­Տոքթ. ՍԱՐԳԻՍ ԱՏԱՄ

11 տա­րի ա­ռաջ, 19 ­Յու­նո­ւար 2007ի ժա­մը 15։00 ին, ­Պոլ­սոյ «Ա­կօս» թեր­թի խմբագ­րա­տան դրան առ­ջեւ, թուրք ազ­գայ­նա­մոլ­նե­րու կող­մէ սպան­նո­ւե­ցաւ հա­յազ­գի մտա­ւո­րա­կան Հ­րանտ ­Տինք:
Ա­նոր նա­հա­տա­կու­թիւ­նը թուրք եւ հայ հա­սա­րա­կու­թեան կեան­քը բաժ­նեց եր­կու ժա­մա­նա­կա­հա­տո­ւած­նե­րու՝ «Հ­րանտ ­Տին­քէ ա­ռաջ» եւ «Հ­րանտ ­Տին­քէ յե­տոյ»:
Հ­րանտ ­Տին­քի նա­հա­տա­կու­թիւ­նը իւ­րաօ­րի­նակ ազ­դակ մը դար­ձաւ թուրք հա­սա­րա­կու­թեան լայ­նա­խոհ եւ մտա­ւո­րա­կան խա­ւե­րուն հա­մար՝ հայ ի­րա­կա­նու­թեան ալ-ա­ւե­լի մօ­տէն ծա­նօ­թա­նա­լու։ ­Շա­տեր ար­դէն գի­տակ­ցած էին, որ Հ­րանտ ­Տինք ոչ միայն հա­յե­րու ի­րա­ւունք­նե­րու պաշտ­պանն է, ալ նաեւ բո­լոր ա­նոնց, ո­րոնց մարդ­կա­յին հիմ­նա­կան ի­րա­ւունք­նե­րը սահ­մա­նա­փա­կո­ւած են…
Հ­րանտ ­Տին­քի ե­ղե­րա­կան նա­հա­տա­կու­թեան յա­ջորդ օրն իսկ, հա­զա­րա­ւոր մար­դիկ փո­ղոց ի­ջան եւ բո­ղո­քա­քայ­լով ու «­Մենք բո­լորս հայ ենք, բո­լորս Հ­րանտ ­Տինք ենք» պաս­տառ­նե­րով դա­տա­պար­տե­ցին այս դառն ե­ղեռ­նը։
Ըստ էու­թեան, ­Թուր­քիոյ տար­բեր հար­թակ­նե­րու վրայ սկսան մարդ­կանց ի­րա­ւունք­նե­րու, ա­զա­տու­թեան եւ ար­դա­րու­թեան մա­սին խօ­սիլ, հար­ցը ար­ծար­ծել եւ նիւ­թը օ­րա­կար­գի բե­րել:
2008-2009 թո­ւա­կան­նե­րէն սկսեալ, ­Թուր­քիոյ մէջ սկսան ­Հա­յոց ­Ցե­ղաս­պա­նու­թեան մա­սին խօ­սիլ եւ զա­նա­զան քա­ղաք­նե­րու մէջ տե­ղի ու­նե­ցան նաեւ 24 Ապ­րի­լին եւ 1915ին նա­հա­տա­կո­ւած հայ մտա­ւո­րա­կան­նե­րու յի­շա­տա­կու­թեան օ­րեր։ Ապ­րիլ 2016 թո­ւա­կա­նը թուրք եւ հայ հա­սա­րա­կու­թեան կեան­քին մէջ շրջա­դար­ձա­յին տա­րե­թիւ մը ե­ղաւ: ­Հա­յազ­գի պատ­գա­մա­ւոր ­Կա­րօ ­Փայ­լան ­Թուր­քիոյ խորհր­դա­րա­նին մէջ հան­դէս գա­լով պա­հան­ջեց, որ յանձ­նա­ժո­ղով մը ձե­ւա­ւո­րո­ւի, որ քննէ 1908-1915 թո­ւա­կան­նե­րուն Օս­մա­նեան ­Կայս­րու­թեան խորհր­դա­րա­նի հա­յազ­գի 7 պատ­գա­մա­ւոր­նե­րու՝ Գ­րի­գոր ­Զօհ­րա­պի,­Պետ­րոս ­Հա­լա­ճեա­նի, ­Նա­զա­րէթ ­Տա­ղա­ւա­րեա­նի, ­Կա­րա­պետ ­Փա­շա­յեա­նի, ­Վարդ­գէս ­Սէ­րէն­կիւ­լեա­նի, Օն­նիկ ­Դեր­ձա­կեա­նի, ­Համ­բար­ձում ­Պո­յա­ճեա­նի ձեր­բա­կա­լու­թիւ­նը եւ սպա­նու­թեան գոր­ծե­րը.
11 տա­րի ա­ռաջ եւ նա­խա­պէս՝ նման բան ե­րե­ւա­կա­յելն իսկ կա­րե­լի չէր:
Հ­րանդ ­Տինք այն­պի­սի՜ հայ մտա­ւո­րա­կան մըն էր, որ կը հասկ­նար ու իր սիր­տին մէջ կը զգար իր սե­փա­կան ժո­ղո­վուր­դին ապ­րած խոր ցա­ւը եւ նաեւ իր ու­սե­րուն վրայ կը կրէր այդ բե­ռը: Ան իր վեր­ջին յօ­դո­ւած­նե­րէն մէ­կուն մէջ գրած էր, որ «վախ­ցած ա­ղաւ­նիի հո­գե­վի­ճա­կին մէջ է, ա­ղաւ­նի­նե­րը ի­րենց գո­յու­թիւ­նը կը շա­րու­նա­կեն քա­ղա­քի խոր­քե­րու եւ մարդ­կանց խիտ բազ­մու­թեան մէջ, գու­ցէ քիչ մը վախ­կոտ, բայց ան­կա՜խ»:
Այ­սօր, բա­րե­բախ­տա­բար, Հ­րանտ ­Տին­քի գա­ղա­փար­նե­րուն շա­րու­նա­կող­նե­րը քիչ չեն: Ար­դա­րամ­տու­թեան եւ ա­զա­տու­թեան գա­ղա­փա­րա­կիր Հ­րանտ ­Տինք այ­սօր իսկ իր գա­ղա­փա­րա­կից­նե­րուն մի­ջո­ցաւ կը շա­րու­նա­կէ պայ­քա­րիլ եւ ի­րա­կա­նաց­նել իր ա­ռա­քե­լու­թիւ­նը:

ՅԱՐԱԿԻՑ ՅՕԴՈՒԱԾՆԵՐԱՒԵԼԻ ՇԱՏ ՀԵՂԻՆԱԿԻ