւո­րած են հո­գա­ծու մօր եւ հան­րա­նո­ւէր կնոջ անձն­դիր տի­պա­րը։ Եւ այս­պէս, տար­բեր սե­րունդ­նե­րու պատ­կա­նող խա­չու­հի­ներ կը շա­րու­նա­կեն ծա­ռա­յել մեր ժո­ղո­վուր­դին։
­Տաս­նա­մեակ­նե­րէ ժա­ռան­գո­ւած նո­ւի­րու­մը եւ անխտ­րա­կան ո­գիով բա­րե­գոր­ծու­թիւն ը­նե­լը հա­սած է մեր օ­րե­րուն, ներ­կա­յի մեր խա­չու­հի­նե­րուն, երբ ա­նոնց մօտ կը շա­րու­նա­կենք տես­նել նո­ւի­րում, ծա­ռա­յե­լու պատ­րաս­տա­կա­մու­թիւն։
Ամ­բողջ տաս­նա­մեակ­ներ խա­չու­հի­ներ ծա­ռա­յած են մեր ժո­ղո­վուր­դին։ ­Հայ կի­նը, Հ.Կ. ­Խա­չի կամ Հ.Օ.Մ.ի շար­քե­րուն մէջ, ըն­տա­նի­քին նո­ւի­րո­ւած օ­րի­նա­կե­լի մայր ըլ­լա­լու կող­քին, ե­ղած է նաեւ ազ­գին նո­ւի­րո­ւած ան­հա­տա­կա­նու­թիւն մը, որ կը գի­տակ­ցի իր ա­ռա­քե­լու­թեան։
Այդ­պէս է նաեւ ներ­կա­յիս։ ­Միշտ մաղ­թած ենք եւ սպա­սած, որ նոր ան­դա­մու­հի­ներ գան եւ ի­րենց ու­ժը միաց­նեն ար­դէն գո­յու­թիւն ու­նե­ցող ու­ժե­րուն՝ այս­պէ­սով ա­ւե­լի եւս զօ­րաց­նե­լով կազ­մա­կեր­պու­թիւ­նը։ Ու­րա­խու­թեամբ կը տես­նենք, թէ ան­ցեա­լէն ե­կող ու ան­ցեա­լէն ժա­ռան­գո­ւած վե­րո­յի­շեալ գոր­ծե­րու ե­տին, հետզ­հե­տէ ե­կած են եւ կու­գան միա­նա­լու փոր­ձա­ռու­նե­րու հո­գա­ծու­թեամբ ու գուր­գու­րան­քով պատ­րաս­տո­ւած խա­չու­հի­ներ։
­Բո­լո­րին կը մաղ­թենք անս­պառ ե­ռանդ, նո­րա­նոր նո­ւա­ճում­ներ։ ­Կը մաղ­թենք նաեւ, որ ձեռ­նար­կի մը 20ա­մեա­կը խթան հան­դի­սա­նայ նոր ձեռք­բե­րում­նե­րու՝ ան­շուշտ սպա­սե­լով նաեւ, որ բո­լորս միա­սին ան­վե­րա­պահ ա­ջակ­ցու­թեամբ զօ­րա­վիգ կանգ­նինք այս կազ­մա­կեր­պու­թեան, թէ՛ նիւ­թա­կան մի­ջոց­նե­րով եւ թէ բա­րո­յա­կան խրա­խու­սիչ կե­ցո­ւած­քով, որ­պէս­զի ա­ւե­լի եւս զօ­րա­նայ կազ­մա­կեր­պու­թիւ­նը եւ կա­րե­նայ ա­ռա­ւել եւս ուռ­ճաց­նել ու պտղա­բեր դարձ­նել իր այն­քա՜ն կեն­սա­կան դե­րը մեր գա­ղու­թէն ներս։

****

20 տա­րի շա­րու­նա­կա­բար յա­ջո­ղու­թեամբ կազ­մա­կեր­պել նոյն ձեռ­նար­կը, նոյ­նինքն փաստն է կազ­մա­կեր­պո­ւա­ծու­թեան եւ բծախնդ­րու­թեան եւ գոր­ծին նկատ­մամբ հա­ւատ­քի, ո­րուն հա­մար կ­՛ար­ժէ մեր սրտե­րու ազ­նո­ւա­գոյն զգա­ցում­նե­րով կազ­մո­ւած ծաղ­կե­փունջ մը ըն­ծա­յել այս միու­թեան՝ նո­րա­նոր նո­ւա­ճում­ներ մաղ­թե­լով ա­նոր։