Յունական մամուլ

«­Հա­կա­ռակ ի­րա­գոր­ծո­ւող ջան­քե­րուն` կա­ցու­թիւ­նը կը վատ­թա­րա­նայ. Ատր­պէյ­ճան վտան­գա­ւոր խաղ կը խա­ղայ»

­Յու­նա­կան քա­ղա­քա­կան 15օ­րեայ «Է­փի­քէ­րա» պար­բե­րա­թեր­թը 31/3-13/4, 2017ի իր թի­ւին ե­րեք է­ջե­րուն վրայ հրա­տա­րա­կած է Ար­ցա­խի ար­տա­քին գոր­ծոց նա­խա­րար ­Կա­րէն ­Միր­զո­յեա­նի հար­ցազ­րոյ­ցը, որ տրո­ւե­ցաւ խմբա­գիր­ներ Եա­նիս ­Ծոր­ծի­սի եւ ­Տի­միթ­րիս Ս­թե­պի­լիի, Ար­ցա­խի նա­խա­րա­րին Ա­թէնք այ­ցե­լու­թեան օ­րե­րուն։
­Պա­տաս­խա­նե­լով եր­կու խմբա­գիր­նե­րու այն հար­ցու­մին, թէ «կը հա­ւա­տա՞ք, որ ­Լեռ­նա­յին ­Ղա­րա­բա­ղի հիմ­նախնդ­րի լու­ծու­մը պի­տի սա­տա­րէ ­Հա­րա­ւա­յին ­Կով­կա­սի մէջ ա­պա­հո­վու­թեան ու կա­յու­նու­թեան հաս­տատ­ման», պրն. նա­խա­րա­րը դի­տել կու­տայ, թէ ­Հա­րա­ւա­յին ­Կով­կա­սի ի­րա­վի­ճա­կը շատ տար­բեր է ­Մի­ջին Ա­րե­ւել­քէն, ուր եւս հար­ցե­րու լու­ծու­մը կը հե­տապն­դո­ւի մի­ջազ­գա­յին հան­րու­թեան կող­մէ։ ­Հա­կա­ռակ սա­կայն տա­րո­ւող ջան­քե­րուն, ­Ղա­րա­բա­ղի հա­կա­մար­տու­թեան վերջ տո­ւող լու­ծում չի յա­ջո­ղո­ւիր գտնել, բայց ոչ միջ­նորդ­նե­րու ան­կա­րո­ղու­թեան պատ­ճա­ռով։ «­Մենք այն դժո­ւար կա­ցու­թեան մէջ ենք, ուր մէկ կող­մը ա­մէն ճիգ կը գոր­ծադ­րէ, դժո­ւա­րու­թիւն­ներ յա­րու­ցե­լու եւ տա­պա­լե­լու հա­մար ո­րե­ւէ ձե­ւի հա­մա­ձայ­նու­թիւն»,- կ­՚ը­սէ նա­խա­րա­րը, ա­պա՝ ամ­փոփ պատ­մա­կա­նը կը կա­տա­րէ ­Միսն­քի Խմ­բա­կի ստեղծ­ման պայ­ման­նե­րուն եւ ա­նոր ա­ռա­քե­լու­թեան։ «Այ­սու­հան­դերձ՝ հա­կա­ռակ ի­րա­գոր­ծո­ւող ջան­քե­րուն՝ կա­ցու­թիւ­նը կը վատ­թա­րա­նայ։ Ա­կա­նա­տես­նե­րը կը դառ­նանք շա­րու­նա­կա­բար ըն­դար­ձա­կո­ւող լա­րո­ւա­ծու­թեան։ ­Կը տես­նենք, թէ բո­լոր ա­ռա­ջարկ­նե­րը կը մեր­ժո­ւին։ ­Մեր դի­մագ­րա­ւած հիմ­նա­կան հար­ցը եւ ու­րիշ եր­կիր­նե­րու հար­ցե­րէ մեր ու­նե­ցած տար­բե­րու­թիւ­նը այն է, թէ Ար­ցա­խը նե­րա­ռո­ւած չէ միջ­նոր­դա­կան գոր­ծին մէջ։ Կ­՚ու­զեմ յի­շեց­նել ձե­զի, թէ մին­չեւ 1997 թո­ւա­կան, մեր եր­կի­րը գոր­ծօն մաս­նակ­ցու­թիւն ու­նէր միջ­նոր­դա­կան ամ­բողջ գոր­ծըն­թա­ցին մէջ, բայց Ատր­պէյ­ճա­նի ճնշում­նե­րուն պատ­ճա­ռով՝ դուրս դրո­ւե­ցաւ։ Ատր­պէյ­ճան կը շար­ժի՝ լու­սար­ձա­կի տակ բե­րե­լով իր քա­ղա­քա­կան թի­րախ­նե­րը եւ իր թղթած­րար­նե­րը հե­տապն­դե­լով, խա­ղա­ղա­կան գոր­ծըն­թա­ցը լիո­վին ետ ձգե­լով»։
­Հա­րա­ւա­յին ­Կով­կա­սի մէջ ­Ռու­սաս­տա­նի դե­րա­կա­տա­րու­թեան շուրջ հար­ցու­մի մը պա­տաս­խա­նե­լով՝ ­Կա­րէն ­Միր­զո­յեան դի­տել կու տայ, թէ «­Ռու­սաս­տան միշտ ազ­դե­ցիկ ներ­կա­յու­թիւն պի­տի շա­րու­նա­կէ ըլ­լալ տա­րա­ծաշր­ջա­նէն ներս։ ­Կը հա­ւա­տամ, թէ այն­պի­սի մթնո­լորտ կրնանք ստեղ­ծել մեր տա­րա­ծաշր­ջա­նէն ներս, ուր նոյ­նիսկ հին եր­կիր­ներ, տար­բեր քա­ղա­քա­կան հե­տապն­դում­նե­րով ու տար­բեր տե­սա­կէտ­նե­րով, կրնան հա­սա­րա­կաց կէ­տի մը շուրջ յան­գիլ, եւ հա­մա­գոր­ծակ­ցու­թեամբ հե­տապն­դել հար­ցե­րը։ Այս ի զօ­րու է նաեւ Ատր­պէյ­ճա­նի հա­մար։ Անձ­նա­պէս կը հա­ւա­տամ, թէ նման մօ­տե­ցում շատ վճռո­րոշ է, ոչ միայն ­Ղա­րա­բա­ղի կամ ­Հա­յաս­տա­նի, այլ տա­րա­ծաշր­ջա­նի բո­լոր եր­կիր­նե­րուն եւ հա­մաշ­խար­հա­յին ա­պա­հո­վու­թեան հա­մար»։
Ա­մե­րի­կա­յի ­Միա­ցեալ ­Նա­հանգ­նե­րու մէջ նա­խա­գահ Թ­րամ­փի ընտ­րու­թեան եւ ա­նոր կա­պո­ւած քա­ղա­քա­կա­նու­թեան շուրջ հար­ցու­մի մը պա­տաս­խա­նե­լով՝ պրն. նա­խա­րա­րը կ­՚ը­սէ, թէ նոր ղե­կա­վա­րու­թեան մը գո­յու­թիւ­նը նո­րու­թիւն­ներ ալ կը բե­րէ իր հետ։ ­Միա­ժա­մա­նակ, սա­կայն, ար­տա­քին քա­ղա­քա­կա­նու­թեան հար­ցե­րու շուրջ մօ­տե­ցում­նե­րը ընդ­հան­րա­պէս նոյն գի­ծե­րուն վրայ կը պահ­պա­նո­ւին։ «Ար­ցա­խի ժո­ղո­վուր­դին օգ­տա­կար հան­դի­սա­նա­լու, ինչ­պէս նաեւ միջ­նոր­դա­կան գոր­ծին մէջ դրա­կան դե­րա­կա­տա­րու­թիւն վերց­նե­լու Ա­մե­րի­կա­յի նախ­կին ղե­կա­վա­րու­թեանց քայ­լե­րը մե­ծա­պէս ող­ջու­նե­լի էին։ Ա­մե­րի­կա­յի ­Միա­ցեալ ­Նա­հանգ­նե­րու ­Քոնկ­րէ­սի ո­րո­շու­մով է ար­դէն, որ ա­մէն տա­րի մար­դա­սի­րա­կան օ­ժան­դա­կու­թիւն կը ղրկո­ւի ­Ղա­րա­բաղ եւ այս օ­ժան­դա­կու­թեան շնոր­հիւ կա­րե­լի ե­ղած է վե­րա­կանգ­նել կա­ռոյց­ներ, լու­ծել մար­դա­սի­րա­կան հար­ցեր։ Եւ ան­շուշտ պատ­րաս­տա­կամ ենք նոյն ուղ­ղու­թեամբ աշ­խա­տե­լու, Ա.Մ.Ն.ի ո­րե­ւէ ղե­կա­վա­րու­թեան հետ»։
­Տա­րա­ծաշր­ջա­նէն ներս ­Թուր­քիոյ եւ Ի­րա­նի դե­րա­կա­տա­րու­թեան վե­րա­բե­րեալ հար­ցու­մին պա­տաս­խա­նե­լով՝ ­Կա­րէն ­Միր­զո­յեան լու­սար­ձա­կի տակ կը բե­րէ ­Թուր­քիոյ ժխտա­կան դե­րա­կա­տա­րու­թիւ­նը, ա­նոր վա­րած միա­կող­մա­նի քա­ղա­քա­կա­նու­թիւ­նը՝ ի նպաստ Ատր­պէյ­ճա­նի, կրօ­նա­կան եւ ազ­գա­յին տո­ւեալ­նե­րու բե­րու­մով։ «Դժ­բախ­տա­բար ո­րե­ւէ լուրջ հե­ռան­կար չեմ տես­ներ ­Թուր­քիոյ կող­մէ, դրա­կան դե­րա­կա­տա­րու­թեան մը շուրջ։ ­Թուր­քիոյ որ­դեգ­րած քայ­լե­րը ոչ միայն չեն ա­պա­հո­վեր շրջա­նէն ներս ա­պա­հո­վու­թեան կա­յա­ցու­մը, այլ կը վտան­գեն ու յա­ւե­լեալ մար­տահ­րա­ւէր­ներ կը ստեղ­ծեն մեր բո­լո­րին հա­մար։ Ընդ­հա­կա­ռա­կը, Ի­րան, տա­րի­նե­րու տե­ւո­ղու­թեան ըն­թաց­քին, միշտ փաս­տած է ար­ժա­նա­հա­ւատ գոր­ծըն­կեր մը ըլ­լա­լու հան­գա­ման­քը, թէ՛ քրիս­տո­նեայ ­Հա­յաս­տա­նի, թէ՛ իս­լա­մա­կան Ատր­պէյ­ճա­նի հա­մար՝ փոր­ձե­լով օգ­տա­կար հան­դի­սա­նալ տա­րա­ծաշր­ջա­նի մէջ կա­յու­նու­թեան հաս­տատ­ման»։
Այլ հար­ցում­նե­րու եւս պա­տաս­խա­նե­լով՝ պրն. նա­խա­րա­րը կը խօ­սի ­Ղա­րա­բաղ այ­ցե­լե­լու այն դժո­ւա­րու­թիւն­նե­րուն մա­սին, ո­րոնք Ատր­պէյ­ճա­նի կող­մէ շա­րու­նա­կա­բար կը յա­րու­ցո­ւին, Եւ­րո­պա­կան ­Միու­թեան պաշ­տօ­նա­տար­նե­րու դէմ հա­լա­ծանք­նե­րով, մար­դա­սի­րա­կան եւ մի­ջազ­գա­յին կազ­մա­կեր­պու­թիւն­նե­րու մօտ ներ­կա­յա­ցուց­չու­թիւն­նե­րու մեր­ժու­մով, Ին­թեր­փո­լին մօտ դի­մում­նե­րով, ո­րոնք ան­շուշտ ա­պար­դիւն կ­՚անց­նին, բայց յայտ­նի կը դարձ­նեն ­Ղա­րա­բա­ղը մե­կու­սա­ցած պա­հե­լու Ատր­պէյ­ճա­նի փոր­ձե­րը։
­Վեր­ջա­պէս, ­Յու­նաս­տան այ­ցե­լու­թե­նէն ակն­կա­լիք­նե­րուն մա­սին խօ­սե­լով՝ ­Կա­րէն ­Միր­զո­յեան կը շեշ­տէ Ար­ցա­խի շուրջ ճշմար­տու­թիւ­նը բարձ­րա­ձայ­նե­լու ա­ռի­թին մա­սին՝ վստա­հեց­նե­լով, թէ ­Ղա­րա­բա­ղը հե­ռու գտնո­ւող եր­կիր մը կրնայ ըլ­լալ, սա­կայն ան­կաս­կած՝ Եւ­րո­պա­յի մաս կը կազ­մէ, ժո­ղովր­դա­վա­րու­թեան ու ար­դա­րու­թեան սկզբունք­նե­րով ա­ռաջ­նոր­դո­ւե­լով։ «­Մեր ժո­ղո­վուր­դը ար­ժա­նի է Եւ­րո­պան յատ­կան­շող նոյն ա­զա­տու­թիւն­նե­րը եւ նոյն սկզբունք­նե­րը ի­րա­գոր­ծե­լու։ Ե­րախ­տա­պարտ պի­տի ըլ­լա­յի, ե­թէ Եւ­րո­պա­կան ազ­գե­րը անդ­րա­դառ­նա­յին, թէ ­Ղա­րա­բա­ղի ժո­ղո­վուր­դին ու ի­րենց եր­կիր­նե­րու ժո­ղո­վուրդ­նե­րուն մի­ջեւ ո­րե­ւէ տար­բե­րու­թիւն կամ հե­ռա­ւո­րու­թիւն չկայ։ ­Միակ տար­բե­րու­թիւ­նը՝ այն բո­լոր ա­զա­տու­թիւն­ներն ու ա­ռանձ­նաշ­նոր­հում­ներն են, որ եւ­րո­պա­ցի բո­լոր քա­ղա­քա­ցի­նե­րը կը վա­յե­լեն, տո­ւեալ նկա­տե­լով զա­նոնք, մինչ եւ­րո­պա­կան փոք­րիկ եր­կիր մը ստի­պո­ւած է պա­տե­րազ­մե­լու նոյն այս սկզբունք­նե­րուն հա­մար։ Այս է մեր միակ տար­բե­րու­թիւ­նը…»։