Առաջին անգամ ըլլալով կը ներկայացնենք Յունաստանի արտաքին գործոց նախարարութեան արխիւներուն մէջ պահուած փաստաթուղթ մը, որ առնչուած է 18 Փետրուար 1921-ին Հայաստանի մէջ համաժողովրդային ապստամբութեան հետ։
1921-ի Փետրուարին, Հայաստանի մէջ պոլշեւիկեան դաժան տիրակալութեան դէմ ապստամբութեան ծագումէն անմիջապէս ետք, Պոլսոյ մէջ գործող Յունաստանի դիւանագիտական պատուիրակութեան գրասենեակը հեռագիրով կը տեղեկացնէ Յունաստանի արտաքին գործոց նախարարութեան՝ ժողովրդային պոռթկումին մասին։ Լուրը նախապէս ղրկուած է Պաթումի յունական դիւանագիտական կազմին կողմէ Պոլսոյ յունական դիւանագիտական պատուիրակութեան, ապա վերջինը կը հեռագրէ Աթէնք՝ Յունաստանի արտաքին գործոց նախարարութեան կեդրոնական սպասարկութեան։
Հեռագիրին մէջ գրուած է հետեւեալը.- «Ձեզ կը յայտնեմ ստորեւ ներկայացուած թիւ 176 հեռագիրը, ղրկուած Պաթումէն պարոն Սքեֆերիսին կողմէ սոյն ամսուան 9-էն .- Հայերը, օգտագործելով ռուսական բանակի զբաղումը Վրացիներու դէմ մարտերուն մէջ, տապալեցին պոլշեւիկեան վարչակարգը։ Պարոն Վրացեան կազմեց նոր Կառավարութիւն, եւ յայտարարեց, թէ արտասահմանի Հայկական նախկին բոլոր պատուիրակութիւնները կը շարունակեն ներկայացնել նոր Կառավարութիւնը։
Վոցիս»։
Սոյն հեռագիրը, ինչպէս նաեւ մեծ թիւով կարեւոր փաստաթուղթեր, որոնք կապ ունին մասնաւորաբար 1918-1921 տարիներու Հայաստանի Հանրապետութեան, Խորհրդային Հայաստանի եւ Կիլիկիոյ աղէտին հետ կը գտնուին Յունաստանի արտաքին գործոց նախարարութեան արխիւներուն մէջ։ Անոնցմէ մաս մը մատչելի է հանրութեան առցանց կերպով, յատկապէս պատմութեան ոլորտի գիտաշխատողներու ու հետաքրքրուողներու համար, եւ որպէս կարեւոր աղբիւր կրնան ծառայել պատմական այդ ժամանակաշրջանի ուսումնասիրութեան համար։
ԳԼԽԱՒՈՐ ԷՋ ՅՕԴՈՒԱԾՆԵՐ Պատմական Յունական պատմական փաստաթուղթ մը՝ 18 Փետրուար 1921-ի համաժողովրդային ապստամբութեան վերաբերեալ