Սիրելի՛ հայրենակիցներ,
Վերջին քաղաքական զարգացումների կապակցութեամբ հարկ ենք համարում որոշակի պարզաբանումներ ներկայացնելու՝ մի շարք հարցերի հետ կապուած մեր մօտեցումների եւ դիրքորոշումների վերաբերեալ.-
1) Ազգային համաձայնութեան կառավարութեանը մաս կազմելու Հ.Յ.Դ. որոշումը պայմանաւորուած է եղել համաժողովրդական շարժումը արդիւնաւորելու, երկիրը առանց ցնցումների զարգացման նոր հուն տեղափոխելու անկեղծ մղումով: Մենք հաւատարիմ ենք եղել մեր պայմանաւորուածութիւններին եւ փորձել ենք համախոհութեամբ կարգաւորել բոլոր առաջացող խնդիրները` անկախ անցնող ամիսների ընթացքում արտաքին եւ ներքին քաղաքական տարբեր հարցերի վերաբերեալ տարակարծիք մօտեցումներից եւ գործելաոճի տարբերութիւններից:
2) Երեւանի Աւագանու արտահերթ ընտրութիւնների քարոզարշաւից մեկնարկած գործընթացը արհեստականօրէն լարուածութիւն հաղորդեց ներ-քաղաքական կեանքին: Հասարակութեանը պատնէշներով տարանջատելու, քաղաքական ուժերին յանիրաւի կերպով «սեւ ու սպիտակի» բաժանելու փորձը, ըստ էութեան, հարցականի տակ դրեց գործընկերային յարաբերութիւնները, իսկ հետագայ զարգացումները փաստեցին, որ դրա համար վստահութեան պաշարը հասել է նուազագոյնի: Ազգային համաձայնութեան կառավարութիւնից դուրս գալու որոշումը այդ պայմաններում ուղղակի անխուսափելի էր:
3) Շահարկումների տեղիք տուած «Ազգային Ժողովի կանոնակարգ» օրէնքում փոփոխութիւնների նախագիծը, որին կողմ է քուէարկել Հ.Յ.Դ. պատգամաւորական խմբակցութիւնը, որեւէ կերպ նպատակ չի ունեցել ձախողել արտահերթ ընտրութիւնների անցկացման շուրջ բանակցային գործընթացը, ընդհակառակը` այն միտուած է եղել երաշխաւորելու սահմանադրական ճանապարհով եւ բացառապէս իրաւունքի ուժով Ազգային Ժողովի արձակումը: Մէկ տարուայ ընթացքում արտահերթ խորհրդարանական ընտութիւնների անցկացման անհրաժեշտութիւնը յստակ ամրագրուած է կառավարութեան գործունէութեան ծրագրում եւ որեւէ կերպ չի վիճարկուել: Սակայն հարկ է նկատի ունենալ, որ արտահերթ խորհրդարանական ընտրութիւնների անցկացումը ի սկզբանէ ենթադրում էր յստակ քայլեր եւ գործողութիւններ ընտրական օրէնսգրքի եւ ընտրական համակարգի էական բարեփոխումների իրականացման ուղղութեամբ` իրապէս ազատ, արդար, թափանցիկ եւ ժողովրդավարական ընտրութիւններ անցկացնելու նպատակով: Այս առումով կարեւոր է նաեւ, որ մինչեւ խորհրդարանական ընտրութիւնները անդրադարձ կատարուի Հայաստանի ոստիկանութեան կարգավիճակի փոփոխութեան հարցին` նրա գործունէութիւնն աւելի լայն հանրային եւ խորհրդարանական վերահսկողութեան տակ դնելու համար, ինչը նաեւ պայմանաւորուած է ընտրական գործընթացներում ոստիկանութեանը կառավարութեան գործունէութեան ծրագրով վերապահուած դերակատարութեամբ:
4) Ազգային Ժողովի արտահերթ ընտրութիւնների ժամկէտը ամենակարեւոր հարցը չէ օրակարգում: Առաւել կարեւոր են ընտրութիւնների անցկացման որակը եւ դրա համար քաղաքական եւ բարոյահոգեբանական մթնոլորտի ձեւաւորումը, իրաւական եւ կազմակերպական նախադրեալների ստեղծումը: Օր առաջ քուէարկութիւն կազմակերպելու ցանկութիւնը վտանգում է մրցակցային ընտրութիւնների կազմակերպումը եւ նպաստաւոր պայմաններ է ստեղծում իշխող քաղաքական ուժի համար: Համախոհութեամբ, յստակ Ճանապարհային քարտէսով արտահերթ ընտրութիւնների անցկացման օրակարգը, հակայեղափոխութեան վտանգի պատրուակով վիժեցնելու եւ չհիմնաւորուած փաստարկներով հապշտապ անցկացնելու փորձը անընդունելի նկատելով` խորապէս համոզուած ենք, որ պարտադրանքով եւ սպառնալիքներով տեղի ունեցող քաղաքական գործընթացները երկիրը չեն կարող տանել ճիշդ ճանապարհով:
5) Ազգային Ժողովի եւ պատգամաւորի սահմանադրութեամբ երաշխաւորուած անձեռնմխելիութեան փաստացի վերացմանն ուղղուած բռնութիւնը կամ բռնութիւն գործելու սպառնալիքը միտուած են խաթարելու ընտրութիւնների կազմակերպման բնական ընթացքը: Ուստի գործադիր իշխանութիւնը, այդ թւում` իրաւապահ մարմինները ո՛չ միայն պարտաւոր են բացայայտելու եւ վերացնելու նման երեւոյթները, այլ նաեւ քրէական պատասխանատուութեան ենթարկելու մեղաւորներին:
6) Համոզուած ենք, որ իրավիճակը սրելու, պայմանաւորուածութիւնները խախտելու եւ դաւադրութիւնների կեղծ մեղադրանքները հասարակութեան ուշադրութիւնը ընտրութիւնների համար ազատ եւ մրցակցային պայմաններ ապահովելու հրամայականից շեղելու փորձեր են: Ստիպուած ենք արձանագրելու, որ գործ ունենք ուղղակի ժողովրդավարութեան անուան տակ Հայաստանում քաղաքական մենիշխանութիւն հաստատելու նորօրեայ փորձի հետ: Վերադարձն անցեալին բացառուած է, բայց որպէսզի ներկան եւ ապագան լինեն երաշխաւորուած` անհրաժեշտ է չկրկնել նախկին սխալները: Համոզուած ենք, երկխօսութեան հնարաւորութիւն դեռ կայ եւ քաղաքական ուժերի համախոհութեամբ կարելի է գտնել իրավիճակի հանգուցալուծման ճիշդ ճանապարհը:
Հ.Յ.Դ. ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ԳԵՐԱԳՈՅՆ ՄԱՐՄԻՆ