Ս­տո­րեւ կը ներ­կա­յաց­նենք Ա­մե­նայն ­Հա­յոց ­Գա­րե­գին Բ. Կա­թո­ղի­կո­սին կոն­դա­կը՝ նո­ւի­րո­ւած ­Հա­յաս­տա­նի Հան­րա­պե­տու­թեան եւ մա­յի­սեան հե­րո­սա­մար­տնե­րու 100ա­մեա­կին.
 
ԳԱՐԵԳԻՆ Բ. ԾԱՌԱՅ ՅԻՍՈՒՍԻ ՔՐԻՍՏՈՍԻ, ՈՂՈՐՄՈՒԹԵԱՄԲՆ ԱՍՏՈՒԾՈՅ ԵՒ ԿԱՄՕՔՆ ԱԶԳԻՍ ԵՊԻՍԿՈՊՈՍԱՊԵՏ ԵՒ ԿԱԹՈՂԻԿՈՍ ԱՄԵՆԱՅՆ ՀԱՅՈՑ, ԾԱՅՐԱԳՈՅՆ ՊԱՏՐԻԱՐՔ ՀԱՄԱԶԳԱԿԱՆ ՆԱԽԱՄԵԾԱՐ ԱԹՈՌՈՅ ԱՐԱՐԱՏԵԱՆ ԱՌԱՔԵԼԱԿԱՆ ՄԱՅՐ ԵԿԵՂԵՑՒՈՅ ՍՐԲՈՅ ԿԱԹՈՒՂԻԿԷ ԷՋՄԻԱԾՆԻ ՔՐԻՍՏՈՍԱՒԱՆԴ ՍԻՐՈՅ ՈՂՋՈՅՆ ԵՒ ՕՐՀՆՈՒԹԻՒՆ ՀԱՅՐԱՊԵՏԱԿԱՆ ՄԵԾԻ ՏԱՆՆ ԿԻԼԻԿԻՈՅ ԿԱԹՈՂԻԿՈՍՈՒԹԵԱՆ, ՊԱՏՐԻԱՐՔՈՒԹԵԱՆՑ ՀԱՅՈՑ ՍՐԲՈՅ ԵՐՈՒՍԱՂԻՄԱՅ ԵՒ ԿՈՍՏԱՆԴՆՈՒՊՈԼՍՈՅ, ԱՐՔԵՊԻՍԿՈՊՈՍԱՑ, ԵՊԻՍԿՈՊՈՍԱՑ, ՎԱՐԴԱՊԵՏԱՑ, ՔԱՀԱՆԱՅԻՑ ԵՒ ՍԱՐԿԱՒԱԳԱՑ, ԹԵՄԱԿԱՆ ԵՐԵՍՓՈԽԱՆԱԿԱՆ ԺՈՂՈՎՈՑ, ԹԵՄԱԿԱՆ ԵՒ ՀԱՄԱՅՆՔԱՅԻՆ ԽՈՐՀՐԴՈՑ ԵՒ ՊԱՇՏՕՆԷԻՑ ԵՒ ՍԻՐԵՑԵԱԼ ՀԱՄԱՅՆ ՀԱՒԱՏԱՑԵԱԼ ԺՈՂՈՎՐԴԵԱՆ ՀԱՅՈՑ
 
«Եւ այս է յաղ­թու­թիւնն՝ որ յաղ­թէ աշ­խար­հի, հա­ւատքն մեր»
(Ա. ­Յովհ. Ե. 4):

­Գո­հու­թիւն եւ փառք ենք մա­տու­ցում Աստ­ծուն, որ ­Հա­յաս­տա­նում եւ Ար­ցա­խում վե­րա­կանգ­նո­ւած պե­տա­կա­նու­թեամբ եւ ի սփիւռս աշ­խար­հի ազ­գա­յին կեան­քի ձեռք­բե­րում­նե­րով է մեր ժո­ղո­վուր­դը դի­մա­ւո­րում 100ա­մեա­կը ­Հա­յաս­տա­նի Ա­ռա­ջին ­Հան­րա­պե­տու­թեան եւ մա­յի­սեան հե­րո­սա­մար­տնե­րի: Ն­շա­նա­կա­լի այս ի­րա­դար­ձու­թիւն­նե­րի մէկ­դա­րեայ յո­բե­լեա­նի ա­ռի­թով հայ­րա­պե­տա­կան մեր խօսքն ենք ուղ­ղում սի­րե­ցեալ մեր ժո­ղովր­դին՝ բարձ­րա­ձայ­նե­լով ա­ռա­քե­լա­ւանդ պատ­գա­մը. «Եւ այս է յաղ­թու­թիւ­նը, որ յաղ­թում է աշ­խար­հին՝ մեր հա­ւատ­քը»:
­Մէկ դար ա­ռաջ մեր ժո­ղո­վուր­դը յայտ­նո­ւել էր կեան­քի եւ մա­հո­ւան սահ­մա­նագ­ծին: Օս­մա­նեան ­Թուր­քիան՝ օգ­տո­ւե­լով Ա­ռա­ջին ­Հա­մաշ­խար­հա­յին Պա­տե­րազ­մի խառ­նաշ­փոթ ի­րա­վի­ճա­կից, ի­րա­գոր­ծում էր ­Ցե­ղաս­պա­նու­թեան իր հա­յա­ջինջ ծրա­գի­րը: Ա­րեւմ­տեան ­Հա­յաս­տա­նը եւ հայ­կա­կան բնա­կա­վայ­րնե­րը ­Թուր­քիա­յում ա­ւե­րա­կո­ւել ու հա­յա­թա­փո­ւել էին, թուր­քա­կան զօր­քե­րը ներ­խու­ժել էին նաեւ Ա­րե­ւե­լեան ­Հա­յաս­տան՝ սպառ­նա­լով մեր ժո­ղովր­դի գո­յու­թեա­նը:
Այդ օր­հա­սա­կան պա­հին յոյսն առ Աս­տո­ւած՝ միա­հա­մուռ կամ­քով մեր ժո­ղո­վուր­դը ­Սար­դա­րա­պա­տում, Ա­պա­րա­նում եւ ­Ղա­րա­քի­լի­սա­յում ճա­կատ կազ­մեց թշնա­մու դէմ: ­Հա­մախմ­բո­ւե­լու խրա­խոյս ու քա­ջա­լե­րու­թիւն դար­ձաւ ­Գէորգ Ե. Ա­մե­նայն ­Հա­յոց Կա­թո­ղի­կո­սի կո­չը՝ ժո­ղովր­դի սրտում ա­ռաջ բե­րե­լով յաղ­թա­նա­կե­լու ո­գի եւ փա­կե­լով խու­ճա­պի ու նա­հան­ջի ու­ղին: Ե­տե­ւում մեր հայ­րե­նի­քի փոք­րիկ մի մա­սունքն էր, ե­տե­ւում Ք­րիս­տո­սա­հաս­տատ ­Սուրբ Էջ­միա­ծինն էր՝ մեր հա­ւատ­քի օր­րանն ու ինք­նու­թեան պա­տո­ւա­րը: ­Հա­յոց հայ­րա­պե­տը մեր­ժեց հե­ռա­նալ ­Սուրբ Էջ­միած­նից եւ քա­ջա­շունչ պատ­գա­մով մար­տի կո­չեց ժո­ղովր­դին՝ ա­սե­լով.-«Ես միշտ էլ հա­ւա­տա­ցել եմ իմ ժո­ղովր­դի ո­գուն: Ես գի­տեմ նրա ան­ցած ճա­նա­պար­հի դառ­նու­թիւն­նե­րը: Ես հա­մո­զո­ւած եմ նաեւ, որ ազգն իմ հա­յոց ա­նարգ թշնա­մուն դեռ չի ա­սել իր վեր­ջին խօս­քը: Եւ խօսքն այդ պի­տի լի­նի յաղ­թա­կան»:
­Մէկ ամ­բող­ջու­թիւն, մէկ կամք ու հո­գի դար­ձած մեր ժո­ղո­վուր­դը ոտ­քի կանգ­նեց փրկե­լու հայ­րե­նի­քը, իր կեան­քը, իր սրբու­թիւն­նե­րը, պաշտ­պա­նե­լու հայ­րե­նի հո­ղում ա­զատ ապ­րե­լու իր ի­րա­ւուն­քը: Սր­բոց ­Վար­դա­նանց եւ ­Ղե­ւոն­դեանց օ­րի­նա­կով Ա­ւա­րայ­րի ո­գին բո­ցա­վա­ռո­ւեց Մա­յի­սեան մար­տե­րում:
­Յաղ­թա­նա­կը ձեռք բե­րո­ւեց ա­րիու­թեան ու հե­րո­սու­թեան շնոր­հիւ հայ­կա­կան փոք­րա­թիւ զօ­րա­միա­ւո­րում­նե­րի ու զօ­րահ­րա­մա­նա­տար­նե­րի եւ նրանց շար­քե­րը լրաց­րած հո­գե­ւո­րա­կան­նե­րի ու աշ­խար­հա­զօ­րա­յին­նե­րի: ­Թուր­քա­կան զօր­քե­րի ա­ռաջ­խա­ղա­ցու­մը կանգ­նե­ցո­ւեց եւ ետ մղո­ւեց: Ա­ւե­րու­մից ու կո­տո­րա­ծից փրկո­ւեց Ա­րե­ւե­լեան ­Հա­յաս­տա­նը, եւ հինգ եւ կէս դա­րե­րի եր­կա­րա­տեւ դա­դա­րից յե­տոյ վե­րա­կանգ­նո­ւեց հայ­կա­կան պե­տա­կա­նու­թիւ­նը: Ե­ղեռ­նա­հար մեր ժո­ղո­վուր­դը վկա­յեց վեր յառ­նե­լու իր զօ­րու­թիւ­նը, իր հո­գու կեն­սու­նա­կու­թիւ­նը եւ ու­ժը հա­ւատ­քի՝ նե­ղու­թիւն­նե­րի, ցաւ ու տա­ռա­պան­քի մէջ յաղ­թա­նակ կեր­տե­լով: Առ Աս­տո­ւած հա­ւատ­քի, հայ­րե­նա­սի­րու­թեան ու նո­ւի­րու­մի հե­րո­սա­կան ո­գին միա­ւո­րեց ու պաշտ­պա­նեց մեր ժո­ղովր­դին, որ գե­րա­գոյն ճի­գով հա­յոց պե­տա­կա­նու­թեան հո­վա­նու ներ­քոյ հայ­րե­նի­քում ու ս­փիւռ­քում բարձ­րաց­րեց իր կեան­քը եւ քայ­լեց վե­րել­քի ու­ղիով:
Այ­սօր, սի­րե­լի՛ ժո­ղո­վուրդ հա­յոց, 100ա­մեայ յո­բե­լեա­նը հրա­ւէր է մեզ՝ նո­ւի­րուած մնա­լու ազ­գա­յին զար­թօն­քի մեր իղ­ձե­րին, հրա­ւէր՝ մեր հայ­րե­նի պե­տա­կա­նու­թիւ­նը ա­մուր պա­հե­լու եւ հայ­րե­նի­քով հա­մախմ­բո­ւած մնա­լու: Ն­շա­նա­կա­լի այս յո­բե­լեա­նը նաեւ մի նոր հանգ­րո­ւան է հա­ւա­տա­ւոր ո­գով ու նո­ւի­րեալ գոր­ծե­րով շէ­նաց­նե­լու, զօ­րաց­նե­լու մեր եր­կիրն ու ազ­գա­յին կեան­քը, շա­րու­նա­կե­լու հե­տե­ւո­ղա­կան ջան­քե­րը յա­նուն Ար­ցա­խի հիմ­նախնդ­րի կար­գա­ւոր­ման, մեր բա­նա­կի հզօ­րաց­ման, որ­պէս­զի խա­ղա­ղու­թիւ­նը անվր­դով լի­նի մեր հայ­րե­նեաց սահ­ման­նե­րում: 100ա­մեայ յո­բե­լեա­նը պատ­գամն է բե­րում հա­մազ­գա­յին միաս­նու­թեան, հայ­րե­նիք-ս­փիւռք կա­պե­րի ար­դիւ­նա­ւոր­ման, մեր ե­կե­ղե­ցու ան­դաս­տա­նում եւս միաս­նա­կա­նու­թեան վե­րա­հաս­տատ­ման:
­Սի­րե­ցեա՛լ հա­ւա­տա­ւոր ժո­ղո­վուրդ մեր, իւ­րա­քան­չիւրս մեր ծա­ռա­յու­թեան մէջ, մեր կեան­քի ըն­թացք­նե­րում միշտ ա­ռաջ­նոր­դո­ւե­լով քրիս­տո­նէա­կան մեր հա­ւատ­քին, ազ­գին ու հայ­րե­նի­քին զի­նո­ւո­րագ­րու­թեան գի­տակ­ցու­թեամբ՝ պի­տի կա­րո­ղա­նանք զերծ մնալ կո­րուստ­նե­րից եւ քայ­լենք յաղ­թա­նա­կից յաղ­թա­նակ: ­Պե­տա­կա­նու­թիւ­նը ազ­գի կազ­մա­կերպ­ման հիմքն է, ա­ռա­ջըն­թա­ցի ու­ղի, իր ար­ժէք­նե­րով ապ­րե­լու, իր հո­գե­ւոր նե­րու­ժը դրսե­ւո­րե­լու յե­նա­րան, իր ձգտում­ներն ի­րա­գոր­ծե­լու եւ ի­րա­ւունք­նե­րը պաշտ­պա­նե­լու պա­տո­ւար ու ազ­գի յա­րա­տե­ւու­թեան գրա­ւա­կան: Չ­մո­ռա­նանք մեր կրած զո­հո­ղու­թիւն­ներն ու տա­ռա­պանք­նե­րը եւ մի­մեանց ա­ջա­կից՝ կա­ռու­ցենք բա­րօ­րու­թեամբ եւ խնդու­թեամբ լե­ցուն վա­ղո­ւայ մեր օ­րը: ­Յի­շենք մեր ե­կե­ղե­ցուն ու հայ­րե­նի­քին ի­րենց կեան­քը նո­ւի­րած մեր հայ­րե­րին եւ հա­ւատ­քի ու հայ­րե­նեաց սի­րոյ մէջ ինք­ներս մեզ գե­րա­զան­ցենք, որ­պէս­զի այ­սօր նոյն­պէս մեր ազ­գա­յին եւ հայ­րե­նա­կան կեան­քի առ­ջեւ ծա­ռա­ցած դժո­ւա­րու­թիւն­նե­րին ու խնդիր­նե­րին տրո­ւող մեր վճիռ­նե­րը եւ մեր երկ­րի խա­ղա­ղու­թեա­նը սպառ­նա­ցող վտանգ­նե­րին տրո­ւող մեր պա­տաս­խան­նե­րը լի­նեն յաղ­թա­կան: Ան­վա­րան մեր հա­ւատքն ու հայ­րե­նեաց սէ­րը թող մեզ ա­ռաջ­նոր­դեն ի­րա­կա­նու­թիւն դարձ­նե­լու Ա­րա­րա­տի փէ­շե­րին միաս­նա­կան մեր հայ­րե­նի­քի եւ մեր ­Սուրբ ե­կե­ղե­ցու ու ազ­գա­յին զար­թօն­քի տե­սիլք­նե­րը: «Եւ այս է յաղ­թու­թիւ­նը, որ յաղ­թում է…, մեր հա­ւատ­քը»:
­Մայր Ա­թոռ ­Սուրբ էջ­միած­նից՝ հա­մայն հա­յու­թեան նո­ւի­րա­կան սրբօր­րա­նից ­Հայ­րա­պե­տա­կան մեր պատ­գամն ենք բե­րում սի­րե­ցեալ մեր ժո­ղովր­դին, մեր ե­կե­ղե­ցու թե­մա­կան, հա­մայն­քա­յին մար­մին­նե­րին, ազ­գա­յին, գի­տա­կան, կրթա­կան, մշա­կու­թա­յին կա­ռոյց­նե­րին՝ զա­նա­զան մի­ջո­ցա­ռում­նե­րով տօ­նախմ­բե­լու յո­բե­լեա­նա­կան տա­րե­դար­ձը՝ դարձ­նե­լով հայ­րե­նա­սի­րու­թեան ո­գու, քա­ղա­քա­ցիա­կան գի­տակ­ցու­թեան ու պարտ­քի արթ­նու­թեան, ազ­գի ու ե­կե­ղե­ցու միաս­նա­կա­նու­թեան ուժ ու զօ­րու­թիւն, նո­րո­գու­թիւն հա­ւատ­քի եւ քա­ջա­լե­րու­թիւն հայ­րե­նա­շէն ու ազ­գա­շէն գոր­ծե­րի:
Ա­ղօ­թում ենք, որ Ք­րիս­տոս մեր ­Տէ­րը պահ­պա­նի մեր ժո­ղովր­դին մա­քուր հա­ւատ­քով եւ օրհ­նի ազ­գիս ջան­քե­րը ի սէր մեր նո­ւի­րա­կան հայ­րե­նի­քի զօ­րաց­ման, մեր ­Սուրբ ե­կե­ղե­ցու պայ­ծա­ռու­թեան եւ մեր բա­րօր, լու­սա­ւոր ու եր­ջա­նիկ գա­լի­քի: ­Թող ­Բարձ­րեա­լի օրհ­նու­թեան եւ շնորհ­նե­րի ներ­քոյ մեր եր­կի­րը եւ ժո­ղո­վուր­դը, աշ­խար­հը հա­մայն ապ­րեն խա­ղա­ղու­թեան մէջ՝ այ­սօր եւ միշտ. ա­մէն:

Օրհ­նու­թեամբ՝
ԳԱՐԵԳԻՆ Բ. ԿԱԹՈՂԻԿՈՍ
ԱՄԵՆԱՅՆ ՀԱՅՈՑ
 
­Տո­ւաւ ­Կոն­դակս յ8ն ­Յու­նո­ւա­րի,
­Յա­մի ­Տեառն 2018 Եւ Ի ­Թո­ւին ­Հա­յոց ՌՆԿԷի ­Մայ­րա­վանս Սր­բոյ Էջ­միած­նի
Ընդ ­Հա­մա­րաւ 1024