Լիզպոնի հինգ տղոց ողջակիզման 38-րդ տարելիցին առթիւ, Կիրակի՝ 25 Յուլիս 2021-ի առաւօտուն, Նէոս Գոզմոսի (Ֆիքսի) «Ս. Կարապետ» եկեղեցւոյ մէջ տեղի ունեցաւ հոգեհանգստեան պաշտօն, կազմակերպուած Հ.Յ.Դ. Յունաստանի Երիտասարդական միութեան Կեդրոնական վարչութեան կողմէ։
Թէեւ թագավարակի պատճառով եկեղեցւոյ մէջ սահմանափակ թիւով ներկաներու կ՚արտօնուէր հետեւիլ արարողութեան, եկեղեցիէն ներս եւ դուրս մեր հայրենակիցները եկած էին իրենց յարգանքի տուրքը մատուցելու նահատակուած հայորդիներուն:
Արարողութեան ներկայ եղան գաղութի կառոյցներու ներկայացուցիչները եւ նկատառելի թիւով հայրենակիցներ:
Բեմին վրայ զետեղուած էին հինգ տղոց՝ Սարգիսի, Սեդրակի, Արայի, Սիմոնի եւ Վաչէի նկարները, ինչպէս նաեւ եռագոյն ու Հ.Յ.Դ. դրօշակները։
Օրուան պատարագիչ Տէր Նարեկ քահանայ հայրը իր քարոզին բնաբանը ընտրած էր ՊՕՂՈՍ ԱՌԱՔԵԱԼԻ ԵՐԿՐՈՐԴ ԹՈՒՂԹԸ ՏԻՄՈԹԷՈՍԻՆ(1:6-14): Տէր հայրը Ս. Տիմոթէոսին եւ Լիզպոնի հինգ տղոց դաստիարակութեան եւ անոնց պատրաստութեան մէջ զուգահեռութիւն մը կազմեց, անոնց հաւատքի զօրութեան, դաստիարակութեան, հաւատարմութեան եւ ստանձնած ս. գործին հանդէպ իրենց յանձնարարութեան բարձր գիտակցութեան, ի գին ամէն զոհողութեան եւ առանց վախի կամ երկմտութեան, մնացին մինչեւ մահ հաւատարիմ եւ անսասան, հասանելով իրենց գերագոյն նպատակին Ս. Տիմոթէոս՝ որպէս Քրիստոսի քաջ զինուոր, եւ մեր հինգ քաջարի երիտասարդները, որպէս հայ ժողովուրդին եւ Հայ դատին քաջարի մարտիրոս-մարտիկներ:
(Տէր հօր ամբողջ քարոզը կրնաք հետեւիլ «Ս. Կարապետ» էջի յղումէն՝ https://www.youtube.com/watch?v=svdUQDkTFzE
Հոգեհանգիստի աւարտին, Հ.Յ.Դ. Երիտ. միութեան կողմէ խօսեցաւ ընկ. Սուլա Պարտաքճեան, որուն խօսքը կու տանք ստորեւ.-
38 տարիներ կ’ամբողջանան այս տարի, 1983-ի Յուլիսի այն օրէն երբ հինգ երիտասարդ հայեր, Լիզպոնի մէջ ուժական արարքով մը գրաւեցին թրքական դեսպանատունը՝ արդարութեան պահանջքով եւ հայ ժողովուրդի պահանջատիրութիւնը աշխարհին յիշեցնելու համար: Հոն ձգեցին իրենց վերջին շունչը, հերոսացան եւ անմահացան իրենց քաջութեամբ ու կեանքի զոհաբերութեամբ:
Վաչէ Տաղլեան, Սարգիս Աբրահամեան, Սեդրակ Աճեմեան, Արա Քրճըլեան, Սիմոն Եահնըեան: Երիտասարդ ընկերներ որոնք հայրենասիրութեան, խիզախութեան եւ գերագոյն անձնազոհութեան օրինակ դարձան: Իրենց անձնազոհութիւնը ամբողջ աշխարհին ուշադրութիւնը կեդրոնացուց հայութեան եւ Հայոց ցեղասպանութեան վրայ ու այժմէականացուց մեր դատը:
Արա, Վաչէ, Սարգիս, Սիմոն եւ Սեդրակ անունները դրոշմուած կը մնան մեր մտքերուն մէջ, եւ հակառակ որ մենք չենք ճանչցած իրենց, հակառակ որ տարիները կ’անցնին, անոնք իբրեւ հարազատ ընկերներ կը ներշնչեն եւ կը ոգեւորեն մեզ, իրենց ըմբոստ ոգին կը վարակէ երիտասարդները՝ հայ դատի պայքարի ճամբուն վրայ, մեր քարոզչական գործին մէջ եւ պահանջատիրական ելոյթներուն:
Այսօր անգամ մը եւս յիշենք իրենց խօսքերը որ ուղղած էին բոլորիս դէպի Լիզպոն անվերադարձ մեկնելէն առաջ.-
« Երբ չի մնում ելք ու ճար, խենդերն են գտնում հնար: Եկէք միացէ՛ք մեզի: Կը հաւատամ որ օր մը կը տիրանանք մեր հայրենիքին», կը պատգամէր Սագոն:
«Մեզմէ առաջ շատեր քալած են մեր ընտրած ճամբան եւ կը հաւատամ, որ մեզմէ վերջ աւելի լաւերն ալ պիտի գան», կ’ըսէր Սեդոն:
«Ես բնական մահով պիտի չմեռնիմ: Ես Հայ դատի զինուոր եմ», կը խոստանար Վաչէն:
«Առանց հայրենիքի, առանց մայր հողին, ոչ ընտանիք կ’ըլլայ, ոչ ապագայ կայ», կը հաստատէր Արան:
«Շատ հպարտ եմ որ հայ ծնած եմ, որովհետեւ հայօրէն պիտի մեռնիմ», կը յայտարարէր Սագոն:
Չենք մոռնար, որ անոնք ալ մեզի պէս երիտասարդ տղաք էին:
Մեզի պէս ունէին իրենց երիտասարդական կեանքը, ընտանիք, բարեկամներ եւ ապագայի երազները: Բայց իրենց երազներէն, նոյնի՛սկ իրենց կեանքէն աւելի վեր դասեցին գաղափարին ծառայելը, հայրենիքին եւ ազգային իրաւունքին համար զինուոր դառնալու գիտակցութիւնը:
Հերոսները ընդհանրապէս կը ծնին պատերազմի մէջ: Բայց Լիզպոնի հինգը հերոս դարձան առանց պատերազմական վիճակի, սփիւռքի մէջ զինուոր եղան, որովհետեւ իրենց մտքին ու հոգիին մէջ ունէին «յարատեւ կռիւ»ի պատգամը:
Պատմութիւնը արագօրէն այդպէս գրուեցաւ, որ Լիզպոնի հինգին հերոսացումէն շատ տարիներ չանցած, հայ ժողովուրդը ծնաւ նորանոր հերոսներ: Ազատամարտիկներ, որոնք ազատագրեցին Արցախը: Բոլոր հայ տղաքը որ ընտանիք ու ապագայ ետ ձգելով, 2020-ի 44 օրուայ պատերազմի ընդացքին իրենց ամբողջական սրտով ու ոգիով պայքարեցան մեր Արցախի ազատութեան համար։ Իսկ այսօր՝ Արցախի եւ Հայաստանի սահմաները կանգնած զինուորը, որ կը դիմադրէ Ատրպէյճանի յարձակողական տրամադրութիւններուն եւ անձէն-անձնականէն վեր դասելով հայրենիքը, օրը-օրին ապահով կը պահէ գիւղերն ու սահմանամերձ քաղաքները:
Լիզպոնէն մինչեւ Հայաստան ու Արցախ, բոլո՛րը կը ծառայեն հայրենիքին միեւնո՛յն հաւատքով, վճռակամութեամբ եւ քաջութեամբ: Անոնցմէ շատեր կը հանգչին Եռաբլուրին վրայ, հոն ուր հայ ժողովուրդը կանգնեցուցած է նաեւ Լիզպոնի տղոց յարգանքի յուշակոթողը:
Յարգանք Լիզպոնի հինգի յիշատակին: Հայ երիտասարդութեան ապագայ քայլերը առաջնորդող լոյսը պիտի ըլլան անոնք. Արան, Վաչէն, Սարգիսը, Սիմոնը, Սեդրակը: