Հայոց Ցեղասպանութեան 102րդ տարելիցի ոգեկոչական ձեռնարկներու շարքը իր ազդու արձագանգը ունեցաւ Թեսաղոնիկէի մէջ, Կիրակի՝ 23 Ապրիլ 2017ին, քաղաքական ձեռնարկով, քայլարշաւով եւ դափնեպսակներու զետեղումով։ Կեդրոնական Մակեդոնիոյ մարզպետութեան համագործակցութեամբ կազմակերպուած բազմամարդ ձեռնարկը տեղի ունեցաւ առաւօտեան ժամը 11։30ին, Էթէրիա Մաքետոնիքոն Սփուտոն սրահէն ներս։
Այս տարուան ոգեկոչումը նշանաւորուեցաւ նաեւ Եւրոպական Խորհրդարանի 1987ի Հայոց Ցեղասպանութեան ճանաչման բանաձեւի ընդունման 30ամեակի նշումով։
Հ.Յ.Դ. Հայ Դատի Յանձնախումբի անունով՝ պաշտօնական բացման խօսքը ուղղեց Սեւանա Քասէմեան, որ ընդհանուր գիծերու մէջ անդրադարձաւ հայ ազգի դէմ Թուրքիոյ գործած ոճիրին, շեշտը դնելով Հայ Դատի պահանջատիրութիւնը իրաւական դաշտ բերելու կարեւոր հանգրուանին վրայ։
Յունաստանի պետութեան զօրակցութիւնը վերահաստատող պետական ու քաղաքական ներկայութիւնները բարձրաստիճան էին այս ձեռնարկին։ Յունաստանի վարչապետ Ալեքսիս Ցիփրասի եւ կառավարութեան կողմէ ներկայ եղաւ եւ ողջոյնի խօսք ուղղեց ներքին գործոց փոխ նախարար Մարիա Քոլիա-Ցարուխա։ Ներկայ էր ու ողջոյնի խօսքով հանդէս եկաւ նաեւ Կեդրոնական Մակեդոնիոյ մարզպետ Ափոսթոլոս Ծիծիգոսթաս, որ իր խօսքին մէջ ըսաւ, թէ մարզպետութեան համար պատիւ կը համարէ Հայոց Ցեղասպանութեան ոգեկոչական ձեռնարկներու կազմակերպումը։
Այլ ներկայութիւններու շարքին էին հելլէն պետական եւ քաղաքական պաշտօնատար անձնաւորութիւններ, հելլէն խորհրդարանի երեսփոխաններ, զինուորական ներկայացուցիչներ։ Ներկայ էր Յունաստանի արտաքին գործոց փոխ նախարար Տիմիթրիոս Մարտաս, հելլէն խորհրդարանի փոխ նախագահ Անասթասիոս Քուրաքիս, խորհրդարանականներ Նոր Հանրապետութենէն՝ Գոնսթանտինոս Կիւլեքաս, Սթաւրոս Քալաֆաթիս, Եորղոս Օրֆանոս, Սիրիզայէն՝ Ալեքսանտրոս Թրիանտաֆիլիտիս, Թեսաղոնիկէի քաղաքապետական խորհուրդի նախագահ Քալիփսօ Ղուլա, Ամպելոքիփի-Մենեմենիի քաղաքապետ Լազարոս Քիրիզօղլու, Օրէոքասթրոյի քաղաքապետ Ասթերիոս Ղավոծիս, Նէափոլի-Սիքէոն քաղաքապետութեան ներկայացուցիչը, Թեսաղոնիկէի Արիսթոթելեան համալսարանի ռեկտոր Փերիքլիս Միթքաս, Համահելլէնական Պոնտական միութիւններու նախագահ Խրիսթինա Սախինիտու, Յունաստանի Կարմիր Խաչի տնօրէնը եւ Թեսաղոնիկէի մետրոպոլիտի ներկայացուցիչ հոգեւոր հայրեր, ինչպէս նաեւ Ռուսաստանի եւ Լիդվայի դեսպանութեանց ներկայացուցիչներ, պոնտական, ասորական, կիպրական միութիւններու ներկայացուցիչներ։
Ներկայ էին Յունաստանի մօտ Հ.Հ. դեսպանի ներկայացուցիչ Ալեքսանդր Սարգսեան, Թեսաղոնիկէի հոգեւոր հովիւ Սմբատ Վրդ. Սապունճեան, Հ.Յ.Դ. Յունաստանի Կեդրոնական Կոմիտէի ներկայացուցիչը, Ազգային Վարչութեան ներկայացուցիչը, ինչպէս նաեւ Թեսաղոնիկահայ գաղութի միութենական վարչութեանց ներկայացուցիչներ։
Ողջոյնի խօսքով հանդէս եկաւ Թեսաղոնիկէի փոխ մարզպետ Փարասքէվի Փաթուլիտու, որ յատկանշականօրէն ըսաւ.- «Ո՞վ կը խօսի այսօր հայութեան պատմական բնաջնջնման փորձի մասին։ Բայց կը կարծեմ, թէ ամբողջ մարդկութիւնը։ Այսօր, յիշողութիւնը՝ հրդեհի նման կ’այրէ։ Եւ կ’այրէ, որովհետեւ մեզ կը պարտադրէ դէպի ետ նայիլ, դէպի անցեալը։ Դժբախտաբար, ո՛չ փառահեղ, այլ արիւնոտ անցեալ մը։ Թող յաւերժական ըլլայ անմեղ զոհերու յիշողութիւնը»։
Յաջորդաբար, Թեսաղոնիկէի քաղաքապետ Իոանիս Պութարիս ողջոյնի խօսք ուղղեց, իսկ Յունաստանի մօտ Հ.Հ. դեսպան Ֆադէյ Չարչօղլեանի խօսքը փոխանցեց դեսպանի ներկայացուցիչը։
Հ.Յ.Դ. Երիտասարդական Միութեան կողմէ ուղերձ մը կարդաց Իրինի Ռուբէնեան։
Օրուան բանախօսն էր Աթէնքի Ազգային Քափոտիսթրիաքօ համալսարանի թրքական եւ արդի ասիական ուսմանց փրոֆեսոր Իոանիս Մազիս, որ իր նիւթը զարգացուց «Հայոց Ցեղասպանութիւնը որպէս արդիւնք Մերձաւոր Արեւելքի մեծ ուժերու աշխարհա-ռազմավարական մրցակցութեան» նիւթին շուրջ։ Յարգելի փրոֆեսորը դիտել տուաւ, թէ «Օսմանեան տիրապետութեան օրով, թէ՛ երիտ-թուրքերու ձեռքին, թէ՛ քեմալականներու ղեկավարութեամբ՝ թրքական իշխանութիւնը միշտ ալ իրագործած է հայկական տարրի բնաջնջման ծրագիր, երկրի արդիականացման ու ժողովրդավարացման պատրանքին տակ, ինչպէս եւ այլ ազգային փոքրամասնութիւններու դէմ։ Ինչ կը վերաբերի ժամանակակից Թուրքիոյ ճիգերուն, որ կ’ուզէ ինքզինք ներկայացնել որպէս պալքանեան մահմետական բջիջներու «Մեծն եղբայրը», միջազգային իրաւունքի պարտադրած օրէնքներուն դէմ իր սադրիչ ու արհամարհական կեցուածքները, իր փանթուրանական ծրագիրները, մեզ կ’ուղղեն այն եզրակացութեան, թէ՝ Յունաստան պէտք չէ անտեսէ Ատրպէյճանի եւ Կեդրոնական Ասիոյ այլ մահմետական երկիրներու մէջ թրքական միջամտութիւնները։ Վերջապէս, Միջին Արեւելքի մէջ քրիստոնեայ ժողովուրդներու դէմ համակարգուած հալածանքը, արմատական իսլամական միտումներու տարածումը, ցոյց կուտան Կեդրոնական Ասիոյ մէջ իսլամական ձգտումները։ Կովկասի ու Կասպեան տարածաշրջանի մէջ բոլոր այս ձգտումներուն ու միտումներուն դէմ կանգնող կարեւոր պատնէշ է՝ Հայաստանը»։
Գեղարուեստական բաժինը ճոխացաւ Թեսաղոնիկէի Համազգայինի «Ղազարոս Սարեան» մասնաճիւղի կողմէ, երգ՝ Մարիա Սփիրիտոնիտու եւ կիթառ՝ Ռաֆայէլ Վարդազարեան։
Հանդիսութեան աւարտին, ներկաները՝ պաշտօնական անձնաւորութեանց առաջնորդութեամբ, սրահէն հաւաքաբար մեկնելով, լուռ քալեցին դէպի Գ. Զօրաբանակի Անծանօթ Զինուորի յուշարձան, ուր տեղի ունեցաւ ծաղկեպսակներու զետեղման արարողութիւն։ Հայկական գաղութին կողմէ դափնեպսակ զետեղեց պրն. Ալեքսիս Շիրակեան: