Թուր­քիոյ Ազ­գա­յին մեծ ժո­ղո­վի պատ­գա­մա­ւոր, իշ­խող «Ար­դա­րու­թիւն և ­զար­գա­ցում» կու­սակ­ցու­թեան ան­դամ ­­Մար­գար Ե­սա­յեան ար­ձա­գան­գած է Ա.Մ.Ն. ­­Հայ ­­Դա­տի ­­Յանձ­նա­խում­բի` ըն­կե­րա­յին ցան­ցե­րուն վրայ հրա­պա­րա­կած գրա­ռու­մին, ո­րուն մէջ պատ­կե­րո­ւած էր ­­Պոլ­սոյ խորհր­դա­նիշ՝ յու­նա­կան Ս. ­­Սո­ֆիա­յի տա­ճա­րը` գմբէ­թին մա­հի­կի փո­խա­րէն խա­չով, իսկ գրա­ռու­մը կա­տա­րո­ւած էր «#MakeIstanbulConstantinopleAgain» (Ս­տամ­պու­լը կրկին ­­Կոս­տանդ­նու­պո­լիս դար­ձուր») լո­զուն­գով:
1915ին՝ ­­Հա­յոց ­­Ցե­ղաս­պա­նու­թեան ժա­մա­նակ հայ մտա­ւո­րա­կան­նե­րու ցու­ցա­կը կազ­մած հայ դա­ւա­ճան ­­Վա­հէ Իհ­սա­նի (Ե­սա­յեան) ժա­ռանգ՝ ­­Մար­գար Ե­սա­յեան «թո­ւի­թեր»եան իր է­ջին մէջ մաս­նա­ւո­րա­պէս նշած է. «Ս­տամ­պու­լը յա­ւերժ կը մնայ:
­­Բիւ­զան­դա­կան ճնշում­նե­րու փո­խա­րէն՝ ­­Մեհ­մեթ ­­Ֆա­թիհ սուլ­թա­նը Ս­տամ­պու­լը նո­ւա­ճե­լէն յե­տոյ հիմ­նած է ­­Պոլ­սոյ ­­Հա­յոց պատ­րիար­քու­թիւ­նը 1461ին: Ա­մօթ ձե­զի»:
­­Պար­բե­րա­բար հա­կա­հայ­կա­կան ե­լոյթ­նե­րով հան­դէս ե­կող Ե­սա­յեա­նը, ա­միս­ներ ա­ռաջ ալ նշած էր, թէ 1915ին ո՛չ թէ ցե­ղաս­պա­նու­թիւն էր, այլ աք­սոր:

ՅԱՐԱԿԻՑ ՅՕԴՈՒԱԾՆԵՐԱՒԵԼԻ ՇԱՏ ՀԵՂԻՆԱԿԻ