Ինչ­պէս ար­դէն հա­ղոր­դած էինք կարճ ժա­մա­նակ ա­ռաջ, 25 Օ­գոս­տո­սին, Ասթ­րոս ­Քի­նու­րիա­սի քա­ղա­քա­պե­տա­կան յա­տուկ բա­նա­կա­վայ­րէն ներս, իր դռնե­րը բա­ցաւ Հ.Յ.Դ. ­Յու­նաս­տա­նի պա­տա­նե­կան միու­թեան 42-րդ ­բա­նա­կու­մը, որ իր մէջ պար­փա­կեց 83 պա­տա­նի­ներ եւ 10 վա­րիչ­ներ։
42 տա­րի­նե­րու փոր­ձա­ռու­թեան վրայ յե­նո­ւած պա­տա­նե­կան բա­նա­կում­նե­րը բո­լո­րէն՝ պա­տա­նի­ներ եւ ծնող­ներ, սպա­սո­ւած ա­ռիթն է, որ ամ­բողջ տա­րո­ւան մը ըն­թաց­քին խան­դա­վա­ռու­թեան եւ ան­համ­բե­րու­թեան զգա­ցում­ներ կը ստեղ­ծէ մեր գա­ղու­թի պա­տա­նե­կան տա­րիք­նե­րու հա­յոր­դի­նե­րուն հա­մար։
Ար­դէն, մաս­նակ­ցող­նե­րու թի­ւը, նոյ­նիսկ ­Միու­թե­նէն դուրս գտնո­ւող փոք­րիկ­նե­րու փա­փա­քը մաս կազ­մե­լու պա­տա­նի­նե­րու մեծ ըն­տա­նի­քին, ցոյց կու­տայ այս կա­րե­ւոր շար­ժու­մին վա­յե­լած ժո­ղովր­դա­կա­նու­թիւնն ու ըն­տա­նիք­նե­րու վստա­հու­թիւ­նը։
Այս տա­րո­ւան բա­նա­կու­մը իր տաս­նօ­րեայ տե­ւո­ղու­թեամբ ա­ռիթ ե­ղաւ, որ­պէս­զի ստեղ­ծո­ւին եւ ամ­րապն­դո­ւին սերտ բա­րե­կա­մու­թիւն­ներ։
­Բա­նա­կա­վայ­րը դար­ձաւ փոքր ­Հա­յաս­տան մը, ուր հա­յե­րէն լե­զուն տի­րա­պե­տեց, հայ­կա­կան դրօ­շը ծա­ծա­նե­ցաւ տղոց գլխուն վրայ, ­Հայ դա­տի ո­գին, հայ­րե­նի հո­ղին ու­ժը, Ար­ցա­խի մարտն­չող հա­յոր­դիի պայ­քա­րը մէկ առ մէկ տո­ղան­ցե­ցին բա­նա­կող­նե­րուն առ­ջե­ւէն, դար­ձան զգա­ցում ու ապ­րում, յատ­կան­շե­ցին մեր պա­տա­նի­նե­րու կեանքն ու հա­յու­թեան հան­դէպ զօ­րա­ւոր կապ­տում ստեղ­ծե­լու շար­ժա­ռի­թը։ ­Հոս, կա­րե­ւո­րու­թեամբ պէտք է նշել ­Պա­տա­նե­կան միու­թեան ­Վա­րիչ մարմ­նոյ ջան­քե­րը՝ ծրագ­րե­լու, պատ­րաս­տե­լու եւ գոր­ծադ­րե­լու այն­պի­սի ծրա­գիր մը, որ իր ազ­գա­յին , դաս­տիա­րակ­չա­կան, ըն­կե­րա­յին եւ բա­րե­կա­մա­կան պա­րու­նա­կու­թեամբ, կ­՚ընդգր­կէ պա­տա­նե­կան տա­րի­քի հե­տաքրք­րու­թիւն­նե­րը, ջեր­մաց­նե­լով ու զար­գաց­նե­լով ա­նոնց մատ­ղաշ նե­րաշ­խար­հին մէջ հա­յու ինք­նու­թեան, հայ ժո­ղո­վուր­դի ան­սա­կար­կե­լի ի­րա­ւունք­նե­րու, հայ­րե­նի աշ­խար­հի գե­րա­գոյն ար­ժէք­ներն ու պա­տում­նե­րը։
Գ­նա­հա­տե­լի է նաեւ մեր միու­թիւն­նե­րու ըն­կե­րու­հի­նե­րուն մաս­նակ­ցու­թիւ­նը, ո­րոնք ճա­շի, մաք­րու­թեան եւ խնամ­քի պար­տա­կա­նու­թիւն­նե­րը ի­րենց ու­սե­րուն վրայ վեր­ցու­ցած ըլ­լա­լով, լա­ւա­գոյ­նը մա­տու­ցե­ցին մեր պա­տա­նի­նե­րուն։
­Բա­նա­կու­մի ա­մէ­նէն սպա­սո­ւած պա­հը հրա­պա­րա­կա­յին ե­լոյ­թի օրն է, որ այս տա­րի եւս ի­րա­գոր­ծո­ւե­ցաւ ներ­կա­յու­թեամբ բազ­մա­թիւ ծնող­նե­րու եւ այ­ցե­լու­նե­րու՝ ­Շա­բաթ 2 ­Սեպ­տեմ­բե­րին, որ կը զու­գա­դի­պէր Ար­ցա­խի ան­կա­խու­թեան հռչակ­ման տա­րե­դար­ձին։
­Ներ­կայ ե­ղան նաեւ Հ.Յ.Դ. ­Յու­նաս­տա­նի ­Կեդ­րո­նա­կան կո­մի­տէն եւ միու­թիւն­նե­րու ան­դամ­ներ։
­Բաց­ման խօս­քե­րէն ետք գոր­ծադ­րո­ւե­ցաւ պատ­շաճ յայ­տա­գիր, որ կը պա­րու­նա­կէր Հ.Յ.Դ ­Պա­տան. ­Միու­թեան վա­րիչ ­Մարմ­նոյ խօս­քը, ճոխ բա­ժին մը հայ­կա­կան ժո­ղովր­դա­յին պա­րե­րու, հայ­կա­կան գի­տե­լիք­նե­րու մրցում, հայ­րե­նա­սի­րա­կան խօս­քե­րու ներ­կա­յա­ցում։
Խ­րա­խու­սիչ էր տես­նել բո­լոր պա­տա­նի­նե­րու շուրջ­պա­րե­րը, հա­յե­րէ­նով սա­հուն ար­տա­յայ­տո­ւե­լու խօս­քե­րը, ա­նոնց հնա­րա­միտ ներ­կա­յա­ցում­նե­րը, ո­րոնք ար­ժա­նա­ցան ներ­կա­նե­րու ջերմ գնա­հա­տան­քին։
­Յա­ջոր­դեց խրախ­ճանք, ուր տի­րեց ջերմ մթնո­լորտ, տե­ղի ու­նե­ցաւ վի­ճա­կա­հա­նու­թիւն եւ պա­տա­նի­ներն ու վա­րիչ­նե­րը ա­մէն ջանք թա­փե­ցին գի­շե­րո­ւան մթնո­լոր­տը խան­դա­վառ պա­հե­լու հա­մար։
­Վարձ­քը կա­տար բո­լո­րին։

* * *
Հ.Յ.Դ. ­Պա­տա­նե­կան ­Միու­թեան ­Վա­րիչ ­Մարմ­նոյ
կող­մէ՝ ընկ. ­Ժան­նա ­Յով­սէ­փեա­նի խօս­քը

­Բա­րի ե­կաք Հ.Յ.Դ. ­Յու­նաս­տա­նի ­Պա­տա­նե­կան ­Միու­թեան 42-րդ ­բա­նա­կու­մին։
­Մեր հան­դէ­սին ձե­զի կը դի­մա­ւո­րենք մեծ ու­րա­խու­թեամբ, 80 պա­տա­նի­ներ, 12 վա­րիչ­ներ, օգ­նա­կան­ներ եւ կա­մա­ւոր ըն­կեր­ներ եւ ըն­կե­րու­հի­ներ, որ քով քո­վի ե­կանք մեր բա­նա­կու­մի 10-օ­րեայ տե­ւո­ղու­թեան ըն­թաց­քին։
Այս տա­րի, Հ.Յ.Դ. ­Պա­տա­նե­կան ­Միու­թեան 42-րդ ­տա­րե­կան բա­նա­կումն է։ ­Կը շա­րու­նա­կենք կա­րե­ւոր այս գոր­ծու­նէու­թիւ­նը, որ­պէս­զի շատ ա­ւե­լի պա­տա­նի­ներ ա­ռի­թը ու­նե­նան վա­յե­լե­լու բա­նա­կու­մի կեան­քը, ապ­րե­լով ի­րա­րու հետ հայ­կա­կան մթնո­լոր­տի մէջ։ ­Մեր միու­թեան ա­մէ­նէն լա­ւա­գոյն աշ­խա­տանքն է բա­նա­կու­մը, որ իր մէջ կը խտաց­նէ հա­յե­ցի դաս­տիա­րա­կու­թեան ա­մէ­նէն կա­րե­ւոր ու հիմ­նա­կան յատ­կա­նիշ­նե­րը։ ­Մենք կը խօ­սինք հա­յե­րէն, կ­՚եր­գենք հայ­կա­կան ժո­ղովր­դա­յին եւ յե­ղա­փո­խա­կան եր­գեր, կը պա­րենք հայ­կա­կան պա­րեր եւ կը սոր­վինք գոր­ծակ­ցիլ ի­րա­րու հետ, կը զո­ւար­ճա­նանք միաս­նա­բար եւ գե­ղե­ցիկ յի­շա­տակ­ներ կը ստեղ­ծենք բո­լո­րիս հա­մար։
­Պա­տա­նի­նե­րու ա­մէ­նօ­րեայ յայ­տա­գի­րը կը պա­րու­նա­կէ մար­զանք, լո­գանք, զո­ւար­ճու­թեան եւ ըն­կե­րա­յին պա­հե­րու ժա­մեր, ինչ­պէս նաեւ դաս­տիա­րակ­չա­կան զրոյց­ներ, որ ընդգր­կե­ցին, ­Հա­յաս­տա­նի, Ար­ցա­խի եւ Ս­փիւռ­քի հա­յու­թեան շուրջ հար­ցեր։
­Փոքր տա­րի­քի եւ ա­ռա­ջին ան­գամ մաս­նակ­ցող պա­տա­նի­նե­րուն հա­մար, շատ մեծ փոր­ձա­ռու­թիւն է ի­րենց ըն­կեր­նե­րուն հետ միաս­նա­բար ապ­րե­լու այս ա­ռի­թը, ինչ­պէս նաեւ գի­շե­րա­յին պա­հա­կու­թեան եւ ըն­կե­րա­յին կեան­քե­րու զո­ւար­ճու­թեան պա­հե­րը։
Անց­նե­լով մեր մի­ջակ եւ մեծ պա­տա­նի­նե­րուն, կը հա­ւա­տանք, թէ բա­նա­կու­մի ըն­թաց­քին ի­րենց ա­ռի­թը կը տրո­ւի, որ մաս­նակ­ցին կազ­մա­կեր­պա­կան վար­ժանք­նե­րու, կազ­մեն գա­ղա­փա­րա­կան միտք եւ ար­տա­յայ­տո­ւին ա­զատ եւ հա­մար­ձակ ձե­ւով։ Այս ար­ժէք­նե­րը անհ­րա­ժեշտ են ա­ւե­լի փոր­ձա­ռու ըն­կեր­նե­րուն հա­մար, քա­նի որ ա­նոնք են, որ պի­տի շա­րու­նա­կեն միու­թե­նա­կան գոր­ծու­նէու­թիւ­նը՝ անց­նե­լով վա­րիչ­նե­րու եւ օգ­նա­կան­նե­րու շար­քին։
­Մեր այս աշ­խա­տան­քին մէջ կը վա­յե­լենք մեր գա­ղու­թի միու­թիւն­նե­րուն եւ հայ­րե­նա­կից­նե­րուն քա­ջա­լե­րան­քը, ո­րոնք կը վստա­հին մե­զի եւ ցոյց կու­տան, թէ կը հա­ւա­տան Հ.Յ.Դ. ­Պա­տա­նե­կան ­Միու­թեան կա­տա­րած ա­ռա­քե­լու­թեան։
Այ­սօ­րո­ւան թո­ւա­կա­նը կը զու­գա­դի­պի 2 ­Սեպ­տեմ­բեր 1991-ին հետ, Ար­ցա­խի ան­կա­խու­թեան հռչակ­ման օ­րո­ւան։ 32 տա­րի ա­ռաջ, այս օ­րը, ­Լեռ­նա­յին ­Ղա­րա­բա­ղի ­Հան­րա­պե­տու­թիւ­նը հռչա­կո­ւե­ցաւ որ­պէս ա­զատ եւ ան­կախ ու զար­գա­ցող եր­կիր, որ իր քա­ղա­քա­ցի­նե­րու ի­րա­ւունք­նե­րու պաշտ­պա­նը կը հան­դի­սա­նար։ Հռ­չա­կա­գի­րը կու­գար հաս­տա­տե­լու, թէ Ար­ցա­խի հայ ժո­ղո­վուր­դը կը պա­հան­ջէ իր ար­դար ի­րա­ւուն­քը՝ ա­զատ ապ­րիլ իր երկ­րին մէջ։
­Վեր­ջին եր­կու տա­րի­նե­րը ծանր ե­ղած են ամ­բողջ հա­յու­թեան հա­մար։ Ար­ցա­խի մէջ բնա­կող մեր հայ­րե­նա­կից­նե­րու դժո­ւար ու օր­հա­սա­կան կեան­քը մեզ բո­լո­րիս կը յու­զէ եւ մեր պա­հան­ջա­տի­րա­կան քայ­լե­րը կա­ռաջ­նոր­դէ։ ­Մենք, ­Պա­տա­նե­կան ­Միու­թիւնս ու իր ան­դամ­նե­րը, միշտ ներ­կայ կ­՚ըլ­լանք եւ կը մաս­նակ­ցինք Ար­ցա­խի ժո­ղո­վուր­դի ի­րա­ւունք­նե­րը պաշտ­պա­նող բո­լոր նա­խա­ձեռ­նու­թիւն­նե­րուն, քա­րոզ­չա­կան մի­ջոց­նե­րուն, ցոյ­ցե­րուն եւ հա­ւաք­նե­րուն, ո­րով­հե­տեւ գի­տենք, թէ որ­քան կա­րե­ւոր է միաս­նա­կան եւ ա­մուր կանգ­նիլ մեր ազ­գի պա­հան­ջա­տի­րու­թեան առ­ջեւ։
­Մենք ի­րենց կող­քին ենք, մենք Ս­փիւռ­քի հայ պա­տա­նի­նե­րը եւ ե­րի­տա­սարդ­նե­րը ի­րենց պայ­քա­րին կը միա­նանք եւ մի­նակ չենք ձգեր՝ ի­րենց ձայ­նը կը դառ­նանք մեր գա­ղութ­նե­րուն մէջ։
Այդ­պէս ալ պի­տի շա­րու­նա­կենք։
Կ­՚ու­զեմ շնոր­հա­կա­լու­թիւն յայտ­նել ձեր բո­լո­րին, որ մեր հրա­ւէ­րը ըն­դու­նե­լով, այ­սօր մեր մօտ կը գտնո­ւիք, վա­յե­լե­լու հա­մար մեր պա­տա­նի­նե­րու պատ­րաս­տած յայ­տա­գի­րը։ ­Բա­րի զո­ւար­ճու­թիւն բո­լո­րիդ։

* * *
­Պա­տա­նե­կան ­Միու­թեան ան­դամ­ներ
ընկ. ­Նա­թա­լի Է­քի­զեա­նի եւ ­Նոէլ ­Խա­չի­կեա­նի բաց­ման խօս­քե­րը

­Բա­րի ե­կաք մեր այս տա­րո­ւան ձեռ­նար­կին։ Այս տա­րի կը տօ­նենք 42 տա­րի­նե­րու բա­նա­կում։ Ինչ­պէս որ ա­մէն տա­րի, այս տա­րի եւս պա­տա­նի­ներ կան, ո­րոնք ի­րենց վեր­ջին տա­րին կը վա­յե­լէն։ Ըն­կեր­ներս ու ես, որ 6 տա­րի միա­սին կը մաս­նակ­ցինք բա­նա­կու­մին, հասկ­ցանք, թէ ժա­մա­նա­կը հա­սաւ ձտե­սու­թիւն ը­սենք իբ­րեւ պա­տա­նի։ Այս 6 զո­ւար­ճա­նա­լի տա­րին­նե­րուն բո­լորս միա­սին ա­ցու­ցած ենք ինչ որ կայ ու չկայ բա­նա­կու­մի վայ­րին մէջ։ ­Միա­սին խա­ղա­ցինք, կա­տակ­ներ ը­րինք, մար­զան­քի ժա­մա­նակ կը գա­լէինք փո­խա­նակ վա­զե­լու, նա­խընթ­րի­քին ա­րագ-ա­րագ կը վա­զէինք շար­քին որ ա­նու­շը առ­նենք, այս ա­նի­մաստ կռիւ­նե­րը, որ կ­՚ը­նէինք եւ ո­րոնք ա­մէն ան­գամ խնդա­լով կը վեր­ջա­նա­յին, սո­ղա­լը ու նա­պաս­տակ­նե­րը որ կ­՚ը­նէինք, եւ այլն։
Ե­թէ բո­լոր մեր յի­շա­տակ­նե­րը ձե­զի հի­մա պատ­մեմ, մին­չեւ վա­ղը առ­տու պի­տի խօ­սիմ։ ­Բայց մէկ բա­նի հա­մար կրնամ վստա­հեց­նել ձե­զի։
Որ այս բա­նա­կու­մի տա­րի­նե­րը լե­ցո­ւած են խնդա­լով եւ հա­ճոյ­քով։
Ա­յո, ան­շուշտ կա­յին դժո­ւար վայր­կեան­ներ, բայց մտեր­մու­թիւ­նը մեր մի­ջեւ եր­բեք չան­հե­տա­ցաւ։ Ո­րով­հե­տեւ, բո­լորս ալ ի­րա­րու հա­մար երկ­րորդ ըն­տա­նիք մըն ենք։ ­Հար­կաւ կը մեծ­նանք, բայց մենք ան­դա­դար այս յի­շա­տակ­նե­րը պի­տի պատ­մենք ու­րիշ մար­դոց, որ հասկ­նան ինչ ու­րախ վայ­րի մը մեջ ենք մենք եւ ձեր ե­րե­խան­նե­րը 10 օ­րո­ւայ հա­մար։ ­Հա­կա­ռակ մեր ու­րախ ու հա­ճե­լի բա­նա­կու­մի կեան­քին, մեր միտ­քը կը գտնո­ւի միշտ Ար­ցա­խի մեջ գտնո­ւող մեր տա­րե­կից ըն­կեր­նե­րուն, ո­րոնք դժո­ւար պայ­ման­նե­րուն մեջ կը գտնո­ւին։ ­Կը յու­սանք ինչ­պէս 5 տա­րի ա­ռաջ մաս­նակ­ցե­ցան մեր բա­նա­կու­մին Ար­ցա­խէն ե­կած պա­տա­նի­նե­րը, նոյն ձե­ւով հան­դի­պինք յա­ռա­ջի­կայ տա­րի­նե­րուն։ Դժ­բախ­տա­բար այս բա­նա­կու­մը պի­տի վեր­ջա­նայ 2 օ­րէն մե­զի հա­մար, բայց նոր շրջան մը պի­տի սկսի։ Դ­ժո­ւար պի­տի ըլ­լայ ցտե­սու­թիւն ը­սենք, ո­րով­հե­տեւ ամ­բողջ մեր ման­կա­կան տա­րին­նե­րը ան­ցու­ցինք, ան­համ­բե­րու­թեամբ սպա­սե­լով այս 10 օ­րե­րը։ Ա­սոր հա­մար բո­լորս միա­սին բա­րի շա­րու­նա­կու­թիւն կը մաղ­թենք պզտիկ պա­տա­նի­նե­րուն ու նոյն ու­րա­խու­թիւ­նը, որ մենք ալ ու­նե­ցանք ի­րենց տա­րի­քին, ա­նոնք ալ ու­նե­նան։ Շ­նոր­հա­կալ եմ։

Αγαπητοί γονείς και φίλοι,
Καλωσορίσατε στο 42ο παναγκούμ.
Αξιοποιώντας την ευκαιρία που μου δίνεται να εκφράσω τις σκέψεις και τα συναισθήματά μου και θα σας πω πώς να είσαι ένα μπαντανί.
Αρχικά, την πρώτη φορά που συμμετείχα στο παναγκούμ ήταν το 2017, από τότε έχω δημιουργήσει πολλές φιλίες και πολύχρωμες μνήμες. Το παναγκούμ είναι κάτι πολύτιμο για εμένα, ακόμα θυμάμαι την πρώτη μου μέρα, το πόσο χαρούμενος ήμουν που επιτέλους έφτασα στην κατάλληλη ηλικία για να πάω. Καθώς είχα μεγαλύτερα ξαδέρφια, μου είχαν πει για την πιο δύσκολη ώρα της ημέρας, η ώρα της γυμναστικής. Αντί να ήμουν φοβισμένος, ήμουν ανυπόμονος για να έρθει εκείνη η στιγμή. Από τότε έχω περάσει ατελείωτες ώρες στις απογευματινές γυμναστικές με άπειρες μελανιές, γρατζουνιές και πληγές. Εκτός από την γυμναστική, μια από τις καλύτερες ώρες ήταν η ώρα του ελεύθερου χρόνου. Σε εκείνο το χρονικό διάστημα μαζευόμασταν αγόρια-κορίτσια και παίζαμε χαρτιά, επιτραπέζια, μιλάγαμε και κουτσομπολεύαμε και το σημαντικότερο και πιο ωραίο από όλα, κοιμόμασταν. Τέλος, η προσωπικά καλύτερη μου στιγμή, ήταν η ώρα του μεσημεριανού και του βραδινού. Καθώς καθόμασταν όλοι μαζί, τρώγαμε ομαδικώς και περνάγαμε καλά γελώντας. Το παναγκούμ δεν είναι μόνο για καλοπέραση. Για τους περισσότερους από εμάς το παναγκούμ αποτελεί το περιβάλλον όπου μεταμορφωνόμαστε σε ευαισθητοποιημένους, πειθαρχημένους αρμένιους νέους, έτοιμοι να εισέλθουμε και να προσφέρουμε ως νεαρά μέλη της νεολαίας μας.
Δυστυχώς, πολλοί αρμένιοι συνομήλικοί μας δεν έχουν την ίδια τύχη με εμάς. Τη στιγμή που μιλάμε, ενώ εμείς ετοιμαζόμαστε να γιορτάσουμε το 42ο παναγκούμ, ο αρμενικός λαός του Αρτσάχ δοκιμάζεται καθημερινά και μάχεται το δικαίωμά του στην ελευθερία και τη ζωή. Η σκέψη μας είναι με τα παιδιά που γνωρίσαμε το 2018, όταν παιδιά από το Αρτσάχ είχαν επισκεφτεί το παναγκούμ μας. Ελπίζουμε πως σύντομα θα ανταμώσουμε ξανά.
Ολοκληρώνοντας τον λόγο μου, ολοκληρώνεται άλλο ένα κεφάλαιο της ζωής μου χωρίς γυρισμό, αλλά οι μνήμες και οι σκέψεις θα μείνουν για πάντα μαζί μου. Ήταν τιμή μου που είχα την ευκαιρία να εκφράσω τις σκέψεις και τα συναισθήματά μου σε εσάς. Εύχομαι όλα τα μικρά μπαντανί να αισθάνονται όπως αισθάνομαι εγώ τώρα και σας ευχαριστώ που ήρθατε σε αυτή την απίστευτη βραδιά.