Արմէն Սարգսեան որոշած է հրաժարական տալ նախագահի պաշտօնէն

­Հա­յաս­տա­նի ­Հան­րա­պե­տու­թեան նա­խա­գահ Ար­մէն ­Սարգ­սեան յայտ­նեց, որ ո­րո­շած է հրա­ժա­րա­կան տալ իր պաշ­տօ­նէն։ Այս մա­սին յայ­տա­րա­րու­թիւն տա­րա­ծեց նա­խա­գա­հի աշ­խա­տա­կազ­մը։ ­Յայ­տա­րա­րու­թեան մէջ նշո­ւած է.

«1990-ա­կան­նե­րի սկզբին աշ­խար­հա­քա­ղա­քա­կան մեծ փո­փո­խու­թիւն­նե­րի հե­տե­ւան­քով մեր ժո­ղովր­դին մե­ծա­գոյն հնա­րա­ւո­րու­թիւն ըն­ձե­ռո­ւեց ստեղ­ծել իր ան­կախ պե­տու­թիւ­նը: ­Մեր ա­ռա­քե­լու­թիւ­նը ոչ թէ մի դրո­շը մէկ ու­րի­շով փո­խա­րի­նելն էր, այլ՝ կա­ռու­ցել եր­կիր, ո­րը դա­րեր անց վերս­տին կ­՚ա­պա­հո­վի հա­յե­րի անվ­տան­գու­թիւ­նը, ա­ռա­ջըն­թա­ցը եւ բար­գա­ւա­ճու­մը:

Ընդգ­ծում եմ՝ ան­կախ պե­տու­թեան գո­յու­թեան հիմ­նա­կան ի­մաս­տը պա­տաս­խա­նա­տո­ւու­թիւն ստանձ­նե­լու ու կրե­լու կա­րո­ղու­թիւնն է, երբ ինք­ներս ենք գի­տակ­ցում, որ միայն մենք ենք, որ­պէս մէկ միաս­նա­կան մար­մին, սե­փա­կան յաղ­թա­նակ­ներ կեր­տո­ղը եւ սե­փա­կան պար­տու­թիւն­նե­րի մե­ղա­ւո­րը:

Ն­ման պատ­մա­կան հնա­րա­ւո­րու­թեամբ ո­գե­ւո­րո­ւած՝ ես, ինչ­պէս եւ իմ շատ հայ­րե­նա­կից­ներ, նո­ւի­րո­ւե­ցի այդ ա­ռա­քե­լու­թեա­նը: ­Տար­բեր պատ­ճառ­նե­րով այս կամ այն փու­լե­րում իմ մաս­նակ­ցու­թեան ակ­տի­ւու­թիւ­նը փոխ­ւում էր, բայց ես չէի դա­դա­րում հա­ւա­տալ մեր վերջ­նա­կան հա­մազ­գա­յին յա­ջո­ղու­թեա­նը: Եւ հենց դա էր ­Հա­յաս­տա­նի նա­խա­գա­հի պաշ­տօ­նը զբա­ղեց­նե­լու ա­ռա­ջար­կու­թեա­նը հա­մա­ձայ­նե­լու իմ գլխա­ւոր շար­ժա­ռի­թը:

Ըն­դու­նե­լով այդ կա­րե­ւոր ո­րո­շու­մը՝ ես ել­նում էի ինձ ա­րո­ւած ա­ռա­ջար­կու­թիւ­նից, ըստ ո­րի՝ նա­խա­գա­հա­կան նոր ինս­տի­տու­տը ու­նե­նա­լու է գոր­ծիք­ներ եւ հնա­րա­ւո­րու­թիւն­ներ՝ ազ­դե­լու ար­տա­քին քա­ղա­քա­կան եւ տնտե­սա­կան, ներդ­րու­մա­յին քա­ղա­քա­կա­նու­թեան վրայ, Ս­փիւռ­քի հետ յա­րա­բե­րու­թիւն­նե­րի վրայ, ինչ­պէս նաեւ մի­ջազ­գա­յին աս­պա­րէ­զում հա­մազ­գա­յին շա­հերն ա­ռաջ մղե­լու եւ նոր գի­տակր­թա­կան ու բարձր տեխ­նո­լո­գիա­կան մի­ջա­վայր ձե­ւա­ւո­րե­լու հա­մար:

Ո­րոշ ժա­մա­նակ անց տե­ղի ու­նե­ցան 2018թ. Ապ­րիլ-­Մա­յի­սեան ի­րա­դար­ձութ­յուն­նե­րը…
­Կա­րող է հարց ծա­գել՝ ին­չո՞ւ ես հրա­ժա­րա­կան չտո­ւե­ցի այդ պա­հին: ­Պա­տաս­խանն ակն­յայտ է՝ այն պա­տաս­խա­նա­տո­ւու­թեան պատ­ճա­ռով, ո­րը ես վերց­րել էի ինձ վրայ՝ ստանձ­նե­լով ­Հան­րա­պե­տու­թեան նա­խա­գա­հի պաշ­տօ­նը: Ես պար­տա­ւոր էի ա­նել ինձ­նից կա­խո­ւած ա­մէն ինչ՝ բա­ցա­ռե­լու ներ­քին պա­ռակտ­ման հե­տա­գայ խո­րա­ցու­մը, հնա­րա­ւոր բա­խում­նե­րը, ո­րոնք կա­րող էին յան­գեց­նել չա­փա­զանց բա­ցա­սա­կան հե­տե­ւանք­նե­րի: Ես նաեւ ձգտում էի իմ եր­կա­րա­մեայ աշ­խա­տան­քի շնոր­հիւ ձեռք բե­րած հե­ղի­նա­կու­թիւ­նը, կա­պե­րը եւ իմ մի­ջազ­գա­յին քա­ղա­քա­կան ու տնտե­սա­կան նե­րու­ժը ծա­ռա­յեց­նել ու­ժեղ եւ կա­յուն պե­տա­կա­նու­թեան կա­ռուց­մա­նը:

Կր­կին կա­րող է հարց ա­ռա­ջա­նալ, թե ին­չո՞ւ ­Նա­խա­գա­հը չկա­րո­ղա­ցաւ ազ­դել այն քա­ղա­քա­կան ի­րա­դար­ձու­թիւն­նե­րի վրայ, ո­րոնք մեզ հասց­րել են ներ­կա­յիս հա­մազ­գա­յին ճգնա­ժա­մի: ­Պատ­ճա­ռը կրկին ակն­յայտ է՝ հա­մա­պա­տաս­խան գոր­ծիք­նե­րի պա­կա­սը, գոր­ծիք­ներ, ո­րոն­ցով ցան­կա­ցած պե­տա­կան պաշ­տօ­նեա­յի օժ­տում է բա­ցա­ռա­պէս մէկ փաս­տա­թուղթ՝ ­Սահ­մա­նադ­րու­թիւ­նը: ­Հենց գոր­ծող ­Հիմ­նա­կան օ­րէն­քի մէջ են թաք­նո­ւած մեր ո­րոշ կա­րե­ւոր խնդիր­նե­րի ար­մատ­նե­րը:

­Մենք ու­նենք պա­րա­դոք­սալ (այ­լան­դակ – Խմբ.) ի­րա­վի­ճակ, երբ ­Նա­խա­գա­հը ստի­պո­ւած է պե­տա­կա­նու­թեան ե­րաշ­խա­ւոր լի­նել՝ փաս­տա­ցի չու­նե­նա­լով ո­րե­ւէ ի­րա­կան գոր­ծիք: ­Սահ­մա­նադ­րու­թիւ­նը նաեւ են­թադ­րում է մէկ ինս­տի­տու­տի գե­րա­կա­յու­թիւն միւ­սի նկատ­մամբ, Ս­փիւռ­քի յայտ­նի մաս­նա­գէտ­նե­րի հա­մար ստեղ­ծում է խո­չըն­դոտ­ներ՝ պատ­մա­կան ­Հայ­րե­նի­քի պե­տա­կան ինս­տի­տուտ­նե­րի կա­ռա­վար­մա­նը մաս­նակ­ցե­լու հա­մար, եւ այլն:

­Մենք խորհր­դա­րա­նա­կան հան­րա­պե­տու­թիւն ենք ձե­ւով, բայց ոչ բո­վան­դա­կու­թեամբ: Իմ ա­ռա­ջար­կու­թեան ի­մաս­տը եւ նպա­տա­կը ե­ղել է ոչ թէ կա­ռա­վար­ման մի ձե­ւից միւ­սին (խորհր­դա­րա­նա­կա­նից կի­սա­նա­խա­գա­հա­կա­նի կամ նա­խա­գա­հա­կա­նի) անց­նե­լը, այլ՝ զսպում­նե­րի եւ հա­կակ­շիռ­նե­րի վրայ հիմ­նո­ւած պե­տա­կան հա­մա­կարգ ստեղ­ծե­լը: Ա­ռանց դրա դժո­ւար է խօ­սել նշա­նա­կա­լից ձեռք­բե­րում­նե­րի մա­սին, քա­նի որ ա­ռա­ջըն­թա­ցի եւ յա­ջո­ղու­թեան հնա­րա­ւոր է հաս­նել միայն կան­խա­տե­սե­լի եւ ներ­դաշ­նակ հա­մա­կար­գի պայ­ման­նե­րում:
Ու­րախ եմ, որ ստեղ­ծո­ւել է սահ­մա­նադ­րա­կան փո­փո­խու­թիւն­նե­րի յանձ­նա­ժո­ղով, ին­չի հա­մար շնոր­հա­կա­լու­թիւն եմ յայտ­նում կա­ռա­վա­րու­թեա­նը: Ես յոյս ու­նեմ, որ, ի վեր­ջոյ, սահ­մա­նադ­րա­կան փո­փո­խու­թիւն­նե­րը տե­ղի կ­՚ու­նե­նան, եւ յա­ջորդ նա­խա­գահն ու նա­խա­գա­հա­կան ինս­տի­տու­տը կը կա­րո­ղա­նան աշ­խա­տել ա­ւե­լի հա­ւա­սա­րակշ­ռո­ւած եւ հա­մա­կար­գո­ւած մի­ջա­վայ­րում:

­Մենք ապ­րում ենք իւ­րա­տե­սակ ի­րա­կա­նու­թեան մէջ, ի­րա­կա­նու­թիւն, որ­տեղ ­Նա­խա­գա­հը չի կա­րող ազ­դել պա­տե­րազ­մին եւ խա­ղա­ղու­թեա­նը վե­րա­բե­րող հար­ցե­րի վրայ:

Ի­րա­կա­նու­թիւն, երբ նա չի կա­րող վե­տօ կի­րա­ռել այն օ­րէնք­նե­րի վրայ, ո­րոնք հա­մա­րում է պե­տու­թեան եւ ժո­ղովր­դի հա­մար ոչ նպա­տա­կա­յար­մար:

Ի­րա­կա­նու­թիւն, երբ ­Նա­խա­գա­հի հնա­րա­ւո­րու­թիւն­ներն ըն­կա­լո­ւում են ոչ թէ որ­պէս ա­ռա­ւե­լու­թիւն պե­տու­թեան հա­մար, այլ՝ տար­բեր քա­ղա­քա­կան խմբե­րի կող­մից դի­տար­կո­ւում են որ­պէս ի­րենց սպառ­նա­ցող վտանգ:

Ի­րա­կա­նու­թիւն, որ­տեղ ­Նա­խա­գահն իր նե­րու­ժի գե­րակ­շիռ մա­սը չի կա­րո­ղա­նում օգ­տա­գոր­ծել ի նպաստ հա­մա­կար­գա­յին ներ­քին և­ ար­տա­քին քա­ղա­քա­կան խնդիր­նե­րի լուծ­ման:

Ի­րա­կա­նու­թիւն, որ­տեղ աշ­խար­հը գտնո­ւում է մշտա­կան տուր­բու­լեն­տու­թեան (ան­հան­դարտ – Խմբ.) գօ­տում, սա­կայն ­Նա­խա­գա­հը սահ­մա­նադ­րա­կան գոր­ծիք չու­նի՝ օգ­նե­լու իր երկ­րին:

Ի­րա­կա­նու­թիւն, որ­տեղ պե­տու­թեան գլու­խը եւ եր­բեմն նաեւ նրա ըն­տա­նի­քը թի­րա­խա­ւո­րո­ւում են տար­բեր քա­ղա­քա­կան խմբա­ւո­րում­նե­րի կող­մից: ­Վեր­ջին­ներս այն­քան էլ հե­տաքրք­րո­ւած չեն նա­խա­գա­հա­կան ինս­տի­տու­տի կող­մից ի շահ երկ­րի ի­րա­կա­նա­ցո­ւած ձեռք­բե­րում­նե­րով, որ­քան իմ ան­ցեա­լով, դա­ւադ­րու­թեան զա­նա­զան տե­սու­թիւն­նե­րով ու մի­ֆե­րով (ա­ռաս­պել­նե­րով – Խմբ): Իմ ան­ձի հան­դէպ այդ «մտա­հո­գո­ւա­ծու­թիւ­նը» դուրս է գա­լիս նաեւ բա­րո­յա­կա­նու­թեան սահ­ման­նե­րից՝ վերջ­նա­կան ար­դիւն­քում ուղ­ղա­կիօ­րէն բա­ցա­սա­բար ազ­դե­լով ա­ռող­ջու­թեան վրայ:

Ես շատ եր­կար եմ մտա­ծել եւ ո­րո­շել եմ մօտ չորս տա­րի ակ­տիւ աշ­խա­տե­լուց յե­տոյ հրա­ժա­րա­կան տալ ­Հան­րա­պե­տու­թեան նա­խա­գա­հի պաշ­տօ­նից:

Այդ ո­րո­շու­մը բա­ցար­ձա­կա­պէս է­մո­ցիո­նալ (զգա­ցա­կան – Խմբ.) չէ եւ բխում է ո­րո­շա­կի տրա­մա­բա­նու­թիւ­նից:
­Նա­խա­գա­հը չու­նի անհ­րա­ժեշտ գոր­ծիք­ներ՝ երկ­րի և­ ազ­գի հա­մար ներ­կա­յիս բարդ ժա­մա­նակ­նե­րում ազ­դե­լու ներ­քին և­ ար­տա­քին քա­ղա­քա­կա­նու­թեան ար­մա­տա­կան գոր­ծըն­թաց­նե­րի վրայ:

­Մեր պե­տու­թեան հա­մար այս բարդ փու­լում, երբ անհ­րա­ժեշտ է հա­մազ­գա­յին միաս­նու­թիւն, նա­խա­գա­հա­կան ինս­տի­տու­տը (կա­ռոյ­ցը – Խմբ.) չպէտք է դառ­նայ բամ­բա­սանք­նե­րի ու դա­ւադ­րու­թեան տե­սու­թիւն­նե­րի թի­րախ՝ դրա­նով իսկ շե­ղե­լով հա­սա­րա­կու­թեան ու­շադ­րու­թիւ­նը կա­րե­ւո­րա­գոյն խնդիր­նե­րից:

Այ­սօր, ինչ­պէս եր­բեք, անհ­րա­ժեշտ են ի­մաս­տա­լից, խո­րը մտա­ծո­ւած, կշռա­դա­տո­ւած եւ բո­վան­դա­կա­լից գոր­ծո­ղու­թիւն­ներ: Այ­լա­պէս մենք՝ ողջ աշ­խար­հի հա­յու­թիւ­նը, չենք հաս­նի մեր ա­ռա­քե­լու­թեան նպա­տա­կին եւ կը յայտ­նո­ւենք պատ­մու­թեան լու­սանց­քում:

­Մենք այ­լեւս սխա­լո­ւե­լու ի­րա­ւունք չու­նենք:

­Վեր­ջում ցան­կա­նում եմ ա­ռանձ­նա­կի ե­րախ­տա­գի­տու­թիւն յայտ­նել մեր քա­ղա­քա­ցի­նե­րին եւ Ս­փիւռ­քի մեր հայ­րե­նա­կից­նե­րին՝ երկ­րի հա­մար այս բարդ ժա­մա­նակ­նե­րում հաս­տա­տա­կա­մու­թիւն, տո­կու­նու­թիւն, համ­բե­րա­տա­րու­թիւն եւ ա­րիու­թիւն ցու­ցա­բե­րե­լու հա­մար:

Ա­ռանձ­նա­յա­տուկ շնոր­հա­կա­լու­թիւն մեր քա­ջա­րի բա­նա­կի զի­նո­ւոր­նե­րին եւ սպա­նե­րին, խո­նար­հումս մեր ­Հայ­րե­նի­քի հա­մար ի­րենց կեան­քը զո­հա­բե­րած հե­րոս­նե­րի ըն­տա­նիք­նե­րին:

Շ­նոր­հա­կալ եմ նաեւ ­Հան­րա­պե­տու­թեան նա­խա­գա­հի աշ­խա­տա­կազ­մի բո­լոր աշ­խա­տա­կից­նե­րին եւ պե­տա­կան կա­ռոյց­նե­րի իմ գոր­ծըն­կեր­նե­րին՝ հա­մա­տեղ ար­դիւ­նա­ւէտ աշ­խա­տան­քի հա­մար»:

Ն­շենք, որ Ար­մէն ­Սարգ­սեան նա­խա­գա­հի պաշ­տօ­նին վրայ ընտ­րո­ւած էր Ազ­գա­յին ժո­ղո­վին կող­մէ 2 ­Մարտ 2018-ին: 9 Ապ­րի­լին ստանձ­նած է այդ պաշ­տօ­նը, որ­մէ ետք ­Հա­յաս­տա­նի մէջ տե­ղի ու­նե­ցան ապ­րի­լեան ե­ղե­լու­թիւն­նե­րը, ո­րուն հե­տե­ւան­քով ­Սերժ ­Սարգ­սեան հրա­ժա­րե­ցաւ վար­չա­պե­տի պաշ­տօ­նէն եւ իշ­խա­նու­թեան գլու­խը ան­ցաւ ­Նի­կոլ ­Փա­շի­նեան:

Ան­ցեալ աշ­նան, իր հար­ցազ­րոյց­նե­րէն մե­կուն մէջ ան յայտ­նած էր, որ ըլ­լայ նա­խա­գա­հա­կան, թէ խորհր­դա­րա­նա­կան, շատ կա­րե­ւոր է կա­ռա­վար­ման հա­ւա­սա­րակշ­ռու­մը: «Ե­թե մենք ա­մէն դէպ­քում ­Սահ­մա­նադ­րու­թիւ­նը փո­խենք, ա­պա այն կը սկսի աշ­խա­տել, երբ յա­ջորդ նա­խա­գահն ընտ­րո­ւի: Ե­թէ մենք նման ո­րո­շում կա­յաց­նենք եւ նոր ­Սահ­մա­նադ­րու­թիւն ըն­դու­նենք, ես պատ­րաստ եմ ան­մի­ջա­պէս հրա­ժա­րա­կան տալ, որ­պես­զի մարդ­կանց ցոյց տամ, որ դա ինձ կամ իմ իշ­խա­նու­թեան հա­մար չէ, այլ՝ նրա հա­մար, որ մեր երկ­րի հա­մար ա­ւե­լի հեշտ եւ լաւ լի­նի»:

­Հա­մա­ձայն ­Սահ­մա­նադ­րու­թեան` ­Հան­րա­պե­տու­թեան նա­խա­գա­հը իր հրա­ժա­րա­կա­նը կը ներ­կա­յաց­նէ Ազ­գա­յին ժո­ղո­վին: Հ­րա­ժա­րա­կա­նը ըն­դու­նո­ւած կը հա­մա­րո­ւի օ­րէն­քով սահ­մա­նո­ւած կար­գով այն հրա­պա­րա­կե­լու պա­հէն: ­Նա­խա­գա­հի պաշ­տօ­նան­կու­թեան, լիա­զօ­րու­թիւն­նե­րու կա­տար­ման անհ­նա­րի­նու­թեան, հրա­ժա­րա­կա­նի կամ մա­հո­ւան պա­րա­գա­նե­րուն մին­չեւ նո­րըն­տիր նա­խա­գա­հի կող­մէ պաշ­տօ­նի ստանձ­նու­մը ա­նոր լիա­զօ­րու­թիւն­նե­րը կը կա­տա­րէ Ազ­գա­յին ժո­ղո­վի նա­խա­գա­հը:

­Նա­խա­գա­հի պաշ­տօ­նան­կու­թեան, լիա­զօ­րու­թիւն­նե­րու կա­տար­ման անհ­նա­րի­նու­թեան, հրա­ժա­րա­կա­նի կամ մա­հո­ւան պա­րա­գա­նե­րուն նա­խա­գա­հի պաշ­տօ­նը թա­փուր մնա­լէն ոչ շուտ, քան քսան­հինգ եւ ոչ ուշ, քան ե­րե­սուն­հինգ օր յե­տոյ կը կա­տա­րո­ւի նա­խա­գա­հի ար­տա­հերթ ընտ­րու­թիւն: