Եր­կու­շաբ­թի՝ 23 Ապ­րի­լի կէ­սօ­րէ ետք ժա­մը 5ին, ­Նէա Զ­միռ­նիի ­Հա­յոց ­Ցե­ղաս­պա­նու­թեան նա­հա­տա­կաց յու­շար­ձա­նին շուրջ հա­մախմ­բո­ւե­ցաւ մեծ թի­ւով հա­յու­թիւն՝ հո­գե­ւո­րա­կան ա­րա­րո­ղու­թեամբ եւ պաշ­տօ­նա­կան շու­քով ո­գե­կո­չե­լու հա­մար սրբա­դա­սո­ւած մեր բիւ­րա­ւոր նա­հա­տակ­նե­րուն ան­մահ յի­շա­տա­կը։
Ո­գե­կոչ­ման ա­րա­րո­ղու­թեան հան­դի­սա­պե­տեց յու­նա­հա­յոց թե­մա­կալ Ա­ռաջ­նորդ ­Գե­ղամ Արք. ­Խա­չե­րեան՝ իր կող­քին ու­նե­նա­լով հայ կա­թո­ղի­կէ եւ հայ ա­ւե­տա­րա­նա­կան յա­րա­նո­ւա­նու­թեանց հո­գե­ւոր ա­ռաջ­նորդ­նե­րը՝ ­Յով­սէփ ­Ծայ­րա­գոյն ­Վար­դա­պետ ­Պէ­զա­զեան եւ ­Վե­րա­պա­տո­ւե­լի ­Վի­գէն ­Չո­լա­քեան, ինչ­պէս նաեւ՝ հո­գե­ւոր հայ­րեր ­Խո­րէն ­Վար­դա­պետ Ա­ռա­քե­լեան, Հ­րայր Աւ. ­Քա­հա­նայ ­Նի­կո­լեան, ­Վահ­րիճ ­Վար­դա­պետ ­Ղա­րա­խա­նեան եւ ­Նա­րեկ ­Քա­հա­նայ ­Շա­հի­նեան։ Ներ­կայ էր նաեւ ­Նէա Զ­միռ­նիի մեթ­րո­պո­լի­տի ներ­կա­յա­ցու­ցի­չը: Հ.Մ.Ը.Մ.ի սկաուտ­նե­րը, ­Յու­նաս­տան ու­սա­նող Հ.Հ. սպա­նե­րը եւ ­Նէա Զ­միռ­նիի քա­ղա­քա­պե­տա­րա­նի փո­ղե­րա­խում­բը՝ պրն. ­Փա­նաեո­թի Փ­սա­րիա­նո­սի ղե­կա­վա­րու­թեամբ, պաշ­տօ­նա­կան շուք տո­ւին յի­շա­տա­կի հան­դի­սա­ւոր ա­րա­րո­ղու­թեան:
­Պաշ­տօ­նա­կան անձ­նա­ւո­րու­թեանց շար­քին ներ­կայ գտնո­ւե­ցան ­Յու­նաս­տա­նի մօտ ­Հա­յաս­տա­նի ­Հան­րա­պե­տու­թեան դես­պան պրն. ­Ֆա­դէյ ­Չար­չօղ­լեան, դես­պա­նորդ պրն. Ա­լեք­սանտր ­Սարգ­սեան, Հ.Հ. հիւ­պա­տոս՝ տիկ. Ան­նա ­Խա­չատ­րեան, Հ.Հ. զի­նուո­րա­կան կցոր­դ՝ գնդապետ Ալեքսէյ Աբրահամեանի եւ ­Յու­նաս­տա­նի մէջ Հ.Հ. ու­սա­նող սպա­նե­րու պա­տո­ւի­րա­կու­թիւ­նը։
‘­Պե­տա­կան-քա­ղա­քա­կան անձ­նա­ւո­րու­թեանց շար­քին պա­տո­ւոյ կար­գը գրա­ւած էին ­Յու­նաս­տա­նի խորհր­դա­րա­նի նա­խա­գա­հի ներ­կա­յա­ցու­ցիչ տիկ. Է­լէ­նի Ավ­լո­նի­թու, ­Մարզ­պե­տա­րա­նի ներ­կա­յա­ցու­ցիչ տիկ. Ա­կե­լի­քի ­Լե­վեն­տի, ­Նէա ­Տի­մոք­րա­թիա­յի ներ­կա­յա­ցու­ցիչ պրն. Եոր­ղոս ­Քու­մու­ցա­քոս, Է­նո­սի ­Քէտ­րոո­նի ներ­կա­յա­ցու­ցիչ­ներ՝ տիկ. Ան­նա ­Մա­րա եւ պրն. ­Եաննիս Քու­ցու­քոս, կիպ­րա­կան եւ պոն­տա­կան կազ­մա­կեր­պու­թիւն­նե­րու ներ­կա­յա­ցու­ցիչ­ներ, Հ.Յ.Դ. ­Յու­նաս­տա­նի Կ. ­Կո­մի­տէի ներ­կա­յա­ցու­ցիչ ըն­կեր ­Քե­րով­բէ Է­քի­զեան, յու­նա­հա­յոց թե­մի Ազ­գա­յին ­Վար­չու­թեան ա­տե­նա­պետ ­Պօ­ղոս ­Չո­լա­քեան։
­Ներ­կայ էր նաեւ Ռ.Ա.Կ.ի ներ­կա­յա­ցու­ցիչ պրն. ­Գա­լուստ ­Ռուս­տա­մեան: ­Նոյն­պէս՝ ­Նէա Զ­միռ­նիի քա­ղա­քա­պետ պրն. Ս­տաւ­րոս ­Ծու­լա­քիս, փոխ-քա­ղա­քա­պետ եւ մշա­կու­թա­յին միու­թեան նա­խա­գահ պրն. ­Վա­կե­լիս ­Խա­չա­տու­րեան, ­Նէա Զ­միռ­նիի նախ­կին քա­ղա­քա­պետ պրն. Եոր­ղոս ­Քու­թե­լա­քիս: ­Ներ­կայ էր նաեւ դե­րա­սա­նու­հի տիկ. Խ­րիս­թի­նա Ա­լեք­սա­նեան:
Ո­գե­կո­չու­մի հո­գե­ւո­րա­կան ա­րա­րո­ղու­թե­նէն ետք, օ­րո­ւան հան­դի­սա­վար ընկ. ­Մար­լէն ­Քիւր­տօղ­լեան — ­Պո­տու­րեան ներ­կա­նե­րուն ուղ­ղեց հան­դի­սու­թեան նա­խա­գա­հի իր խօս­քը՝ շեշ­տե­լով. «­Մեր մտքին ու հո­գիին մէջ կը վե­րա­կեն­դա­նաց­նենք ան­մեղ նա­հա­տակ­նե­րը եւ հայ­րե­նի հո­ղե­րէն ար­մա­տա­խիլ ե­ղած մեր պա­պե­րուն տա­ռա­պան­քը: ­Կը յի­շենք ու կը վե­րապ­րինք այդ բո­լո­րը, բայց չենք ող­բար: ­Չենք ող­բար՝ յատ­կա­պէս ե­րեք տա­րի ա­ռաջ մեր նա­հա­տակ­նե­րու սրբա­դա­սու­մէն վերջ: Այն­պէս, ինչ­պէս ար­դա­րօ­րէն կը հպար­տա­նանք մեր ա­նո­ւա­նի ու բազ­մա­հա­զար ա­նա­նուն հե­րոս­նե­րով, նոյն­պէս եւ հպարտ ենք, որ ծա­նօթ սուր­բե­րու կող­քին, հի­մա ու­նինք նաեւ մի­լիո­նա­ւոր ա­նա­նուն սուր­բե­րու հսկայ բա­նակ: Հ­պարտ ենք. ­Կը յի­շենք ու միշտ պի­տի յի­շենք զա­նոնք, ո­րով­հե­տեւ ա­նոնց յի­շա­տա­կը ուժ կը ներշն­չէ մե­զի ու պայ­քա­րե­լու կամք: Ո­գե­կան կո­րո­վով կը զի­նէ մեզ:
Ա­նոնց ո­գիովն էր, որ կեր­տո­ւե­ցաւ ­Հա­յաս­տա­նի ան­կա­խու­թիւնն ու ազ­գա­յին պե­տա­կա­նու­թիւ­նը ­Մա­յիս 28ին, ո­րուն 100րդ ­տա­րե­րադ­ձին կը գտնո­ւինք այ­սօր»:
­Յա­ջոր­դա­բար, ըն­կե­րու­հի նա­խա­գա­հը հրա­ւի­րեց ­Մարզ­պե­տա­րա­նի ներ­կա­յա­ցու­ցի­չին, ­Նէա Զ­միռ­նիի քա­ղա­քա­պե­տին ու ­Յու­նաս­տա­նի ­Թե­մա­կալ Ա­ռաջ­նորդ ­Գե­ղամ Արք. ­Խա­չե­րեա­նին՝ ի­րենց ող­ջոյ­նի խօս­քե­րը ուղ­ղե­լու:
Ա­ռաջ­նորդ ­Գե­ղամ Արք. ­Խա­չե­րեան իր խօս­քը ա­ւար­տեց ը­սե­լով, «հայ ազ­գը 1.500.000 զոհ ու­նե­նա­լու տե­ղ ունենալու 1.500.000 սուր­բեր, ո­րոնք մեզ ա­ռաջ­նոր­դե­ցին դէ­պի ­Մա­յի­սեան յաղ­թա­նակ»:
Ո­գե­կոչ­ման ա­ւար­տին՝ ­Նէա Զ­միռ­նիի ­Հա­յոց ­Ցե­ղաս­պա­նու­թեան նա­հա­տա­կաց յու­շար­ձա­նին դափ­նեպսակ­ներ զե­տե­ղե­ցին՝
-­Յա­նուն յու­նա­հա­յու­թեան՝ պրն. Ա­րա ­Գի­րա­զեան։
-­Նէա Զ­միռ­նիի քա­ղա­քա­պետ պրն. Ս­տաւ­րոս ­Ծու­լա­քիս։
-­Մարզ­պե­տա­րա­նի ներ­կա­յա­ցու­ցիչ տիկ. Ա­կե­լի­քի ­Լե­վեն­տի։
-Է­նո­սի ­Քէտ­րոո­նի ներ­կա­յա­ցու­ցիչ տիկ. Ան­նա ­Մա­րա:
-­Նէա ­Տի­մոք­րա­թիա­յի ներ­կա­յա­ցու­ցիչ պրն. Եոր­ղոս ­Քու­մու­ցա­քոս:
-Հ.Հ. դես­պան պրն. ­Ֆա­դէյ ­Չար­չօղ­լեան։
-­Յու­նաս­տա­նի խորհր­դա­րա­նի նա­խա­գա­հի ներ­կա­յա­ցու­ցիչ տիկ. Է­լէ­նի Ավ­լո­նի­թու:
­Հան­դի­սու­թիւ­նը վերջ գտաւ հայ­կա­կան ու յու­նա­կան ո­գերգ­նե­րով, մեկնաբանուած ­Նէա Զ­միռ­նիի քա­ղա­քա­պե­տա­րա­նի փո­ղե­րա­խում­բին կող­մէ. ապա բո­լոր ներ­կա­նե­րը ուղ­ղո­ւե­ցան դէ­պի Ա­թէն­քի ­Սին­տաղ­մա­յի հրա­պա­րա­կը, ուր­կէ սկսաւ Հ.Յ.Դ. Ե­րի­տա­սար­դա­կան ­Միու­թեան կազ­մա­կեր­պած բո­ղո­քի ցոյ­ցը, դէ­պի թրքա­կան դես­պա­նա­տուն: