ՄԻՀՐԱՆ ՔԻՒՐՏՕՂԼԵԱՆ
«Ազատ Օրը 75 տարիքը բոլորեց:
Անկասկած, այսքան երկա՜ր տարիներ օրինակելի «խենդութեամբ» մը օրաթերթ պահելը եւ անոր անխափան հրատարակութիւնը ապահովելը մեզի պէս փոքրաթիւ հայօճախի մը համար մեծ պատիւ է, մանաւանդ երբ նկատի ունենանք, որ «Ազատ Օր»ը չեղաւ միա՛յն յունահայ կեանքի արձագանգը տուող բեմ, այլ միաժամանակ ան հանդիսացաւ ներշնչող մը՝ հայապահպանութեան եւ ջահակիր մը՝ Հայ դատի, մէկ ու միասնական հայութեան ու հայրենիքի գաղափարի տարածման: Ամէն իմաստով եղաւ կողմնացոյց մը յունահայութեան համար:
Մեզմէ շատ աւելի մեծաթիւ , բարեկեցիկ եւ տնտեսական ու այլ տեսակէտէ շատ աւելի լայն հնարաւորութիւններ ունեցող հայագաղութներ օրաթերթ չկրցան ունենալ կամ իրենց ունեցածին շարունակականութիւնը չկրցան պահել-պահպանել, մինչ «Ազատ Օր»-ը ահա արժանաւորութեամբ կը նշէ իր ծննդեան 75-րդ տարեդարձը:
Տեղն է ըսել , որ երկար տարիներէ ի վեր ու ներկայիս ալ, ան կը հանդիսանայ ամբողջ Եւրոպայի հայկական միա՛կ օրաթերթը…:
Փոքրաթիւ հայագաղութ եւ… օրաթերթ՝ նոյնիսկ վերջին տարիներու դժուար պայմաններու մէջ:
Կարելի՞ է չհպարտանալ:
Արդար ըլլալու համար, ընդգծումով արձանագրենք նաեւ արժանին: «Ազատ Օր»-ը սրբազան «յամառութեամբ» պահուեցաւ, որովհետեւ յունահայութեան համար ան պէ՛տք մըն էր եւ այդ պէտքը եղաւ անյետաձգելի ու նուիրական պա՛րտքը Յունաստանի Հ.Յ.Դաշնակցութեան, որու իրերայաջորդ պատասխանատու մարմինները այդ պարտքը առին իրենց ուսերուն եւ ուղեկից կազմակերպութիւններու աջակցութեամբ ջանք ու եռանդ չխնայեցին, բարոյական ու նիւթական ամէն զոհողութեան յանձնառու դարձան, որպէսզի «Ազատ Օր»ի երթը չխափանուի, անոր առաքելութիւնը չկասի եւ հպարտութեամբ բոլորէ իր ծննդեան 75-րդ տարիքը:
Հոս, հարկ չկայ անդրադառնալու «Ազատ Օր»ի բազմակողմանի վաստակին, չմատնուելու համար բազմիցս ըսուած-լսուած-գրուած խօսքերը կրկնողի անբաղձալի վիճակին: Շեշտենք միայն, որ անցնող բոլոր տարիներուն «Ազատ Օր»ը հաւատարիմ մնաց ինքզինքին, իր կոչումին, իր առաքելութեան:
Իսկ ասկէ ե ՞տք: Ահա հոս է, որ ըսելիք կայ, եւ …ընելիք:
Տասնամեակէ մը աւելի է, որ հոգեվարքի մահամերձ վիճակ մը ունի գրաւոր մամուլը եւ յատկապէս «լրագիր» կոչուած օրաթերթը:
Հոգեվարքը երկարաձգելու հրատարակիչներու «յամառութիւնը» սեփական արժանաւորութեան խնդիր կարելի է համարել, իրենց ձգուած աւանդին հաւատարիմ մնալու պատուաբեր նախանձախնդրութիւն մը պարզապէս: Արհեստագիտութեան զարգացման այժմու թափը այնպէս, ինչպէս որ յեղաշրջած է ամէն բնագաւառ, նոյնպէս եւ լրատուական դաշտը ստացած է նոր որակ ու ձեւ եւ նոր բովանդակութիւն, որոնք անհասանելի պիտի մնան օրաթերթի մը համար:
Այսօրուան դեռահասն ու երէցը իրենց ափին մէջ կը կրեն բջիջային կոչուած փոքր գործիքը, (քինիթօ, սելիւլըր) որ իր տրամադրած հնարաւորութիւններով անպայման պիտի ահաբեկէր երէկի մարդուն երեւակայութիւնը:
Այսօրուան մարդուն ոչ միայն անբաժան ընկերն է բջիջայինը, այլ նաեւ կարծես թէ ան դարձած է մէկ մասնիկը անոր կեանքին:
Գիտենք բոլորս, որ այդ ափ մը գործիքը հեռախօս է ու միաժամանակ համակարգիչ, գրաւոր ու խօսուն լրատու է, հանրագիտարան է ու բառարան, հաշուիչ է եւ նամակագրութիւն կ՚ընձեռէ, օդերեւութաբանական ծառայութիւն կը մատուցէ, ճամբորդին ճամբայ ցոյց կու տայ եւ այլն, եւ այլն…: Չենք կրնար պատկերացներ տակաւին, թէ վաղը ինչպիսի՞ նուաճումներու առջեւ պիտի դնէ մեզ: Այնպէս որ, կարելի է կռահել, թէ ներկայի օրաթերթ կարդացողները անոնք են, որոնք չեն ընտելացած արհեստագիտութեան ընձեռումներուն, եւ կամ՝ օրաթերթին հանդէպ իրենց հաւատարմութիւնն է, որ զիրենք բաժանորդ կը պահէ: Ով գիտէ, թերեւս նաեւ ոմանք կը փնտռեն թուղթին շօշափիւնը եւ մելանին բոյրը:
Ամենայնդէպս , արտայայտութեան իր բոլոր ձեւերուն մէջ գրաւոր մամուլը այլեւս չունի իր լրատուութիւններով հետաքրքրութիւն արթնցնելու, հանրային կարծիք ձեւաւորելու, քարոզչութիւն կատարելու իր նախկին կարողականութիւնը:
«Չորրորդ իշխանութիւն» համարուելու անոր հանգամանքէն քիչ բան մնացած է, ներառեալ նաեւ անոր կայքէջը: Չմոռնանք, որ կայքէջի ընթերցողներ հնարաւորութիւնն ունին նոյն էջին վրայ իսկ իրենց կարդացածին հակառակ տեսակէտը կամ տարբեր-տարբեր կարծիքներ հիմնաւորել ու հրամցնել ընթերցողներուն : Տակաւին չենք խօսիր Դիմատետրի (Ֆէյսպուքի) գրառումներու մասին: Ի՜նչ հանրային կարծիք ուրեմն, ի՜նչ չորրորդ իշխանութիւն…:
Ուզենք թէ ոչ, չոր իրականութիւնն է ասիկա:
Ընթերցողները պիտի հաստատեն անշուշտ, որ նորութիւններ չըսուեցան, բայց առիթ մըն էր, որ բարձրաձայնուէին անոնք:
Հիմա հարցուի թերեւս, թէ վերի այս հպանցիկ մատնանշումները արդեօ՞ք կ՚առաջադրեն, որ անիմաստ է «Ազատ Օր»ի գոյութիւնը, վերջ տրուի անոր գոյութեան:
Գլխագի՛ր ու միանշանա՛կ «ՈՉ» մըն է պատասխանը: Ընդհակառակը, կ՛առաջադրուի նոր որակով ու բովանդակութեամբ եւ նոր ուղիներ ու ձեւեր որոնելով հիմնաւորել ու առաւել արդիւնաւորել անոր գոյութիւնն ու առաքելութիւնը: Ասիկա կը նշանակէ, թէ պահանջք կը դրուի յաւելեալ ճիգի, յաւելեալ ներդրումի, յաւելեալ յանձնառութեան, որպէսզի ան լիարժէք ծառայէ այն նպատակին, ինչի համար որ գոյատեւած է «Ազատ Օր»-ը 75 տարիներէ ի վեր:
Գիտենք, փորձառութիւնն ալ չի պակսիր մեզի ըսելու, թէ այնքան ալ դիւրին չէ ժամանակին հետ քայլ պահելը եւ անոր պահանջներուն ընդառաջելը, երբ մանաւանդ մարդուժի եւ նիւթականի խիստ սահմանափակ պայմաններու մէջ գործերը հազիւ թէ կը մատակարարուին: Բայց կ՚արժէ իբրեւ օրակարգ գէթ սեղանի վրայ դնել ու քննել ներկայացուած խնդիրը, անոր լուծում տալու կամքով: Թերեւս լոյսի նշոյլ մը գտնուի:
Ներկայիս, ժամանակին վրայ գերիշխողը համացանցն է, եւ՝ բջիջայինը: Պիտի ներդաշնակուինք անոնց հետ, որպէսզի կարենանք մեզի ենթարկել մեր ապրած ժամանակին հոլովոյթը, այլապէս ի զուր պիտի ըլլան բազում ջանք մեր:
Մինչ այդ, մեզի կը մնայ «Ազատ Օր»ին ըսել՝
Շա՜տ, շա՜տ երկար կեանքի մաղթանքով՝ ծննդեան 75-րդ տարեդարձդ ՇՆՈՐՀԱՒՈՐ: