ՅԱՐՈՒԹ ՍԱՍՈՒՆԵԱՆ
«Քալիֆորնիա Քուրիըր»
Տարիներ շարունակ Ատրպէյճանի կառավարութիւնը տարբեր երկիրներու քաղաքական գործիչներուն եւ պաշտօնեաներուն առատօրէն արժէքաւոր նուէրներ մատուցած է` մետաքսէ գորգեր, ոսկի, արծաթ, խաւիար, կանխիկ դրամ եւ բոլոր ծախսերու վճարումով ուղեւորութիւններ` Ատրպէյճանի օգտին եւ Հայաստանի ու Արցախի դէմ անոնց ձայներուն ապահովման դիմաց: Այս անօրինական գործունէութիւնը այնքան մեծ տարածում գտած է, որ եւրոպացիները զայն կը նկարագրեն իբրեւ «խաւիարային դիւանագիտութիւն»:
Թէեւ այս կաշառակերութիւնը կը շարունակուի փակ դռներու ետին եւ ո՛չ ատրպէյճանցի պաշտօնեաներու, ո՛չ ալ օտարերկրեայ քաղաքական գործիչներու կողմէ կը բացայայտուի, սակայն ժամանակ առ ժամանակ անիկա ջուրի երես կ՝ելլէ: Մենք բոլորս պէտք է յիշենք, որ այն՝ ինչ բացայայտուած է, միայն չնչին մասն է այն մեծածաւալ կաշառակերութեան, որ տրուած է Պաքուի այցելուներուն, տարբեր երկիրներու պաշտօնատար անձանց եւ միջազգային կազմակերպութիւններու, ներառեալ՝ Մ.Ա.Կ.ի ներկայացուցիչներուն:
Վերջերս մեծ աղմկայարոյց բացայայտում եղաւ Եւրոպական Խորհուրդին մէջ միլիոնաւոր տոլարներու կանխիկ գումարի կաշառումը, որ տրուած էր անոր որոշ անդամներուն` Ատրպէյճանը քննադատող որոշումները տապալելու կամ Արցախի վերաբերեալ աննպաստ զեկոյցներուն աջակցելու դիմաց:
Իբրեւ արդիւնք՝ աշխարհի խոշորագոյն հակակաշառակեր «Թրանսփարընսի Ինթըրնէշընըլ» կազմակերպութիւնը կոչ ըրած է Եւրոպայի Խորհուրդին՝ հետաքննելու կաշառակերութեան վերաբերեալ լուրջ մեղադրանքները: «Եւրոպական կայունութեան նախաձեռնութիւն» կազմակերպութիւնը եւս մեղադրած է Ատրպէյճանին՝ Եւրոպական Խորհուրդի որոշումներուն վրայ անհարկի ազդելու համար` հիմնական խորհրդարանականներուն խոշոր գումարներ եւ այլ ծառայութիւններ մատուցելու միջոցով: «Եւրոպական կայունութեան նախաձեռնութիւնը» կոչ ըրած է անկախ հետաքննութիւն իրականացնելու, որպէսզի ուսումնասիրեն Ե.Խ.Խ.Վ. (Եւրոպայի Խորհուրդի Խորհրդարանական Վեհաժողով) 2013ի քուէարկութիւնը, երբ մերժուած էր խիստ քննադատական զեկոյցը Ատրպէյճանի մէջ քաղբանտարկեալներու եւ այդ երկրի պատուիրակութեան անդամներու դերակատարութեան վերաբերեալ:
2017 Ապրիլ 20ին «Կարտիըն» պարբերականը ընդարձակ յօդուած հրապարակեց` «Նոր պնդումներ մարդու իրաւունքներու պաշտպանութեան եւրոպական կառոյցի մէջ Ատրպէյճանի ձայներու կեղծման մասին» վերնագիրով: Ե.Խ.Խ.Վ.ի երկու բարձրաստիճան պաշտօնեաներ «Կարտիըն»ին տեղեկացուցած են, որ Ե.Խ.Խ.Վ. անդամները Ատրպէյճանէն կաշառք ստացած են յօգուտ այդ երկրի քուէարկելու դիմաց: Ե.Խ.Խ.Վ.ն կազմուած է 47 եւրոպական երկիրներու, ներառեալ Ատրպէյճանի, Հայաստանի, Վրաստանի եւ Թուրքիոյ 324 խորհրդարանականներէն:
Ատրպէյճանցի նախկին դիւանագէտ Արիֆ Մամետով տեղեկացուցած է «Կարտիըն»ին, որ Ատրպէյճանի կառավարութիւնը աւելի քան 30 միլիոն տոլար տուած է Ե.Խ.Խ.Վ. անդամի մը` Ե.Խ.Խ.Վ. այլ անդամներուն իբրեւ կաշառք բաժնելու նպատակով: «Վեհաժողովին Շուէտի պատուիրակ եւ արդարադատութեան նախկին նախարար Թոմաս Պիլսթրոմ ըսած է` «Շատ վստահելի անդամներ» անոր պատմած են, որ իրենց կաշառք առաջարկած են որոշ ձեւով քուէարկելու համար: Ան մէկն է այն 64 խորհրդարանականներէն, որոնք բանաձեւ ստորագրած են` կոչ ընելով անկախ հետաքննութիւն իրականացնելու «ծանր յանցանքի մասին լուրջ եւ վստահելի պնդումներու վերաբերեալ»` հիմնուած ատրպէյճանական քուէարկութեան վրայ»,- կը հաղորդէ «Կարտիըն»:
«Այդ պնդումները առաջին անգամ ի յայտ եկան 2012ին «Եւրոպական կայունութեան նախաձեռնութիւն» վերլուծական կեդրոնի պատրաստած զեկոյցին մէջ, բայց թափ առին այն ժամանակ, երբ Իտալիոյ դատախազները հետաքննութիւն սկսան աջակեդրոն խումբի նախկին նախագահ, իտալացի պատգամաւոր Լուգա Վոլոնդէի գործով: Ան կը մեղադրուի 2,39 միլիոն եւրօ (2,6 միլիոն տոլար) կաշառք Ատրպէյճանէն ստանալու մէջ` Եւրոպայի Խորհուրդի մէջ անոր կառավարութեան աջակցելու դիմաց: Ան պիտի կանգնի դատարանի առաջ փողերու լուացման համար, իսկ Միլանի դատախազը կը բողոքարկէ` կաշառակերութեան մեղադրանք առաջադրելով անոր դէմ: Ան միշտ հերքած է ցանկացած իրաւախախտում»,- կը գրէ «Կարտիըն»:
Նոյնիսկ Ե.Խ.Խ.Վ. նախագահ Փետրօ Ակրամունտը յայտնուած է ծանր կացութեան մէջ, քանի որ հրաժարած է հետաքննութիւն սկսելէ Ատրպէյճանի կաշառակերութեան աղմուկին առնչութեամբ: Անոր վերջին ուղեւորութիւնը դէպի Սուրիա աւելցուցած է Ե.Խ.Խ.Վ. անդամներու թիւը, որոնք պահանջած են անոր հրաժարականը: Քանի որ, ըստ կանոնակարգի, Ակրամունդ չի կրնար հեռացուիլ, Ե.Խ.Խ.Վ.ի Բիւրոն անցեալ շաբաթ անոր անվստահութիւն յայտնած է` որոշում ընդունելով, որ ան լիազօրուած չէ կատարելու որեւէ պաշտօնական այց, յաճախած հանդիպումներու կամ որեւէ հրապարակային յայտարարութիւն ընել Վեհաժողովի անունով իբրեւ նախագահ: Կը սպասուի, որ ան շուտով հրաժարական պիտի տայ:
Բացի այդ, Եւրոպական Խորհուրդը հետաքննութիւն սկսած է 2015ին Մարդու Իրաւունքներու Եւրոպական Խորհրդաժողովին Ատրպէյճանի համապատասխանութեան վերաբերեալ` առաջին անգամ անդամ պետութիւն մը նման հարցաքննութեան ենթարկելով վերջին 25 տարիներու ընթացքին…
Ամօթալի է, որ Ե.Խ.Խ.Վ.ն, մարմին մը, որ ստեղծուած է մարդու իրաւունքներու պաշտպանութեան համար, զոհ կ՝երթայ Ատրպէյճանի ղեկավարի կաշառակերութեան ծրագիրներուն: Այս մեղադրանքները կը վարկաբեկեն Եւրոպայի Խորհուրդի հիմնական արժէքները: Անընդունելի է, որ ատրպէյճանական նախորդ ընտրութիւններուն ժամանակ, երբ Ե.Խ.Խ.Վ. անդամները գացած էին այնտեղ իբրեւ դիտորդներ, անոնք զարմանալիօրէն շատ դրական զեկոյցներով հանդէս եկած էին, մինչդեռ մնացած միջազգային դիտորդները շատ բացասական գնահատականներ տուած էին: Նման հակադրութիւնը մտահոգութեան տեղ կու տայ, որ Ատրպէյճանը յաջողած էր կաշառել Ե.Խ.Խ.Վ. դիտորդները` քողարկելու փտած ընտրութիւնները:
«Կարտիըն» կ՝եզրակացնէ, որ «Ատրպէյճանը օգտագործած է Վեհաժողովը (Ե.Խ.Խ.Վ.) իր նախագահ Իլհամ Ալիեւի մենատիրական իշխանութեան օրինականութիւն հաղորդելու նպատակով, որ կը ղեկավարէ երկիրը 2003 թուականէն սկսեալ»:
Ատրպէյճանի կաշառակերութեան չարաշահումներուն անտեսումը կը նշանակէ, որ Եւրոպայի Խորհուրդը այլեւս չի կրնար դիտարկուիլ իբրեւ մարդու իրաւունքներու պահապան…
