Հ.Մ.Ը.Մ.-ի կո­րուստ­նե­րը

­Վեր­ջին եր­կու ա­միս­նե­րու ըն­թաց­քին Հ.Մ.Ը.Մ.-ի ըն­տա­նի­քը դժբախ­տու­թիւ­նը ու­նե­ցաւ կորսնց­նե­լու եր­կու հա­ւա­տա­ւոր եղ­բայր­ներ, ո­րոնք ի­րենց գա­ղու­թա­յին ծա­ռա­յու­թիւ­նը նոյ­նա­ցու­ցած էին ան­շա­հախն­դիր նո­ւի­րու­մի մա­տու­ցու­մով մեր մար­զա­կան մեծ ­Միու­թեան շար­քե­րէն ներս։ Ա­նո­ղոք հի­ւան­դու­թեան հե­տե­ւան­քով իր աչ­քե­րը փա­կեց բո­լո­րէն սի­րո­ւած եղբ. ­Կար­պիս ­Ճա­նի­կեան, իսկ հա­ւա­տա­ւոր ու յար­գո­ւած ե­րէց եղբ. ­Մի­նաս Ա­դա­մեան հրա­ժեշտ կու տար այս աշ­խար­հին, եր­կուքն ալ խոր վիշ­տի մէջ մատ­նե­լով ի­րենց միու­թե­նա­կան եւ ան­մի­ջա­կան շրջա­պա­տը։

ԿԱՐՊԻՍ ՃԱՆԻԿԵԱՆ

Ժպ­տա­դէմ ու հեզ, ազ­նիւ կե­ցո­ւած­քով՝ եղբ. ­Կար­պիս ­Ճա­նի­կեան յատ­կա­պէս ­Ֆիք­սի շրջա­նին մէջ իր դրոշ­մը թո­ղեց Հ.Մ.Ը.Մ-ա­կան կեան­քէն ներս։ ­Միու­թեան ծա­նօթ բնո­րո­շու­մով՝ «պար­տա­կա­նու­թեան գի­տա­կից» եղբ. ­Կար­պի­սը, պա­տաս­խա­նա­տո­ւու­թեան բարձր գի­տակ­ցու­թեամբ կը ջա­նար իր ստանձ­նած գոր­ծե­րուն մէ­ջէն լա­ւա­գոյն ար­դիւն­քը բե­րել ի նպաստ Հ.Մ.Ը.Մ.-ի ա­ռա­ջադ­րանք­նե­րուն։ Իր աշ­խա­տա­վայրն էր ­Ֆիք­սի «Ա. ­Մա­նու­կեան» ա­կում­բը, ուր Հ.Մ.Ը.Մ.-ի կեդ­րո­նա­տե­ղիին մէջ ան իր կեան­քի ա­մէ­նէն թան­կա­գին տա­րի­նե­րը նո­ւի­րեց ի սպաս ­Միու­թեան։
­Կար­պիս ­Ճա­նի­կեան ծնած էր Ա­թէնք, 1950-ին։ Իր ե­րի­տա­սար­դա­կան տա­րի­նե­րուն մաս կազ­մեց Հ.Յ.Դ. Ե­րիտ. ­Միու­թեան Ա­թէն­քի խում­բին, իսկ ան­կէ յե­տոյ լման կեանք մը նո­ւի­րեց իր պաշ­տած մար­զա­կան միու­թեան։
Ան­ցաւ վար­չա­կան բո­լոր հանգ­րո­ւան­նե­րէն՝ եր­կար տա­րի­ներ ըլ­լա­լով Ա­թէն­քի մաս­նա­ճիւ­ղի վար­չա­կան, ա­պա Հ.Մ.Ը.Մ.-ի Շր­ջա­նա­յին վար­չու­թեան նո­ւի­րեալ ան­դամ։ Բ­ծախն­դիր էր բո­լոր հար­ցե­րուն հան­դէպ, լրջու­թեամբ կը մօ­տե­նար խնդիր­նե­րուն ու գոր­ծակ­ցա­կան ո­գիի դրսե­ւո­րու­մով միշտ կը ձգտէր բարձր պա­հել Հ.Մ.Ը.Մ.-ի ա­նու­նը հայ­կա­կան եւ օ­տար մի­ջա­վայ­րե­րէն ներս։
Ինք հպար­տու­թեամբ կը խօ­սէր 1988-ի ­Հա­յաս­տա­նի ա­հա­ւոր երկ­րա­շար­ժէն ետք, բա­րե­գոր­ծա­կան նպա­տա­կով կա­յա­ցած կո­ղո­վագն­դա­կի մրցու­մին մա­սին՝ ­Միա­ցեալ ­Նա­հանգ­նե­րու եւ ­Յու­նաս­տա­նի ազ­գա­յին խում­բե­րուն մի­ջեւ։ Այդ պատ­մա­կան մրցու­մը ի­րա­գոր­ծո­ւե­ցաւ շնոր­հիւ ­Կար­պիս ­Ճա­նի­կեա­նի ան­խոնջ եւ յա­մառ աշ­խա­տան­քին, իսկ այդ օ­րե­րուն ու­նե­ցած ար­ձա­գան­գը ­Յու­նաս­տա­նի մէջ մե­ծա­պէս նպաս­տեց հայ ժո­ղո­վուր­դին օգ­նու­թեան հաս­նե­լու հսկայ աշ­խա­տան­քին։
­Կար­պիս նաեւ հա­ւա­տաց Հ.Մ.Ը.Մ-ի հա­մա­հայ­կա­կան ա­ռա­քե­լու­թեան ու հզօ­րաց­ման։ Գլ­խա­ւոր դե­րա­կա­տար­նե­րէն ե­ղաւ ­Յու­նաս­տա­նի Հ.Մ.Ը.Մ.-ի մար­զա­կան խում­բե­րու մաս­նակ­ցու­թեան ­Հա­մա-Հ.Մ.Ը.Մ.ա­կան մրցում­նե­րուն, ա­ռաջ­նոր­դե­լով ե­րի­տա­սարդ­նե­րու խում­բե­րը ­Հա­յաս­տա­նի եւ այլ գա­ղութ­նե­րու մէջ։
­Կազ­մած էր հայ­կա­կան ջերմ ըն­տա­նիք մը իր կո­ղա­կի­ցին՝ ­Ճու­լիա­յին հետ եւ բախ­տա­ւո­րո­ւած էին եր­կու զա­ւակ­նե­րով՝ Ա­րան եւ Ա­լի­նը, ո­րոնց մղե­ցին մաս­նա­կից դառ­նալ գա­ղու­թա­յին ե­րի­տա­սար­դա­կան շար­ժում­նե­րուն։ ­Կար­պիս մաս­նա­ւո­րա­պէս հպար­տու­թիւն կը զգար Ա­րա­յի հա­մաշ­խար­հա­յին մրցա­նակ­նե­րու նո­ւա­ճում­նե­րով «­Զու-զի­ցու» մար­զա­ձե­ւին մէջ, ա­նայ­լայլ պա­հե­լով Հ.Մ.Ը.Մ-ա­կան ո­գին ու տես­լա­կա­նը։
Ա­նո­ղոք հի­ւան­դու­թիւ­նը կրծեց իր մար­մի­նը, ու ան 21 ­Մար­տին փա­կեց իր տա­ռա­պած աչ­քե­րը։ ­Յու­ղար­կա­ւո­րու­թիւ­նը տե­ղի ու­նե­ցաւ եր­կու օր ետք՝ ­Նէոս ­Գոզ­մո­սի Ս. ­Կա­րա­պետ ե­կե­ղեց­ւոյ մէջ, ուր դամ­բա­նա­խօ­սեց եղբ. ­Գէորգ ­Պօ­ղո­սեան, ո­րուն խօս­քը կու տանք ստո­րեւ։

Եղբ. ­Գէորգ ­Պօ­ղո­սեա­նի դամ­բա­նա­կա­նը

Եղ­բայր ­Կար­պիս,
­Դուն եւ ներ­կա­նե­րը լաւ գի­տէք, թէ բո­լո­րո­վին ա­նար­ժան եմ քու մա­սիդ խօ­սե­լու: ­Սա­կայն պար­տա­կա­նու­թիւն ստանձ­նե­ցի մեր քոյ­րե­րուն եւ եղ­բայր­նե­րուն դի­մաց մտա­ծում­ներս բաժ­նել բա­ժան­ման տխուր ա­ռի­թով, որ դժբախ­տա­բար շատ ա­րագ, շատ կա­նուխ ե­կաւ մեր միու­թե­նա­կան կեան­քին հա­մար:
Դժ­բախ­տա­բար, ա­ռիթ չու­նե­ցանք միա­սին գոր­ծե­լու Հ.Մ.Ը.Մ.ի մեծ ըն­տա­նի­քէն ներս: Առ այդ, խօսքս պատ­մա­կան ման­րա­մաս­նու­թիւն­ներ եւ թո­ւա­կան­ներ չու­նի:
­Բախ­տը ու­նե­ցաւ մեր միու­թիւ­նը, Հ.Մ.Ը.Մ.ի հա­մաշ­խար­հա­յին ըն­տա­նի­քը քե­զի իբ­րեւ մար­զիկ, ան­դամ, մար­զիկ­նե­րու պա­տաս­խա­նա­տու, ­Ֆիք­սի մաս­նա­ճիւ­ղի եւ ­Յու­նաս­տա­նի Շր­ջա­նա­յին վար­չու­թեան դե­րով ընդգր­կե­լու իր մէջ եւ մե­զի բա­ցա­ռիկ ար­ժէ­քով եղ­բայր մը ա­պա­հո­վե­լու:
­Նախ հա­յա­սէր եւ յե­տոյ Հ.Մ.Ը.Մ.ա­սէր եղ­բայր մը ե­ղար, որ քու տի­պար օ­րի­նա­կով, կամ­քով եւ աշ­խա­տա­սի­րու­թեամբ մար­զիկ­նե­րու շար­քեր յա­ռա­ջա­ցու­ցիր եւ բարձ­րա­ցու­ցիր Հ.Մ.Ը.Մ.ի նշա­նա­բա­նը հե­տե­ւե­լով «բարձ­րա­ցիր-բարձ­րա­ցուր» վսեմ խօս­քը:
­Բայց դուն նաեւ իբ­րեւ հա­յա­սէր՝ ա­մէն տա­րի պատ­րաստ էիր նո­ւի­րե­լու նոր հա­գուստ­ներ Ար­ցա­խէն ե­կող ե­րի­տա­սարդ­նե­րուն՝ օգ­նե­լով եւ օ­ժան­դա­կե­լով ­Յու­նաս­տա­նի ­Հայ դա­տի յանձ­նա­խում­բի այս տա­րե­կան նա­խա­ձեռ­նու­թեան:
Ոե­ւէ մէ­կուն դէմ ա­նար­գա­կան խօսք չու­նե­ցար՝ եղ­բայր ­Կար­պիս, միշտ ժպի­տով եւ խան­դա­վա­ռու­թեամբ, բո­լոր քոյր եւ եղ­բայր­նե­րուն հետ ձեռք-ձեռ­քի տո­ւիր եւ մեր սի­րած կազ­մա­կեր­պու­թեան փառ­քին հա­մար աշ­խա­տե­ցար:
Հ.Մ.Ը.Մ.ը քու անձ­նա­կան շա­հէն միշտ առ­ջեւ պա­հե­ցիր, ան­դա­դար աշ­խա­տե­ցար մեր վար­չու­թիւն­նե­րուն մէջ: ­Բայց քե­զի հա­մար ա­թո­ռը կա­րե­ւոր չէր, վար­չա­կան ըլ­լա­լը անհ­րա­ժեշտ չէր ծա­ռա­յե­լու հա­մար Հ.Մ.Ը.Մ.ը եւ ա­նոր մի­ջո­ցով Ա­թէն­քի եւ ­Յու­նաս­տա­նի գա­ղու­թը: ­Նոյ­նիսկ երբ քե­զի մօ­տե­ցանք, որ­պէս­զի մե­զի օգ­նես իբ­րեւ մար­զա­կան լիա­զօր ներ­կա­յա­ցու­ցիչ՝ մաս կազ­մե­լով այ­սօ­րո­ւան Շր­ջա­նա­յին վար­չու­թեան, ին­ծի ը­սիր, թէ ե­րի­տա­սարդ մէ­կը՝ քան թէ քե­զի նա­խընտ­րենք, վստա­հեց­նե­լով թէ օգ­նու­թիւնդ տո­ւեալ էր:
Վս­տահ ե­ղիր, թէ քու օ­րի­նակդ հե­տե­ւորդ­ներ ու­նի՝ թէ՛ ֆի­զի­քա­կան եւ թէ՛ Հ.Մ.Ը.Մ.ա­կան ըն­տա­նի­քէն ներս:
Եր­թաս բա­րով, եղ­բայր ­Կար­պիս, վարձքդ կա­տար։

ՄԻՆԱՍ ԱԴԱՄԵԱՆ

­Մի­նա­սը մէկն էր այն հայ­րե­նա­կից­նե­րէն, ո­րուն հա­ւա­տար­մու­թիւ­նը Հ.Մ.Ը.Մ.-ի ու գա­ղու­թի ի­րա­կա­նու­թեան հան­դէպ միշտ յատ­կան­շո­ւե­ցաւ գործ­նա­կան ու շօ­շա­փե­լի ար­տա­յայ­տու­թիւն­նե­րով։ Ա­ռա­տա­ձեռն ու բա­րեա­ցա­կամ, շրջա­հա­յեաց եւ հա­ւա­քա­կան գոր­ծի ար­դիւն­քին հա­ւա­տա­ցող անձ մը ե­ղաւ ­Մի­նաս Ա­դա­մեան, որ ծնած էր 1936-ին եւ իր ա­ռա­ջին ծլար­ձա­կում­նե­րը ը­րաւ ­Գո­քի­նիոյ «­Զա­ւա­րեան» վար­ժա­րա­նին մէջ, ու­սու­ցիչ­ներ ու­նե­նա­լով հայ գի­րի ու դպրու­թեան նո­ւի­րեալ­ներ։
Ա­կում­բը ե­ղաւ իր շրջա­պա­տը, ո­րուն մէջ կառ­չած մնաց իր սի­րած միու­թեան՝ Հ.Մ.Ը.Մ.-ին, դառ­նա­լով մար­զիկ ու ան­կէ ետք վար­չա­կան։ ­Ժո­ղո­վա­կան կեան­քին մէջ իր ներ­կա­յու­թիւնն ու գոր­ծե­լա­ձե­ւը ար­դիւնք ա­պա­հո­վող, գործ­նա­կան լու­ծում­ներ ո­րո­նող ու­ղի­նե­րէն ան­ցաւ։ Դ­ժուար ու հրա­տապ պա­հե­րու ըն­թաց­քին գի­տէր իր բա­րո­յա­կան ծա­ռա­յու­թեան կող­քին, նիւ­թա­պէս սա­տա­րել մար­զա­կան ­Միու­թեան ա­մէն նա­խա­ձեռ­նու­թեան՝ մար­զիկ­նե­րու կա­րիք­նե­րէն մին­չեւ Հ.Մ.Ը.Մ.-ի ա­մէ­նէն մեծ ծրա­գի­րը։ Ոչ մէկ ա­տեն զլա­ցաւ իր կա­րե­լին տա­լու, իր պաշ­տած միու­թեան հա­մար բա­րիք մը կա­տա­րե­լու, ծրա­գիր մը ամ­բող­ջաց­նե­լու։ Ա­մէն քայլ, ա­մէն նա­խա­ձեռ­նու­թիւն կը կրէր իր դրոշ­մը, մա­նա­ւանդ երբ եր­կար տա­րի­ներ մնաց Հ.Մ.Ը.Մ.-ի ­Գո­քի­նիոյ մաս­նա­ճիւ­ղի վար­չու­թեան կազ­մին մէջ։
Ն­կա­րագ­րով մաք­րա­մա­քուր անձ, ու­ղիղ մտա­ծող ու խօ­սող, եր­բեք չթաք­նո­ւե­ցաւ յե­տին մտա­ծում­նե­րու կամ գե­ղե­ցիկ խօս­քե­րու պա­րու­րան­քին մէջ։ Ան­շեղ կե­ցո­ւած­քով, Հ.Մ.Ը.Մ-ի ա­ռա­քե­լու­թեան հա­ւատք ըն­ծա­յող մօ­տե­ցու­մով տե­սաւ ու գոր­ծեց։ ­Նոյն թա­փով ու պատ­րաս­տա­կա­մու­թեամբ գոր­ծեց Շր­ջա­նա­յին վար­չու­թեան մէջ, ձգտե­լով ­Յու­նաս­տա­նի մար­զա­կան եւ ընդ­հա­նուր միու­թե­նա­կան վե­րել­քին։
Ան­կէ ան­դին, ­Մի­նաս իր բա­րո­յա­կան եւ նիւ­թա­կան մաս­նակ­ցու­թիւ­նը բե­րաւ գա­ղու­թա­յին բո­լոր ծրա­գիր­նե­րուն, իր ներ­կա­յու­թիւ­նը ան­պա­կաս ը­նե­լով հրա­պա­րա­կա­յին ե­լոյթ­նե­րէն, բայց մա­նա­ւանդ մե­ծա­պէս սա­տա­րե­լով ու օ­ժան­դա­կե­լով գա­ղու­թի կրթա­կան, բա­րե­սի­րա­կան, մար­զա­կան, ե­րի­տա­սար­դա­կան, մա­մու­լի եւ մշա­կու­թա­յին ի­րա­գոր­ծում­նե­րուն։ Այս­պէս, դաս­տիա­րա­կուած էր սե­րունդ մը ամ­բողջ, ո­րուն յատ­կանշա­կան ներ­կա­յա­ցու­ցիչ­նե­րէն ե­ղաւ ­Մի­նաս Ա­դա­մեան։
Ան ներդ­րում ու­նե­ցաւ նաեւ ­Գո­քի­նիոյ Ս. ­Յա­կոբ ե­կե­ղեց­ւոյ թա­ղա­յին խոր­հուր­դին մէջ։ Ի­րեն հա­րա­զատ եւ մօ­տիկ հայ­րե­նա­կից­նե­րով կա­րե­լին տո­ւաւ ե­կե­ղեց­ւոյ պայ­ծա­ռու­թեան հա­մար։
Իսկ երբ հրա­ւի­րո­ւե­ցաւ մաս­նակ­ցիլ «­Զա­ւա­րեան» կեդ­րո­նի շի­նու­թեան յանձ­նա­խում­բին, ան ան­մի­ջա­պէս փու­թաց իր ներ­կա­յու­թիւ­նը հաս­տա­տե­լու այդ կա­րե­ւոր ծրա­գի­րի ի­րա­կա­նաց­ման հա­մար։ Ան­թիւ ժո­ղով­նե­րու, ծրագ­րում­նե­րու, հան­գա­նա­կու­թեան բարդ ըն­թաց­քին, շի­նա­րա­րա­կան մեծ ու փոքր մար­տահ­րա­ւէր­նե­րուն մէ­ջէն, ­Մի­նաս եւ իր գոր­ծա­կից­նե­րը ի­րա­կա­նու­թիւն դար­ձու­ցին հա­յա­կերտ կեդ­րո­նի կա­ռու­ցու­մը, ո­րուն հա­մար հպար­տու­թիւն եւ ազ­գա­յին գո­հու­նա­կու­թիւն զգաց մին­չեւ իր կեան­քի վեր­ջին կա­թի­լը։
­Մի­նա­սի եւ իր ազ­նիւ կո­ղա­կի­ցին՝ ­Սի­րա­նի հա­յա­բոյր ըն­տա­նե­կան օ­ճա­խը ե­ղաւ միշտ ջերմ ու բաց։ Ի­րենց զա­ւակ­ներն ու թոռ­նե­րը ան­սահ­ման ու­րա­խու­թիւն պատ­ճա­ռե­ցին, ու ա­նոնց նման կը շա­րու­նա­կեն ներ­կայ ըլ­լալ ազ­գա­յին կեան­քին մէջ։
­Վեր­ջին տա­րի­նե­րուն, տա­րի­քի բե­րու­մով ստի­պո­ւե­ցաւ հե­ռու մնալ գա­ղու­թա­յին կեան­քէն, սա­կայն հա­մա­ցան­ցի ու մա­մու­լի մի­ջո­ցով կը հե­տե­ւէր բո­լոր ե­լոյթ­նե­րուն ու պէտք ե­ղած ժա­մա­նակ՝ նիւ­թա­պէս կ­՚օ­ժան­դա­կէր մեր կա­ռոյց­նե­րը։
­Կեան­քէն հրա­ժեշտ տո­ւաւ 17 Ապ­րի­լին։ ­Թաղ­ման ա­րա­րո­ղու­թիւ­նը կա­տա­րո­ւե­ցաւ ­Գո­քի­նիոյ Ս. ­Յա­կոբ ե­կե­ղեց­ւոյ մէջ, ուր Հ.Մ.Ը.Մ.-ի խօս­քը՝ հա­յե­րէն եւ յու­նա­րէն, ար­տա­սա­նեց քոյր ­Գո­հար Ա­լէա­նա­քեան։ Ս­տո­րեւ կու տանք իր դամ­բա­նա­կա­նը։

­Քոյր ­Գո­հար Ա­լէա­նա­քեա­նի դամ­բա­նա­կան խօս­քը

Դ­ժո­ւար ու ծանր պար­տա­կա­նու­թիւն է վեր­ջին հրա­ժեշ­տի եւ յար­գան­քի խօսք ար­տա­սա­նե­լը:
­Նո­ւի­րեալ ու հա­ւա­տա­ւոր եղբ. ­Մի­նաս Ա­դա­մեա­նի յի­շա­տա­կին՝ նո­ւի­րա­կան պար­տա­կա­նու­թիւն է մե­զի հա­մար, յետ մա­հու գէթ, յի­շենք ա­նոնց, ո­րոնք ո­րե­ւէ կեր­պով, մեր ազ­գա­յին գո­յա­տեւ­ման ջան­քե­րուն մէջ ի­րենց կա­րո­ղու­թեան չա­փով ներդ­րում բե­րած են: Այս­պի­սին էր եղբ. ­Մի­նաս Ա­դա­մեան, որ իր ամ­բողջ կեան­քի ըն­թաց­քին սի­րեց ու յար­գեց Հ.Մ.Ը.Մ.ի ըն­տա­նի­քը: Ո՛չ միայն սի­րեց, այ­լեւ ծա­ռա­յեց հա­ւա­տար­մու­թեամբ եւ նո­ւի­րու­մով: Ան 17 Ապ­րի­լին կեան­քէն յա­ւէտ հրա­ժեշտ ա­ռաւ իր հա­րա­զատ­նե­րէն եւ Հ.Մ.Ը.Մ.ի ըն­տա­նի­քէն :
Ծ­նած ­Փի­րէա՝ 6 ­Մարտ 1936-ին, իր ըն­տա­նի­քով ապ­րե­ցաւ ­Գո­քի­նիոյ շրջա­նը։ ­Յա­ճա­խեց ­Զա­ւա­րեան վար­ժա­րան։ ­Փոքր տա­րի­քէն մտաւ Հ.Մ.Ը.Մ.ի մար­զա­կան խում­բե­րուն մէջ, վա­զեց մար­զա­կան դաշ­տե­րուն վրայ, պաշ­տա­մուն­քի ա­ռար­կայ դար­ձուց իր սի­րե­լի Հ.Մ.Ը.Մ.-ը, ապ­րե­ցաւ ա­նոր հետ, ու­րա­խա­ցաւ իր յա­ջո­ղու­թիւն­նե­րով:
Եղբ. ­Մի­նաս Ա­դա­մեան եր­կար տա­րի­ներ ե­ղաւ Հ.Մ.Ը.Մ.ի ­Գո­քի­նիոյ մաս­նա­ճիւ­ղի վար­չա­կան, ինչ­պէս նաեւ ­Յու­նաս­տա­նի Հ.Մ.Ը.Մ.-ի Շր­ջա­նա­յին վար­չու­թեան ան­դամ: ­Նոյն նո­ւի­րու­մով եւ պատ­րաս­տա­կա­մու­թեամբ իր կա­րե­լին տո­ւաւ մաս­նա­ճիւ­ղին, որ­պէս­զի մեր մար­զա­կան խում­բե­րը ար­ժա­նա­վա­յել ներ­կա­յու­թիւն ու­նե­նան դաշ­տե­րէն ներս: ­Ներ­կայ էր ժո­ղով­նե­րուն, ներ­կայ էր մար­զա­դաշ­տին մէջ, թան­կա­գին ժա­մա­նակ նո­ւի­րեց, որ­պէս­զի մեր միու­թեան գոր­ծե­րը յա­ռաջ եր­թան եւ Հ.Մ.Ը.Մ.ի ա­նու­նը միշտ բարձր մնայ:
Եղբ. ­Մի­նաս Ա­դա­մեան իր կեան­քին մէջ ջա­նաց ըլ­լալ աշ­խա­տա­սէր եւ գոր­ծու­նեայ: ­Կազ­մեց ըն­տա­նե­կան իր ջերմ բոյ­նը տի­կին ­Սի­րա­նոյշ ­Սափ­րի­չեա­նին հետ: ­Բախ­տա­ւո­րո­ւե­ցաւ եր­կու զա­ւակ­նե­րով՝ ­Վեր­ժի­նը եւ ­Յա­բէ­թը, թոռ­նիկ­նե­րով եւ թոռ­նոր­դի­նե­րով: ­Բո­լոր դիր­քե­րէն ան­ցաւ եղբ. ­Մի­նա­սը. տա­րի­ներ շա­րու­նակ Ս. ­Յա­կոբ ե­կե­ղեց­ւոյ թա­ղա­յին խոր­հուր­դի ան­դամ ե­ղած էր:
Հ­պար­տու­թեամբ տե­սաւ «­Զա­ւա­րեան» կեդ­րո­նի կանգ­նու­մը, ո­րուն հա­մար ան­թիւ օ­րեր եւ գի­շեր­ներ զբա­ղե­ցաւ շի­նու­թեան յանձ­նա­խում­բին մէջ։
Եղբ. ­Մի­նաս, դուն ամ­բողջ կեանքդ նո­ւի­րե­ցիր Հ.Մ.Ը.Մ.-ին, մեր ­Միու­թիւնն ալ իր կար­գին կուրծքդ զար­դա­րեց շքան­շան­նե­րով «­Ծա­ռա­յու­թեան» եւ «Ար­տա­կարգ»-ի պա­տի­ւով:
Ո՞վ չէր ճանչ­նար եղբ. ­Մի­նա­սը՝ միշտ ժպտուն, ազ­նո­ւա­կան կե­ցո­ւած­քով եւ վար­մուն­քով, ան խստա­պա­հանջ եւ հա­մո­զող միու­թե­նա­կան մըն էր, միշտ հե­տագրգ­րո­ւող միու­թեան վե­րել­քին ու բա­րե­լաւ­ման հա­մար:
­Յա­նուն ­Յու­նաս­տա­նի Հ.Մ.Ը.Մ.-ի ըն­տա­նի­քին խո­րա­պէս կը սքանք եղբ. ­Մի­նա­սի կո­րուս­տը եւ կը խո­նար­հինք ա­նոր վաս­տա­կին առ­ջեւ:
­Հա­սած է պա­հը վեր­ջին հրա­ժեշ­տը տա­լու, յար­գե­լի եղբ.­Մի­նաս, երթդ բա­րի դէ­պի Հ.Մ.Ը.Մ.-ա­կան­նե­րու ­Պան­թէոն:
­Հո­ղը թե­թեւ ըլ­լայ, սի­րե­լի եղ­բայր։