ՄԱՐԻԱ ՄԱՐԿՈՍԵԱՆ-ՏԱՄԱՏԵԱՆ
Համազգայինի Ուսանողական Հաւաքը իր հիմնադրութեան երրորդ տասնամեակի շեմին է. 2024-ին կը թեւակոխէ 30-ամեայ գործունէութեան նոր տարեշրջանը։ Հաւատարիմ մնալով իր առաքելութեան՝ կը շարունակէ նպատակային գործունէութիւն ծաւալել՝ պահպանելով Հայրենիք, Արցախ, Սփիւռք ամուր եւ անբաժան կապը։ Այս տարի եւս, Յուլիսին կը ծրագրուի իրականացնել Ուսանողական Հաւաք՝ աշխարհի տարբեր ծայրերէն հայ ուսանողները համախմբելով հայրենիքի մէջ։ Մտերմիկ եւ անմոռանալի պահերու մթնոլորտին՝ լաւագոյն առիթը պիտի ընձեռնուի հայ երիտասարդներուն բացայայտելու իրենց հայկական ինքնութիւնը, մօտէն ծանօթանալու հայ մշակոյթի արժէքներուն, ազգային ժառանգութեանը եւ ոչ միայն…
Այս հարցերու շուրջ մանրամասն տեղեկութիւններ փոխանցեց Համազգայինի Կեդրոնական վարչութեան Պէյրութի գրասենեակի գործադիր տնօրէն եւ Համազգայինի Ուսանողական Հաւաքի պատասխանատու Արին Գալուստեան՝ մեր հարցազրոյցի ընթացքին։
Համազգայինի Ուսանողական Հաւաքը ե՞րբ ծնունդ առած է եւ ո՞րն է անոր հիմնական նպատակը։
Համազգայինի Ուսանողական Մշակութային Հաւաքը (Ֆորումը) ծնունդ առաւ 1994-ին, Համազգայինի Բ. Ընդհանուր Ժողովին կողմէ, Ծաղկաձորի մէջ, Հայաստան: Հիմնական նպատակը հայ համալսարանական ուսանողներու կամրջումն էր: Այլ խօսքով՝ ի մի հաւաքել հայ համալսարանականները հայկական մթնոլորտի մը մէջ եւ տալ անոնց՝ անցեալն ու ներկան։ Նաեւ պատմութեան եւ աւանդութիւններուն հետ փոխանցել մեր բարդ իրականութիւնը, մշակոյթի արժէքներուն հետ զանոնք պահպանելու մտահոգութիւններն ու կարելիութիւնները։ Ապա նաեւ՝ հայ երիտասարդին դիմագրաւած ընկերային եւ ազգային խնդիրները եւ վերջապէս հայ համալսարականին՝ հայութեան նկատմամբ իր պարտականութիւնները աւանդել։
Առաջին հաւաքը ո՞ւր տեղի ունեցաւ եւ ի՞նչ հնարաւորութիւններ ընձեռեց մասնակիցներուն։
1994-էն 2001, հաւաքը տեղի ունեցաւ Լիբանանի մէջ, իբրեւ Սփիւռքի հայաշատ կեդրոններէն մէկը: Կազմակերպիչները այն մտածումը ունեցան, որ սփիւռքահայ համալսարանականը մօտէն ծանօթանայ հայաշատ այս կեդրոնին եւ տեսնէ Համազգայինի կրթական եւ մշակութային բեղուն գործունէութիւնը: Նշան Փալանճեան Ճեմարանը իր պատմական կարեւորութեամբ երկու շաբթուան համար կրթական վայր մը եղաւ համալսարանականներուն համար: Այնտեղ Շանթի, Աղբալեանի, Վարուժանի, Սիամանթոյի, Կանաչեանի, Զարդարեանի կիսանդրիներու ներկայութեան, ուսանողները անցեալը կամրջեցին ներկային հետ: Լիբանանի մէջ ուսանողները ամէն տարի այցելեցին Մեծի Տանն Կիլիկիոյ Կաթողիկոսարանը եւ Վեհափառ հօր հետ ունեցան իրենց շահեկան զրոյցները:
Հայաստանի մէջ համախմբուելով՝ ի՞նչ նոր փորձառութիւններ ձեռք կը բերեն ուսանողները։
2002-էն սկսեալ Հաւաքը տեղի կ՚ունենայ Հայաստանի մէջ: Համալսարանականները մօտէն կը ծանօթանան Հայրենիքի կեանքին: Կ՚այցելեն Էջմիածին, կը տեսնեն մշակութային կոթողներ, թանգարանները, Մատենադարանը եւ զանազան յուշարձաններ: Անոնք ներկայ կը գտնուին մշակութային ձեռնարկներու եւ գեղարուեստական ներկայացումներու:
Սփիւռքէն, թէ Հայրենիքէն բազմաթիւ անուանի դասախօսներ ու մասնագէտներ իրենց մասնակցութիւնը կը բերեն Հաւաքի կրթական ծրագրին: Դասախօսներու նիւթերը կը կեդրոնանան հայոց պատմութեան, գրականութեան, մշակութային գանձերու, հայկական տոհմիկ սովորութիւններու, հայկական երգի եւ թատրոնի վրայ: Գործունէութեան մաս կը կազմեն հայկական պարը, քանդակագործութիւնը եւ մամուլի աշխատանոցները: Ուսանողները առօրեայ գործունէութեան մասին կը հրատարակեն լրատու թերթիկ:
Հաւաքի ամէնէն կարեւոր մէկ մասը կլոր-սեղանի շուրջ խորհրդակցութիւններն են, ուր այս անգամ իրենք՝ ուսանողները, հարցերը կը քննեն՝ իրաւ կամրջում մը ստեղծելով Սփիւռքի տարբեր շրջաններէն եկողներու եւ հայաստանցի ուսանողներուն միջեւ: Գաղափարները գրի կ՛առնուին եւ կը քննարկուին բոլորին կողմէ: Հաւաքին կազմակերպիչները կ’աշխատին ընկերական եւ հաճելի մթնոլորտ ստեղծել՝ քաջալերելով, որ աշխարհի տարբեր կողմերէն եկած երիտասարդներ սերտ կապեր հաստատեն իրարու հետ ու անմիջական կերպով առնչուին հայ կեանքին:
Այս տարի ե՞րբ կը սկսի ծրագիրը եւ ի՞նչ են պայմանները հաւաքին մասնակցիլ փափաքողներուն համար։
Այս տարուան ծրագիրը 7-19 Յուլիս նախատեսուած է, կեցութեան վայրը Երեւանի մէջ` Եւրոպա հիւրանոց, իսկ Գիւմրիի մէջ` Արաքս հիւրանոց։ 17-24 տարեկան բոլոր հայ ուսանողները կրնան մասնակցիլ, արձանագրուելով այս կապով` https://hamazkayinforum.org/register/ Մասնակցութեան գինն է 1100 ամ. տոլար (դէպի Հայաստան երթեւեկութեան սակը ներառեալ չէ)։
Արձանագրութեան ժամկէտը Մայիս 2023-ի աւարտն է։
Ի՞նչ առիթներ կ՚ընձեռնուի հայ ուսանողներուն եւ ի՞նչ են ակնկալիքները։
Հաւաքը ներկայիս սքանչելի առիթ մը կը հանդիսանայ զանազան գաղութներէ ու հայրենիքէն եկած բազմաթիւ ուսանողներու՝ հանդիպելու իրարու, փոխանակելու իրենց փորձառութիւններն ու հմտութիւնները, մշակելու անխզելի կապեր եւ վայելելու անմոռանալի մշակութային պահեր:
Կազմակերպիչ Յանձնախումբը ի հարկին նիւթականով կ’օժանդակէ մասնակցող ուսանողներուն: Հաւաքը նաեւ կը ստեղծէ վարիչներ պատրաստելու միջավայր, ուր երիտասարդներուն պատասխանատու ղեկավարական պաշտօններ կը տրուին:
Դասախօսական նիւթերը շատ յաճախ կը թարգմանուին օտար լեզուներու որպէսզի ամէն մասնակից ծանօթանայ դասախօսութեան նիւթին:
Նախորդ տարիներու մասնակից ուսանողներուն արձագանգը ինչպիսի՞ն էր։
Յատուկ յիշատակ մը կամ տպաւորութիւն մը կրնանք նկարագրել. մասնակիցները միշտ տատամսելով կ՚որոշեն արձանագրուիլ, սակայն արդէն 2-3-րդ օրերէն մեծ խանդավառութեամբ կը մասնակցին հաւաքի աշխատանքներուն, իսկ աւարտին չեն ուզեր տուն վերադառնալ։ Արցունքոտ աչքերով կը բաժնուին իրարմէ՝ հաստատելով ցկեանս ընկերութիւններ։
Անցնող տարիներու համեմատ այս տարի ծրագրի մէջ ի՞նչ նորութիւններ մտած են։
Անցեալին Արցախի եռօրեայ պտոյտը մաս կը կազմէր մեր ծրագրին, սակայն 44-օրեայ աղէտալի պատերազմէն ետք ծրագրի այդ բաժինը փոխարինած ենք Գիւմրիի շրջապտոյտով։ Հիմնական նորութիւնը այս է։
Ի՞նչ կը մաղթէք մասնակցիլ փափաքողներուն։
Նախ իւրաքանչիւր հայ ուսանողի կը թելադրեմ անպայման մասնակցիլ ֆորումին, իսկ անոնք որոնք արդէն իսկ որոշած են եւ պիտի մասնակցին կը մաղթենք բարի ճամբորդութիւն եւ բարի վայելում։
