Հրանդ­Վարդանեան` Մարզիկը մարզիչը մարդը

­Քա­նի մը օր ա­ռաջ, հո­ղին յանձ­նե­ցինք ­Գո­քի­նիոյ Հ.Մ.Ը.Մ.ի ոտ­նագն­դա­կի խում­բի մար­զիկ եւ ա­պա մար­զիչ եղբ. Հ­րանդ ­Վար­դա­նեա­նը: Եր­կար տա­րի­ներ, եղբ. Հ­րան­դը տի­րա­կան ներ­կա­յու­թիւն էր ­Գո­քի­նիոյ Հ.Մ.Ը.Մ.ի ոտ­նագն­դա­կի ըն­տա­նի­քէն ներս:
Շ­նոր­հիւ իր ազ­նիւ նկա­րագ­րին ու լաւ վե­րա­բեր­մուն­քին, սի­րոյ եւ յար­գան­քի ար­ժա­նա­ցաւ բո­լո­րին կող­մէ:
Իբ­րեւ մար­զիկ, ան զա­նա­զա­նո­ւե­ցաւ ոչ միայն իր լաւ խա­ղար­կու­թեամբ, այ­լեւ իր հան­դարտ եւ ար­ժա­նա­վա­յել վե­րա­բեր­մուն­քով դաշ­տէն ներս:
Ոտ­նագն­դա­կի հե­տե­ւորդ­նե­րը լաւ գի­տեն, որ պաշտ­պա­նո­ղա­կան դիր­քի վրայ խաղ­ցող­նե­րը, յետ­սա­պահ­նե­րը, յա­ճախ կարծր խա­ղար­կու­թեամբ կը փոր­ձեն դի­մագ­րա­ւել հա­կա­ռա­կորդ խում­բի յա­ռա­ջա­պահ­նե­րը, կից տա­լով ա­նոնց ոտ­քե­րուն, հրե­լով զա­նոնք եւ հա­կաօ­րի­նա­կան ձե­ւե­րով կը փոր­ձեն հե­ռու պա­հել ի­րենց դար­պա­սէն, մա­նա­ւանդ լաւ խա­ղար­կու­թեամբ զա­նա­զա­նո­ւող մար­զիկ­նե­րը:
Ինչ­պէս կ­՚ը­սէր գա­ղու­թի հին սե­րուն­դի յայտ­նի դէմ­քե­րէն՝ եղբ. ­Դա­նիէլ ­Դա­նիէ­լեան, որ իր մաս­նակ­ցու­թիւ­նը բե­րած էր ­Յու­նաս­տա­նի ոտ­նագն­դա­կի ազ­գա­յին խում­բին, խա­ղի ըն­թաց­քին է, որ ան­ձի մը նկա­րա­գի­րը ի յայտ կու­գայ:
Եղբ. Հ­րան­դը մա­քուր էր նկա­րագ­րով եւ այդ մէ­կը իր խա­ղար­կու­թեամբ կը փաս­տէր: Եր­բեք իր կի­ցը հա­կա­ռա­կորդ խում­բի մար­զի­կին ոտ­քին չհա­սաւ, ոչ ալ հա­կաօ­րի­նա­կան ձե­ւեր որ­դեգ­րեց դի­մագ­րա­ւե­լու հա­մար հա­կա­ռա­կորդ մար­զիկ­նե­րը:
Եր­բեք եւ ոե­ւէ ի­րա­ւա­րա­րի դի­տո­ղու­թեան չար­ժա­նա­ցաւ խա­ղի ըն­թաց­քին: ­Գո­քի­նիոյ Հ.Մ.Ը.Մ.ի խում­բը ան­ցեա­լին, քա­նի մը ան­գամ յու­նա­կան պատ­կան մար­զա­կան պա­տաս­խա­նա­տու մար­մին­նե­րէն, բա­րո­յա­կան բա­ժա­կին ար­ժա­նա­ցաւ, որ ժա­մա­նա­կին կը տրո­ւէր այն խում­բին, ո­րու խաղ­ցող­նե­րէն ոե­ւէ մէ­կը դի­տո­ղու­թեան կամ պա­տի­ժի չէր են­թար­կո­ւած, ան­վա­յել խա­ղար­կու­թեան պատ­ճա­ռով:
Այս բա­ժակ­նե­րուն կա­րե­ւոր մէկ մա­սը կը պար­տինք եղբ. Հ­րան­դին, որ իբ­րեւ խում­բի խմբա­պետ, իր կիրթ եւ հան­դարտ խա­ղար­կու­թեամբ, օ­րի­նակ կը ծա­ռա­յէր նաեւ իր խա­ղա­կից­նե­րուն:
Իսկ ի­րա­ւա­րա­րի ա­նի­րաւ ո­րո­շու­մին հա­մար, ան, իբ­րեւ խում­բի խմբա­պետ, պատ­շաճ ձե­ւով իր դժգո­հու­թիւ­նը կը յայտ­նէր:
Եր­բէք չի ջղայ­նա­ցաւ իր խա­ղա­կից­նե­րու սխալ­նե­րուն վրայ, չի հան­դի­մա­նեց զա­նոնք, մա­նա­ւանդ՝ ե­րի­տա­սարդ եւ ան­փորձ խա­ղա­կից­նե­րը իր քա­ջա­լե­րան­քին եւ գուր­գու­րան­քին ար­ժա­նա­ցան:
Ոտ­նագն­դա­կի խում­բին ա­պա­գան ե­րաշ­խա­ւո­րե­լու նպա­տա­կով, նա­խա­ձեռ­նեց պա­տա­նի­նե­րու խում­բի մը կազ­մու­թեան, շա­բա­թա­կան եր­կու ան­գամ հին «­Զա­ւա­րեան»ի բա­կէն ներս ստանձ­նեց ա­նոնց մար­զու­մը:
Իբ­րեւ ա­նոնց մեծ եղ­բայ­րը, համ­բե­րու­թեամբ կը վա­րո­ւէր պա­տա­նի­նե­րուն, քա­ջա­լե­րե­լով զա­նոնք, նոյ­նիսկ ա­նոնց, որոնք մար­զա­կան յար­մա­րու­թիւն չու­նէին:
Ա­պա­գա­յին, պա­տա­նի մար­զիկ­նե­րէն շա­տեր, իր տղա­քը, մաս կազ­մե­ցին մաս­նա­ճիւ­ղի ոտ­նագն­դա­կի խում­բին:
Երբ տա­րի­քի բե­րու­մով դադ­րե­ցաւ իբ­րեւ մար­զիկ իր մաս­նակ­ցու­թիւ­նը բե­րե­լէ խում­բին, սի­րա­յօ­ժար ստանձ­նեց խում­բի մար­զի­չի պաշ­տօ­նը:
­Յու­նա­կան ի­րա­կա­նու­թեան մէջ «­Փա­նա­թի­նա­յի­քոս» խում­բի հե­տե­ւորդ էր եւ Հ.Մ.Ը.Մ.ա­կան շրջա­նակ­նե­րը ի­րեն կ­՚ա­նո­ւա­նէին «­Պո­պէք», որ ծա­նօթ եու­կոս­լաւ մար­զիչ մըն էր, եւ ո­րու օ­րով, քա­նի մը տա­րի «­Փա­նա­թի­նա­յի­քոս» տի­րա­ցաւ ­Յու­նաս­տա­նի ա­խո­յե­նու­թեան:
­Մեր գա­ղու­թա­յին կեան­քէն ներս, յա­ճախ կը պա­տա­հի, որ ան­ձեր եր­կար տա­րի­նե­րու ծա­ռա­յու­թե­նէ վերջ տա­րօ­րի­նակ ձե­ւով յան­կարծ կը դադ­րին ի­րենց մաս­նակ­ցու­թիւ­նը բե­րե­լէ:
Ս­խալ վե­րա­բեր­մունք­ներ, ան­յա­ջող եւ վի­րա­ւո­րա­կան ար­տա­յայ­տու­թիւն­ներ, ա­նի­րաւ վե­րագ­րում­ներ՝ նոյ­նիսկ պա­տաս­խա­նա­տու ան­ձե­րէ, հա­ւա­նա­բար կրնան ըլ­լալ: ­Չենք բա­ցա­ռեր նաեւ անձ­նա­կան եւ ըն­տա­նե­կան հար­ցեր, ո­րոնք կը ծա­գին:
­Տու­ժո­ղը կ­՚ըլ­լայ գա­ղու­թը, որ կը զրկո­ւի այ­լա­պէս կա­րող ան­ձե­րու ծա­ռա­յու­թե­նէն:
­Յայտ­նի չե­ղաւ թէ ի՞նչ պատ­ճա­ռով եղբ. Հ­րան­դը բո­լո­րո­վին ան­հե­տա­ցաւ մեր ազ­գա­յին կեան­քէն վեր­ջին տաս­նա­մեակ­նե­րուն: Իր սիր­տը չի բա­ցաւ ոե­ւէ մէ­կուն:
Ըն­տա­նիք չի կազ­մեց, մե­նա­կեաց ապ­րե­ցաւ, սա­կայն դա­ժան բախ­տը ծանր հա­րո­ւած հաս­ցուց իր ըն­տա­նե­կան մի­ջա­վայ­րին, երբ իր եղ­բայ­րը՝ ­Վար­դան, իր տիկ­նոջ՝ ­Հեր­մի­նէի հետ ինք­նա­շար­ժի ար­կա­ծի զոհ գա­ցին:
Հ­րանդ, իր եղ­բօր ­Կար­պի­սին հետ, հայ­րա­կան գուր­գու­րան­քով մեծ­ցու­ցին ի­րենց վա­ղա­մե­րիկ եղ­բօր եր­կու ան­չա­փա­հաս աղ­ջիկ զա­ւակ­նե­րը:
­Վեր­ջերս, երբ իր ազ­գա­կան­նե­րուն կը հարց­նէինք եղբ. Հ­րան­դին մա­սին՝ «լաւ է» կ­՚ըլ­լար ա­նոնց պա­տաս­խա­նը, ձե­ւով մը, որ կար­ծես հա­կա­ռա­կը կը նշա­նա­կէր:
­Յու­ղար­կա­ւո­րու­թիւ­նը տե­ղի ու­նե­ցաւ ­Գո­քի­նիոյ «Ս. ­Յա­կոբ» ե­կե­ղեց­ւոյ մէջ:
­Հան­գու­ցեա­լի դա­գա­ղը ծած­կո­ւած էր Հ.Մ.Ը.Մ.ի դրօ­շով, Հ.Մ.Ը.Մ.ա­կան եղ­բայր­նե­րը, գլխա­ւո­րու­թեամբ Շրջ. վար­չու­թեան ե­կած էին վեր­ջին եղ­բայ­րա­կան հրա­ժեշ­տը տա­լու ի­րենց ե­րէց եղ­բօր:
­Հո­ղը թե­թեւ ըլ­լայ վրադ, սի­րե­լի Հ­րանդ:
­Թագ­ւոր