Ե­րեք­շաբ­թի՝ 5 ­Դեկ­տեմ­բեր 2017ի ա­ռա­ւօ­տեան, նա­խա­գա­հու­թեամբ Ա­րամ Ա. ­Կա­թո­ղի­կո­սի, ­Մե­ծի ­Տանն ­Կի­լի­կիոյ ­Կա­թո­ղի­կո­սու­թեան վե­հա­րա­նի դահ­լի­ճին մէջ, ըն­թացք ա­ռաւ Ազ­գա­յին Ընդ­հա­նուր ­Ժո­ղո­վը, որ պի­տի տե­ւէ մին­չեւ Ուր­բաթ՝ 8 ­Դեկ­տեմ­բեր 2017: ­Քա­ռօ­րեայ ժո­ղո­վին կը մաս­նակ­ցին թե­մա­կալ ա­ռաջ­նորդ­ներ, շուրջ հա­րիւր պատ­գա­մա­ւոր­ներ եւ յա­տուկ հրա­ւի­րեալ­ներ:
­Բաց­ման նիս­տին իր հայ­րա­պե­տա­կան պատ­գա­մը ուղ­ղեց ­Վե­հա­փառ այ­րա­պե­տը, որ նախ եւ ա­ռաջ դի­տել տո­ւաւ, թէ սոյն ժո­ղո­վը կեն­դա­նի վկա­յու­թիւն մըն է հայ ե­կե­ղեց­ւոյ հա­րա­զատ դի­մա­գի­ծին, որ կը յատ­կան­շո­ւի հայ­կա­կան ե­կե­ղե­ցիին ժո­ղո­վուր­դին ե­կե­ղե­ցին ըլ­լա­լու հան­գա­ման­քով. առ այդ, ­Մե­ծի ­Տանն ­Կի­լի­կիոյ ­Կա­թո­ղի­կո­սու­թիւ­նը կը բնո­րո­շո­ւի իբ­րեւ հա­ւատ­քի, ա­ռա­քե­լու­թեան եւ ազ­գա­յին ծա­ռա­յու­թեան ե­կե­ղե­ցի,- նշեց ­Վե­հա­փառ ­Հայ­րա­պե­տը` շա­րու­նա­կե­լով, որ պատ­մու­թեան ըն­թաց­քին հայ ե­կե­ղե­ցին կան­գուն մնա­ցած է փո­թո­րիկ­նե­րուն դի­մաց, ո­րով­հե­տեւ հա­ւա­տա­րիմ ե­ղած է երկ­նա­յին ճշմար­տու­թիւն­ներն ու ար­ժէք­նե­րը աշ­խարհ տա­նե­լու եւ ժո­ղո­վուր­դին ծա­ռա­յե­լու քրիս­տո­սա­տուր պատ­գա­մին:
­Խօ­սե­լով սփիւռ­քի ներ­կայ ի­րա­վի­ճա­կին մա­սին` ­Վե­հա­փառ ­Հայ­րա­պե­տը ընդգ­ծեց.- «Ի­մաս­տու­թիւ­նը եւ քա­ջու­թիւ­նը պէտք է ու­նե­նանք մեզ շրջա­պա­տող մար­տահ­րա­ւէր­նե­րը դի­մագ­րա­ւե­լու` մեր հա­ւա­քա­կան կեան­քը վե­րա­նո­րո­գե­լու ու վե­րա­կազ­մա­կեր­պե­լու նպա­տա­կաս­լաց յանձ­նա­ռու­թեամբ: ­Հե­տե­ւա­բար, անհ­րա­ժեշտ է ըլ­լալ զգօն եւ հա­մա­պա­տաս­խան մօ­տե­ցում­ներ ճշդել այն­պի­սի մտա­ծե­լա­կերպ­նե­րու, գոր­ծե­լա­կերպ­նե­րու ու կեն­ցա­ղա­կերպ­նե­րու նկատ­մամբ, ո­րոնք կրնան մեր ինք­նու­թեան ար­մատ­նե­րը կրծել ու մեր ար­ժէք­նե­րը խա­թա­րել: ­Միա­ժա­մա­նակ՝ անհ­րա­ժեշտ է ըլ­լալ ի­րա­տես ու հե­ռա­տես, հի­նը նո­րով ըն­դե­լու­զե­լու ու հարս­տաց­նե­լու, ա­ւան­դա­կա­նը` ար­դիա­կա­նով, ան­ցեա­լը` ներ­կա­յով եւ տե­ղա­կա­նը` հա­մա­հայ­կա­կա­նով, որ­պէս­զի մեր նոր սե­րունդ­նե­րը կա­պենք մեր կեան­քին ու կա­րե­նանք քայլ պա­հել ներ­կայ աշ­խար­հի զար­գա­ցում­նե­րուն հետ»:
Այս ա­ռու­մով՝ ­Վե­հա­փառ ­Հայ­րա­պե­տը ժո­ղո­վին յանձ­նա­րա­րեց յա­ջորդ քա­ռա­մեայ գոր­ծու­նէու­թիւ­նը ծա­ւա­լել հիմ­նա­կա­նօ­րէն կեդ­րո­նա­նա­լով հայ ժո­ղո­վուր­դի հո­գե­ւոր ու բա­րո­յա­կան ար­ժէք­նե­րու կեն­սա­գործ­ման, կրօ­նա­կան դաս­տիա­րա­կու­թեան ու ծա­ռա­յու­թեան մար­զե­րուն ամ­րապնդ­ման, հայ­կա­կան ի­րա­կա­նու­թեան մէջ հայ ե­րի­տա­սար­դու­թեան դե­րա­կա­տա­րու­թեան ար­ժե­ւոր­ման եւ ա­նոնց` մեր գոր­ծու­նէու­թեան մէջ նե­րառ­ման, ինչ­պէս նաեւ՝ ­Հայ ­Դա­տի պա­հան­ջա­տի­րա­կան ծի­րե­րուն եւ սփիւռ­քի վե­րա­կազ­մա­ւոր­ման ու վե­րա­նո­րոգ­ման հրա­մա­յա­կա­նին վրայ:
­Վե­հա­փառ ­Հայ­րա­պե­տը ժո­ղո­վին տրա­մադ­րու­թեան տակ դրաւ վե­րոն­շեալ նիւ­թե­րուն նկատ­մամբ իր ու­նե­ցած մտա­հո­գու­թիւն­նե­րը: Ան ը­սաւ, որ ժո­ղո­վուր­դին կեան­քին մէջ նուա­զած է հո­գե­ւոր ու բա­րո­յա­կան ար­ժէք­նե­րուն կեն­սա­գործ­ման հրա­մա­յա­կա­նը, ո­րուն պատ­ճա­ռով ժո­ղո­վուր­դը կը զգայ այս ար­ժէք­նե­րուն պա­կա­սը իր ա­ռօ­րեա­յին մէջ: Այս առն­չու­թեամբ ­Վե­հա­փառ ­Հայ­րա­պե­տը կոչ ուղ­ղեց վե­րա­նո­րո­գե­լու հայ ե­կե­ղեց­ւոյ ու Աս­տո­ւա­ծա­շուն­չին ներ­կա­յաց­ման ձե­ւե­րը եւ ե­ղա­նակ­նե­րը: ­Շա­րու­նա­կե­լով՝ ­Վե­հա­փառ ­Հայ­րա­պե­տը յայտ­նեց, որ կրօ­նա­կան դաս­տիա­րա­կու­թեան ա­ռըն­թեր, ծա­ռա­յու­թիւ­նը հիմ­նա­կան ա­ռա­քե­լու­թիւն մըն է ե­կե­ղեց­ւոյ հա­մար, ո­րուն աշ­խա­տանք­նե­րը պէտք չէ սահ­մա­նա­փա­կել մար­դա­սի­րա­կան գոր­ծու­նէու­թեամբ, այլ ըլ­լալ կազ­մա­կեր­պո­ւած ու մաս­նա­գի­տա­կան եւ այժ­մէա­կան աշ­խա­տանք տա­նիլ այս ծի­րին մէջ:
Անդ­րա­դառ­նա­լով ե­րի­տա­սարդ ու­ժին, ո­րուն մա­սին բազ­միցս բարձ­րա­ձայն ար­տա­յայ­տո­ւած է՝ ­Վե­հա­փառ ­Հայ­րա­պե­տը նշեց.- «­Մեր ե­րի­տա­սար­դու­թեան ու մեր կա­ռոյց­նե­րուն եւ ընդ­հան­րա­պէս մեր հա­մայն­քա­յին կեան­քին մի­ջեւ սկսած են խրա­մատ­ներ գո­յա­նալ: ­Մեր ե­րի­տա­սար­դու­թիւ­նը սկսած է դառ­նալ ան­տար­բեր` մեր կեան­քը յու­զող խնդիր­նե­րուն ու մար­տահ­րա­ւէր­նե­րուն նկատ­մամբ: ­Լո­զունգ­ներ ար­ձա­կե­լով ու քննա­դա­տա­կան կամ յու­սա­հա­տա­կան ար­տա­յայ­տու­թիւն­ներ ու­նե­նա­լով՝ ներ­կայ մտա­հո­գիչ կա­ցու­թիւ­նը չենք կրնար բա­րե­լա­ւել, այլ ա­ւե­լի կը հե­ռաց­նենք մեր ե­րի­տա­սարդ­նե­րը մեր շրջա­պա­տէն: ­Պէտք է խօ­սինք մեր ե­րի­տա­սարդ­նե­րուն հետ, լսենք ա­նոնց մտա­հո­գու­թիւն­նե­րը եւ սպա­սում­նե­րը, եւ մեր կեան­քին դռնե­րը լայն բա­նանք ա­նոնց առ­ջեւ` ոչ «մենք»ի եւ «դուք»ի մօ­տե­ցու­մով, այլ՝ հա­ւա­քա­կան «մենք»ի մէջ կա­րե­ւոր պա­տաս­խա­նա­տո­ւու­թիւն տա­լով ա­նոնց»:
­Վե­հա­փա­ռը ընդգ­ծեց, որ ե­րի­տա­սարդ մար­դուժն է, որ կեն­սու­նա­կու­թիւն, վե­րա­նո­րո­գում ու յա­ռաջ­դի­մու­թիւն պի­տի ա­պա­հո­վէ:
­Պատ­գա­մին ա­ւար­տին՝ Ա­րամ Ա. ­Վե­հա­փառ ­Հայ­րա­պե­տը խօ­սե­ցաւ Ս. Ա­թո­ռին ա­ռա­քե­լու­թեան ա­մէ­նէն կա­րե­ւոր մար­զե­րէն մէ­կուն մա­սին, որն է պա­հան­ջա­տի­րու­թիւ­նը: ­Վե­հա­փառ ­Հայ­րա­պե­տը ընդգծեց, որ ­Հայ ­Դա­տի աշ­խա­տանք­նե­րը ճա­նա­չու­մէն պա­հան­ջա­տի­րու­թեան փուլ ան­ցած են, եւ ա­սով կը յատ­կան­շո­ւի ­Սի­սի դա­րա­ւոր կա­թո­ղի­կո­սա­րա­նի վե­րա­դար­ձի պա­հան­ջով կա­թո­ղի­կո­սու­թեան բա­ցած դա­տը ­Թուր­քիոյ դէմ: ­Վե­հա­փառ ­Հայ­րա­պե­տը յայտ­նեց, որ այս քայ­լը ա­ռա­ջին վճռա­կան քայլն է: Ան ժո­ղո­վին ու­շադ­րու­թեան յանձ­նեց, որ հե­տե­ւո­ղա­կան ու տքնա­ջան աշ­խա­տանք­նե­րէ ետք, դա­տը ներ­կա­յիս կը գտնո­ւի ի­րա­ւա­քա­ղա­քա­կան ճնշում­նե­րու տակ. «հա­կա­ռակ այս կա­ցու­թեան, մեր Ս. Ա­թո­ռը պէտք է շա­րու­նա­կէ ի­րա­ւա­կան գոր­ծին ըն­թաց­քը»,- եզ­րա­փա­կեց Ա­րամ Ա. ­Կա­թո­ղի­կոս:
Իսկ սփիւռ­քի վե­րա­նո­րոգ­ման մա­սին խօ­սե­լով` Ա­րամ Ա. ­Կա­թո­ղի­կոս ա­ռաջ­նա­հեր­թու­թիւն նկա­տեց թե­մե­րուն վե­րա­կազ­մա­կեր­պումն ու վե­րա­նո­րո­գու­մը, մա­նա­ւանդ ­Հա­յաս­տա­նի Ա. ­Հան­րա­պե­տու­թեան 100ա­մեա­կի սե­մին, ո­րուն ա­ռի­թով Ան­թի­լիա­սի մայ­րա­վան­քին մէջ հա­մա­հայ­կա­կան հա­մա­գու­մար պի­տի գու­մա­րո­ւի եւ կո­թող պի­տի բարձ­րա­ցո­ւի մայ­րա­վան­քի շրջա­փա­կին մէջ` ի յի­շա­տակ ան­կա­խու­թեան ճա­կա­տա­մարտ­նե­րուն նա­հա­տա­կո­ւած եւ ան­կա­խու­թեան հա­մար զո­հո­ւած հե­րոս­նե­րուն:
Եզ­րա­փա­կե­լով իր խօս­քը` Ա­րամ Ա. ­Կա­թո­ղի­կոս ը­սաւ.- «­Մեր պատ­գա­մին մէջ եւ որ­պէս ընդ­հա­նուր ու­ղե­նիշ ­Մե­ծի ­Տանն ­Կի­լի­կիոյ ­Կա­թո­ղի­կո­սու­թեան ա­ռա­քե­լու­թեան՝ կա­րե­ւո­րու­թեամբ կ­՛ու­զենք վեր­յի­շեց­նել, թէ կա­թո­ղի­կո­սա­րա­նին կող­մէ կա­տա­րո­ւող ո­րե՛­ւէ աշ­խա­տանք եւ ի­րա­գոր­ծո­ւող ո­րե՛­ւէ ծրա­գիր մէկ հաս­ցէ ու­նի` մեր ժո­ղո­վուր­դը, եւ մէկ նպա­տակ` ժո­ղո­վուր­դին ծա­ռա­յու­թիւ­նը»:
Ա­րամ Ա. ­Կա­թո­ղի­կո­սի պատ­գա­մէն ետք Ազ­գա­յին Ընդ­հա­նուր ­Ժո­ղո­վը շա­րու­նա­կեց իր աշ­խա­տանք­նե­րը: Կ­րօ­նա­կան եւ ­Քա­ղա­քա­կան ժո­ղով­նե­րու տե­ղե­կա­գիր­նե­րը ներ­կա­յա­ցո­ւե­ցան եւ քննար­կո­ւե­ցան: