Στις 23 Απριλίου 2024 στον κατάμεστο Ιερό Ναό Παναγίας Αχειροποιήτου Θεσσαλονίκης φιλοξενήθηκε μία από τις εκδηλώσεις της Λατρευτικής Εβδομάδας – θεσμού της πόλης που αναγεννήθηκε φέτος και συνδιοργανώθηκε από τον Δήμο και την Ιερά Μητρόπολη Θεσσαλονίκης. Επρόκειτο για ένα μουσικό-αφηγηματικό οδοιπορικό με τίτλο «Προσεγγίζοντας το Θείο Πάθος», όπου κλήθηκε να συμμετάσχει η υψίφωνος Σιρανούς Τσαλικιάν ψάλλοντας μονόφωνα μελισματικά μέλη της Μεγάλης Εβδομάδας από την αρμενική λειτουργική μουσική παράδοση, γνωστά ως sharagan (σαραγκάν). Συγκεκριμένα παρουσίασε τα εξής:
– Κρικόρ Βγκαγιασέρ (11ος αι.): “Pats mez Der” (Κύριε, άνοιξέ μας την θύρα) – από την Ακολουθία του Νυμφίου, σε επεξεργασία Κομιτάς Βαρταμπέτ (1869-1935)
– Μεχιτάρ Αϋριβανετσί (1222-1307): “Sird im sasani” (Η καρδιά μου σείεται) – από την Ακολουθία του Νιπτήρος
– Ανωνύμου (18ος-19ος αι.): “Our es Mayr im” (Πού είσαι, μητέρα μου;) – από την Αγρυπνία της Μεγάλης Παρασκευής
– Νερσές Σνοραλί (1102-1173): “Nor tzaghik” (Νέο άνθος) – Ωδή Αναστάσεως από την Κυριακή του Πάσχα
Εξόχως σημαντικό ήταν ότι για πρώτη φορά οι εκκλησιαστικοί ύμνοι της Αρμενίας παρουσιάστηκαν πλάι στην αντίστοιχη βυζαντινή υμνωδία, την οποία παρουσίασαν οι Πάρης Γκούνας (Άρχων Υμνωδός της Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας), Φώτιος Γιαννακάκης (Άρχων Πρωτοψάλτης της Αγιωτάτης Αρχιεπισκοπής Κωνσταντινουπόλεως) και Πέτρος Παπαεμμανουήλ (Άρχων Μαΐστωρ του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας). Ισοκράτησαν σπουδαστές του Κρατικού Ωδείου Θεσσαλονίκης.
Εκτός από τους αρμενικούς ύμνους, η Σιρανούς Τσαλικιάν και οι τρεις ψάλτες έψαλαν εναλλάξ τις στάσεις των Εγκωμίων της Μ. Παρασκευής από την βυζαντινή παράδοση και στο τέλος όλοι από κοινού το Χριστός Ανέστη. Άλλωστε η ίδια, ως μέλος της Παιδικής Χορωδίας του Ιερού Ναού Αγίας Τριάδος Θεσσαλονίκης, έψαλλε επί χρόνια κάθε Κυριακή στην δεύτερη Θεία Λειτουργία και κάθε Μ. Παρασκευή στα Εγκώμια, ενώ παράλληλα από τα εφηβικά της χρόνια μέχρι σήμερα ψάλλει στην Αρμενική Εκκλησία Θεσσαλονίκης κατά τις μεγάλες εορτές του έτους.
Η μουσική πλαισιώθηκε από πεζά και ποιητικά κείμενα Ελλήνων λογοτεχνών σχετικά με το Θείο Πάθος, σε αφήγηση των γνωστών ηθοποιών Κωνσταντίνου Μαρκουλάκη, Δημήτρη Σιακάρα και Δήμητρας Αντωνακούδη, οι οποίοι ανέγνωσαν κατά περίπτωση τα κείμενα των αρμενικών ύμνων (σε ελληνική απόδοση των κυρίων Τόνι Κασεμιάν και Χοβίκ Κασαπιάν).
Πριν από την έναρξη του προγράμματος, ο Αντιδήμαρχος Πολιτισμού Βασίλης Γάκης προσφώνησε τους εκπροσώπους της Αρμενικής Κοινότητας. Ξεκίνησε από τον Πανοσιολογιώτατο Γεγιά Μαλχασιάν, αρχιμανδρίτη του Ιερού Ναού Παναγίας της Αρμενικής Αποστολικής Εκκλησίας Θεσσαλονίκης, και συνέχισε με τον Αντιπρόεδρο του Συμβουλίου της Αρμενικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης, κύριο Αγκόπ Κασπαριάν, και τον Επίτιμο Πρόξενο της Αρμενίας στη Θεσσαλονίκη, κύριο Άκη Νταγαζιάν.
Την εκδήλωση τίμησε με την παρουσία του ο Παναγιώτατος Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης Φιλόθεος, ο οποίος μετά το πέρας της ξεκίνησε τις ευχαριστίες του με μνεία στην Σιρανούς Τσαλικιάν και στην πολύ ενδιαφέρουσα παρουσίαση των αρμενικών εκκλησιαστικών ύμνων.
Κατά κοινή ομολογία των παρευρισκομένων, οι αφηγήσεις και ο αρμονικός συνδυασμός του βυζαντινού μέλους με το αρμενικό, έχοντας ως κοινό παρονομαστή την Χριστιανική Πίστη πρόσφεραν μια διαφορετική διάσταση του Θείου Δράματος, επέφεραν ψυχική ανάταση και συνέβαλαν στην δημιουργία κατανυκτικής ατμόσφαιρας ενόψει της Μεγάλης Εβδομάδας.
