«­Մոն­սան­թօ»

ՆԱԹԱՆ ՊԵՏՐՈՍԵԱՆ

­Նո­յեմ­բեր 1ին ­Հա­յաս­տա­նի մօտ ­Միա­ցեալ ­Նա­հանգ­նե­րու դես­պա­նու­թիւ­նը Ե­րե­ւա­նի մէջ կազ­մա­կեր­պած էր խորհր­դա­ժո­ղով մը, որ նպա­տակ ու­նէր ներդ­րում­ներ կա­տա­րե­լու հա­յաս­տա­նեան գիւ­ղատն­տե­սա­կան մար­զին մէջ: Ա­մե­րի­կեան դես­պա­նա­տու­նը ­Հա­յաս­տա­նին ներ­կա­յա­ցուց «­Մոն­սան­թօ» ըն­կե­րու­թիւ­նը, որ­պէս­զի ներդ­րում­ներ կա­տա­րէ յի­շեալ մար­զին մէջ: «­Մոն­սան­թօ»ն­ ա­մե­րի­կեան՝ հա­մաշ­խար­հա­յին ըն­կե­րու­թիւն մըն է, ո­րուն գլխա­ւոր գրա­սե­նեա­կը կը գտնո­ւի ­Միա­ցեալ ­Նա­հանգ­նե­րու ­Մի­զու­րի նա­հան­գին մէջ:
«­Մոն­սան­թօ»ն ­կը զբա­ղի սեր­մա­ցո­ւի եւ բու­սա­կան աշ­խար­հի ծի­նա­յին նա­խագ­ծու­մով: ­Ծի­նա­յին նա­խագ­ծում կը նշա­նա­կէ` վե­րա­բա­ղադ­րո­ւած «­Տի. Էն. Էյ.»նե­րու եւ «Առ. Էն. Էյ»նե­րու, ծի­նա­յին կեր­տո­ւածք­նե­րու (բջի­ջէն) ա­ռանձ­նաց­ման եւ ձեռ­նա­ծու­թիւն­նե­րու են­թարկ­ման, ծի­նա­յին այլ կեր­տո­ւածք­նե­րու մէջ ներ­մուծ­ման մե­թոտ­նե­րու եւ ճար­տա­րա­րո­ւես­տի ամ­բող­ջու­թիւն: ­Ծի­նա­յին ճար­տա­րա­գի­տու­թեան նպա­տակն է փոր­ձա­ռա­կան մե­թոտ­նե­րու մի­ջո­ցով տար­րա­լու­ծա­րա­նա­յին պայ­ման­նե­րու մէջ ստեղ­ծել ծի­նա­յին նոր յատ­կա­նիշ­նե­րով օժ­տո­ւած կեր­տո­ւածք­ներ:
­Ծի­նա­յին փո­փո­խու­թեան են­թար­կո­ւած կեր­տո­ւած­քը (Genetically modified organism) կը նշա­նա­կէ, որ ծի­նա­յին կեր­տո­ւած­քը ար­հես­տա­կա­նօ­րէն փո­խո­ւած է ծի­նա­յին ճար­տա­րա­գի­տու­թեան մե­թոտ­նե­րով: Այս եզ­րը կը կի­րար­կո­ւի բոյ­սե­րու, ա­նա­սուն­նե­րու եւ ման­րէ­նե­րու ու ժահ­րե­րու հա­մար:
«Բ­նա­պահ­պա­նա­կան բժշկու­թեան ա­մե­րի­կեան ա­կա­դե­միա»ն ­կը ստի­պէ բժիշկ­նե­րուն ծի­նա­յին փո­փո­խու­թեան չեն­թար­կո­ւած սնունդ պա­տուի­րել հի­ւանդ­նե­րուն:
Ա­նոնք (Բ­նա­պահ­պա­նա­կան բժշկու­թեան ա­մե­րի­կեան ա­կա­դե­միա) յի­շա­տա­կաած են ու­սում­նա­սի­րու­թիւն­ներ, ո­րոնք կը փաս­տեն, թէ ծի­նա­յին փո­փո­խու­թեան են­թար­կո­ւած կեր­տո­ւած­քը կը պատ­ճա­ռէ մարմ­նա­կան վնա­սո­ւածք, ա­ղիք­նե­րու ու ստա­մոք­սա­յին եւ դի­մադ­րո­ղա­կան հա­մա­կար­գի խան­գա­րում­ներ, ա­րագ ծե­րա­ցում եւ սե­ռա­յին ան­կա­րո­ղու­թիւն: ­Նաեւ՝ ա­մե­րի­կեան հան­րա­յին ա­ռող­ջու­թեան ըն­կե­րու­թիւնն ու ա­մե­րի­կա­ցի հի­ւան­դա­պահ­նե­րու ըն­կե­րակ­ցու­թիւ­նը, քա­նի մը բժշկա­կան խում­բե­րու կող­քին, կը դա­տա­պար­տեն կո­վե­րու ա­ճին վե­րա­բե­րող հոր­մո­նը ծի­նա­յին փո­փո­խու­թեան են­թար­կե­լը, ո­րով­հե­տեւ ծի­նա­յին փո­փո­խու­թեան են­թար­կո­ւած կո­վե­րուն կա­թը ա­ւե­լի շատ IGF-1 հոր­մոն կը պա­րու­նա­կէ իր մէջ, ինչ որ քաղց­կեղ կը պատ­ճա­ռէ:
­Բո­լոր նշո­ւած տո­ւեալ­նե­րը փաս­տա­ցի են եւ ոչ միայն տե­սու­թիւն­ներ. «­Տը ֆուտ էնտ քե­մի­քըլ թոք­սի­քո­լո­ժի» պաշ­տօ­նա­թեր­թը հրա­պա­րա­կեց առ­նէտ­նե­րու վրայ կա­տա­րո­ւած ու­սում­նա­սի­րու­թիւն մը եւ յան­գե­ցաւ հե­տե­ւեալ եզ­րա­կա­ցու­թիւն­նե­րուն.- 50% ա­րու եւ 70% էգ առ­նէտ­ներ վա­ղա­ժա­մօ­րէն մա­հա­ցան, իսկ ծի­նա­յին փո­փո­խու­թեան են­թար­կո­ւած ե­գիպ­տա­ցո­րեն կե­րած առ­նէտ­նե­րը ե­րի­կամ­նե­րու եւ լեար­դի վնաս­ներ ու­նե­ցան:
­Բո­լոր նա­խորդ տո­ղե­րը ա­ռող­ջա­պա­հա­կան բնա­գա­ւա­ռին կը վե­րա­բե­րէին: Ինչ կը վե­րա­բե­րի տնտե­սա­կա­նին, նոյն ահ­ռե­լի վի­ճակն է: ­Գիւ­ղատն­տե­սա­կան ո­լոր­տի սե­փա­կա­նաշ­նոր­հու­մին դրօ­շա­կիր ըլ­լա­լով` «­Մոն­սան­թօ» ըն­կե­րու­թիւ­նը ե­գիպ­տա­ցո­րե­նի, սո­յա­յի եւ բամ­պա­կի շու­կա­յի մե­նաշ­նոր­հին տէ­րը (­Միա­ցեալ ­Նա­հանգ­նե­րու մէջ) դար­ձած է (ըստ «Ալ­թեր­նեթ» պար­բե­րա­թեր­թին):
­Մէկ կող­մէ՝ վնա­սե­լով ­Հա­յաս­տա­նի ­Հան­րա­պե­տու­թեան քա­ղա­քա­ցիի ա­ռող­ջու­թեան, իսկ միւս կող­մէ` խո­չըն­դոտ դառ­նա­լով ար­դար շու­կա­յա­կան մրցակ­ցու­թեան հա­մա­կար­գին, «­Մոն­սան­թօ» եւ իր նման ծի­նա­յին փո­փո­խու­թեան են­թար­կո­ւած կեր­տո­ւածք­ներ ար­տադ­րող ըն­կե­րու­թիւն­նե­րը կը հան­դի­սա­նան մե­ծա­գոյն վտանգ ո՛չ միայն հա­յաս­տան­ցի քա­ղա­քա­ցիին եւ ըն­կե­րա­յին-տնտե­սա­կան ար­դա­րու­թեան հա­մար, այլ նաեւ` աշ­խար­հի եւ մարդ­կու­թեան հա­մար, եւ ա­նոնց դէմ պէտք է առ­նուին պատ­ժա­կան քայ­լեր: