«Ա­զատ Օր»՝ 75 տա­րե­կան

­Մեր թեր­թը ե­րէկ թե­ւա­կո­խեց «Ա­զատ Օր» ա­նու­նով իր հրա­տա­րա­կու­թեան 75րդ ­տա­րին։
«­Նոր Օր» ա­նու­նով 1923ի ­Մարտ 25ին ճամ­բայ ե­լլե­լէ ա­ւե­լի քան քսա­նա­մեակ մը ետք, ­Հա­մաշ­խար­հա­յին Բ. ­Պա­տե­րազ­մի ա­ւար­տին՝ 25 ­Փետ­րո­ւար 1945ին, յու­նա­հայ գա­ղու­թի յա­ռա­ջա­պահ եւ ա­ռաջ­նոր­դող մեր թեր­թը իր ըն­թեր­ցող­նե­րուն ներ­կա­յա­ցաւ «Ա­զատ Օր» վե­րա­նո­ւա­նու­մով։
Ե­թէ ան­ցեալ դա­րու քսա­նա­կան­նե­րու սկզբնա­ւո­րու­թեան մեր թեր­թը հայ ժո­ղո­վուր­դի տա­րա­գիր հա­տո­ւա­ծին «­Նոր Օր»ը ա­ւե­տե­լու եւ հու­նա­ւո­րե­լու ա­ռա­քե­լու­թեամբ գոր­ծի լծուած էր, ա­պա 1945ին ար­դէն ինք­զինք կը զի­նո­ւո­րագ­րէր մեր գա­ղու­թին ա­զատ մտքի եւ ա­զատ խօս­քի ան­կեղծ դրօ­շա­կիրն ու ընդ­հան­րա­կան բե­մը ըլ­լա­լու ա­ռա­քե­լու­թեան եւ ծա­ռա­յու­թեան։
­Յու­նաս­տա­նի հա­յու­թիւ­նը վե­րի­վայ­րում­նե­րու ամ­բողջ պատ­մու­թիւն մը ապ­րե­ցաւ այդ եր­կար ժա­մա­նա­կա­մի­ջո­ցին, զան­գո­ւա­ծա­յին տե­ղա­շարժ­ներ ու­նե­ցաւ ե՛ւ դէ­պի ­Հա­յաս­տան ներ­գաղ­թով, ե՛ւ դէ­պի Ա­մե­րի­կա­ներ ու Աւստ­րա­լիա ար­տա­գաղ­թով։ ­Քա­նա­կով շատ փոք­րա­ցաւ, հա­յա­խօ­սու­թեան ա­ռու­մով ալ աս­տի­ճա­նա­բար տժգու­նե­ցաւ, բայց հա­մազ­գա­յին մեր հո­գեմ­տա­ւոր ար­ժէք­նե­րուն եւ ­Դաշ­նակ­ցու­թեան քա­ղա­քա­կան-գա­ղա­փա­րա­կան ա­ւանդ­նե­րուն ոչ միայն փա­րած մնաց, այ­լեւ նո­րո­վի՛ եւ իւ­րո­վի՛ վե­րա­նո­րո­գեց ինք­զինք՝ նո­րա­հաս սե­րունդ­նե­րուն մէջ ամ­րապն­դե­լով պոր­տա­կա­պը ­Հայ Մ­շա­կոյ­թի ­Կե­նա­րար ­Յի­շո­ղու­թեան եւ ­Հայ ­Դա­տի ­Պա­հան­ջա­տի­րա­կան Ինք­նա­գի­տակ­ցու­թեան հետ։
­Մեր գա­ղու­թի պար­զած այ­սօ­րո­ւան պատ­կե­րին հա­րա­զատ ցո­լա­ցու­մով՝ «Ա­զատ Օր» իր կար­գին կը ներ­կա­յա­նայ խիտ՝ բայց ա­ռոյգ, նիւ­թա­կան մի­ջոց­նե­րու եւ մար­դոյ­ժի անձ­կու­թեան մատ­նո­ւած՝ բայց իր ա­ռա­քե­լու­թեան եւ ծա­ռա­յու­թեան անմ­նա­ցորդ նո­ւի­րո­ւե­լու եւ հա­յա­պահ­պան­ման ու հա­յա­կերտ­ման իր եր­թը ան­խա­փան շա­րու­նա­կե­լու վճռա­կա­նու­թեամբ։
­Սե­փա­կան ու­ժե­րով իր ու­ղին հար­թե­լու եւ նոր ժա­մա­նակ­նե­րու ո­գիով իր ա­ռա­քե­լու­թիւ­նը վե­րա­նո­րոգ թա­փով շա­րու­նա­կե­լու մեր թեր­թին ինք­նավս­տա­հու­թիւ­նը ի­րեն ա­պա­ւէն եւ ու­ժի անս­պառ աղ­բիւր ու­նի նոյ­նինքն մեր գա­ղու­թը, ո­րուն ընդ­հան­րա­կան տեն­չե­րուն եւ ե­րազ­նե­րուն ան­սա­կարկ սպա­սար­կողն է «Ա­զատ Օր»ը, նաեւ ու մա­նա­ւանդ՝ ան­խար­դախ եւ ան­վե­հեր հրա­պա­րա­կագ­րա­կան ա­ռաջ­նոր­դը։
­Մեր թեր­թը 75 տա­րե­կան է ար­դէն եւ կը շա­րու­նա­կէ ոչ միայն հպար­տու­թեամբ կրել ու գա­լիք սե­րունդ­նե­րուն հասցնել յու­նա­հայ գա­ղու­թի հո­գեմ­տա­ւոր ժա­ռան­գու­թեան քաղցր լուծն ու ան­չափ հարս­տու­թիւ­նը, այ­լեւ հա­նուր հա­յու­թեան հետ հա­մազ­գա­յին մեր ու­ղին հու­նա­ւո­րել դէ­պի ­Նոր ­Հա­յաս­տան՝ ա­զատ, ան­կախ եւ ուշ կամ կա­նուխ միա­ցեալ հա­յու­թեամբ ու հայ­րե­նի­քով։