Շաբաթ, 11 Նոյեմբեր 2023-ին, Նէա Զմիռնիի Լէոնտիօ վարժարանային համալիրի թատերասրահին մէջ տեղի ունեցաւ իւրայատուկ երգահանդէս մը, նուիրուած Արցախի ժողովուրդին, որ թուրքեւատրպէյճանական յարձակողականութեան ու ցեղասպանական քաղաքականութեան հետեւանքով ստիպուեցաւ լքել իր բազմադարեայ հողերը եւ դառնալ գաղթական։
Յունաստանի Հ.Կ.Խաչի Շրջ. վարչութիւնը եւ «Արմենիքա» պարբերաթերթի խմբագրութիւնը իրենց ուժերը միացնելով վսեմ նպատակին համար, միասնաբար կազմակերպեցին հայկական եւ յունական երաժշտական երանգներով լեցուն համերգ մը, որուն հասոյթը ամբողջութեամբ տրամադրուեցաւ Հ.Օ.Մ.-ի կողմէ հաստատուած՝ Արցախի գաղթականներու օժանդակութեան ծրագիրին։
Համերգին ներկայ եղան Յունահայոց Առաջնորդ Գեղամ արք. Խաչերեան, Ազգային վարչութեան ատենապետ պ. Թագւոր Յովակիմեան, Հ.Յ.Դ. Յունաստանի Կեդր. կոմիտէի ներկայացուցիչ ընկ. Հռիփսիմէ Յարութիւնեան, ինչպէս նաեւ միութենական ներկայացուցիչներ։ Ելոյթը իր ներկայութեամբ պատուեց նաեւ Նէա Զմիռնիի նորընտիր քաղաքապետ Եորղոս Քութելաքիս, որ ջերմօրէն գնահատեց համերգի նպատակը:
«Արմենիքա» պարբերաթերթի անունով, բացումը կատարուեցաւ տ. Արտա Ճէլալեանին կողմէ, որ անդրադարձաւ ելոյթի նպատակին եւ սրտագին շնորհակալութիւն յայտնեց հայ եւ յոյն ծանօթ արուեստագէտներուն, որոնք սիրայօժար ընդունեցին իրենց մասնակցութիւնը համերգին եւ օգնութեան ծրագիրին։
Հ.Կ.Խաչի Շրջ. վարչութեան խօսքը ներկայացուց ընկ. Նորա Քիւրտօղլեան։ Ան հակիրճ ներկայացուց Արցախի շուրջ ստեղծուած իրավիճակը, որ յանգեցաւ հայափաթումին։ Յաջորդաբար, նշեց Հ.Օ.Մ.-ի կարեւոր ծրագիրը՝ օգնութեան ձեռք երկարելու Արցախի հայութեան, ամոքելու համար ստեղծուած ցաւն ու ողբերգութիւնը։
Գեղարուեստական բաժինը ճոխ յայտագիր մը պարունակող բովանդակութեամբ, ընդգրկեց հայկական աւանդական եւ աշուղական երգեր, իսկ նաեւ ներկայացուեցան յունական ծանօթ երգեր, որոնք ջերմ ընդունելութիւն գտած են հասարակութեան մօտ։
Մէկ առ մէկ եւ հաւաքաբար, բեմին վրայ երեւցան արուեստագէտներ Վարդան Աբովեան, Ֆոթիս Վերղուլուփուլոս, Հայկ Եազըճեան, Փանտելիս Թալասինոս, Վահան Գալստեան, Շուշան Քերովբեան, Միհրան Չալըքեան, Լեւթերիս Խավուծաս եւ Սթամաթիս Խածիեւսթաթիու։ Բոլոր երգիրչներն ու նուագողները բացառիկ զգայնութեամբ ներկայացուցին հայկական եւ յունական երգարուեստի նմուշներ, շարունակական ծափահարութիւններ խլելով ներկաներուն կողմէ։
Կ՚արժէ նշել, թէ յատկապէս հայկական երգացանկը, բաւական հարուստ երգերով ճոխացած, հայրենի աշխարհի եւ հայկական գանձերու յատկանշական ծաղկաքաղն մըն էր, մերթ իր մեղմանոյշ ելեւէջներով, մերթ կշռութաւոր ընթացքով, որ ժողովուրդը պահեց խանդավառ մթնոլորտի մէջ։
Արուեստագէտները ելոյթ ունենանալով բեմին վրայ, երկու խօսքով դատապարտեցին Արցախի վրայ կատարուած յարձակողականութեան քաղաքականութիւնը եւ իրենց զօրակցութիւնը յայտնեցին ամբողջ հայ ժողովուրդին ու իր աննկուն պայքարին։
Համերգը առիթ մը եղաւ նաեւ քով-քովի բերելու երկու ժողովուրդներու երաժշտական մշակոյթը, ներկայացնելով հարազատ երգեր, որոնք միշտ մարդոց սիրտին կը խօսին։
Կը մնայ շնորհաւորել կազմակերպիչները, որոնք ճիգ չխնայեցին հրամցնելու համար լաւ պատրաստուած ելոյթ մը ու վերանորոգելու Արցախի հայութեան՝ ամէն գնով զօրավիգ կանգնելու հրամայականը։
ՆԵՐԿԱՅ ՄԸ
Հատուած՝ Արտա Ճէլալեանի խօսքէն
Μια ακόμη πατρίδα χάθηκε και ήχησαν ξανά μοιραία στα στόματα όλων, οι λέξεις «Γενοκτονία», και «Ξεριζωμός».
Το Αρτσάχ ή Ναγκόρνο Καραπάγ, ένα τοπίο πράσινο, με νερά κελαρυστά, βαθειές χαράδρες και βουνοκορφές, είναι ένας τόπος φτιαγμένος από την σιγουριά της πέτρας, οχυρωμένος μέσα από τη χριστιανική πίστη και την ιστορία του. Κατοικημένη στο βάθος των αιώνων από Αρμένιους, υπήρξε μια από τις επαρχίες της Μεγάλης Αρμενίας (2ο-4ο αιώνας μ.χ), Πριγκηπάτο του Khatchen (9ο αιώνας) και ως βασίλειο Khamsa (τα Πέντε Πριγκηπάτα) η τελευταία εστία της εθνικής κρατικής Αρμενίας που κράτησε την ανεξαρτησία της μέχρι τις αρχές του 19ου αιώνα.
Για τους Αρμένιους το Αρτσάχ συμβολίζει αυτήν ακριβώς την δύναμη, το τελευταίο οχυρό.
Ο τόπος αυτός, γέννησε έναν λαό υπερήφανο κι αγέρωχο που αντιστάθηκε ηρωϊκά και αποχώρησε με το κεφάλι ψηλά. Μια εθνοτική ομάδα που σήμερα κινδυνεύει να χαθεί μαζί με έναν ολάκερο πλούτο πολιτιστικό, θρησκευτικό και γλωσσικό.
Οι κάτοικοι του Αρτσάχ εκτοπίστηκαν συστηματικά από τις Αζερικές δυνάμεις. Διώχθηκαν ολοσχερώς από τα πατρογονικά τους εδάφη, θρήνησαν τα σπίτια τους, τα ζώα και τα δέντρα τους, στερήθηκαν τον αέρα που ανέπνεαν. Τον τελευταίο μήνα, περισσότεροι από 100.000 άνθρωποι είναι διασκορπισμένοι σε διάφορα μέρη της Αρμενίας. Εκτοπισμένοι, πρόσφυγες πια. Τα προβλήματα της μόνιμης στέγασης, εκπαίδευσης και εργασίας βαραίνουν τους ίδιους και μια χώρα που πασχίζει για την διασφάλιση των άμεσων αναγκών και την ομαλή διαβίωση τους, ενώ ο κίνδυνος μετανάστευσης μακριά από την Αρμενία για ένα καλύτερο μέλλον, είναι άμεσος.
Ποιο το μέλλον; Μπορούμε να κάνουμε κάτι;
Την τελευταία πράξη αυτού του δράματος θα βρούμε την δύναμη να την ορίσουμε εμείς.
Όλοι με στάση ενότητας και ομοψυχίας στις δύσκολες αυτές στιγμές ας επικεντρωθούμε στα σημαντικά ζητήματα, ειδικά τώρα, που η εδαφική ακεραιότητα της ίδιας της Αρμενίας βρίσκεται σε κίνδυνο.
Ας παρέχουμε κάθε δυνατή βοήθεια στον εκτοπισμένο λαό του Αρτσάχ, σε ηλικιωμένους και παιδιά, εκείνα τα παιδιά που ίσως σε 60-70 χρόνια από σήμερα θα είναι οι τελευταίοι εναπομείναντες μιας ηρωϊκής πατρίδας.
Հատուած`ընկ. Նորա Քիւրտօղլեանի խօսքէն
Ανείπωτος ήταν ο πόνος και απερίγραπτη η θλίψη και η οργή όλων μας στις 20 Σεπτεμβρίου, μπροστά στις εικόνες του βίαιου ξεριζωμού ανθρώπων που αναγκάζονταν να εγκαταλείψουν τον τόπο τους, οικογενειών που άφηναν πίσω τις εστίες τους, παιδιά, νέοι και παππούδες που αποχαιρετούσαν τα σχολειά, τα μνημεία, τις εκκλησίες και τους τάφους των χιλιάδων ηρώων τους που έπεσαν για να κρατήσουν αυτή την γη ελεύθερη. Γιατί δεν διανοούνταν ζωή υπό τον αζερο-τουρκικό ζυγό…
Εικόνες γνώριμες αναβίωσαν από την ιστορική μνήμη του λαού μας.
Το «Ποτέ ξανά» για το οποίο αγωνιζόμαστε 108 χρόνια τώρα από τις Γενοκτονίες των Αρμενίων και των Ελλήνων του Πόντου, το «Ποτέ ξανά» με το συγκλονιστικό μήνυμα που πασχίζαμε να μεταδώσουμε μετά την καταστροφή της Σμύρνης και την εισβολή στην Κύπρο, έγινε δυστυχώς «Ξανά» εν μία νυκτί, με την αδιανόητη παγκόσμια ανοχή μπροστά στα εγκλήματα του δικτατορικού καθεστώτος του Αζερμπαϊτζάν.
Η εθνοκάθαρση στο αρμενικό Αρτσάχ, ή Ναγκόρνο Καραμπάχ όπως έγινε ευρέως γνωστό, αποτελεί συνέχεια του ίδιου παλιού σχεδίου. Θύτης και θύμα είναι οι ίδιοι, όπως ίδια ήταν και η εκκωφαντική σιωπή του «πολιτισμένου» κόσμου απέναντι σε αυτό το νέο έγκλημα κατά της ανθρωπότητας.
Ο περήφανος λαός του Αρτσάχ εξαναγκάστηκε σε προσφυγιά, με όλα όσα αυτό συνεπάγεται. Βρίσκεται σήμερα αντιμέτωπος με ανάγκες διαβίωσης και τραυματικά βιώματα. Χρειάζεται την συμπαράστασή μας για να σταθεί και πάλι γερά στα πόδια του με αξιοπρέπεια.
Ο Αρμενικός Κυανούς Σταυρός Ελλάδος, σε συνεργασία με τα αντίστοιχα ομώνυμα φιλανθρωπικά σωματεία στη Διασπορά και την Αρμενία, οργανώνει προγράμματα ανθρωπιστικής βοήθειας για τις οικογένειες του Αρτσάχ που παλεύουν να πάρουν στα χέρια τους τη ζωή τους.
Μέλος της ευρύτερης παναρμενικής φιλανθρωπικής Οργάνωσης Armenian Relief Society, Հայ Օգնութեան Միութիւն Հ.Օ.Մ. που δραστηριοποιείται σε 27 χώρες του κόσμου, εκεί όπου υπάρχει οργανωμένη αρμενική διασπορά, ο Αρμενικός Κυανούς Σταυρός προάγει τον εθελοντισμό και βασίζεται σ’ αυτόν, υπηρετεί τον λαό μας από το 1924, με πολλές δράσεις με σκοπό την κοινωνική πρόνοια, την ευημερία, την κοινωνική και πνευματική ανάπτυξη της αρμενικής κοινότητας στην Ελλάδα και του λαού της Αρμενίας και του Αρτσάχ.
Από την πρώτη κιόλας εκείνη δυσοίωνη ώρα που άρχισαν να καταφθάνουν στα σύνορα της Αρμενίας οι εκτοπισμένοι, η οργάνωσή μας στην Αρμενία ξεκίνησε το ανθρωπιστικό της έργο, με συγκέντρωση και διανομή τροφίμων και ειδών πρώτης ανάγκης. Την πρώτη εβδομάδα έλαβαν βοήθεια 1.000 οικογένειες που εγκαταστάθηκαν προσωρινά σε παραμεθόρια χωριά της Αρμενίας.
Το έργο αυτό συνεχίζεται ακούραστα και πιο οργανωμένα τώρα, χάρη στις δωρεές συμπατριωτών και συμπολιτών μας και στην εθελοντική εργασία των μελών της οργάνωσης και πολλών νέων που είναι πρόθυμοι να βοηθήσουν.
Στόχος είναι να στηρίξουμε όσο περισσότερες οικογένειες μπορούμε, για να εξασφαλίσουν στέγη, τροφή και να εφοδιαστούν με τα απαραίτητα εν όψη του χειμώνα.
Ανεκτίμητη ανταμοιβή μας είναι ένα χαμόγελο αισιοδοξίας και ελπίδας στα πρόσωπα τους.