Ահաւոր պայթիւն Պէյրութի մէջ

Ա­ւե­լի քան 70 զո­հեր եւ 4000 վի­րա­ւոր­ներ. ­Պէյ­րու­թի կարգ մը թա­ղա­մա­սեր ան­ճա­նա­չե­լի դար­ձած են. հա­յու­թեան վի­ճա­կը ցնցիչ է

Ե­րէկ, 4 Օ­գոս­տո­սի ե­րե­կո­յեան, ա­հա­ւոր պայ­թիւն մը տե­ղի ու­նե­ցաւ ­Պէյ­րու­թի նա­ւա­հան­գիս­տը գտնո­ւող հսկայ պա­հես­տա­նո­ցի մը մէջ։ Անն­կա­րագ­րե­լի պատ­կեր­ներ շրջե­ցան ամ­բողջ աշ­խար­հի վրայ, ո­րոնց մէջ կ­՚ե­րե­ւէր պայ­թիւ­նի պա­հը եւ ա­նոր պատ­ճա­ռած ող­բեր­գու­թիւ­նը, որ ըստ ­Պէյ­րու­թի կա­ռա­վա­րի­չին, կը յի­շեց­նէր ­Հի­րո­շի­մա­յի եւ ­Նա­կա­սա­քիի վի­ճա­կը։ ­Պայ­թիւ­նի ուժգ­նու­թիւ­նը եւ տա­րո­ղու­թիւ­նը այն­քան մեծ ե­ղաւ, որ հա­րո­ւա­ծա­յին ա­լի­քին պատ­ճա­ռով, քա­ղա­քին մէջ եւ ան­կէ դուրս, շէն­քե­րու ա­պա­կի­նե­րը փշրած են, իսկ նա­ւա­հան­գիս­տին մօտ գտնո­ւող թա­ղա­մա­սե­րը ան­ճա­նա­չե­լի դար­ձած են, ա­նոնց կար­գին՝ ­Պուրճ ­Հա­մու­տը, Էշ­րե­ֆիէն եւ ­Քա­րան­տի­նան։ ­Պայ­թիւ­նը, որ ան­նա­խա­դէպ էր, լսո­ւած է մին­չեւ ­Կիպ­րո­սի մայ­րա­քա­ղաք ­Նի­կո­սիան։
Ըստ նախ­նա­կան տո­ւեալ­նե­րուն, պա­հես­տա­նո­ցին մէջ կը գտնո­ւէին պայ­թու­ցիկ նիւ­թեր, սա­կայն ա­ւե­լի յե­տոյ ­Լի­բա­նա­նի ներ­քին գոր­ծոց նա­խա­րա­րը յայտ­նեց, թէ պայ­թիւ­նը յա­ռաջ ե­կաւ քի­միա­կան պա­հեստ­նե­րու բռնկու­մին պատ­ճա­ռով։
­Մին­չեւ ե­րէկ գի­շեր, ար­ձա­նագ­րո­ւած էին 73 զո­հեր եւ մօտ 4000 վի­րա­ւոր­ներ, իսկ ­Լի­բա­նա­նի ա­ռող­ջա­պա­հա­կան հա­մա­կար­գը ան­կա­րող է խնա­մել մեծ թի­ւով վի­րա­ւոր­նե­րը։ Ա­ւե­լի յե­տոյ, ծա­նօթ դար­ձաւ, թէ զո­հե­րու շար­քին է նաեւ ­Լի­բա­նա­նի ­Փա­ղան­գա­ւոր կու­սակ­ցու­թեան ընդ­հա­նուր քար­տու­ղար հա­յազ­գի ­Նա­զար ­Նա­ճա­րեան։
­Մեծ թի­ւով եր­կիր­ներ փու­թա­ցին ան­մի­ջա­կան օգ­նու­թիւն ա­ռա­ջար­կե­լու ­Լի­բա­նա­նին ու օգ­տա­կար դառ­նա­լու փրկա­րար ջո­կատ­նե­րուն եւ ա­ռող­ջա­պա­հու­թեան ո­լոր­տին։ ­Նա­խա­պէս շրջա­գա­յած լու­րե­րէն ետք, թէ պայ­թիւ­նի ա­րար­քին ե­տեւ կը գտնո­ւի Իս­րա­յէ­լը, պաշ­տօ­նա­կան ­Թել Ա­ւի­ւը հեր­քեց այդ լու­րը եւ յայտ­նեց թէ ո­րե­ւէ կապ չու­նի ե­ղա­ծին հետ։

­Հա­յու­թեան վի­ճա­կը

Ա­հա­ւոր պայ­թիւ­նէն ան­մի­ջա­պէս ետք, հա­մա­ցան­ցի վրայ սկսան ե­րե­ւիլ լու­րեր, ո­րոնք կը ներ­կա­յաց­նէին լի­բա­նա­նա­հա­յու­թեան ի­րա­վի­ճա­կը։ Ըստ տե­ղե­կու­թիւն­նե­րուն եւ շրջա­գա­յած լու­սան­կար­նե­րուն, լուրջ վնաս­ներ կրած են նաեւ հայ­կա­կան կա­ռոյց­նե­րը, մաս­նա­ւո­րա­պէս՝ Հ.Յ.Դ. «­Շաղ­զո­յեան» կեդ­րո­նը, ուր կը գոր­ծեն «Ազ­դակ» օ­րա­թեր­թի խմբագ­րու­թիւ­նը, «­Վա­նայ ­Ձայն» ձայ­նաս­փիւ­ռի կա­յա­նը, ­Հա­մազ­գա­յի­նի «­Թիւ­թիւն­ճեան» ցու­ցաս­րահն ու գրա­տու­նը եւ այլ գրա­սե­նեակ­ներ: ­Լուրջ վնաս­ներ ար­ձա­նագ­րո­ւած են շրջա­նի հո­գե­ւոր, կրթա­կան եւ միու­թե­նա­կան հաս­տա­տու­թիւն­նե­րու շէն­քե­րուն։ Վ­նա­սո­ւած են հա­յե­րու պատ­կա­նող բազ­մա­թիւ խա­նութ­ներ, բնա­կա­րան­ներ եւ կան վի­րա­ւոր­ներ:
­Կը տե­ղե­կա­նանք, թէ զգա­լի վնաս­ներ կրած է նաեւ ­Մե­ծի ­Տանն ­Կի­լի­կիոյ կա­թո­ղի­կո­սու­թեան մայ­րա­վան­քը Ան­թի­լիա­սի մէջ: Վ­նա­սո­ւած  են ­Մայր ­Տա­ճա­րի դռնե­րը, պա­տու­հան­նե­րը, ­Վե­հա­րա­նի, հա­յա­գի­տա­կան ու ման­կա­վար­ժա­կան կեդ­րոն­նե­րու դռներն ու պա­տու­հան­նե­րը, ինչ­պէս նաեւ «ԿԻԼԻԿԻԱ» թան­գա­րա­նի պա­տու­հան­նե­րու ա­պա­կի­նե­րը: 
­Մաս­նա­կի վնաս­ներ կրած է նաեւ ­Լի­բա­նա­նի մէջ Հ.Հ. դես­պա­նու­թեան շէն­քը։

Ա­րամ Ա. ­Կա­թո­ղի­կոս ժո­ղո­վուր­դին մօտ

­Պայ­թիւ­նէն ան­մի­ջա­պէս ետք, ­Մե­ծի ­Տանն ­Կի­լի­կիոյ Ա­րամ Ա. ­Կա­թո­ղի­կոս փու­թաց ­Պուրճ ­Հա­մուտ, մօ­տէն ստու­գե­լու հա­մար ի­րա­վի­ճա­կը, գտնո­ւե­լու ժո­ղո­վուր­դին մօտ եւ ցոյց տա­լու իր հայ­րա­կան հո­գա­տա­րու­թիւ­նը հա­յու­թեան։ Ան այ­ցե­լեց հա­կա­կան հաս­տա­տու­թիւն­նե­րը եւ տե­ղե­կա­ցաւ ստեղ­ծո­ւած վնաս­նե­րուն մա­սին։ ­Վե­հա­փա­ռին կ­՚ըն­կե­րակ­ցէին ­Լի­բա­նա­նի Ա­ռաջ­նոր­դը, Հ.Յ.Դ. ­Բիւ­րո­յի ան­դամ ընկ. ­Յա­կոբ ­Խա­չե­րեան, Հ.Յ.Դ. ­Լի­բա­նա­նի Կ.Կ.-ի ան­դամ­նե­րը, ­Պուրճ ­Հա­մու­տի քա­ղա­քա­պետ ­Մար­տիկ ­Պօ­ղո­սեան եւ այլ պա­տաս­խա­նա­տու ան­ձեր ու միա­բան­ներ։

Ն. ­Փա­շի­նեա­նի ցա­ւակ­ցա­կան գրա­ռու­մը

­Հա­յաս­տա­նի վար­չա­պետ ­Նի­կոլ ­Փա­շի­նեան ցա­ւակ­ցա­կան գրա­ռում կա­տա­րեց ­Պէյ­րու­թի մէջ պայ­թիւ­նի հե­տե­ւան­քով զո­հո­ւած­նե­րու յի­շա­տա­կին։
«Ցն­ցո­ւած եմ եղ­բայ­րա­կան ­Լի­բա­նա­նում տե­ղի ու­նե­ցած մա­հա­բեր պայ­թիւ­նից։
­Քիչ ա­ռաջ հե­ռա­խօ­սազ­րոյց ու­նե­ցայ ­Մե­ծի ­Տանն ­Կի­լի­կիոյ ­Կա­թո­ղի­կոս Ա­րամ Ա.-ի հետ։ Իմ զօ­րակ­ցու­թիւ­նը յայտ­նե­ցի Ա­րամ ­Վե­հա­փա­ռին, հայ հա­մայն­քին, ­Լի­բա­նա­նի եղ­բայ­րա­կան պե­տու­թեա­նը եւ ժո­ղովր­դին:
Ս­գում ենք բո­լոր զո­հե­րի մա­հը եւ ցա­ւակ­ցում ենք բո­լոր զո­հե­րի հա­րա­զատ­նե­րին եւ մտե­րիմ­նե­րին։ ­Կանգ­նած ենք եղ­բայ­րա­կան ­Լի­բա­նա­նի կող­քին», յայտ­նեց ­Փա­շի­նեան։