Ն­շա­նա­կա­լից օր մը ե­ղաւ ­Շա­բաթ, 28 ­Յու­նո­ւար 2023-ը՝ ­Գո­քի­նիոյ «­Զա­ւա­րեան» կեդ­րո­նի փակ մար­զա­դաշ­տի ա­նո­ւա­նա­տու­չու­թեան հան­դի­սու­թեամբ։ ­Մար­զա­դաշ­տը ա­նո­ւա­նա­կո­չո­ւե­ցաւ նախ­կին յու­նա­հայ, ա­պա ար­ժան­թի­նաբ­նակ բա­րե­րար­նե­րու՝ «­Վա­հան եւ ­Տի­րու­հի ­Տէր ­Յով­սէ­փեան»նե­րու ա­նու­նով, ո­րոնք ի­րենց իշ­խա­նա­կան նո­ւի­րա­տո­ւու­թեամբ ­Յու­նաս­տա­նի Հ.Կ.­Խա­չին, ի­րենց ուխ­տը կա­տա­րե­ցին հան­դէպ այն դպրո­ցին ու հա­յա­կեր­տու­մի դարբ­նո­ցին, ո­րուն մէջ ծաղ­կե­ցու­ցին ի­րենց պա­տա­նե­կան եւ ե­րի­տա­սար­դա­կան ծլար­ձա­կում­նե­րը։
­Հա­մա­վա­րա­կի ե­րե­ւու­մէն ա­ռաջ էր, երբ բա­րե­րար ­Տի­րու­հի ­Տէր ­Յով­սէ­փեան կու գար 200.000 ա­մե­րի­կեան տո­լա­րի իշ­խա­նա­կան գու­մա­րով ի­րա­գոր­ծել իր եւ հան­գու­ցեալ եղ­բօր՝ ­Վա­հա­նին փա­փա­քը՝ վե­րա­ջեր­մաց­նե­լու յի­շա­տակ­նե­րը «­Զա­ւա­րեան» ա­կում­բէն եւ օ­ժան­դա­կե­լու այժ­մու կեդ­րո­նի հսկայ կա­րիք­նե­րուն, որ իր 30-ա­մեայ գոր­ծա­ծու­թեամբ կը գտնո­ւէր անհ­րա­ժեշտ վե­րա­նո­րոգ­ման ու կարգ մը շի­նու­թիւն­նե­րու ստիպ­ման տակ։
Ն­շենք, որ բա­րե­րա­րի պայ­մանն էր՝ գու­մա­րը ամ­բող­ջու­թեամբ յատ­կացնել «­Զա­ւա­րեան» կեդ­րո­նի շի­նա­րա­րա­կան կա­րիք­նե­րուն, որ­պէս­զի շէն­քը որ­պէս հաս­տա­տու­թիւն, ա­կումբ, վար­ժա­րան եւ մար­զա­րան ի վի­ճա­կի ըլ­լայ յա­ջորդ տաս­նա­մեակ­նե­րուն եւս գոր­ծել որ­պէս հա­յա­պահ­պան­ման ար­դիա­կան հա­ւա­քա­տե­ղի յու­նա­հա­յու­թեան հա­մար։
Հ.Կ.­Խա­չի Շր­ջա­նա­յին վար­չու­թիւն­նե­րը նո­ւի­րա­տու­թեան եւ շէն­քի նո­րո­գում­նե­րուն հետ կա­պո­ւած բո­լոր ծրագ­րում­նե­րու ըն­թաց­քին հա­մար հե­տե­ւո­ղա­կա­նօ­րէն տե­ղեակ պա­հե­ցին ազ­նիւ նո­ւի­րա­տուն ու իր ան­վե­րա­պահ ա­ջակ­ցու­թիւ­նը ու­նե­ցան կա­տա­րո­ւե­լիք բո­լոր շի­նու­թիւն­նե­րուն առն­չու­թեամբ, ո­րոնք նպա­տակ ու­նէին ա­ւե­լի ար­դիա­կա­նաց­նել ու գործ­նա­կան դարձ­նել շէն­քի ու ա­նոր յար­մա­րու­թիւն­նե­րու գոր­ծա­ծու­թիւ­նը։
Այս­պէս, ա­ռա­ջին հեր­թին, շէն­քը օժ­տո­ւե­ցաւ բնա­կան կա­զի յար­մա­րու­թեամբ, ա­պա հիմ­նո­վին վե­րա­նո­րո­գո­ւե­ցաւ խո­հա­նո­ցը, զայն օժ­տե­լով բնա­կան կա­զով գոր­ծող սար­քե­րով։ ­Յա­ջոր­դա­բար, շէն­քի տա­րած­քին տե­ղի ու­նե­ցան պա­տե­րու եւ ծե­փե­րու շի­նու­թիւն­ներ, նո­րո­գե­լով բո­լոր այն ծեր­պե­րը, ո­րոնք տա­րի­նե­րու ըն­թաց­քին յա­ռաջ ե­կած էին երկ­րա­շարժ­նե­րու ցնցում­նե­րէն։
Ծ­րագ­րո­ւած աշ­խա­տանք­նե­րու լրջա­գոյն մա­սը գրա­ւեց փակ մար­զա­դաշ­տի վե­րա­նո­րո­գու­մը, որ ընդգր­կեց ձայ­նար­գել յա­տուկ խա­րիսխ­նե­րու տե­ղա­ւո­րու­մը մար­զա­դաշ­տի հսկայ պա­տե­րուն վրայ, ա­ռա­ւել՝ հիմ­նո­վին վե­րա­նո­րո­գո­ւե­ցան մար­զիկ­նե­րու լուա­ցա­րան­նե­րը, նոր եւ ար­դիա­կան մի­ջոց­նե­րով։ ­Մար­զա­դաշ­տի աշ­խա­տան­քը ա­մէ­նէն եր­կար եւ բարդ բա­ժինն էր մին­չեւ օրս կա­տա­րո­ւած շի­նու­թիւն­նե­րուն, ո­րով այ­լեւս կա­րե­լի պի­տի ըլ­լայ զայն ա­նար­գել գոր­ծա­ծել, թէ՛ մար­զա­կան, թէ՛ ա­մէն տե­սա­կի հրա­պա­րա­կա­յին ե­լոյթ­նե­րու հա­մար, ա­ռանց ձայ­նի ու աղ­մու­կի նե­ղա­ցու­ցիչ ար­ձա­գան­գին։ Ա­հա, աշ­խա­տանք­նե­րու այս հանգ­րո­ւա­նը ա­ւար­տե­լէ ետք, Հ.Կ.­Խա­չի Շր­ջա­նա­յին վար­չու­թեան եւ տե­ղա­կան «­Վա­րան­դեան» կո­մի­տէի հա­մա­տեղ փա­փա­քով, ո­րո­շո­ւե­ցաւ մար­զա­դաշ­տը ա­նո­ւա­նա­կո­չել «­Վա­հան եւ ­Տի­րու­հի ­Տէր ­Յով­սէ­փեան» մար­զա­դաշտ, ի պա­տիւ նախ­կին յու­նա­հայ եր­կու բա­րե­րար­նե­րուն, 28 ­Յու­նո­ւար 2023-ի ե­րե­կո­յեան, ­Հա­մազ­գա­յի­նի եր­գա­պա­րա­յին ե­լոյ­թի մեկ­նար­կէն ա­ռաջ։
­Հան­դի­սա­ւոր ե­լոյ­թը ի­րենց ներ­կա­յու­թեամբ պա­տո­ւե­ցին ­Թե­մա­կալ Ա­ռաջ­նորդ ­Գե­ղամ արք. ­Խա­չե­րեան, ­Գո­քի­նիոյ հո­գե­ւոր հո­վիւ ­Պա­րէտ քհնյ. ­Խա­չե­րեան, Ազ­գա­յին վար­չու­թեան ա­տե­նա­պետ ­Թագ­ւոր ­Յո­վա­կի­մեան եւ ան­դամ­նե­րը, Հ.Յ.Դ. ­Կեդ­րո­նա­կան կո­մի­տէի ներ­կա­յա­ցու­ցիչ ընկ. Հ­ռիփ­սի­մէ ­Յա­րու­թիւ­նեան եւ ան­դամ­նե­րը, ­Գո­քի­նիոյ «­Վա­րան­դեան» կո­մի­տէի կազ­մը, Հ.Կ.­Խա­չի Շր­ջա­նա­յին եւ ­Գո­քի­նիոյ «­Սօ­սէ» մաս­նա­ճիւ­ղի վար­չու­թեանց ան­դամ­նե­րը, ­Հա­մազ­գա­յի­նի եւ Հ.Մ.Ը.Մ.-ի ներ­կա­յա­ցու­ցիչ­նե­րը եւ բազ­մա­թիւ հայ­րե­նա­կից­ներ։
Ա­ռաջ­նորդ Սր­բա­զան հօր եւ Հ.Կ.­Խա­չի ա­տե­նա­պե­տու­հի ընկ. ­Լի­զա Ա­ւա­գեա­նի ձե­ռամբ բա­ցո­ւե­ցաւ մար­զա­դաշ­տի մուտ­քին վրայ զե­տե­ղո­ւած ցու­ցա­տախ­տա­կը, ո­րուն վրայ ար­ձա­նագ­րո­ւած է եր­կու բա­րե­րար­նե­րուն ա­նու­նը։ ­Ներ­կա­նե­րուն ջերմ ծա­փա­հա­րու­թիւն­նե­րուն վրայ, ար­դէն մար­զա­դաշ­տը ստա­ցաւ իր նոր ա­նու­նը՝ «­Վա­հան եւ ­Տի­րու­հի ­Տէր ­Յով­սէ­փեան մար­զա­դաշտ»։
­Յա­ջոր­դա­բար, դաշ­տին մէջ, ­Հա­մազ­գա­յի­նի ե­լոյ­թի սկիզ­բին, խօսք ա­ռաւ ընկ. ­Լի­զա Ա­ւա­գեան, որ Հ.Կ.­Խա­չի ա­նու­նով ար­տա­յայ­տո­ւե­ցաւ եր­կու բա­րե­րար­նե­րու կա­րե­ւոր ներդ­րու­մին մա­սին։ Ըն­կե­րու­հիին խօս­քը կու տանք ա­ռան­ձին։
Իր պատ­գա­մը փո­խան­ցեց ­Թե­մա­կալ Ա­ռաջ­նորդ ­Գե­ղամ արք. ­Խա­չե­րեան, որ նա­խա­պէս վեր ա­ռաւ ազ­նիւ բա­րե­րար­նե­րու ա­ռա­տա­ձեռն նո­ւի­րա­տո­ւու­թիւ­նը, ա­պա շեշ­տեց, թէ թել մը կը կա­պէ ­Հա­մազ­գա­յի­նի ե­լոյ­թը նա­խա­պէս կա­տա­րո­ւած ա­նուա­նա­տու­չու­թեան հետ։
Սր­բա­զան հայ­րը դի­պուկ խօս­քե­րով բա­ցատ­րեց, թէ ­Տէր ­Յով­սէ­փեան­նե­րու նմա­նօ­րի­նակ նա­խա­ձեռ­նու­թիւն­ներն ու նո­ւի­րա­տո­ւու­թիւն­ներն են, ո­րոնք մեր ա­կումբ­նե­րը եւ հաս­տա­տու­թիւն­նե­րը ոտ­քի կը պա­հեն, որ­պէս­զի ա­նոնց մէջ կա­րե­լի ըլ­լայ ու­սու­ցա­նել մեր մե­ծաս­քանչ լե­զուն, տա­րա­ծել հայ երգն ու պա­րը, ծաղ­կեց­նել հայ մշա­կոյ­թը, դարբ­նել հայ պա­տա­նիի մար­մինն ու հո­գին, սե­րունդ­ներ հասց­նել ու գո­յա­տե­ւել որ­պէս ազգ եւ գա­ղութ։
Ն­շենք, որ շէն­քի շի­նու­թիւն­նե­րու ծրա­գի­րը կ­՚ընդգր­կէ այլ կա­րե­ւոր եւ հիմ­նա­կան վե­րա­նո­րո­գում­ներ եւս, ո­րոնք աս­տի­ճա­նա­բար պի­տի ի­րա­գոր­ծո­ւին, հա­մա­պար­բակ եւ ամ­բող­ջա­կան աշ­խա­տանք կա­տա­րե­լու նա­խան­ձախնդ­րու­թեամբ ու բա­րե­րա­րու­թեան ազ­նիւ նպա­տա­կը յա­ւեր­ժացնե­լու պա­տաս­խա­նա­տո­ւու­թեամբ։

«­Վա­հան եւ ­Տի­րու­հի ­Տէր ­Յով­սէ­փեան»
մար­զա­դաշ­տի ա­նո­ւա­նա­տու­չու­թեան
ա­ռի­թով՝ ընկ. ­Լի­զա Ա­ւա­գեա­նի խօս­քը

Ս­փիւռ­քի գա­ղութ­նե­րը կը գո­յա­տե­ւեն եւ կը յա­րա­տե­ւեն հա­յա­պահ­պան­ման ի­րենց ա­ռա­քե­լու­թեան մէջ՝ շնոր­հիւ կա­ռու­ցո­ւած ա­կումբ­նե­րուն, դպրոց­նե­րուն, ե­կե­ղե­ցի­նե­րուն, ո­րոնք ի­րենց կար­գին կեն­սու­նակ կը մնան տո­ւեալ ժո­ղո­վուր­դի ցու­ցա­բե­րած գուր­գու­րան­քէն, այ­սինքն բա­րո­յա­կան եւ նիւ­թա­կան ի­րենց ա­ջակ­ցու­թե­նէն:
­Գոր­ծը յա­ռաջ կու­գայ հայ­րե­նա­սի­րու­թե­նէ եւ ազ­գա­սի­րու­թե­նէ, ազ­դակ­ներ ո­րոնք կը խթա­նեն մեր հայ­րե­նա­կից­նե­րը քա­ջա­լե­րե­լու եւ թի­կունք կանգ­նե­լու հա­յա­պահ­պան­ման ու հա­յա­կերտ­ման այս ջան­քե­րուն:
­Փաս­տա­ցի պա­րա­գայ է մեր այ­սօ­րո­ւայ յար­գած բա­րե­րար­նե­րու՝ ­Վա­հան եւ ­Տի­րու­հի ­Տէր ­Յով­սէ­փեան­նե­րու 200.000 ա­մե­րի­կեան տո­լա­րի իշ­խա­նա­կան նո­ւի­րա­տո­ւու­թիւ­նը, որ փո­խան­ցո­ւած են Հ.Կ.­Խա­չի Շր­ջա­նա­յին վար­չու­թեան «­Զա­ւա­րեան»ի կա­րիք­նե­րը հո­գա­լու նպա­տա­կով:
Այ­սօր, «­Հա­մազ­գա­յին»ի պա­րի եւ ե­րաժշ­տու­թեան այս խան­դա­վառ ու տօ­նա­կան օ­րո­ւան առ­թիւ, ո­րուն ներ­կայ են մեծ թի­ւով հայ­րե­նա­կից­ներ եւ ե­րի­տա­սար­դու­թիւն, փա­փա­քե­ցանք կա­տա­րել ա­նո­ւա­նա­տու­չու­թիւ­նը «­Զա­ւա­րեան»ի գոց մար­զա­դաշ­տին, ա­նո­ւա­նե­լով զայն «­Վա­հան եւ ­Տի­րու­հի ­Տէր ­Յով­սէ­փեան» մար­զա­դաշտ, ար­տա­յայ­տե­լու հա­մար յար­գան­քի, շնոր­հա­կա­լա­կան եւ ե­րախ­տա­գի­տա­կան մեր զգա­ցում­նե­րը հան­դէպ մեր սի­րե­լի բա­րե­րա­նե­րուն:
­Սեղմ տո­ղե­րու մէջ պի­տի ու­զէի ո­րոշ տե­ղե­կու­թիւն­ներ փո­խան­ցել մեր յար­գե­լի բա­րե­րար­նե­րուն մա­սին:
Ար­ժան­թի­նաբ­նակ եղ­բայր եւ քոյր՝ ­Վա­հան եւ ­Տի­րու­հի ­Տէր ­Յով­սէ­փեան­ներ, հին գո­քի­նիաբ­նակ յու­նա­հա­յեր, հա­սակ ա­ռած եւ ի­րենց ա­շա­կեր­տա­կան, պա­տա­նե­կան եւ ե­րի­տա­սար­դա­կան կեան­քը ապ­րած են «­Զա­ւա­րեան» վար­ժա­րա­նի եւ ա­կում­բի ազ­գա­յին ջերմ մթնո­լոր­տին մէջ:
Ինչ­պէս բազ­մա­թիւ այլ յու­նա­հա­յեր, ի­րենք եւս կեան­քի ա­ւե­լի հեշտ պայ­ման­ներ ա­պա­հո­վե­լու նպա­տա­կով, 40-ա­կան թո­ւա­կան­նե­րու վեր­ջա­ւո­րու­թեան, կը գաղ­թեն դէ­պի Ար­ժան­թին, ­Պո­ւէ­նոս Այ­րէս: Ի­րենց աշ­խա­տա­սի­րու­թեամբ եւ տգնա­ջան աշ­խա­տան­քով կ­՚ա­պա­հո­վեն նիւ­թա­կան բա­րօ­րու­թիւն, միշտ օ­ժան­դա­կե­լով ի­րենց տեղ­ւոյն գա­ղու­թը եւ ոչ միայն:
Այս­պէս, ի­րենց աշ­խա­տան­քի ար­գա­սի­քէն չեն մոռ­նար շօ­շա­փե­լի բա­ժին մը հա­նել նաեւ ի­րենց հոգ­հա­տար՝ «­Զա­ւա­րեան»ին:
Այդ «­Զա­ւա­րեան»ի յի­շա­տա­կին՝ որ 1927-ին կը դառ­նար սփիւռ­քի ա­ռա­ջին կա­ռոյց­նե­րէն մէ­կը, որ կո­չո­ւած էր ծա­ռա­յե­լու ո՛չ միայն իբ­րեւ վար­ժա­րան, այ­լեւ իբ­րեւ հա­յա­պահ­պան­ման ամ­րոց ու գա­ղա­փա­րա­կան պատ­նէշ:
­Տա­րի­նե­րու ըն­թաց­քին սա­կայն, նախ շէն­քի ֆի­զի­քա­կան մա­շու­մը ու ա­պա կեան­քի պայ­ման­նե­րուն փո­փո­խու­թիւն­նե­րը, շրջա­նը կը դնեն հին միա­յարկ շէն­քը փլե­լու ու զայն բազ­մա­յարկ ու ար­դի պա­հանջ­նե­րուն գո­հա­ցում տո­ւող կեդ­րո­նով մը փո­խա­րի­նե­լու հար­կադ­րան­քին տակ: Այս­պէս 1993-ի ­Յու­նո­ւա­րին, ճիշդ 30 տա­րի­ներ ա­ռաջ բա­ցու­մը կը կա­տա­րո­ւէր նոր «­Զա­ւա­րեան»ի շէն­քին, օժ­տո­ւած գոց մար­զա­դաշ­տէ մը, վար­ժա­րա­նա­յին յար­մա­րու­թիւն­նե­րով յար­կա­բա­ժի­նէ մը, միու­թեանց գրա­սե­նեակ­նե­րէ, եր­կու սրահ­նե­րէ եւ այլն:
­Ներ­կայ շէն­քը սա­կայն, 30 տա­րի­ներ վերջ, կա­րի­քը կ­՚ու­նե­նայ նո­րո­գու­թիւն­նե­րու:
Եւ հոս է ա­հա, որ կար­ծես եր­կին­քէն ին­կած նուէր մը կը հաս­նի, որն է սի­րե­լի բա­րե­րար­նե­րու՝ սրտա­փուխ նո­ւի­րա­տո­ւու­թիւ­նը, ո­րուն հա­մար ­Հայ ­Կա­պոյտ ­Խա­չը եւ տեղ­ւոյն ­Հայ ­Յե­ղա­փո­խա­կան ­Դաշ­նակ­ցու­թեան կո­մի­տէն ի­րենց ան­սահ­ման ե­րախ­տա­գի­տու­թիւ­նը կը յայտ­նեն:
­Փաս­տօ­րէն, այս դժո­ւար ժա­մա­նակ­նե­րուն, ա­ռանց ձեր այս ազ­նիւ, ազ­գան­պաստ եւ ա­ռա­տա­ձեռն նո­ւի­րա­տո­ւու­թեան, կա­րե­լի պի­տի չ­՚ըլ­լար այ­սօր ի­րա­գոր­ծել ո­րոշ աշ­խա­տանք­ներ, ո­րոնք պի­տի ա­պա­հո­վեն յա­ջորդ տաս­նա­մեակ­նե­րուն հա­մար՝ մեր նոր սե­րունդ­նե­րու հա­յե­ցի դաս­տիա­րա­կու­թեան եւ հա­յա­պահ­պան­ման շա­րու­նա­կու­թիւ­նը:
­Կա­տա­րո­ւե­ցան կա­րե­ւոր նո­րո­գու­թիւն­ներ, ինչ­պէս այս գոց մար­զա­դաշ­տի ձայ­նար­գել սար­քե­րու տե­ղադ­րու­մը, մար­զիկ­նե­րուն հա­մար ա­ռող­ջա­պա­հա­կան բո­լոր նա­խա­պայ­ման­նե­րը լրաց­նող լո­ւա­ցա­րան­նե­րու եւ գոր­ծա­րան­նե­րու ար­դիա­կան շի­նու­թիւ­նը:
­Յա­ւե­լեալ, կա­տա­րո­ւե­ցաւ խո­հա­նո­ցի ա­մե­նաար­դի ե­լեկտ­րա­կան սար­քե­րու գնու­մը բնա­կան կա­զի խո­ղո­վակ­նե­րու կա­պե­լով, ի­րա­գոր­ծում մը, որ մե­ծա­պէս կը դիւ­րաց­նէ խո­հա­նո­ցա­յին աշ­խա­տանք­ներն ու սպա­սար­կու­թիւ­նը:
­Կան ան­շուշտ շարք մը այլ նո­րո­գու­թիւն­ներ, ո­րոնք յա­տուկ յա­ռա­ջա­ցո­ւած յանձ­նա­խում­բը կը քննէ եւ ո­րոնք քայլ առ քայլ պի­տի կա­տա­րո­ւին:
­Սի­րե­լի­ներ՝ հան­գու­ցեալ ընկ. ­Վա­հան եւ սի­րե­լի ընկ.հի ­Տի­րու­հի, ա­ռանց ձեր ա­ռա­տա­ձեռն այս նո­ւի­րա­տո­ւու­թեան կա­րե­լի պի­տի չ­‘ըլ­լար ի­րա­կա­նաց­նել վե­րոն­շեալ բո­լոր այս աշ­խա­տանք­նե­րը:
­Թոյլ տո­ւէք մե­զի ան­գամ մը եւս յայտ­նե­լու մեր ե­րախ­տա­գի­տա­կան ան­կեղծ զգա­ցում­նե­րը, շնոր­հա­կալ ենք ձեր օգ­նու­թեան հա­մար, որ հա­սաւ ճիշդ յար­մար ժա­մա­նա­կին: Վս­տահ ե­ղէք, որ ձեր այս ազ­նիւ ու ազ­գա­սէր ժես­տով պի­տի յա­ւեր­ժաց­նէք ­Տէր ­Յով­սէ­փեան ըն­տա­նի­քին ա­նունն ու յի­շա­տա­կը:
­Վարձ­քեր­նի՛դ կա­տար: