Այս ­Կի­րա­կի, Ա­թէն­քի եւ ­Թե­սա­ղո­նի­կէի մէջ, ­Յու­նաս­տա­նի Հ.Մ.Ը.Մ.-ը պի­տի կա­տա­րէ իր ննջե­ցեալ ան­դամ­նե­րու հո­գե­հանգս­տեան պաշ­տօ­նը, միա­ժա­մա­նակ պի­տի նշէ «­Հայ Ս­կաուտ»-ի օ­րը։
­Յար­գան­քի օր մըն է, որ մար­զա­կան ու սկաու­տա­կան մեծ ­Միու­թիւ­նը այս ան­գամ կը նշէ հրա­պա­րա­կա­յին կազ­մա­կեր­պու­թեամբ, հրա­ւի­րե­լով իր բո­լոր ան­դամ­նե­րը, ինչ­պէս նաեւ հայ­րե­նա­կից­նե­րը, ի­րենց յար­գան­քի տուր­քը մա­տու­ցե­լու բո­լոր ա­նոնց յի­շա­տա­կին, ո­րոնք գոր­ծե­ցին ու ան­ցան։ Ե­թէ պահ մը յե­տա­դարձ ակ­նարկ նե­տենք ­Յու­նաս­տա­նի Հ.Մ.Ը.Մ.-ի պատ­մու­թեան վրայ, հաս­նե­լով մին­չեւ իր հիմ­նադ­րու­թեան օ­րե­րը, պի­տի զմայ­լինք այն բո­լոր ի­րա­գոր­ծում­նե­րով, նո­ւա­ճում­նե­րով, հա­յա­կերտ այն գոր­ծու­նէու­թեամբ, որ վե­րա­պա­հո­ւած էր ­Յու­նաս­տա­նի Հ.Մ.Ը.Մ.-ին՝ 1923-ի իր հիմ­նադ­րու­թեան օ­րե­րէն, երբ ա­ռա­ջին սկաու­տա­կան խում­բե­րը կրե­ցին Հ.Մ.Ը.Մ.-ի զի­նան­շա­նը, մին­չեւ մեր օ­րե­րը, ուր ­Միու­թեան ա­նու­նը իր հնչե­ղու­թիւ­նը կը շա­րու­նա­կէ պա­հել այս երկ­րի մար­զա­կան աշ­խար­հէն ներս։
1923-ին, օ­րե­րը ծանր էին հա­յու­թեան հա­մար։ ­Փոքր Ա­սիոյ ա­ղէ­տի մա­հա­ցու կրա­կը տա­կա­ւին կը մխար իւ­րա­քան­չիւր հա­յու սիր­տին մէջ, մինչ ան­դին խումբ մը հայ­րե­նա­սէր ե­րի­տա­սարդ­ներ, ի­րենց շուրջ կը հա­ւա­քէին պա­տա­նի եւ ե­րի­տա­սարդ զան­գո­ւած­նե­րը, այն հաս­տատ հա­մո­զու­մով, որ հա­կա­ռակ հա­յու­թեան մէջ ստեղ­ծո­ւած ող­բեր­գա­կան շրջա­դար­ձին, Հ.Մ.Ը.Մ.-ը հաս­տա­տա­կամ պար­տա­ւոր էր տէր կանգ­նիլ իր նոր ա­ռա­քե­լու­թեան՝ հայ­կա­զեան ո­գիի պահ­պան­ման ու յա­րա­տեւ­ման օ­տար ցա­մաք­նե­րու վրայ։
­Յու­նաս­տա­նի Հ.Մ.Ը.Մ.-ը ա­մէն ի­րա­ւունք ու­նի հպարտ զգա­լու իր պատ­մու­թեան հա­մար, նոյ­նա­ցած հա­յու­թեան յետզ­միւռ­նեան ու յետ­կի­լի­կեան շրջա­նի մեկ­նար­կով, որ յատ­կան­շեց նաեւ մեր ստո­ւար գա­ղու­թի կազ­մու­թեան ու կազ­մա­ւոր­ման եր­կար պատ­մու­թիւ­նը։
Այս տա­րո­ւան ըն­թաց­քին, յու­նա­հա­յու­թիւ­նը զա­նա­զան յո­բե­լի­նա­կան ծրա­գիր­նե­րով պի­տի նշէ ­Փոքր Ա­սիոյ ա­ղէ­տէն ետք գա­ղու­թա­յին կեան­քի նոր սկիզբն ու պատ­մա­կան իր եր­թը։ Ան­կաս­կած, այս նշում­նե­րու լու­սար­ձակ­նե­րը բա­ւա­կան լոյս վե­րա­պա­հած են սփռե­լու Հ.Մ.Ը.Մ.-ի կազ­մա­կեր­պու­թեան վրայ։
Կր­նանք ան­վա­րան ը­սել, որ եր­կու օր ետք, ծա­ռա­յած ու ան­դարձ մեկ­նած ­Միու­թեան ան­դամ­նե­րու յի­շա­տա­կին կա­տա­րո­ւե­լիք յար­գան­քի պաշ­տօ­նը, ու­րիշ բան չէ ե­թէ ոչ՝ հա­մեստ խո­նար­հում մը պատ­մա­կան դժո­ւար եր­թին մէջ ծա­ռա­յած իւ­րա­քան­չիւր ան­դա­մի ան­հա­տա­կան եւ բո­լո­րի հա­մա­խումբ հայ­րե­նա­սի­րու­թեան ո­գիին առ­ջեւ։ ­Միա­ժա­մա­նակ, յի­շե­ցում մըն է ­Միու­թեան նո­րա­հաս սպա­սա­ւոր­նե­րուն, թէ եր­թը իր ա­ւար­տին չէ հա­սած։
Ե­թէ հա­րիւր տա­րի ա­ռաջ հա­յու­թիւ­նը, ա­րիւ­նա­քամ ու կո­տո­րո­ւած, ազ­գա­յին մեծ ող­բեր­գու­թիւն մը ապ­րած էր, ո­րուն հա­մար Հ.Մ.Ը.Մ.-ի կազ­մա­կեր­պու­թիւ­նը կու գար որ­պէս նոր աս­պե­տա­կան շար­ժում կեանք ու ո­գի պար­գե­ւե­լու հայ նոր սե­րուն­դին, կաս­կած չու­նե­նանք, որ այ­սօր եւս՝ Ս­փիւռ­քը մա­շեց­նող ու հիւ­ծող տա­րի­նե­րուն, հա­յու­թեան ու հայ­րե­նի­քին հա­մար պատ­մա­կա­նօ­րէն ճա­կա­տագ­րա­կան պա­հե­րուն, Հ.Մ.Ը.Մ.-ը տէր կը կանգ­նի իր հիմ­նա­դիր­նե­րու ա­ռա­ջադ­րանք­նե­րուն, Ար­ցա­խի ու ­Հա­յաս­տա­նի հա­յոր­դիին հա­մար հայ­րե­նա­սի­րու­թեան ներշն­չու­մի աղ­բիւր կը հան­դի­սա­նայ, պար­տա­ւոր է շա­րու­նա­կել տի­րու­թիւն ը­նե­լու յու­նա­հայ պա­տա­նի ու ե­րի­տա­սարդ մեր սքան­չե­լի սե­րունդ­նե­րուն վրայ։
­Կի­րա­կի օ­րո­ւան յի­շա­տա­կի պաշ­տօ­նը ու «­Հայ Ս­կաուտ»ի օ­րո­ւան հա­մեստ նշու­մը թող չբա­ւա­րա­րո­ւի վար­չա­կան ու սկաու­տա­կան շար­քե­րու նեղ ներ­կա­յու­թեամբ միայն։ ­Թող այս հա­մախմ­բու­մը ա­ռիթ ստեղ­ծէ, բո­լորս միաս­նա­բար, հա­ւա­քա­կան մաս­նակ­ցու­թեամբ, վեր­յի­շե­լու իւ­րա­քան­չիւ­րիս սկաու­տա­կան ու մար­զա­կան ծլար­ձա­կում­նե­րը, ա­նոնք, ո­րոնք ա­ռի­թը տո­ւին յու­նա­հայ ե­րի­տա­սար­դին, ո­րե­ւէ ժա­մա­նա­կին, տո­քո­րո­ւե­լու հայ­կա­զեան ո­գիին փայլ­քով, հայ­րե­նա­սի­րու­թեամբ ու անն­կուն կամ­քով, շնոր­հիւ Հ.Մ.Ը.Մ.-ի գա­ղա­փա­րա­կան զօ­րու­թեան ու ա­նոր ան­զու­գա­կան սպա­սա­ւոր­նե­րու մե­ծու­թեան։
Հ.Մ.Ը.Մ.-ի «կա­մա­ւոր բա­նակ»ը տա­կա­ւին եր­կար ճամ­բայ ու­նի կտրե­լիք։