Աստուածայայտնութեան տօնը Անթիլիասի մէջ

«Ար­դա­րու­թիւ­նը ու փո­խա­դարձ յար­գան­քը
հիմքն են խա­ղա­ղու­թեան»
պատ­գա­մեց Ա­րամ Ա. ­Կա­թո­ղի­կոս

­Շա­բաթ՝ 6 ­Յու­նո­ւար 2018ի ա­ռա­ւօ­տեան ժա­մը 10:00ին, Ս. Գ­րի­գոր ­Լու­սա­ւո­րիչ ­Մայր ­Տա­ճա­րի զան­գե­րու ղօ­ղանջ­նե­րուն ներ­քոյ եւ Ա­րամ Ա. ­Կա­թո­ղի­կո­սին գլխա­ւո­րու­թեամբ, ­հայ­րա­պե­տա­կան թա­փօ­րը ­վե­հա­րա­նէն ուղ­ղո­ւե­ցաւ ­դէպի Մայր ­Տա­ճար, Ս. եւ Ան­մահ ­Պա­տա­րա­գով նշե­լու մեր ­Տի­րոջ եւ Փրկ­չին Աս­տո­ւա­ծա­յայտ­նու­թեան տօ­նը։ ­Պա­տա­րա­գին ներ­կայ էին մեծ թի­ւով հա­ւա­տա­ցեալ­ներ, ո­րոնց շար­քին ­Լի­բա­նա­նի մօտ ­Հա­յաս­տա­նի ­Հան­րա­պե­տու­թեան դես­պա­նա­տան լրիւ կազ­մը՝ գլխա­ւո­րու­թեամբ պրն. ­Սա­մո­ւէլ Մկրտ­չեա­նին, ­Լի­բա­նա­նի ­Խորհր­դա­րա­նի նա­խա­գահ ­Նա­պիհ ­Պըր­րիի ներ­կա­յա­ցու­ցիչ՝ պե­տա­կան ե­րես­փո­խան տիար ­Յա­կոբ ­Բագ­րա­տու­նի, ինչ­պէս նաեւ պե­տա­կան ու հա­մայն­քա­յին անձ­նա­ւո­րու­թիւն­ներ։ ­Հա­ւա­տա­ցեալ ժողովուրդին յղե­լով իր Ս. Ծնն­դեան պատ­գա­մը, Ա­րամ Ա. ­Վե­հա­փառ ­Հայ­րա­պե­տը նշեց՝ «­Բեթ­ղե­հէ­մի մէջ մար­դե­ղա­ցած Աս­տու­ծոյ Որդ­ւոյն պատ­գա­մը կը շա­րու­նա­կէ հնչել ա­նար­դա­րու­թեամբ, պա­տե­րազմ­նե­րով, բե­ւե­ռա­ցում­նե­րով ու տագ­նապ­նե­րով լե­ցուն աշ­խար­հին մէջ։ Ար­դա­րեւ, ար­դա­րու­թիւնն ու փո­խա­դարձ յար­գանքն են մնա­յուն, ամ­բող­ջա­կան ու ճշմա­րիտ խա­ղա­ղու­թեան հիմ­քը»։ ­Յի­շեց­նե­լէ ետք ­Բեթ­ղե­հէ­մի պատ­գա­մը, ­Վե­հա­փառ ­Հայ­րա­պե­տը ը­սաւ, թէ «ներ­կայ աշ­խար­հը հե­ռու է Ք­րիս­տո­սի աշ­խարհ բե­րած ար­ժէք­նե­րէն ու սկզբունք­նե­րէն։ ­Ներ­կայ աշ­խար­հին մէջ տի­րա­պե­տո­ղը, դժբախ­տա­բար, շահն է, ոչ՝ ի­րա­ւուն­քը, երկ­րա­ւոր ար­ժէք­ներն են, եւ ոչ՝ երկ­նա­յին ճշմար­տու­թիւն­նե­րը»։
Ա­պա շա­րու­նա­կեց.- «­Նոր տա­րո­ւան ա­ռի­թով աշ­խար­հի պե­տե­րը մաղ­թանք­ներ կա­տա­րե­ցին ու պատ­գամ­ներ ուղ­ղե­ցին։ ­Մենք ի­րենց կ­՚ը­սենք, որ ա­մէն բա­նէ ա­ռաջ ար­դա­րու­թի՛ւն կա­տա­րե­ցէք, փո­խա­դարձ յար­գա՛նք պատ­գա­մե­ցէք, աղ­քատ­նե­րուն ի­րա­ւուն­քը մի՛ խլէք, փտա­ծու­թե­նէ հե­ռո՛ւ մնա­ցէք, ձեր ան­ձե­րու շա­հը ժո­ղո­վուր­դի շա­հէն գե­րի­վեր մի՛ դա­սէք»։
­Խօ­սե­լով փո­խա­դարձ յար­գան­քի կեն­սա­կան կա­րե­ւո­րու­թեան մա­սին, ­Նո­րին Սր­բու­թիւ­նը յի­շե­ցուց, թէ՝ «ար­դա­րու­թիւ­նը կ­՚են­թադ­րէ ար­դար ըլ­լալ ու­րիշ­նե­րու ի­րա­ւունք­նե­րուն նկատ­մամբ, ճանչ­նալ ու յար­գել ու­րի­շը այն­պէս, ինչ­պէս որ է։ Աս­տո­ւա­ծա­յին ճշմար­տու­թեան գծով տար­բեր մօ­տե­ցում­ներ կան. ի­րա­ւունք չու­նինք մեր ըմբռ­նում­նե­րը ու­րիշ­նե­րուն պար­տադ­րելու, այլ՝ անհ­րա­ժեշտ է փո­խա­դարձ յար­գան­քով ամ­րապն­դել ազ­գե­րու, մշա­կոյթ­նե­րու ու կրօն­նե­րու հա­մա­կե­ցու­թիւնն ու գոր­ծակ­ցու­թիւ­նը։ Այս­պէս կ­՚ը­սեն միաս­տո­ւա­ծեան ե­րեք կրօն­նե­րուն ու­սու­ցում­նե­րը»։ Իր պատ­գա­մի վեր­ջին բաժ­նին մէջ Ա­րամ Ա. ­Կա­թո­ղի­կոս անդ­րա­դար­ձաւ Ե­րու­սա­ղէ­մի հար­ցին։ «Ե­րու­սա­ղէ­մի պատ­մու­թիւ­նը ծա­նօթ է բո­լո­րին։
Ե­րու­սա­ղէ­մի ինք­նու­թիւնն ու կա­րե­ւո­րու­թիւ­նը եւս ծա­նօթ են բո­լո­րին։ ­Հե­տե­ւա­բար, Ե­րու­սա­ղէ­մի գծով միա­կող­մա­նի մօ­տե­ցում ցու­ցա­բե­րել ըն­դու­նե­լի չէ։
Ի հե­ճուկս տեղ­ւոյն ժո­ղո­վուր­դին ի­րա­ւունք­նե­րուն, զէն­քի ու­ժով կա­տա­րո­ւած բռնագ­րա­ւու­մը օ­րի­նա­կա­նաց­նե­լը մի­ջազ­գա­յին օ­րէն­քի դէմ է։ Ե­րու­սա­ղէ­մի գծով չենք կրնար ան­տե­սել մի­ջազ­գա­յին օ­րէն­քի տո­ւեալ­նե­րը. միաս­տո­ւա­ծեան կրօն­նե­րու ի­րա­ւունք­նե­րը, ա­ւան­դու­թիւն­ներն ու սրբու­թիւն­նե­րը։ Չ­մոռ­նանք նաեւ, որ Ե­րու­սա­ղէ­մի մէջ ­Հայ ե­կե­ղե­ցին իր ի­րա­ւունք­նե­րը ու­նի։ 638 թո­ւա­կա­նէն սկսեալ Ե­րու­սա­ղէ­մի մէջ հա­յոց ­պատ­րիար­քու­թիւն հիմ­նո­ւած է, ուր 97 պատ­րիարք­ներ ու­նե­ցած ենք. հայ­կա­կան ե­կե­ղե­ցի­ներ, ուխ­տա­վայ­րեր, ինչ­պէս նաեւ հայ­կա­կան հա­մայնք գո­յու­թիւն ու­նին հոն, եւ մեր ե­կե­ղեւց­ւոյ ի­րա­ւունք­նե­րը պատ­մա­կան ու ի­րա­ւա­կան ճա­նա­չում ու­նին։ ­Չենք կրնար միա­կող­մա­նի մօ­տե­ցու­մով, Ե­րու­սա­ղէ­մը Իս­րա­յէ­լի մայ­րա­քա­ղա­քը հռչա­կե­լով՝ ան­տե­սել այս բո­լո­րը։ Ն­ման մօ­տե­ցում­ներ փաս­տօ­րէն ա­նար­դա­րու­թիւ­նը կը խո­րաց­նեն, կրօն­նե­րու ու ժո­ղո­վուրդ­նե­րու մի­ջեւ նոր տագ­նապ­ներ կը յա­ռա­ջաց­նեն ու ­Մի­ջին Ա­րե­ւել­քի խա­ղա­ղու­թեան ըն­թաց­քը կը խան­գա­րեն», ը­սաւ ­Նո­րին Սր­բու­թիւ­նը ու վեր­ջա­պէս, Ք­րիս­տո­սի Ս. Ծնն­դեան տօ­նին ա­ռի­թով՝ կոչ ուղ­ղեց քա­ղա­քա­կան ու կրօ­նա­կան պա­տաս­խա­նա­տու­նե­րուն, որ պա­ղես­տի­նեան հար­ցին, ինչ­պէս նաեւ ա­նար­դա­րու­թեան զոհ գա­ցող բո­լոր ժո­ղո­վուրդ­նե­րուն դի­մագ­րա­ւած տագ­նապ­նե­րուն մօ­տե­նան ար­դա­րու­թեան, ինք­նո­րոշ­ման ու մարդ­կա­յին ի­րա­ւանց սկզբունք­նե­րէն մեկ­նե­լով։