Մարտինի քաղաքական հանգամանքին փոխուելով՝ շատ լուրջ խնդիր մը ծագած էր քաղաքի ասորիապատկան աղօթատեղիներու ճակատագրին համար։ Նախապէս գիւղ համարուող բազմաթիւ բնակավայրներ այս նոր դրութեամբ վերածուեցան թաղամասի եւ այդ գիւղերուն սեփականութիւնը համարուած կալուածներն ալ փոխանցուեցան Պետական Գանձին։
Սակայն այստեղ խնդրոյ արարկայ կալուածները ասորապատկան եկեղեցիներ, վանքեր եւ գերեզմաններ են։ Պետական Գանձը այս հոգեւոր կեդրոնները փոխանցեց Կրօնից Տեսչութեան։ Այս տարօրինակ զարգացումին «Ակօս»ին մէջ հրապարակուելէն ետք կայացած հակազդեցութիւնները պատճառ դարձան, որ Մարտինի կուսակալութիւնը վերանայի իր որոշումին եւ հրաժարի այս տարօրինակ գործադրութենէն։ Սակայն անշուշտ որ այսքանը բաւարար չէ եւ հիմա աւելի կարեւոր է Պետական Գանձին փոխանցուած կալուածներու սեփականաթուղթներուն ալ վերստին ասորի համայնքին անունով գրանցումը։ Այստեղ պահանջուածը շնորհք մը չէ, այլ արդարութեան կայացումը, քանի որ այդ կալուածները դարեր շարունակ մնացած են ասորի համայնքի սեփականութեան մէջ։
Այս մասին ՀՏՓ կուսակցութեան պատգամաւոր Կարօ Փայլան հետեւեալ հարցումները ուղղած է Վարչապետ Պինալի Եըլտըրըմին եւ փոխ-վարչապետ Վէյսէլ Քայնաքին։
Ա.- Ի՞նչ նպատակով Մարտինի ասորիներու պատկանած այս կալուածները փոխանցուած են Պետական Գանձին։
Բ. Մարտինի քաղաքապետարանին տեղապահներ ղրկելէն ետք, ի՞նչ կարգադրութիւններ տեղի ունեցած են, մանաւանդ անոնց նախկին քաղաքապետներուն յարուցած դատական գործողութիւններու մէջ։
Գ.- Լօզանի Դաշնագիրը Թուրքիոյ հիմնադրութեան երաշխիքն է նաեւ։ Կատարուածը այդ դաշնագրի 38էն սկսեալ մինչեւ 48րդ յօդուածներու մէջ նշուած անձեռնմխելիութիւններու ոտնակոխումն է։ Դաշնագրի 37րդ յօդուածը կը հաստատէ, թէ օրինական ո՛չ մէկ որոշում, օրէնքի նախագիծ կամ կանոնադրութիւն չի կրնար հակասել այս համաձայանագրի պարտադրած պայմաններուն։ Ուրեմն ինչպէ՞ս կը մեկնաբանէք կատարուածը։