Հ.Յ.Դ. Յունաստանի Հայ դատի յանձնախումբի եւ «Արմենիքա» պարբերաթերթի միացեալ կազմակերպութեամբ, Չորեքշաբթի, 1 Յունիս 2022-ին, Աթէնքի Studio News Star Art Cinema սրահին մէջ ցուցադրուեցաւ Թոմաս Սիտերիսի «Ղարաբաղի նուռերը» փաստագրական-վաւերագրական ժապաւէնը։
Սիտերիսի պատրաստած աշխատանքը կը ներկայացնէ Արցախի վրայ սանձազերծուած ատրպէյճանական յարձակողականութիւնը, որ 35 տարիէ ի վեր, տարածաշրջանը վերածած է պատերազմական թատերաբեմի, խլելով անթիւ զոհեր։ Մանաւանդ, վերջին՝ 44-օրեայ պատերազմի հետեւանքները յանգեցան տարածքներու կորուստին, արցախահայութեան հեռացման իր դարաւոր հողերէն, հարստութիւններու կորստեան եւ երիտասարդ սերունդներու զոհաբերութեան։
Ցուցադրութենէն ետք, յաջորդած կլոր սեղանի զրոյցին մասնակցեցան Հ.Հ. դեսպան Տիգրան Մկրտչեան, Հայ դատի յանձնախումբի անդամ Արթօ Շեմմաս, «Արմենիքա» պարբերաթերթին կողմէ Խրիսթոս Ռանտավելաս եւ ժապաւէնի բեմադրիչ Թոմաս Սիտերիս։ Ելոյթին ներկայ եղան Յունահայոց թեմակալ Առաջնորդ Գեղամ արք. Խաչէրեան, Հայ կաթողիկէ ժողովրդապետ Յովսէփ ծ.վրդ. Պէզազեան, Հայ աւետարանական համայնքի հովիւ վերապատուելի Վիգէն Չոլաքեան, Հ.Հ. դեսպանութեան հիւպատոս տիկ. Յասմիկ Դաշտոյեան, Ազգային վարչութեան ատենապետ պ. Թագւոր Յովակիմեան, Հ.Յ.Դ. Յունաստանի Կ.Կ. ներկայացուցիչ ընկ. Հռիփսիմէ Յարութիւնեան, Յունաստանի խորհրդարանի պատգամաւոր տիկ. Նինա Քասիմաթի, Հայ դատի յանձնախումբի անդամներ, Համազգայինի Շրջ. վարչութեան ներկայացուցիչներ, հելլէն-յունական բարեկամութեան խմբակէն Անտոնիոս Փաւլիտիս եւ Քիրիաքոս Պացարաս, հայ-յոյն գործարարական խումբի նախագահ Սարգիս Տակազեան, «Արմենիքա» պարբերաթերթի ներկայացուցիչներ, «Նոր Աշխարհ» շաբաթաթերթին կողմէ պ. Զաւէն Գրիգորեան եւ «Ազատ Օր»-ը։
Կլոր սեղանի խօսակցութեան բացումը կատարելով, ընկ. Արթօ Շեմմաս անդրադարձ կատարեց 44-օրեայ պատերազմին, նշելով թուրքեւազերի ռազմական զինակցութեան հետեւանքները, Արցախի տարածքներու գրաւումը, ինչպէս նաեւ շարունակուող ոտնձգութիւնները Հայաստանի ու Արցախի վրայ։ Ան յատուկ նշում ընելով Եւրոպական միութեան միջնորդութեան, շեշտեց, թէ բանակցութինները պէտք է ընթանան Ե.Ա.Հ.Կ. Մինսքի խումբի հովանիին տակ, ուր յստակ ձեւաւորուած է նաեւ Արցախի ժողովուրդի ինքնորոշման իրաւունքը։ Ան յայտնեց, թէ Արցախի հայութիւնը միակ իրաւասուն է ճշդելու իր ճակատագիրը եւ մենք պիտի պայքարինք այս ուղղութեամբ։ Վերջապէս, ան շեշտեց, թէ Արցախի միջազգային ճանաչումի քայլը միակ ուղին է, որ պիտի նպաստէ տարածաշրջանէն ներս մնայուն խաղաղութեան հաստատման։
Հ.Հ. դեսպան Տիգրան Մկրտչեան իր խօսքին մէջ ընդգծեց ժապաւէնի կարեւորութիւնը` նշելով, որ այնտեղ կը ցուցադրուի այն իրականութիւնը, որուն մէջ կը գտնուէր արցախահայութիւնը 2020-ին, Ատրպէյճանի կողմէ սանձազերծուած 44-օրեայ պատերազմէն առաջ, պատերազմի ընթացքին եւ անկէ յետոյ՝ հնարաւորութիւն տալով հանդիսատեսին տեսնելու եւ պատկերացնելու հայութեան առջեւ ծանրացած մարտահրաւէրները, անվտանգային խնդիրներն ու պատերազմի ողբալի էջերը` ֆիլմի հերոսին, հասարակ մարդոց եւ զինուորներու կարճ, բայց բովանդակալից պատմութիւններով:
Դեսպանը նաեւ անդրադարձաւ ժապաւէնին մէջ արծարծուած հայ ռազմագերիներու խնդիրին` շեշտելով, որ հարցը տակաւին վերջնական լուծում չէ ստացած, ինչպէս նաեւ ատրպէյճանական ուժերուն կողմէ գործուած պատերազմական յանցագործութիւններուն, որոնք մինչ այսօր անպատիժ մնացած են։
«Արմենիքա» պարբերաթերթի ներկայացուցիչ Խրիսթոս Ռանտավելաս լայն անդրադարձ ըրաւ ժապաւէնէն բխող ուղերձներուն մասին, ընդգծելով ազերի բանակի վայրագութիւնները անմեղ բնակչութեան հանդէպ, ինչպէս նաեւ պատերազմական գերիներուն առնչութեամբ։ Խօսեցաւ հայ մօր տառապանքին մասին, որ տեղեակ չէ իր գերի զաւակի բախտին համար, ապա շեշտը դրաւ Արցախի քաղաքակրթութեան կոթողներու ոչնչացման խնդիրին վրայ։ Ան անգամ մը եւս շեշտեց Արցախի ժողովուրդի ինքնորոշման իրաւունքը եւ դատապարտեց Ատրպէյճանի քաղաքականութիւնը՝ Արցախը պոկելու հայութեան ձեռքէն եւ զայն կապելու ազերի պետութեան։ Վերջապէս, Ռանտավելաս դատապարտեց միջազգային ընտանիքի անտարբերութիւնը պատերազմի ընթացքին, անկէ յետոյ ալ ոչ անկեղծ կեցուածքը Արցախի հայութեան հիմնահարցի արդար լուծման ուղղութեամբ։
Ֆիլմի բեմադրիչ Թոմաս Սիտերիս իր խօսքին մէջ նշեց, որ դէմ ըլլալով բռնութեան որեւէ դրսեւորումի` փորձած է կեդրոնանալ մարդկային ճակատագիրին վրայ` ընդգծելով, որ իր ժապաւէնը նախ եւ առաջ մարդակեդրոն բնոյթ կը կրէ: Ան նաեւ յայտնեց, թէ կը նախատեսէ վերադառնալ Հայաստան՝ նկարահանելու համար վաւերագրական ժապաւէն մը եւս:
