Ա՜խ, հայրիկ…
երանի՜ քիչ մը եւս քովս ըլլայիր…
ՄԻՆՍԱՐ
«Այդ օրը, քեզի մէկ աւելի չի՛ ցաւցներ, որովհետեւ չի՛ կրնար մէկ աւելի ցաւցնել:
«Յիշողութիւններդ են, որ վէրքդ կը փորեն»:
Ծնողքդ կորսնցուցած օրդ:
Նամանաւանդ՝ եթէ «մեկնողը» քու սիրելի հայրիկդ ըլլայ:
Հայրիկդ, որ մի՛շդ քովդ կ՚ըլլար: Կը խնամէր, կը զգուշանար, ամբողջ աշխարհը, ինչպէս նաեւ նոյնիսկ քու անձդ, քեզի կը ծանօթացնէր:
Քանի տարիներ ալ անցնին, ցաւը մի՜շտ նոյնը կը մնայ:
Յաջորդող գրութիւնը՝ ճիշդ ա՛յդ ցաւն է, որ կը նկարագրէ:
* * *
Շատ ժամանակ չէ անցած այդ Շաբաթ օրէն, երբ բարեկամ մը ինծի ըսաւ՝
«Ինչ անուշիկ մարդ մըն է քու հայրիկդ, բարեկամներուդ նոյնիսկ ուշադրութիւն կ՚ընէ»:
Չեմ յիշեր, թէ ճիշդ ինչ պատասխանեցի իրեն: Վստահ՝ «խելացի» ցիտատ (մէջբերում) մը ըրի:
Անկէ ետք, կարծես ճեղք մը բացուեցաւ անցեալին եւ ներկային միջեւ եւ երեւան ելան մոռցուած պահեր ու պատկերներ, մտքիս մէկ անկիւնը արձանագրուած ու յիշողութենէս բոլորովին վրիպած:
Մօտաւորապէս՝ եօթը կամ ութը տարեկան էի:
Տողանցքի մը ժամանակ, ես գեղեցիկ, դեղին հագուստ մը հագած, իսկ ինքն ալ՝ ծովածաւալ բազմութեան մէջ, ամրօրէն ձեռքս բռնած:
Ապահովութիւն…
Կախարդական իմաստ մը բոլորի՛ս համար:
Նամանաւանդ, աղջկայ մը համար:
Ճիշդը չեմ յիշեր, եթէ քիչ մը առաջ եւ կամ ալ քիչ մը ետքն էր, յունական կղզիէ մը մեր վերադարձի ճամբուն, երբ պահու մը սկսան ականջներս բզզալ:
Կը տեսնես, օդանաւով իմ առաջին ճամբորդութիւնս էր:
Հեկեկալով գիրկը ինկայ…
Ա՜խ… այդ բալասա՜ն գիրկը…
Այդ օրէն սկսեալ՝ բազմաթիւ անգամներ ճամբորդեցինք միասին: Հայր ու աղջիկ՝ Եւրոպայի, ինչպէս նաեւ Լատին Ամերիկայի գրեթէ մեծագոյն մասը պտտեցանք:
Վարժուեցայ իր սովորութիւններուն, որոնք փոքր տարիքիս ինծի չափազանց կը ջղայնացնէին: Այսօր սակայն, 36 տարեկանիս, ամբողջութեամբ իւրացուցած եմ:
Օդակայանը ներկայ ըլլալ թռիչքէն գոնէ 2-3 ժամ առաջ:
Միշտ պատուհանին մօտը նստիլ եւ ասոնց նման լեցուն ուրիշ մանր-մունր բաներ:
Մինչեւ այսօր կը յիշեմ, 1993-ի Նոր Տարուան գիշերը ինծի ըսած իր մէկ խօսքը:
«Մէկ որ հիմա առիթը ունիս, հօրդ հետ աղուոր մը պտտէ: Դերեւս ամուսին մը կ‘առնես, որ ուժը չունենար քեզի ասանկ պտտցնելու: Մարդուն քիթէն-բերանէն չբերես»:
Այո: Հօրս համար իր ունեցածը, երբե՛ք արժէք չունէր:
«Կարեւորը աղջիկս՝ խնդալ եւ երջանիկ ըլլալն է», — կ՚ըսէր միշտ:
Հայրիկիս հետ միասին, բաւական բաներ ըրինք:
Միասին աշխատեցանք, միասին մեծցանք, միասին ապրեցանք: Սորվեցանք նոյն լեզուն խօսիլ եւ մէկս միւսին անխօս դադարները «կարդալ» ու յարգել:
«Հայրիկ՝ հաճիս ինծի հոս շուրջը, պզտիկ պտոյտ մը տար»:
Այսինքն՝ Զէա, Փաշհալիմանի ու վերջաւորութեան` Saint Paul:
Գիտէր, որ դպրոցիս առաջին պահը պիտի կորսնցնէի:
Սակայն եւ այնպէս ուզածս կ՚ընէր, առանց երբե՛ք պատճառը հարցնելու:
Տեսակ մը… «յանցանքիս» մեղսակից կը դառնար:
Բայց ես ալ իրմէ երբե՛ք բացատրութիւններ չէի ուզեր, երբ մէկու մը մասին ինծի կ՚ըսէր՝
«Շիտակը, շատ ալ արժէքաւոր մէկը չերեւար կոր, անանկ չէ՞»:
Առանց երկար-բարակ զրուցել գիտէի:
Դերեւս այս մէկը, հօր ու աղջկան միջեւ տեղի ունեցած սովորական յարաբերութեան մը կը նմանի:
Այս յարաբերութիւնը սակայն… ցաւալի էջէր ալ ունի:
Ինքն է՝ ամենախիստ դատաւորը:
Ինքն է՝ յետին հասկցողը, եթէ անշուշտ երբեք կարողանայ հասկնալ, որ այլեւս մեծցած ես:
Ինքն է՝ որ պիտի շարունակէ ալեկործանդ ըլլալ: Եւ երբ հասնի օրը, որ այլեւս պիտի չկարողանայ… այն ժամանակ սաստիկ պիտի ջղայնանայ:
Դուն չես կրնար հասկնալ թէ ի՞նչ սխալ ըրած ես, որովհետեւ կը սկսի ամէնափոքր բանին համար, ժամերով հետդ վիճաբանիլ:
Որովհետեւ՝ որեւէ բան իրեն չի գոհացներ:
Որովհետեւ՝ որեւէ բան իրեն բաւարար չէ:
Հօր ու աղջկան միջեւ տեղի ունեցած վէճերը այնքան սուր են, որ կը կարծես թէ այս երկուքը իրար թշնամի են… իրար կ՚ատեն:
Բայց նոյնիսկ այս հոգեկան նախատինքը… անկեղծ սիրոյ զուտ արտայայտութիւն մըն է:
Մի մտահոգուիր:
Պարզապէս… դուն երբե՛ք պիտի չդադրիս, իր փոքրիկ աղջնակը ըլլալէ:
Պարզապէս… այս ձեւով կը ջանայ իր տկարութիւնը պահել:
Պարզապէս… քեզի տակաւին կը հոգայ, կը խնամէ, հոգդ ունի:
Պարզապէս… քեզի երբե՛ք պիտի չ՚ըսէ, թէ տակաւին վրադ կը թողայ:
Պարզապէս… կը վախնայ:
Դուն սակայն պէտք չէ երբե՛ք ցոյց տաս, թէ այդ մէկը հասկցած ես:
Չեմ գիտեր, թէ տղու մը համար, հայրը ինչ արժէք ունի: Կրնամ սակայն ձեզի վստահեցնել, թէ առաքինի ու բարի հայր մը, անծայրածիր արժէք ունի աղջկայ մը համար:
Իր հաւասարակշռութիւնն է:
Էրիկ մարդու կատարեալ տիպարն է:
Պիտի ջանայ հօրը նման անձ մը գտնել, իր ամբողջ կեանքը հետը անցնելու համար:
Եւ եթէ չյաջողի նման մէկը գտնելու, իր մանչ զաւակը պիտի մեծցնէ հօրը կերպարով:
Աղջկայ մը համար բարի ու ազնիւ հայրը, իր ապահովութիւնն է, իր զօրութիւնն է:
Այն տաքուկ գիրկն է, որուն մէջ միշտ անվտանգ պիտի զգայ:
Գիտէ, որ՝ «կը սիրեմ»-ը, հազուագիւտ անգամներ պիտի լսէ:
Դերեւս… երբե՛ք ալ չլսէ:
Բայց պիտի զգայ ամէ՛ն օր, ամէ՛ն վայրկեան:
Ամբողջովին ազատ զգալու իր խաբուսիկ պահանջքն է:
Հայրը իրեն այնքա՜ն զօրաւոր արմատներ տուած է, որ որքան ալ թափառի, վերջաւորութեան մի՛շտ պիտի գտնէ, իր տուն վերադառնալու ճամբան:
Պէտք չունի իր ներկայութիւնը պահանջելու: Միշտ հոն է, յարմար լուծում մը տալու համար:
Եւ երբ Յուլիսի տաք կէսօր մը իրեն լուր պիտի տան, որ՝
«Եկուր… հայրիկը… հայրիկը կը մեկնի»:
Միակ բանը, որ պիտի կարողանայ ըսել, պիտի ըլլայ՝
«Աստուա՜ծ իմ, ո՛չ տակաւին, ո՛չ տակաւին»:
Երբե՛ք պատրաստ պիտի չըլլայ հայրիկէն բաժնուելու:
Միշտ, քիչ մը եւս ժամանակ պիտի խնդրէ:
Եւ եթէ բախտաւոր ըլլայ եւ կամ ալ՝ եթէ ճակատագիրը իրեն օրհնած ըլլայ, աներեւոյթ ուժ մը այս իր վերջին խնդրանքը լսելով, քիչ մը եւս ժամանակ պիտի «նուիրէ» իր հայրիկին:
Ժամանակի տեւողութեան փոքր «պարգեւ» մը, քանի մը նոր ու թարմ յիշողութիւններով լեցնելու համար:
Քիչ մը ժամանակ եւս իր սիրելի հայրիկին հետ:
Իր կեանքի անփոխանակելի ընկերին հետ:
Մինչեւ այդ օրը, երբ պիտի միանայ մէկու մը, որուն աջակցութեամբ՝ պիտի կարենայ լիացնել հայրիկին թողած բացը:
Դուք այսինքն, ինչո՞ւ կը կարծէք թէ կին մը, քանի տարեկան ալ որ ըլլայ, որքան անկախ եւ ճարտար ալ ըլլայ, մի՜շտ կը ժպտայ երբ իրեն կը կանչէք՝
«Աղջնակս»…
minsar55@gmail.com
