­Մա­րիա ­Մար­կո­եան-­Տա­մա­տեան

Ա­մե­րի­կա­հայ լրագ­րող ­Վիկ ­Գե­րա­միի «ՄԱՅՐ ՀԱՅՐԵՆԻՔ» փաս­տա­վա­ւե­րագ­րա­կան ժա­պա­ւէ­նի մրցա­նակ­նե­րի յաղ­թար­շա­ւը շա­րու­նակ­ւում է։ Ար­ցա­խի 44-օ­րեայ պա­տե­րազ­մի, Ադր­բե­ջա­նի կող­մից ռազ­մա­կան յան­ցա­գոր­ծու­թեան վա­ւե­րագ­րու­թիւ­նը՝ աշ­խար­հի կի­նօ­փա­ռա­տօն­նե­րում շա­րու­նա­կում է նո­ւա­ճել «­Պաշ­տօ­նա­կան ընտ­րա­նի» դիր­քը եւ ար­ժա­նա­նալ յաղ­թա­նա­կի։
Օ­րերս «­Մայր ­Հայ­րե­նիք»ը ­Յու­նաս­տա­նում՝ «Greece Film Festival Awards 2022» կի­նօ­փա­ռա­տօ­նի շրջա­նակ­նե­րում եւս ընտ­րո­ւել էր որ­պէս «­Պաշ­տօ­նա­կան ընտ­րա­նի»։ Ա­ւե­լի ուշ՝ «­Լա­ւա­գոյն վա­ւե­րագ­րու­թիւն» ա­նուա­նա­կար­գում յաղ­թող է ճա­նա­չո­ւել։
Այս ա­ռի­թով ­Լոս Ան­ջե­լե­սաբ­նակ ա­մե­րի­կա­հայ Լ­րագ­րող ­Վիկ ­Գե­րա­մին իր դի­մա­տետ­րի է­ջում յու­նա­րէ­նով գրել էր՝ Ευχαριστώ Ελλάδα, σ’αγαπώ… (Շ­նոր­հա­կա­լու­թիւն ­Յու­նաս­տան, սի­րում եմ քեզ). «­Մենք դա կրկին ա­րե­ցինք. ­Յու­նաս­տա­նի կի­նօ­փա­ռա­տօ­նը, որ­տեղ մենք «­Պաշ­տօ­նա­կան ընտ­րա­նի» էինք, այս պա­հին պար­գե­ւատ­րո­ւեց «­Լա­ւա­գոյն վա­ւե­րագ­րա­կան ֆիլմ» մրցա­նա­կով։ Շ­նոր­հա­կալ եմ այն երկ­րին, ո­րը ե­րեք տա­րի իմ տունն եմ կո­չել… եւ մեծ սէր», գրել է ֆիլ­մի հե­ղի­նակ լրագ­րո­ղը։
­Յի­շեց­նենք, որ «­Մայր հայ­րե­նիք» փաս­տա­վա­ւե­րագ­րա­կան ժա­պա­ւէ­նի անդ­րա­նիկ ցու­ցադ­րու­թիւ­նը տե­ղի էր ու­նե­ցել յու­լի­սի 7ին ­Լոս Ան­ջե­լե­սում, ա­պա եւս եր­կու յա­տուկ ցու­ցադ­րու­թիւն՝ Գ­լեն­դե­լում, կոնգ­րէ­սա­կան­նե­րի եւ պաշ­տօ­նա­կան հիւ­րե­րի ներ­կա­յու­թեամբ։
«2022 թո­ւա­կա­նի ա­մե­նաս­պա­սուած վա­ւե­րագ­րա­կան ֆիլ­մը», ինչ­պէս ա­նո­ւա­նել է HuffPost-ի լրագրո­ղը, նա­խա­տե­սո­ւած է ­Կոնգ­րէ­սի յա­տուկ ցու­ցադ­րու­թեան հա­մար ­Վա­շինգ­տո­նում, սեպ­տեմ­բե­րի 15-ին, Alexandria History Museum at the Lyceum-ում։ Ա­ւար­տին տե­ղի պի­տի ու­նե­նայ հարց ու պա­տաս­խան հե­ղի­նա­կի հետ։
«­Մայր ­Հայ­րե­նիք»ը այն մա­սին է, թէ ինչ­պէս Ար­ցա­խի 44-օ­րեայ ռազ­մա­կան ա­հա­բեկ­չու­թեան հե­տե­ւան­քով խա­ղաղ բնակ­չու­թիւ­նը ան­բա­ցատ­րե­լի տա­ռա­պանք եւ ան­վե­րա­կանգ­նե­լի կո­րուստ­ներ դի­մագ­րա­ւեց։
­Ֆիլ­մը այն մա­սին է, թէ Ադր­բե­ջա­նը ինչ­պէս էր թի­րա­խա­ւո­րում խա­ղաղ բնա­կիչ­նե­րին, ռմբա­կո­ծում ծննդատ­ներ, դպրոց­ներ եւ բնա­կե­լի թա­ղա­մա­սեր, իսկ աշ­խար­հի այս­պէս կո­չո­ւած ա­ռաջ­նորդ­նե­րը բա­ցա­կա­յում էին, լուռ էին: ­Մի­ջազ­գա­յին մա­մու­լը մեծ մա­սամբ նոյն­քան ան­տար­բեր էր, ո­րոշ լրա­տո­ւա­մի­ջոց­ներ նոյ­նիսկ դար­ձել էին Ադր­բե­ջա­նի կա­ռա­վա­րու­թեան խօ­սա­փո­ղը՝ հաս­տա­տե­լով ադր­բե­ջա­նա­կան կեղ­ծիք­նե­րը եւ ա­պա­տե­ղե­կա­տո­ւու­թիւ­նը:
«­Մայր ­Հայ­րե­նիք»ը Ար­ցա­խի հայ բնակ­չու­թեան դէմ օ­րէ­ցօր ա­ճող ցե­ղաս­պան քա­ղա­քա­կա­նու­թեան մա­սին է՝ 2020 թո­ւա­կա­նի Սեպ­տեմ­բե­րի 27-ին Ադր­բե­ջա­նի եւ ­Թուր­քիա­յի կող­մից սան­ձա­զեր­ծո­ւած ցե­ղասպա­նու­թեան եւ բռնի էթ­նիկ զտում­նե­րի մա­սին։
«­Մայր հայ­րե­նիք»ը նաեւ այն մա­սին է, թէ ինչ­պէս հա­րե­ւան երկր­ներ ­Սի­րիա­յի, ­Պա­կիս­տա­նի ա­հա­բե­կիչ­նե­րի ճամ­բար­նե­րից օ­դա­նա­ւով հա­զա­րա­ւոր վարձ­կան­նե­րի էր բե­րում Ադր­բե­ջա­նը՝ ար­ցա­խա­հա­յու­թեան դէմ ցե­ղաս­պա­նու­թիւն ի­րա­կա­նացնե­լու նպա­տա­կով, ո­րոնց վճա­րում էր ­Թուր­քիան։
«­Հա­յաս­տանն ու Ար­ցա­խը միա­սին ու­նեն մօտ ե­րեք մի­լիոն բնակ­չու­թիւն, իսկ Ադր­բե­ջանն ու ­Թուր­քիան՝ իննսուն մի­լիոն։ ­Դա իս­կա­կան մղձա­ւանջ է՝ ­Դա­ւիթն ընդ­դէմ ­Գո­ղիա­թի, նշել է լրագ­րո­ղը։
Խ­լա­ցու­ցիչ լռու­թիւ­նը կոտ­րե­լու, աշ­խար­հի ու­շադ­րու­թիւ­նը սե­ւե­ռե­լու՝ 21-րդ ­դա­րի այս սպան­դը փաս­տե­լու նպա­տա­կով, ­Վիկ ­Գե­րա­մին մեկ­նում է ­Հայ­րե­նիք. «Ես ինքս պէտք է ու­սում­նա­սի­րէի, թէ ինչ­պէս են Ադրբե­ջա­նի նա­խա­գահ Ա­լիե­ւը եւ ­Թուր­քիա­յի նա­խա­գահ Էր­դո­ղա­նը` մի զոյգ բռնա­պետ եւ ինք­նա­կոչ «եղ­բայր­ներ», ստո­ւեր նե­տում աշ­խար­հի աչ­քե­րին եւ ա­զատ­ւում զան­գո­ւա­ծա­յին կո­տո­րած­նե­րի դա­տից ու մեղ­քից», ա­սել է նա:
­Վիկ ­Գե­րա­մին լի­նե­լով հե­տաքն­նիչ լրագ­րող, «The Blunt Post»-ի հիմ­նա­դիր, խմբա­գիր-հրա­տա­րա­կիչ, մե­դիայ մեկ­նա­բան, ինչ­պէս նաեւ՝ KPFK 90.7 FM յա­ճա­խա­կա­նու­թեամբ ազ­գա­յին ռա­դիօ­հա­ղորդ­ման հա­ղոր­դա­վա­րը քա­ղա­քա­կան թե­մա­նե­րով՝ բազ­միցս THE BLUNT POST with VIC իր հա­ղոր­դա­ժա­մի ըն­թաց­քում հար­ցազ­րոյց է վերց­րել ­Կոնգ­րէ­սա­կան­նե­րից՝ Ա­դամ ­Շիֆ, ­Քե­թի ­Փոր­թե­րը, ­Ջու­դի ­Չուն: ­Հայ հա­մայն­քի դաշ­նա­կից­ներ՝ սե­նա­տոր ­Բոբ ­Մե­նեն­դե­սից, կոնգ­րէ­սա­կան­նե­րից՝ Ֆ­րենկ ­Փա­լո­նէ, ­Ջե­քի Ս­փա­յեր, Բ­րեդ ­Շեր­մա­նը, ­Բար­բա­րայ ­Լի, ա­պա՝ բա­րո­նու­հի ­Քե­րո­լայն ­Քօք­սի, իս­րա­յէ­լաբ­նակ ռուս բլո­գեր Ա­լեք­սանդր ­Լապ­շի­նի, ադր­բե­ջան­ցի ակ­տի­ւիստ ­Մո­համ­մադ ­Միր­զա­լիի եւ մի շարք այլ պաշ­տօ­նեա­նե­րի, գիտ­նա­կան­նե­րի, փոր­ձա­գէտ­նե­րի հետ։
Այս հար­ցազ­րոյց­նե­րը տեղ են գտել ֆիլ­մում, եւ քա­ղա­քա­կան­նե­րը՝ որ­պէս փաս­տա­վա­ւե­րագ­րու­թեան դե­րա­կա­տար­ներ։
«­Մայր ­Հայ­րե­նիք»ը՝ աշ­խար­հի կի­նօ­փա­ռա­տօ­նե­րի ու­շադ­րու­թեան կենտ­րո­նում է։ Ար­դէն իսկ ար­ժա­նա­ցել է 21 կի­նօ­փա­ռա­տօ­նե­րի ընտ­րու­թեան, նո­ւա­ճել է «­Պաշ­տօ­նա­կան ընտ­րա­նի» դիր­քը եւ 11 մրցա­նակ ստա­ցել՝ «­Լա­ւա­գոյն վա­ւե­րագ­րու­թիւն» ա­նո­ւա­նա­կար­գում յաղ­թող ճա­նա­չո­ւե­լով. «Miami Indie Film Awards», ­Փա­րի­զի «Around International Film Festival (ARFF)», Հնդ­կաս­տա­նի ֆրան­սիա­կան մի­ջազ­գա­յին կի­նօ­փա­ռա­տօն, GLIFF-Ոս­կէ ­Լե­մուր մի­ջազ­գա­յին կի­նօ­փա­ռա­տօն, La Indie Film Fest, «Ար­փա» մի­ջազ­գա­յին կի­նօ­փա­ռա­տօ­նի յա­ւակ­նորդ, ­Տո­րոն­տո­յի ան­կախ կի­նօ­փա­ռա­տօ­նի եր­կու մրցա­նակ­նե­րի դափ­նե­կիր՝ «­Լա­ւա­գոյն մի­ջազ­գա­յին վա­ւե­րագ­րա­կան ֆիլմ» եւ «­Լա­ւա­գոյն ա­ռա­ջին ան­գամ» ֆիլմ։ Ա­պա նաեւ՝ Special Award Eastern Europe Film Festival, Around International Film Awards-ը (AARF) իր «Globe Award» մրցա­նա­կով, Pure Magic International Film Festival «­Լա­ւա­գոյն վա­ւե­րագ­րու­թիւն» ա­նո­ւա­նա­կար­գում, եւ դեռ շա­րու­նակ­ւում է։
«­Մայր ­Հայ­րե­նիք» մե­դիա­ֆիլ­մի թի­րա­խա­յին լսա­րա­նը հա­յե­րը չեն, օ­տար­ներն են, աշ­խար­հի լռու­թիւ­նը խախ­տե­լու նպա­տա­կով է ար­տադրո­ւած փաս­տա­վա­ւե­րագ­րու­թիւ­նը»,- ա­սել է հե­տաքն­նիչ լրագ­րո­ղը՝ իր շնոր­հա­կա­լու­թիւնն ուղ­ղե­լով աշ­խար­հի կի­նօ­փա­ռա­տօն­նե­րին։
­Վիկ ­Գե­րա­մին իր դի­մա­տետ­րի է­ջիւմ գրել է. «Օգ­տո­ւե­լով ա­ռի­թից՝ շնոր­հա­կա­լու­թիւն եմ յայտ­նում եւ շնոր­հա­ւո­րում իմ թի­մին՝ պրո­դիւ­սեր ­Հեն­րիկ ­Վար­դա­նեա­նին, խմբա­գիր Ք­րիս ­Դա­մա­դեա­նին եւ «­Մայր ­Հայ­րե­նիք» վա­ւե­րագ­րա­կան խա­ղար­կա­յին ֆիլ­մի ա­ռա­տա­ձեռն պրո­դիւ­սեր­նե­րին (ա­ջա­կից­նե­րին): Ն­րանք են՝ ­Մարկ ­Գե­րա­գո­սը, ­Սեմ Կ­բու­շեա­նը, ­Լի­լիթ ­Դոլ­կա­րեան Օ­դա­բա­շեա­նը, ­Նի­շան Օ­դա­բա­շեա­նը, Օ­շին ­Հա­րու­թօ­նեա­նը, ­Լու­սի­նէ ­Յա­կո­բեա­նը, ­Ջու­դիթ ­Սա­րեա­նը, ­Փի­թեր Ա­բա­ջեա­նը, Ար­մէն ­Վար­դա­նին, ­Փի­թեր ­Բի, ­Ջոն ­Դեն­նե­մը եւ ­Ջեյք ­Բուր­նա­զեա­նը»։
­Հոկ­տեմ­բե­րին նա­խա­տես­ւում է «­Մայր ­Հայ­րե­նիք» փաս­տա­վա­ւե­րագ­րա­կան ժա­պա­ւէ­նի ցու­ցադ­րու­թիւն նաեւ Ե­րե­ւա­նում։
­Կա­րող էք դի­տել ֆիլ­մի հո­լո­վա­կը այս­տեղ՝ https://vimeo.com/714287976, այ­ցե­լել ֆիլ­մի կայ­քէ­ջը՝ https://motherlanddoc.com/ եւ IMDB-ի է­ջը՝ https://m.imdb.com/video/vi3095904793/?ref_=ttvi_vi_imdb_14
­Վիկ ­Գե­րա­մին հա­սա­նե­լի է հար­ցազ­րոյց­նե­րի հա­մար: ­Դուք կա­րող էք հա­ղոր­դակ­ցո­ւել նրա հետ vic@thebluntpost.com էլ. ­Փոս­տով:
Instagram՝ @vicgerami
­Ֆեյս­բուք՝ facebook.com/vic.gerami
Twitter՝ @vicgerami